Μήπως εκτός από το Brexit υπάρχει και η λιτότητα;

Ένα και μοναδικό είναι το θέμα που κυριαρχεί στη δημόσια αντιπαράθεση στην Αγγλία, καθ’ οδόν για τις εκλογές της 12^ης Δεκεμβρίου: οι όροι της εξόδου της χώρας από την ΕΕ – κι όχι φυσικά αν θα βγει από την Ένωση. Ενδεικτικές είναι οι τοποθετήσεις των δύο πολιτικών ηγετών στην πρώτη τηλεμαχία, με τον Μπόρις Τζόνσον να δηλώνει πώς έχει στα χέρια του τη συμφωνία με την ΕΕ για έξοδο και το μόνο που του λείπει είναι μια καθαρή νίκη, την οποία θα έχει και με τα παραπάνω αν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις που του δίνουν ένα προβάδισμα της τάξης των 18 μονάδων. Από την άλλη, ο ηγέτης των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν, ζητάει την ψήφο των Βρετανών για να επαναδιαπραγματευτεί τη συμφωνία εξόδου στην κατεύθυνση μιας καλύτερης σχέσης με την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Το γεγονός πάντως ότι συγκεντρώνει μόνο το 27% των προτιμήσεων δε δείχνει να εμπνέει τους ψηφοφόρους η στάση του απέναντι στην ΕΕ…

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ

Προς επίρρωση το γεγονός ότι ναι μεν η κριτική κατά των Τόρηδων αυξάνεται με εκθετικό μάλιστα βαθμό στην κοινωνία, αλλά ως επίκεντρό της έχει την πολιτική των περικοπών κι όχι τους όρους εξόδου από την ΕΕ, που οι Εργατικοί έχουν αναγάγει σε προνομιακό πεδίο αντιπαράθεσης προσπαθώντας να φανούν ως το κόμμα της Ευρώπης. Κι ας ισοδυναμεί με πολιτική αιμορραγία αυτή τους η στάση…

Η λαϊκή αντίδραση απέναντι στην επέλαση του νεοφιλελευθερισμού βρήκε έναν εξαιρετικά πρωτότυπο τρόπο να εκφραστεί που καταφέρνει και κονιορτοποιεί τόσο τις νεωτερικές κοινοτοπίες για το ρόλο των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης όσο και τις γερασμένες βεβαιότητες για το ρόλο των παραδοσιακών Μέσων ενημέρωσης. Προτεραιότητα είχε το περιεχόμενο! Όλα ξεκίνησαν όπως διαβάσαμε από μια καλογραμμένη χειρόγραφη αφίσα που κολλήθηκε σε μια στάση λεωφορείου και περιέγραφε με έναν σαφή τρόπο μια προσωπική ιστορία λιτότητας από τα χρόνια των Τόρηδων στην εξουσία. Πολύ σύντομα η συγγραφή σχετικών αφισών έγινε μόδα την οποία αναπαρήγαγαν πολλοί καθημερινοί, φτωχοί άνθρωποι, από την μια άκρη της χώρας ως την άλλη, φέρνοντας στην επιφάνεια κοινωνικά δράματα, κατά τη διάρκεια όλης αυτής της 9ετίας που είναι οι Συντηρητικοί στην εξουσία. Αυτά που συντελούνται μακρά από το φως της κάμερας… Οι ιστορίες αναπαράχθηκαν με τις σχετικές φωτογραφίες στον δημοφιλή ιστότοπο Twitter δίπλα από το hashtag #ToryStory. Ο κοινωνιολόγος, ο κοινωνικός ερευνητής και ο ιστορικός του μέλλοντος που θα θέλει να μάθει τι πραγματικά συνέβαινε στην Μεγάλη Βρετανία το 2019 ενώ όδευε για τις κάλπες θα ανατρέξει σε αυτή την μακρά ακολουθία αναρτήσεων.

