Το ασφαλιστικό στο στόχαστρο της Επιτροπής Αλήθειας

Την πρώτη της δημόσια συνεδρίαση πραγματοποίησε η Επιτροπή Αλήθειας Δημοσίου Χρέους, μετά την μετατροπή της σε σωματείο, τον Μάρτιο του 2016. Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, με την παρουσία δεκάδων πολιτών. Ειδικά την πρώτη μέρα, το Σάββατο 5 Νοεμβρίου, η συνεδρίαση ξεκίνησε με τη συμμετοχή περισσότερων από 250 ενδιαφερομένων. Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκαν δύο θέματα: το ασφαλιστικό και οι τράπεζες. Οι προκαταρκτικές εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν από μέλη της Επιτροπής επιδίωξαν να δείξουν τον καταστρεπτικό ρόλο που διαδραμάτισε η υπαγωγή της Ελλάδας στο καθεστώς της χρεοκρατίας και των μνημονίων στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των κατοίκων της χώρας και στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα.

ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ

Το βασικό μέλημα της Επιτροπής ήταν να ανασκευάσει το ευρέως διαδεδομένο επιχείρημα ότι οι συνταξιούχοι στην Ελλάδα παίρνουν υψηλές συντάξεις, επειδή το ελληνικό κράτος πρόνοιας είναι υπερβολικά γενναιόδωρο κι αυτή είναι η αιτία του δημοσιονομικού εκτροχιασμού, σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία. Η σημασία της απάντησης σε τούτο το επιχείρημα ξεπερνάει τις θεωρητικές αναζητήσεις, καθώς στην «αλήθεια» αυτής ακριβώς της αιτιακής σχέσης εδράζονται και οι θεραπείες – σοκ που προκρίνονται απ’ όλες ανεξαιρέτως τις κυβερνήσεις την τελευταία 6ετία: μείωση των συντάξεων και των κοινωνικών παροχών ώστε να δημιουργηθούν τα απαραίτητα πλεονάσματα που θα επιτρέψουν την επαναφορά στη δημοσιονομική σταθερότητα. Το πόσο λάθος, πέρα από κοινωνικά άδικη και οδυνηρή, είναι αυτή η συνταγή αποδεικνύεται όχι μόνο από την αύξηση του δημόσιου χρέους παρά τις αλλεπάλληλες μειώσεις συντάξεων, αλλά και από τα σαθρά θεμέλια του επιχειρήματος περί «γενναιόδωρου ελληνικού κοινωνικού κράτους».

Ανύπαρκτη κοινωνική πολιτική

Όπως παραστατικά φαίνεται και στο διάγραμμα που παραθέτουμε, οι συντάξεις ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2009 παρότι συγκαταλέγονταν στις υψηλότερες, συγκρινόμενες με άλλες ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, σε μεγάλο βαθμό κάλυπταν το κενό που από τότε δημιουργούσαν οι ελλειμματικές κοινωνικές δαπάνες. Είναι εντυπωσιακό πόσο χαμηλές, σε σχέση πάντα με άλλες χώρες,  ήταν οι λοιπές κοινωνικές δαπάνες στην Ελλάδα, όπου συμπεριλαμβάνονται τα επιδόματα ανεργίας, στέγασης, σε ΑΜΕΑ κ.α. Στην Ελλάδα ήταν μόνο 4,3% του ΑΕΠ, όταν στη Γερμανία ήταν 7,9% του ΑΕΠ κι η μέση τιμή στις χώρες του ΟΟΣΑ ήταν 7,3% του ΑΕΠ. Μια γεύση για τις απαράδεκτες χαμηλές κοινωνικές δαπάνες στην Ελλάδα δίνει ο αριθμός όσων λαμβάνουν επίδομα ανεργίας, καθώς μόνο 105.000 άνεργοι σε ένα σύνολο 1,35 εκ. το 2015 επιδοτούνταν.  Λαβαίνοντας υπ’ όψη όλα τα παραπάνω, ως αποτέλεσμα, το άθροισμά των κοινωνικών δαπανών (συντάξεις, υγείας και λοιπές) στην Ελλάδα κυμαινόταν στα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα, 24,4% του ΑΕΠ. Το ίδιο έτος οι κοινωνικές δαπάνες στη Γαλλία υπερέβαιναν το 30% και σε Δανία, Σουηδία, Βέλγιο και Φινλανδία έτειναν στο 30%. Τη δική του σημασία δε έχει πως οι 3 από τις 4 αυτές χώρες ούτε κατά διάνοια δεν αντιμετώπισαν δημοσιονομική κρίση.

Δημόσιες δαπάνες για κοινωνική πρόνοια (ως ποσοστό του ΑΕΠ, 2009)

Πηγή: Koutsogeorgopoulou, V, κ.α. (2014), “Fairly sharing the social impact of the crisis in Greece”, OECD Economic Department Working Papers, No. 1106.

Το επιχείρημα του «γενναιόδωρου ελληνικού κράτους πρόνοιας» το οποίο ασπάζονται όλες οι κυβερνήσεις που εφαρμόζουν μνημονιακές πολιτικές, ηχεί προκλητικά αν επίσης ρίξουμε μια ματιά στο ύψος των συντάξεων. Με βάση στοιχεία του αρμόδιου υπουργείου, το 45% των συνταξιούχων, δηλαδή σχεδόν ο 1 στους 2, παίρνει σύνταξη λιγότερα από 665 ευρώ, όπου βρίσκεται το όριο της φτώχειας. Επίσης, τα δύο τρίτα των συνταξιούχων, τον Μάιο του 2015, έπαιρναν σύνταξη μικρότερη των 1.000 ευρώ. Σήμερα, μετά και τις πρόσφατες περικοπές, εύκολα μπορούμε να φανταστούμε ότι θα είναι πολλοί περισσότεροι όσο λαβαίνουν σύνταξη κάτω των 1.000 ευρώ.