Δύο είναι τα θέματα που κυριαρχούν στις αναρτήσεις, με τις περισσότερες από αυτές να τελειώνουν καλώντας τους πολίτες να ψηφίσουν τους Εργατικούς. Το πρώτο είναι η στεγαστική κρίση. Είναι ενδεικτικό ότι ως δήμαρχος του Λονδίνου ο Μπόρις Τζόνσον το 2009 είχε δεσμευθεί ότι μέσα σε 3 χρόνια θα λύσει το πρόβλημα! Έκτοτε το πρόβλημα έχει οδηγηθεί σε παροξυσμό. Το 2018 – 2019 οι άστεγοι του Λονδίνου ανέρχονταν σε 8.855 άτομα, 2,5 φορές περισσότεροι σε σχέση με το 2009. Σε όλο δε το Ηνωμένο Βασίλειο οι άστεγοι εκτιμώνται σε 320.000 άτομα, ενώ μόνο το 2018 πέθαναν στο δρόμο 726 άτομα – σε ρόλο μάρτυρα του υπαρκτού νεοφιλελευθερισμού, 22% περισσότεροι από το 2017!  Άλλοι 3.673 άτομα επιπλέον κοιμούνταν κάπου περιστασιακά. Η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί το 2015 ότι θα διαθέσει 2,3 δισ. λίρες για την ανέγερση 60.000 νέων κατοικιών. Όπως φάνηκε όμως οι Συντηρητικοί δεν ήθελαν να βάλουν εμπόδια στην άνοδο των τιμών των ενοικίων…

Το άλλο θέμα που κυριαρχεί στις αφίσες και τις αναρτήσεις είναι η διάλυση του δημόσιου συστήματος υγείας, το οποίο ούτε και η Θάτσερ δεν είχε ιδιωτικοποιήσει. Οι Συντηρητικοί του Κάμερον, της Μέι και του Τζόνσον κατάφεραν ό,τι δεν πέτυχε η Θάτσερ. Ο τομέας που νοσεί πιο βαριά στην Αγγλία είναι η ψυχιατρική υγεία, με τα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης μεταξύ των εφήβων τα τελευταία 25 χρόνια να έχουν αυξηθεί κατά 70%, ενώ από το 2009 τα ποσοστά όσων έχουν νοσηλευτεί με ψυχιατρικά προβλήματα έχουν διπλασιαστεί. Η κρίση του συστήματος υγείας είναι αποτέλεσμα των περικοπών που κορυφώθηκαν το 2016 επί Τζορτζ Όσμπορν, όταν κατόπιν οδηγιών της McKinsey χαρακτήρισε τις νοσοκόμες περιττές… Ως αποτέλεσμα σήμερα υπάρχουν 43.000 κενές θέσεις σε όλα τα επίπεδα νοσηλείας.

Αξίζει να παραθέσουμε ορισμένα αποσπάσματα των χειρόγραφων αφισών και αναρτήσεων: «Δουλεύω σε δύο δουλειές τώρα και μόλις που τα καταφέρνω να πληρώνω κάθε μήνα το νοίκι. Πάντα ανησυχούσα ότι θα χάσω τη δουλειά μου αν χρειαστεί να πάρω άδεια για να φροντίσω τα άρρωστα μέλη της οικογένειάς μου… Πρέπει να διώξουμε τους Τόρηδες».  Σε άλλη αφίσα γράφει: «Εργάζομαι στην ψυχική υγεία. Κάθε μέρα βλέπω το αποτέλεσμα της λιτότητας των Τόρηδων. Τα δύο τελευταία χρόνια οι πόροι μας έχουν μειωθεί στο μισό. Αυτό σημαίνει διπλασιασμό των ωρών αναμονής ενώ χιλιάδες άνθρωποι στο Μπρίστολ βρίσκονται σε ανάγκη. Οι άνθρωποι στην πόλη μας πεθαίνουν επειδή δεν υπάρχει αρκετή υποστήριξη»…

Πηγή : Νέα Σελίδα

ΣΤΗΝ ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ Η ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ

Συνέντευξη του γιατρού Γιώργου Βήχα για τους ανασφάλιστους, τις Τοπικές Μονάδες Υγείας και την κατάσταση στα νοσοκομεία.

ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ

Μια δυσάρεστη έκπληξη περίμενε όσους πίστεψαν τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς, με αφορμή την ψήφιση του νόμου για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και τις Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) στις 2 Αυγούστου ότι ενισχύεται η δημόσια υγεία, πώς παρέχονται στο λαό και τους ασφαλισμένους αναβαθμισμένες υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας, ότι ανατρέπονται οι νεοφιλελεύθερες αλλαγές των προηγούμενων χρόνων κι άλλα τέτοια ηχηρά. Η δυσάρεστη έκπληξη προήλθε από το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2018 που δόθηκε στη δημοσιότητα ακριβώς δύο μήνες αργότερα: στις 2 Οκτωβρίου 2018. Ενώ λοιπόν μέσα από τις προβλέψεις του για το ρυθμό ανάπτυξης της τρέχουσας και της επόμενης χρονιάς (1,8% και 2,4%, αντίστοιχα) δημιουργούσε προσδοκίες για μια αντίστοιχη βελτίωση κι όλων των ποιοτικών στοιχείων που εξασφαλίζουν μια αξιοπρεπή ποιότητα ζωής, μια πιο ενδελεχή εξέταση των επιμέρους μεγεθών ανέτρεπε όλες τις κυβερνητικές υποσχέσεις αποδεικνύοντας ότι πρόκειται για μεγαλοστομίες. Χαρακτηριστικότερο όλων η μείωση των κρατικών επιδοτήσεων για τα νοσοκομεία και των υγειονομικών περιφερειών. «Το ύψος των μεταβιβάσεων από τον τακτικό προϋπολογισμό είναι μειωμένο κατά 350 εκ. ευρώ σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη του 2017», αναφέρει κατά λέξη!

Για την πραγματική κατάσταση στο χώρο της υγείας μιλήσαμε με ένα γιατρό που συνεχίζει να δίνει τη μάχη για τη δημόσια υγεία σταθερά τα τελευταία χρόνια, χωρίς δηλαδή να έχει αλλάξει την άποψή του μετά το 2015 ωραιοποιώντας την κατάσταση και κάνοντας τα στοιχειά …στιχάκια, τον Γιώργο Βήχα, καρδιολόγο – διευθυντή ΕΣΥ, στη μονάδα υγείας Δάφνης ΠΕΔΥ.

Αιματηρές οικονομίες ακόμη κι από το φαγητό των ασθενών

Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις από την μείωση των δημόσιων δαπανών για την υγεία το 2018, ρωτήσαμε το Γ. Βήχα. «Αρχικά να τονιστεί ότι υποχρηματοδότηση  είχαμε και φέτος, το 2017. Με βάση στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού οι δαπάνες για νοσοκομεία και ΠΕΔΥ θα είναι μειωμένες περίπου κατά 200 εκ. ευρώ. Οι συνέπειες αυτής της πολιτικής θα είναι οδυνηρές για τους ασθενείς. Συγκεκριμένα, οι διοικητές των νοσοκομείων θα είναι αναγκασμένοι να υπολειτουργούν τα νοσοκομεία έτσι ώστε να κρατήσουν ενεργές τις κλινικές που είναι ζωτικής σημασίας. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του νοσοκομείου Κατερίνης όπου ξεκίνησε να λειτουργεί Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Ωστόσο, μέχρι τον Ιούλιο δεν είχε δοθεί ούτε 1 ευρώ επιπλέον στο νοσοκομείο, παρότι η λειτουργία της ΜΕΘ αύξησε το κόστος του νοσοκομείου κατά 25%. Η λειτουργία επομένως της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας κατέληξε σε βάρος των άλλων μονάδων, επειδή δεν αυξήθηκε η χρηματοδότηση. Μου έλεγε η διοίκηση ότι κάνουν αιματηρές οικονομίες ακόμη κι από το φαγητό».

Η επιδείνωση της δημόσιας υγείας επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ θα οξύνει περαιτέρω το δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα κι επισημάνθηκε από την Ελληνική  Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία, την 1η Οκτωβρίου, που είναι παγκόσμια μέρα των ηλικιωμένων. Στην ανακοίνωσή της τονίζεται ότι από το 2011, όταν για πρώτη φορά ο αριθμός των γεννήσεων και των μεταναστευτικών ροών προς τη χώρα μας έγινε μικρότερος των θανάτων και της μετανάστευσης Ελλήνων στο εξωτερικό, ο πληθυσμός σε απόλυτους αριθμούς μειώνεται συνεχώς.  Επίσης, η Ελλάδα κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις μεταξύ των κρατών – μελών της ΕΕ σε γηράσκοντα πληθυσμό (ποσοστό αύξησης 21,4%) έναντι μέσου όρου 17,2 στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η κυβέρνηση καυχιέται επίσης επειδή τακτοποίησε και το θέμα των ανασφάλιστων, παρέχοντας μια μόνιμη λύση στην ταλαιπωρία χιλιάδων πολιτών κατά βάση ανέργων, σύμφωνα με δικά της λόγια. Ενδεικτικά, η ψήφιση του νόμου για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας το καλοκαίρι χαρακτηρίστηκε από επίσημα κιόλας χείλη ως συνέχεια κι εμβάθυνση της ρύθμισης για τους ανασφάλιστους. Η αλήθεια όμως είναι εντελώς διαφορετική για τον Γ. Βήχα.

«Για να γίνει κατανοητή η απόσταση των λόγων από τα έργα θα σας αναφέρω ένα γεγονός. Εδώ και μήνες ζητώ να γνωστοποιήσει η κυβέρνηση μέσω των αρμόδιων φορέων πόσες χιλιάδες παραπεμπτικά γράφτηκαν για ανασφάλιστους και πόσα πραγματοποιήθηκαν. Ζητώ να μάθουμε το ποσοστό των ανεκτέλεστων. Ο λόγος είναι απλός. Από την εμπειρία μου ως γιατρός ξέρω ότι πολλά απ’ όσα γράφονται για αξονικές, μαγνητικές και άλλες εξετάσεις δεν πραγματοποιούνται επειδή για τον ανασφάλιστο με την παραλαβή του παραπεμπτικού ξεκινά μια Οδύσσεια, παίρνοντας τηλέφωνο από το ένα νοσοκομείο στο άλλο για να κλείσει ραντεβού. Του απαντούν ότι έχουν κλείσει για τον τρέχων μήνα, του ζητούν να καλέσει τον επόμενο, εν τω μεταξύ ενδέχεται το χρονικό περιθώριο να έχει παρέλθει, κοκ. Να υπογραμμίσω εδώ ότι για τους ανασφάλιστους δεν προβλέπεται η δυνατότητα των ιδιωτικών κέντρων, καθόλου τυχαία κατά τη γνώμη μου, όπως προβλέπεται για τους ασφαλισμένους. Έτσι, ενώ ένας ασφαλισμένος μπορεί αν δει ότι δεν υπάρχει διαθέσιμη ημερομηνία σε δημόσια δομή σε σύντομο χρονικό διάστημα, τότε να προσφύγει σε ιδιωτικό κέντρο πληρώνοντας μια συμμετοχή, ο ανασφάλιστος δεν έχει αυτή τη δυνατότητα. Ή δεν θα πάει καθόλου να κάνει την εξέταση ή αν επείγει θα πάει σε ιδιώτη πληρώνοντας από την τσέπη του όλο το κόστος. Άρα, οι δωρεάν εξετάσεις στους ανασφάλιστους γίνονται κενό γράμμα»!

Κοινωνική πολιτική σε βάρος των …νοσοκομείων

Γιατί όμως ο νόμος δεν προέβλεψε τη δυνατότητα των ανασφάλιστων να έχουν πρόσβαση και σε ιδιωτικά κέντρα, ρωτήσαμε τον Γ. Βήχα. «Πρέπει να σας πω ότι τα δημόσια νοσοκομεία δεν έχουν πάρει ούτε 1 ευρώ από τον προϋπολογισμό για τις υπηρεσίες που παρέχουν στους ανασφάλιστους! Δηλαδή, η κυβέρνηση ασκεί κοινωνική πολιτική επιβαρύνοντας τα οικονομικά των δημόσιων νοσοκομείων που αποτελεί κοινό τόπο ότι είναι σε δραματική κατάσταση. Το γεγονός ότι δεν συμπεριέλαβαν τα ιδιωτικά κέντρα μας οδηγεί να πιστεύουμε ότι ήταν εξ αρχής γνωστό και δεδομένο πώς δεν πρόκειται να δοθούν επιπλέον κονδύλια γι’ αυτή την καθόλα αναγκαία πρωτοβουλία, που επισείει ωστόσο μεγάλο κόστος».