Σανίδα σωτηρίας οι συντάξεις

Παρόλα αυτά, κι εξ αιτίας της απότομης πτώσης μισθών και ημερομισθίων και της παράλληλης αύξησης της ανεργίας, οι συντάξεις αποτελούν σανίδα σωτηρίας για εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά. Ενδεικτικό είναι πρόσφατο εύρημα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ, βάσει του οποίου οι συντάξεις είναι η κύρια (κι όχι η μοναδική) πηγή εισοδήματος για τα μισά περίπου νοικοκυριά. Κι αυτή μάλιστα η αναλογία έχει αυξηθεί μεταξύ 2012 και 2015 όχι επειδή αυξήθηκαν οι συντάξεις (οι συντάξεις μειώθηκαν!) αλλά επειδή μειώθηκαν απότομα οι άλλες δύο πηγές εισοδήματος, από μισθούς κι επιχειρηματική δραστηριότητα. Μειώθηκαν μάλιστα με πολύ ταχύτερο μισθό απ’ ότι οι συντάξεις και γι’ αυτό το λόγο οι συντάξεις εμφανίζονται να αυξάνουν τη συμμετοχή τους! Εύκολα καταλαβαίνουμε επομένως ότι αν τυχόν και μειωθούν περαιτέρω οι συντάξεις οι δραματικές συνέπειες θα απλωθούν σε όλη την κοινωνία, βυθίζοντας στη φτώχεια όχι μόνο τα «τιμημένα γηρατειά» αλλά επίσης τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους…

Στη συνεδρίαση της Επιτροπής, που διεξήχθη με τη συμμετοχή των μελών της από άλλες χώρες της Ευρώπης (Βέλγιο, Ισπανία, Γαλλία) και τη στήριξη που προσέφερε η ανεξάρτητη ευρωβουλευτής Σοφία Σακοράφα αφιερώθηκε χρόνος στη συζήτηση για την πορεία του δημόσιου χρέους. Κοινή συμφωνία ήταν πως η κρίση χρέους επιδεινώνεται. Το Μνημόνιο Τσίπρα, όπως ακριβώς είχε συμβεί και με τα δύο προγενέστερα Μνημόνια όξυνε τη δημοσιονομική κρίση. Είναι χαρακτηριστική η πρόβλεψη στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού πως το δημόσιο χρέος το 2017 θα φτάσει το 175% του ΑΕΠ. Να σημειωθεί πώς το 2012 ανερχόταν στο 160% του ΑΕΠ. Τον επόμενο μάλιστα χρόνο το χρέος θα αυξηθεί πολύ περισσότερο απ’ όσο προβλέπει η κυβέρνηση καθώς το ΑΕΠ είναι αδύνατο να αυξηθεί κατά 2,7% όπως ανέφερε το προσχέδιο που κατατέθηκε τον Οκτώβριο. Μελέτες ξένων τραπεζών, που δεν έχουν κανένα συμφέρον να εξωραΐζουν την κατάσταση, «προσγειώνουν» τις προβλέψεις σε επίπεδα πολύ κάτω του 1%! Οι προβλέψεις για μια σοβαρή ανάπτυξη αποδεικνύονται επίσης φρούδες υπό το βάρος των κακών μηνυμάτων που συνεχώς έρχονται για την ελληνική οικονομία. Όπως για παράδειγμα η πρόσφατη ανακοίνωση της Στατιστικής Υπηρεσίας ότι η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών για το πρώτο 9μηνο του έτους (Ιανουάριος – Σεπτέμβριος) ανήλθε σε 18,6 δισ. ευρώ από 19,3 δισ. την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Σημειώθηκε μείωση δηλαδή σε ετήσια βάση κατά 3,7%.

Υπό αυτό το πρίσμα η συνέχιση εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους είναι καταστρεπτική για την κοινωνία. Το οδυνηρό αντίτιμο που πληρώνουν εργαζόμενοι, συνταξιούχοι και άνεργοι για την αποπληρωμή του χρέους αποτυπώνεται ανάγλυφα σε μία σύγκριση: Τα χρήματα που θα πληρώσει το ελληνικό δημόσιο το 2017 (5,5 δισ. ευρώ) για τόκους ξεπερνούν σημαντικά το ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου σε νοσοκομεία, δήμους και οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, που αθροιστικά ανέρχονται σε 4,2 δισ. ευρώ. Αν επομένως το ελληνικό δημόσιο σταματούσε να πληρώνει τους τόκους (που είναι η πιο στοιχειώδης μορφή παύσης πληρωμών) θα έδινε φιλί ζωής στο κοινωνικό κράτος που μέχρι και σήμερα συνθλίβεται στις συμπληγάδες του ΔΝΤ και της ΕΕ. Τούτων δοθέντων η Επιτροπή Αλήθειας κάλεσε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ να αρνηθεί να πληρώσει στο ΔΝΤ τη δόση των 306 εκ. ευρώ (από την πρώτη δανειακή σύμβαση του 2010) που προβλέπεται για τις 7 Δεκεμβρίου 2016.

Τέλος, όπως ανακοίνωσε η πρόεδρος της Επιτροπής Ζωή Κωνσταντοπούλου, στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, η επόμενη ανοιχτή δημόσια συνεδρίαση θα διεξαχθεί στις 4 Απριλίου 2017, οπότε θα συμπληρώνονται και δύο χρόνια από την ίδρυσή της. Μέχρι τότε, πέραν των δύο προαναφερθέντων θεμάτων, η Επιτροπή θα ασχοληθεί με την καταγραφή και την ανάδειξη όλων των διαστάσεων της κοινωνικής γενοκτονίας που έχει συντελεστεί με ευθύνη των δανειστών και των εθελόδουλων κυβερνήσεων.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Επίκαιρα στις 11 Νοεμβρίου 2016

Οι συντάξεις στις συμπληγάδες των πιστωτών

Πολύ πριν το θέμα του ελληνικού δημόσιου χρέους συνδεθεί τόσο ευθέως όσο και απροειδοποίητα, εξ αιτίας του ανοιχτού μικροφώνου του προέδρου του Γιούρογκρουπ Γερούν Ντέιζελμπλουμ, με την τρέχουσα αξιολόγηση είχε ανοίξει με το άρθρο παρέμβασης που έγραψε ο διευθυντής πλέον του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ, Πολ Τόμσεν, στο μπλογκ του ΔΝΤ, στις 11 Φεβρουαρίου (Εδώ ολόκληρο το άρθρο).

ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ

Από αυτό το άρθρο αν κάτι έγινε ευρέως γνωστό είναι το αίτημα του Δανού για νέα μέτρα ύψους 4-5% του ΑΕΠ ως απαραίτητη προϋπόθεση για να υλοποιηθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 3,5% ΑΕΠ. Απαίτηση που υπερβαίνει σημαντικά το αντίστοιχο αίτημα των Ευρωπαίων για νέα μέτρα ύψους γύρω στο 3% του ΑΕΠ.

Εξαπατά η Αυγή

Όμως, στο επίκεντρο του άρθρου του στελέχους του ΔΝΤ, που όλα δείχνουν πώς έχει την ευθύνη των διαπραγματεύσεων εκ μέρους του οργανισμού, δε βρισκόταν τόσο η ανάγκη εφαρμογής νέων μέτρων, παρότι τη θεωρεί αδιαπραγμάτευτη. Ο Τόμσεν κυρίως ασχολιόταν με μια σχέση κι όχι με έναν αριθμό. Συγκεκριμένα, με τη σχέση μεταξύ των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων και της ελάφρυνσης του χρέους. Σε κάθε περίπτωση η συζήτηση αφορά το αναγκαίο μίγμα κι ο ένας όρος, εκ μέρους του ΔΝΤ πάντα, δεν τίθεται διαζευκτικά ως προς τον άλλο. Επομένως, το σύντομο κείμενο (διαβάστε εδώ) που συνοδεύει κι επεξηγεί τον πρωτοσέλιδο τίτλο της Κυριακάτικης Αυγής (13 Μαρτίου 2015), «το ταμείο επιμένει στην κατά κοινή παραδοχή λανθασμένη συνταγή των άγριων περικοπών που προκαλούν ύφεση για να μείνει στο πρόγραμμα, εκτός αν οι Ευρωπαίοι συναινέσουν σε ριζική απομείωση του ελληνικού χρέους», διαστρεβλώνει τους όρους της συζήτησης, όπως με σαφήνεια έχουν τεθεί. Με τα λόγια του Δανού: «όσες μεταρρυθμίσεις και να γίνουν, δεν θα μπορέσουν να καταστήσουν το Ελληνικό χρέος βιώσιμο χωρίς την ελάφρυνση του, και από την άλλη μεριά, όσες ελαφρύνσεις του χρέους και να γίνουν δεν θα μπορέσουν να καταστήσουν βιώσιμο το Ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα χωρίς ασφαλιστικές μεταρρυθμίσεις. Πρέπει να γίνουν και τα δύο. Αναμφίβολα, η Ελλάδα και οι Ευρωπαίοι εταίροι της θα πρέπει να πάρουν δύσκολες πολιτικές αποφάσεις στους επόμενους μήνες».

Διαφορετικά ειπωμένο: ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ θα ψηφίσουν λίαν συντόμως βαριά αντιλαϊκά μέτρα, όση γενναιοδωρία κι αν δείξουν οι Ευρωπαίοι στο θέμα τους χρέους! Οι απαιτήσεις του ΔΝΤ τέθηκαν ήδη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και, στον αντίποδα των όσων ισχυρίζεται η κυβέρνηση, η υλοποίησή τους δε συναρτάται από την μεγαλοψυχία του Σόιμπλε να αποδεχθεί ελάφρυνση του χρέους, αλλά αντίθετα το επιχείρημα που θα ειπωθεί θα είναι πώς όσο πιο βαθιά μπει το μαχαίρι των περικοπών στις συντάξεις τόσο πιο γαλαντόμοι θα είναι οι Ευρωπαίοι όταν ανοίξει η συζήτηση για το χρέος. Οι όροι του ΔΝΤ ανατρέπουν από ακόμη πιο νεοφιλελεύθερες θέσεις τις γνωστές και απαράδεκτες προτάσεις Κατρούγκαλου κι εν συντομία αφορούν: μείωση του ποσού της εθνικής σύνταξης από τα 384 ευρώ στα 180, χορήγησή της έπειτα από τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης, περικοπές στις συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ, οριζόντιες μειώσεις στις επικουρικές και τα εφάπαξ Δημοσίου και ΔΕΚΟ, κ.α.

Ωστόσο, όσο δρακόντεια είναι τα μέτρα που ζητούν οι πιστωτές για το συνταξιοδοτικό με το έωλο επιχείρημα ότι η Ελλάδα δαπανά πολλαπλάσιο ποσοστό του ΑΕΠ της για συντάξεις, γύρω στο 10%, σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης που κατά μέσο όρο δαπανούν 2,5% (εδώ μια απάντηση), άλλο τόσο αυστηρά προκαθορισμένα είναι και τα όρια επί των οποίων θα κινηθεί η ελάφρυνση χρέους αν και όποτε έρθει. Αναφέρει κατά λέξη η απόφαση της Συνόδου για το ευρώ της 12^ης Ιουλίου 2015 (η οποία προφανώς δε δεσμεύει το ΔΝΤ) που σήμανε την πλήρη και ταπεινωτική παράδοση του ΣΥΡΙΖΑ στους πιστωτές: «η ευρωομάδα παραμένει έτοιμη να εξετάσει, αν χρειαστεί, πιθανά πρόσθετα μέτρα (πιθανή παράταση των περιόδων χάριτος και αποπληρωμής), για να εξασφαλιστεί ότι οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες παραμένουν σε βιώσιμο επίπεδο. Τα μέτρα αυτά θα εξαρτώνται από την πλήρη υλοποίηση των μέτρων τα οποία πρόκειται να συμφωνηθούν σε πιθανό νέο πρόγραμμα και θα εξεταστούν μετά την πρώτη θετική ολοκλήρωση επανεξέτασης. Η σύνοδος κορυφής για το ευρώ τονίζει ότι δεν μπορούν να αναληφθούν απομειώσεις της ονομαστικής αξίας του χρέους».

Στο ύψος του το χρέος

Δοθέντων όλων των παραπάνω το πιθανότερο είναι στο τέλος να οδηγηθούμε σε μια συμφωνία που θα περιλαμβάνει από τη μια δρακόντειες περικοπές στις συντάξεις, (μεταξύ πολλών άλλων εξ ίσου αντιλαϊκών μέτρων στη φορολογία, τις ιδιωτικοποιήσεις, κ.α.) κι από την άλλη επιδερμικές αλλαγές στο προφίλ του χρέους, που δε θα επιφέρουν όμως καμιά ουσιαστική μείωση του. Η ακριβής λύση που θα προκριθεί μεταξύ Ουάσινγκτον και Βερολίνου ώστε να υλοποιηθούν και οι δύο απαράβατοι όροι που έχει θέσει ο Σόιμπλε (παραμονή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα ως κριτήριο αξιοπιστίας από τη μια και σεβασμός των όρων ελάφρυνσης που τέθηκαν με τη συμφωνία της 12^ης Ιουλίου 2015 από την άλλη, για να μη δυσαρεστηθούν οι δεξιοί ψηφοφόροι της Γερμανίας) είναι άγνωστη. Κι ούτε εύκολα μπορεί να προβλεφθεί καθώς τα περιθώρια ελιγμών κι αυθαιρεσίας του ΔΝΤ μειώθηκαν σημαντικά επειδή έχει εκτεθεί από τις ως τώρα συμμετοχές του στο ελληνικά προγράμματα, ενώ η βιωσιμότητα του χρέους δεν ήταν ποτέ εξασφαλισμένη. Έτσι παραβιαζόταν κατάφωρα ένας από τους σημαντικότερους όρους υπό τους οποίους δανείζει το ΔΝΤ: να είναι εξασφαλισμένη η βιωσιμότητα του χρέους.

Οι αλχημείες που επιστράτευσε το ΔΝΤ για εμφανίσει ως βιώσιμο το ελληνικό χρέος το 2010 παρουσιάζονται στο βιβλίο του Παναγιώτη Ρουμελιώτη, Το άγνωστο παρασκήνιο της προσφυγής στο ΔΝΤ (εκδ. Α.Α.Λιβάνη, 2012), που εκείνη την εποχή διατελούσε αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο Ταμείο. Αναφέρει στη σελίδα 125: «Στην έκθεσή τους για την έγκριση και την εκταμίευση της πρώτης δόσης του δανείου προς την Ελλάδα, οι εμπειρογνώμονες του Ταμείου ανέφεραν ότι θεωρούσαν βιώσιμο το δημόσιο χρέος σε μεσοπρόθεσμη βάση. Καθώς, όμως, υπήρχαν πολλοί αστάθμητοι παράγοντες ήταν δύσκολο να δηλώσουν κατηγορηματικά ότι το ελληνικό χρέος ήταν βιώσιμο. Ακόμη και στην περίπτωση αυτή, το ΔΝΤ έπρεπε να υποστηρίξει το πρόγραμμα λόγω του υψηλού συστημικού κινδύνου, αλλά και εξ αιτίας των επιπτώσεων που θα είχε σε άλλες χώρες η μη έγκριση του προγράμματος χρηματοδότησης της Ελλάδας. Για να μπορέσει η νομική υπηρεσία του Ταμείου να εγκρίνει την εκταμίευση της πρώτης δόσης του δανείου, ερμήνευσε διασταλτικά το καταστατικό του ΔΝΤ και επικαλέστηκε τον κίνδυνο μιας συστημικής αποσταθεροποίησης, επειδή ακριβώς δεν ήταν βέβαιη η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους»!

Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας επομένως δεν έπαψε να είναι βιώσιμο το 2015, όταν για πρώτη φορά το ΔΝΤ αναγνώρισε επίσημα τη μη βιωσιμότητά του. (Δες εδώ σχετικό άρθρο). Ομολογία που κατά κοινή παραδοχή έγινε κάτω από την πίεση των αποκαλύψεων που έκανε η Επιτροπή Αλήθειας Δημόσιου Χρέους με το πρώτο πόρισμά της τον Ιούνιο του 2015 (εδώ η σχετική έκθεση) και τις δημόσιες ακροάσεις που προηγήθηκαν στο πλαίσιο των εργασιών της. Κατά συνέπεια, δεν ισχύει πως «η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους επιδεινώθηκε ραγδαία μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015», όπως γράφει ο βουλευτής της ΝΔ και υπεύθυνος του κόμματος για τη Δημοσιονομική Πολιτική, Χρ. Σταϊκούρας, σε πρόσφατο άρθρο του (εδώ), προσπαθώντας να υπερτονίσει τα σημεία διαφωνίας του με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για να συγκαλυφθεί η συμφωνία τους στο πιο βασικό: το Μνημόνιο του 2015!

Οι εικονικές διαμάχες ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ από την μια και ΕΕ και ΔΝΤ από την άλλη (με το ρόλο του «καλού μπάτσου» να εναλλάσσεται) δεν κρύβουν την προθυμία τους να συμφωνήσουν σε ένα νέο πακέτο αντιλαϊκών μέτρων που θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη φτώχεια στα λαϊκά στρώματα. Προϋπόθεση για να ανατραπεί αυτή η προοπτική είναι η προβολή του αιτήματος μονομερούς διαγραφής του δημόσιου χρέους! Είναι ένα αίτημα στο οποίο διαφωνούν όλοι οι πιστωτές (Ευρωπαίοι και ΔΝΤ) όπως και οι μνημονιακοί παλιάς και νέας κοπής (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ), ενώ μπορεί να ενώσει το λαό!