Οι τεράστιες ελλείψεις  που υπάρχουν στο χώρο της δημόσιας υγείας και τα σοβαρά προβλήματα στο χώρο της ιδιωτικής υγείας (με δεσπόζοντα την υψηλή δανειοδότηση του κλάδου και την έλλειψη ρευστότητας) έχουν προκαλέσει μια εισβολή ξένων κερδοσκοπικών funds. Η εξαγορά του Metropolitan τον Απρίλιο, η συζητούμενη πώληση του Ιασώ General και η αναμενόμενη πώληση του Ερρίκος Ντυνάν από την Πειραιώς τον επόμενο χρόνο (σωστά το συμπεράνατε: όλα επί ΣΥΡΙΖΑ!) παραδίδουν τον κλάδο της ιδιωτικής υγείας  στα χέρια των πιο αδίστακτων κεφαλαίων! Ταυτόχρονα, ενώ τα δημόσια νοσοκομεία βουλιάζουν από τα χρέη, καθώς καλούνται να επωμιστούν το κόστος της κοινωνικής πολιτικής, τα ιδιωτικά αφήνονται ελεύθερα να κερδοσκοπούν…

Σε βάρος των ανασφάλιστων ήταν κι οι αλλαγές που εισήγαγε ο νόμος της σημερινής κυβέρνησης σχετικά με τα φάρμακα. «Το 2014, όταν με υπουργό τον Ά. Γεωργιάδη κατοχυρώθηκε για πρώτη φορά η φαρμακευτική κάλυψη, οι ανασφάλιστοι έπαιρναν τα φάρμακα από τα νοσοκομεία. Επί ΣΥΡΙΖΑ κατευθύνθηκαν στα φαρμακεία της γειτονιάς. Εκεί όμως οι ανασφάλιστοι έρχονται αντιμέτωποι με το κόστος του φαρμάκου που προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ ασφαλιστικής και λιανικής τιμής, που κυμαίνεται από 2 ή 3 και μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 50 ευρώ. Δεδομένου όμως ότι πρόκειται για φτωχούς ανθρώπους είναι ένα οικονομικό βάρος ασήκωτο. Έτσι, είναι πολύ συχνό το φαινόμενο να έρχονται στο Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο του Ελληνικού ανασφάλιστοι με παραπεμπτικό επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν αυτή τη διαφορά και να ζητούν να τους παράσχουμε εμείς ένα φάρμακο το οποίο τυπικά παίρνουν δωρεάν!»

«Η δεινή κατάσταση της δημόσιας υγείας υπογραμμίζεται επίσης κι από την έλλειψη γιατρών», τονίζει ο Γιώργος Βήχας. «Από άποψη προσωπικού, η κατάσταση παραμένει ίδια με αυτήν που κυριαρχούσε το 2015, επί ΝΔ. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν επαναπροσέλαβε τους γιατρούς που έδιωξε ο Άδωνης Γεωργιάδης, ως υπουργός Υγείας, όταν  το 50% του προσωπικού αναγκάστηκε να φύγει. Όταν η σημερινή κυβέρνηση ήταν στην αντιπολίτευση είχε δεσμευθεί ότι θα ανακαλέσει εκείνο το μέτρο. Μιλάμε για 2.500-3.000 ιατρούς! Μάλιστα μη βγάζετε συμπέρασμα από τους γιατρούς που εξακολουθούν να βρίσκονται σε πολλές μονάδες υγείας, όπως για παράδειγμα σε αυτή της Δάφνης. Η πλειοψηφία παραμένει στα ιατρεία κι εξετάζει κατόπιν ασφαλιστικών μέτρων. Εκτός Αθήνας, ολόκληρες μονάδες σε πολυπληθείς πόλεις στερούνται καρδιολόγων, παιδίατρων, κ.λπ.»