Το άρθρο δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στην ιστοσελίδα kommon.gr

 

Επιτροπή Αλήθειας: τεκμηριώνοντας την ανάγκη διαγραφής του χρέους

Μετά από εργασίες μηνών μεταξύ δεκάδων επιστημόνων (κυρίως οικονομολόγων και συνταγματολόγων) από πολλές χώρες του κόσμου, δόθηκε στη δημοσιότητα στις 18 Ιουνίου το προκαταρκτικό πόρισμα της Επιτροπής Ελέγχου Δημόσιου Χρέους δημιουργώντας ένα σοβαρότατο πολιτικό ζήτημα στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ που, εκείνη τη συγκυρία, συνέχιζε τις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές.

Λεωνίδας Βατικιώτης

Το προκαταρκτικό πόρισμα παίρνει τη σκυτάλη από τους αγώνες για τη μονομερή διαγραφή του δημόσιου χρέους, κι επίσης τους στηρίζει με μια επιχειρηματολογία που δημιουργεί ένα ασυνήθιστα θετικό προηγούμενο. Ποτέ άλλοτε σε ανεπτυγμένη καπιταλιστική χώρα, και δη μέλος της ΕΕ, δεν έχει συμβεί μια επιτροπή με το κύρος που της δίνει η συγκρότησή της από τη Βουλή, να αποφασίζει πως το δημόσιο χρέος δεν πρέπει να πληρωθεί.

Σημείο αφετηρίας του πορίσματος είναι ο χαρακτηρισμός του δημόσιου χρέους της Ελλάδας ως: Πρώτο, αθέμιτου («είναι χρέος που η αποπληρωμή του δεν μπορεί να ζητηθεί από τον οφειλέτη, είτε διότι είτε το ίδιο το δάνειο, η εξασφάλιση ή εγγύησή είτε οι όροι και οι προϋποθέσεις του δανείου, εξασφάλισης ή εγγύησης παραβιάζουν το εθνικό ή διεθνές δίκαιο…», με βάση τον ορισμό που δίνεται στις πρώτες κιόλας σελίδες), δεύτερο, παράνομου («χρέους κατά τη σύναψη του οποίου δεν τηρήθηκαν οι νομικές διαδικασίες»), τρίτο, επονείδιστου ή απεχθούς («χρέος για το οποίο ο δανειστής γνώριζε, ή όφειλε να γνωρίζει ότι συνάφθηκε κατά παράβαση των δημοκρατικών αρχών… και το οποίο δε χρησιμοποιήθηκε για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των συμφερόντων του λαού του δανειζόμενου κράτους ή το οποίο είναι καταχρηστικό και στερεί από το λαό θεμελιώδη… δικαιώματα») και τέταρτο, μη βιώσιμο («χρέος το οποίο δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί χωρίς να πληγεί σοβαρά η δυνατότητα ή ικανότητα του δανειζόμενου κράτους να εκπληρώνει τις βασικές του υποχρεώσεις στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων»). Και οι τέσσερις όροι (αθέμιτο, παράνομο, επονείδιστο και μη βιώσιμο) είναι νομικοί και παράγουν συγκεκριμένες αξιώσεις εκ μέρους του ελληνικού κράτους έναντι των πιστωτών του.

Το μεγαλύτερο μέρος του πορίσματος παραθέτει τις αιτίες δημιουργίας και τους όρους υπό τους οποίους γιγαντώθηκε το ελληνικό δημόσιο χρέος από τη δεκαετία του ’80 μέχρι τις μέρες μας, δείχνοντας ότι δεν είναι χρέος του ελληνικού λαού. Αναιρεί δηλαδή με στοιχεία τους ισχυρισμούς του Πάγκαλου ότι «όλοι μαζί τα φάγαμε», ή πως το χρέος είναι δημιούργημα του ελληνικού λαού.

Το τελευταίο μέρος του πορίσματος, που παρουσιάστηκε σε συνέντευξη Τύπου από την τότε πρόεδρο της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου και άλλα μέλη της Επιτροπής, στις 19 Ιουνίου, αναφέρεται στα επιχειρήματα και τα άρθρα του διεθνούς δικαίου που μπορεί να επικαλεστεί μια ελληνική κυβέρνηση για να προχωρήσει στη μονομερή διαγραφή του χρέους. Απαντάει δηλαδή στο χιλιοειπωμένο και …θεμιτό ερώτημα «πως είναι δυνατό να διαγραφεί το χρέος»… Πρόκειται για ένα ερώτημα που δεν αποτελεί βυζαντινολογία ούτε περιττολογία, καθώς από το 2010 ακόμη ΜΜΕ και πολιτικοί των αστικών κομμάτων, συμπεριλαμβανομένου και του ΣΥΡΙΖΑ, εμφανίζουν την αποπληρωμή του χρέους είτε ως ύψιστη ηθική υποχρέωση είτε ως επιβεβλημένη στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, ταυτίζοντας ετσιθελικά τη διαγραφή με την αυθαιρεσία και την παραβίαση της διεθνούς έννομης τάξης. Όταν συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: Δηλαδή, η πληρωμή του χρέους σήμερα ισοδυναμεί με την υποταγή στο δίκαιο του ισχυρού, ενώ η παύση πληρωμών και η διαγραφή αποτελεί πράξη σεβασμού του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα εργατικά δικαιώματα.

Ξεκινάει με τα εξής το εν λόγω κεφάλαιο: «Διάφοροι νομικοί μηχανισμοί παρέχουν στα κράτη το δικαίωμα μονομερούς αποκήρυξης ή αναστολής της αποπληρωμής χρεών που είναι αθέμιτα, επονείδιστα, παράνομα ή μη βιώσιμα… Η μονομερής αποκήρυξη του χρέους βρίσκει νομικό έρεισμα σε υπερισχύοντες συλλογισμούς δικαιοσύνης και ισονομίας, αλλά εδράζεται επίσης στην εθνική κυριαρχία και την αυτοδιάθεση των λαών».

Παράδοση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ στους πιστωτές

Η Επιτροπή Αλήθειας απέδειξε την πολιτική της ανεξαρτησία και το ριζοσπαστικό της προσανατολισμό με το δεύτερο πόρισμα που έδωσε στη δημοσιότητα την Παρασκευή 25 Οκτωβρίου και αφορούσε το τρίτο μνημόνιο και το τρίτο δάνειο που υπέγραψε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ τον Αύγουστο το 2015, στα χνάρια των προηγούμενων κυβερνήσεων του Παπανδρέου, του Παπαδήμου και του Σαμαρά. Και αυτό το δάνειο και το μνημόνιο χαρακτηρίστηκαν «παράνομα, αθέμιτα και απεχθή». Αναφέρει κατά λέξη: «Το τρίτο μνημόνιο συνεργασίας, όπως και η δανειακή σύμβαση που υπογράφτηκε τον Αύγουστο το 2015, παραβιάζει τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα του ελληνικού λαού (τόσο τα αστικά και πολιτικά, όσο και τα κοινωνικοοικονομικά δικαιώματα) όπως αυτά καθορίζονται στο ελληνικό Σύνταγμα και στο διεθνές δίκαιο (συμβατικό και εθιμικό)». Μάλιστα η Επιτροπή δεν παρέλειψε να επικρίνει την κυβέρνηση για την ταπεινωτική της παράδοση στους πιστωτές και την απροθυμία της να χρησιμοποιήσει το πόρισμα στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων. Εξέλιξη που απέδειξε αυτό που ήταν εξ αρχής ορατό: ότι η παρουσία του έλληνα πρωθυπουργού στην εναρκτήρια συνεδρίαση της Επιτροπής Αλήθειας ξεχείλιζε υποκρισίας! Αναφέρει λοιπόν η ενδιάμεση έκθεση της επιτροπής: «Η Επιτροπή θα ήθελε να εκφράσει τη βαθιά απογοήτευσή της για το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν έλαβε υπ’ όψη ούτε στο ελάχιστο τα συμπεράσματα της προκαταρκτικής έκθεσης της επιτροπής κατά τις διαπραγματεύσεις της με τους πιστωτές. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, συμφώνησε ώστε να μην υπάρξει κανενός είδους κούρεμα στο χρέος παρότι γνώριζε πολύ καλά τον απεχθή, παράνομο και αθέμιτο χαρακτήρα τους χρέους της χώρας».

Παρότι η επιτροπή εξ αρχής έδειξε τόσο το ριζοσπαστικό της χαρακτήρα όσο και την πολιτική της ανεξαρτησία η υποδοχή που συνάντησε τόσο από το ΚΚΕ όσο και από την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά, πλην ελαχίστων και τιμητικών εξαιρέσεων, ήταν αντιστρόφως ανάλογη της συμβολής της στην υπόθεση τεκμηρίωσης και προβολής του αιτήματος διαγραφής του χρέους. Μάλιστα σε μια πραγματικά εξαιρετική συγκυρία ΚΚΕ και εξωκοινοβουλευτική Αριστερά ταυτίστηκαν με το ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος αδιαφόρησε παντελώς για το πόρισμα. Αν όμως η στάση του ΣΥΡΙΖΑ υπαγορεύτηκε από την πλήρη του παράδοση στους πιστωτές και τη νεοφιλελεύθερη μετάλλαξή του, με αφορμή την υπογραφή του στη συμφωνία υποδούλωσης της 12^ης Ιουλίου, οι λόγοι που οδήγησαν ΚΚΕ και εξωκοινοβουλευτική Αριστερά στην ίδια στάση υπαγορεύτηκαν από τελείως διαφορετικά κίνητρα που συνέκλιναν σε ένα κράμα χρόνιων ιδεοληψιών και ιδιοκτησιακής αντίληψης για την αλήθεια. Ως βασικά του συστατικά είχε: Την υποτίμηση του βάθους των αντιθέσεων και διαφωνιών στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος – γνώρισμα μιας αστυνομικής αντίληψης της πολιτικής που δε δικαιολογείται από τη λεηλασία της επαναστατικής Αριστεράς από το ρεφορμισμό (…μάλλον την τροφοδοτεί). Επίσης, την αδιαφορία για την τεκμηρίωση ακόμη και προτάσεων που αποτελούν αιχμή του δόρατος, σύμπτωμα ιδεολογικής πενίας στο πλαίσιο της οποίας η επανάληψη μιας θέσης ενέχει θέση απόδειξης κι ας βρίθει η περιρρέουσα πραγματικότητα ενδείξεων για την μικρή πειστικότητα θέσεων που βρίσκονται στην προμετωπίδα το προγράμματος της επαναστατικής Αριστεράς. Τέλος, και σε συνάρτηση με το προηγούμενο, είναι η χαμηλή αυτοπεποίθηση κι η απροθυμία ιδεολογικής αντιπαράθεσης, αδυναμίες που βρίσκονται σε διαλεκτική αλληλοσύνδεση με την ευκολία καταφυγής σε «οργανωτικά μέτρα». Κι όταν η αιτιολογική τους βάση αποδεικνύεται πλάνη μεγαλοπρεπής που εξέθεσε όσους την πίστεψαν, επιλέγεται και πάλι η σιωπή, αντί μιας ειλικρινούς ανασκευής που πλην των άλλων και προφανών, όπως η αποκατάσταση της αλήθειας, θα τιμούσε και του μελλοντικού λόγου το αληθές των κηρύκων της. Στοιχείο αισιοδοξίας είναι πάντως πως αντίστοιχα λάθη στο απώτερο μέλλον πάντα αναγνωρίζονται και διορθώνονται…

Στο άμεσο μέλλον ωστόσο, η επιτροπή θα αξιοποιήσει όλο αυτό το θετικό φορτίο του έργου της συνεχίζοντας τη λειτουργία της κι επιχειρώντας να κάνει κτήμα του ίδιου του λαού τα συμπεράσματά της. Με αυτόν τον τρόπο θα συμβάλει στους αναγκαίους λαϊκούς αγώνες για τη μονομερή διαγραφή του χρέους.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Ουτοπία, τ.113, τεύχος Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου 2015 (περισσότερα εδώ).

Γεγονός πλέον η συγκρότηση της Επιτροπής Αλήθειας Δημόσιου Χρέους (Επίκαιρα, 9-15 Απριλίου 2015)

Αλλεπάλληλα ρεκόρ διεκδικεί η επίσημη πλέον συγκρότηση της Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου του δημόσιου χρέους, μετά την πρώτη συνεδρίασή της το τετραήμερο 4 έως 7 Απριλίου 2015 στο κτίριο της Γερουσίας στην ελληνική Βουλή. Δεν είναι μόνο πώς για πρώτη φορά συγκροτείται επί ευρωπαϊκού εδάφους ανάλογη τέτοια επιτροπή με απόφαση προέδρου Βουλής, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για να διερευνηθούν και να αμφισβητηθούν και στον ανεπτυγμένο καπιταλισμό οι όροι δημιουργίας και διόγκωσης του δημόσιου χρέους, επιτρέποντας στη συνέχεια την διαγραφή του. Είναι επίσης και τα διασταυρούμενα πυρά που δέχθηκε απ’ όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα και τον Τύπο, ο οποίος όταν δεν έβγαζε απλώς την υποχρέωση καταχωνιάζοντας την είδηση σε κάποια εσωτερική αριστερή σελίδα πλειοδοτούσε σε βιτριολικά σχόλια που στις περισσότερες περιπτώσεις αφορούσαν τον ενδυματολογικό κώδικα των προσκεκλημένων από το εξωτερικό… Επί της ουσίας ωστόσο, για τα όσα σοβαρά ειπώθηκαν από το βήμα της αίθουσας της Γερουσίας της Βουλής για το δημόσιο χρέος και την διαπλοκή, …σιγή ασυρμάτου.

ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ

Ωστόσο, ακόμη κι οι διαφωνίες που κατατέθηκαν από κορυφαίους κυβερνητικούς αξιωματούχους είχαν την σημασία τους, καθώς εξέφρασαν τις αντιθέσεις που προκαλεί στο εσωτερικό της κυβέρνησης η δημιουργία της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους, όπως επισήμως ονομάστηκε από την πρόεδρο της Βουλής, Ζωή Κωνσταντοπούλου, που έλαβε την πρωτοβουλία. Χαρακτηριστικότερη ήταν η διαφωνία του υπουργού Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη, ο οποίος ναι μεν δήλωσε ότι θα εξασφαλίσει την πρόσβαση της επιτροπής σε όποια στοιχεία ζητήσει από το υπουργείο του, από την άλλη όμως αμφισβήτησε την δυνατότητα της επιτροπής να αποδείξει τον παράνομο χαρακτήρα του χρέους. Εντελώς …τυχαία λίγες ώρες αργότερα ο ίδιος υπουργός δήλωνε από τη Νέα Υόρκη, με ένα κατηγορηματικό ύφος που παρέπεμπε σε αντίστοιχες δηλώσεις του προκατόχου του Γ. Παπακωνσταντίνου, πως «η Ελλάδα προτίθεται να εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις της προς όλους τους πιστωτές της εις το διηνεκές». Η δημιουργία της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους προφανώς δεν εξυπηρετεί το σχέδιο πλήρους και έγκαιρης πληρωμής του δημόσιου χρέους, όπως συμφωνήθηκε με την απόφαση του Γιούρογκρουπ της 20^ης Φεβρουαρίου 2015.

Ανάγκη διαγραφής του χρέους

Κατά τ’ άλλα τα όσα ακούστηκαν από τους δεκάδες ομιλητές στο πλαίσιο της πρώτης δημόσιας συνεδρίασης της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους υπογράμμισαν την ανάγκη διαγραφής του χρέους. Ήταν άλλωστε η πρώτη φορά που η πιο ριζοσπαστική κριτική του αντιμνημονιακού κινήματος για την υπερχρέωση της χώρας και την θηλιά των δανειστών διατυπωνόταν δημόσια.

Από τους πρώτους που πήραν τον λόγο, μετά το άνοιγμα των εργασιών από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, ήταν ο καθηγητής Δημοσίου Δικαίου Γ. Κασιμάτης ο οποίος τόνισε ότι ο έλεγχος νομιμότητας του δημοσίου χρέους αποτελεί γεγονός ύψιστης πολιτικής σημασίας. Σε άλλο σημείο της ομιλίας του τόνισε πως οι παρεμβάσεις που είδαμε να ασκούνται στην πολιτική τα προηγούμενα χρόνια ξεπερνούν ακόμη κι αυτές της δεκαετίας του ’60, ενώ υπογράμμισε πως πουθενά αλλού στην Ευρώπη δεν έχει παρατηρηθεί  παραίτηση από εθνική κυριαρχία όπως συνέβη στην Ελλάδα.

Μιλώντας ο καθηγητής Εργατικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, Άρης Καζάκος χαρακτήρισε δόλιο ακρωτηριασμό του δίκαιου των συμβάσεων τον όρο πως «οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται» (pacta sunt servanda) υποστηρίζοντας πως υπάρχει δυνατότητα αποδέσμευσης από μια σύμβαση όταν έχει ανατραπεί το πλαίσιο στο οποίο υπογράφτηκε.

Μία από τις πιο ουσιαστικές παρεμβάσεις έγινε από το στέλεχος της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και πρώην διευθυντή εθνικών λογαριασμών Νίκο Στρόμπλο, ο οποίος βίωσε από πρώτο χέρι και με δραματικό τρόπο το καθεστώς διώξεων στην υπηρεσία προκειμένου να κουκουλωθεί το μαγείρεμα των στοιχείων. Στην ομιλία του τόνισε πως ένα μεγάλο μέρος του χρέους είναι λογιστικό κι όχι πραγματικό, ενώ περιέγραψε και τις αποκλίσεις που υπάρχουν στο χρέος κατά Μάαστριχτ και την τήρηση των λογαριασμών με βάση το σύστημα ESA 95. Ο Ν. Στρόμπλος  ανέδειξε τις ευθύνες της ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, Γιούροστατ, στις γνωστές αλχημείες καθώς στην Ελλάδα εφάρμοσε επιλεκτικά μεθόδους που δεν χρησιμοποιούνταν σε καμιά άλλη χώρα της Ευρώπης. Χαρακτηριστικότερη όλων ήταν η ένταξη 17 ΔΕΚΟ (πχ των συγκοινωνιακών εταιρειών της Αθήνας, ΟΑΣΑ, Τραμ, Προαστιακός, κ.λπ) στο δημόσιο, κατά παράβαση μιας πάγιας παράδοσης που τις εντάσσει στον ιδιωτικό τομέα. Το αποτέλεσμα ήταν το χρέος να εκτιναχθεί κατά 28 δισ. ευρώ. Άλλο παράδειγμα αλόγιστης δημιουργίας δημόσιου χρέους που ανέφερε ο Ν. Στρόμπλος αφορούσε τα ομόλογα μηδενικού κουπονιού και λήξεως 2014 που δόθηκαν στις φαρμακευτικές εταιρείες τον Αύγουστο του 2010, χωρίς να ελεγχτεί η νομιμότητα των τιμολογίων, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια φούσκα ύψους 7 δισ. ευρώ.

Μιλώντας ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γ. Μουρμούρας, χαρακτήρισε λάθος την βασική λογική των Μνημονίων, βάσει των οποίων προέχει η σταθερότητα κι έπεται η ανάπτυξη.

Αεροπλάνα χωρίς κινητήρα

Ξεχωριστή σημασία είχαν οι τοποθετήσεις που αφορούσαν την διαφθορά στο δημόσιο των προηγούμενων χρόνων, με ευθύνη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, κι ειδικότερα με επίκεντρο τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Για παράδειγμα ο υπουργός Επικρατείας αρμόδιος για την καταπολέμηση της διαφθοράς, Π. Νικολούδης, έκανε γνωστό τον …τιμοκατάλογο που είχαν κατοχυρώσει τα κόμματα του παραδοσιακού δικομματισμού: Γύρω στο 2,5% στις συμβάσεις του δημοσίου, 4% στα εξοπλιστικά προγράμματα και 23% στις προμήθειες στον τομέα της υγείας. Μιλώντας ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Ν. Τόσκας ανέβασε στο 7% την προμήθεια που κυριαρχούσε σε κάθε αγορά, περιέγραψε τα συμφέροντα που έχουν συγκροτηθεί στο χώρο των εξοπλισμών με την συμμετοχή μεγάλων ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων, ενώ στην ομιλία του τόνισε την ανάγκη διαγραφής μεγάλου μέρους του χρέους. Ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Άμυνας Κ. Ήσυχος ανέφερε ότι το 2006 αγοράστηκαν 170 γερμανικά άρματα μάχης τύπου Λέοπαρντ ΙΙ, αξίας 1,7 δισ. ευρώ, τα οποία αγοράστηκαν χωρίς συμβάσεις συντήρησης και χωρίς αγορά βλημάτων, «εξαιρετικά αναγκαία για παρελάσεις αλλά όχι για την άμυνα της χώρας». Αναφέρθηκε επίσης στην αγορά 50 μαχητικών F16, λίγο πριν τις εκλογές του 2000, χωρίς κινητήρα και σύστημα αυτοπροστασίας, τα οποία αγοράστηκαν μετά τις εκλογές σε μια τιμή που ισούται με την τιμή 120 F16…

Αποενοχοποίηση της κοινωνίας

Ουσιαστική ήταν επίσης η παρέμβαση του ιστορικού καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο ΑΠΘ Σπύρου Μαρκέτου, ενός από τα πολλά μέλη της Πρωτοβουλίας για τη Συγκρότηση της ΕΛΕ που συμμετέχουν στην Επιτροπή Αλήθειας. Στην ομιλία του τόνισε πως ο έλεγχος του χρέους θα αποενοχοποιήσει την κοινωνία που τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίστηκε υπαίτια για την έκρηξη του δανεισμού. Τις θετικές επιπτώσεις στο κίνημα από την Επιτροπή Αλήθειας εξήρε κι η Δέσποινα Σπανού, υπεύθυνη εργατικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ.

Από το βήμα της Γερουσίας πέρασαν επίσης πολλά μέλη της επιτροπής που προέρχονται από το εξωτερικό κι οι οποίοι δέχτηκαν να συμμετάσχουν στις εργασίες της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους αμισθί. Από τον βέλγο πολιτικό επιστήμονα Ερίκ Τουσέν που θα προΐσταται των εργασιών της επιτροπής, μέχρι τον πρώην ειδικό εισηγητή της ύπατης αρμοστείας για τα ανθρώπινα δικαιώματα Σέφας Λούμινα κι επίσης καθηγητές κορυφαίων ξένων πανεπιστημίων (LSE) και ειδικούς του χρέους που αναφέρθηκαν κατ’ επανάληψη στην κοινωνική γενοκτονία που συντελέστηκε στην Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια με αφορμή την πληρωμή του χρέους κι επίσης στην ανάγκη διαγραφής του χρέους.