Δημοσιονομικός φραγμός στην υγεία

Εκεί όμως όπου υπάρχει η μεγαλύτερη αντίφαση μεταξύ εξαγγελιών και πραγματικότητας είναι στην περίφημη μεταρρύθμιση για την υγεία που προωθεί η κυβέρνηση, με την οποία μάλιστα επιχειρεί να επιδιορθώσει το προφίλ της και τις σχέσεις της με τους ψηφοφόρους της Αριστεράς. «Η μεταρρύθμιση προωθείται με τις ευλογίες και τις εντολές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, όπως ακριβώς κι η μεταρρύθμιση του Γεωργιάδη», επισημαίνει ο Γιώργος Βήχας. «Ο κορμός της βασίζεται στους γενικούς κι όχι ειδικούς γιατρούς κι αυτό είναι πρόβλημα για δύο λόγους. Πρώτο, επειδή στην Ελλάδα δεν έχουμε πληθώρα γενικών γιατρών, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στην Αγγλία. Και θα απαιτήσει μάλιστα χρόνο για να αποκτήσουμε. Δεύτερο, επειδή σε άλλες χώρες έχει αποτύχει. Κι εδώ είναι χρήσιμη πάλι η εμπειρία της Αγγλίας, καθώς το λεγόμενο gate keeping των γενικών  γιατρών καθυστερούσε την πρόσβαση στους ειδικούς γιατρούς. Λειτούργησε σαν δημοσιονομικός κι όχι επιστημονικός φραγμός. Είναι μάλιστα πολλαπλά διδακτικό ότι παρατηρήθηκε αύξηση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως για παράδειγμα τα παιδιά, καθώς καθυστερούσε η επίσκεψή τους στον παιδίατρο».

Δεν αποτελεί παρόλα αυτά έναν εκσυγχρονισμό η προωθούμενη μεταρρύθμιση, ρωτήσαμε τον Γιώργο Βήχα. «Η μεταρρύθμιση θα είχε λόγο να γίνει αν είχε προηγηθεί ένας υγειονομικός χάρτης της Ελλάδας, ώστε να ξέρουμε ποιες ακριβώς είναι οι ανάγκες ανά περιοχή. Αν δεν ξέρεις τι ανάγκες έχει συγκεκριμένα η Πτολεμαΐδα σε καρδιολόγους και πνευμονολόγους για παράδειγμα δεν μπορείς να προβείς σε έναν συγκεκριμένο και αποτελεσματικό καταμερισμό των γιατρών ώστε να αποφεύγονται τόσο οι ελλείψεις, όσο και η πληθώρα μη χρειαζούμενων γιατρών και ειδικοτήτων».

Γιατί δεν υπάρχει υγειονομικός χάρτης ώστε να γίνει ο καλύτερος δυνατός επιμερισμός γιατρών κι η άριστη κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού; «Είχε ξεκινήσει η διαμόρφωσή του πριν αρκετά χρόνια. Όσο ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στην αντιπολίτευση μάλιστα κατήγγειλε ότι είχαν φαγωθεί εκατομμύρια. Μετά την εκλογή του αγνοείται η τύχη και των εξαγγελιών και του υγειονομικού χάρτη».

Παρόλα αυτά η μεταρρύθμιση δεν έρχεται να δώσει μια στήριξη στο δημόσιο σύστημα υγείας, ρωτήσαμε τον Γιώργο Βήχα. «Η μεταρρύθμιση είναι με ημερομηνία λήξης  γιατί στερείται κρατικής χρηματοδότησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν πείσθηκαν ούτε καν οι νέοι γιατροί, που έχουν ανάγκη για δουλειά. Επειδή αντιλήφθηκαν ότι πρόκειται για αλλαγή πεπερασμένου χρόνου δεν έκαναν αίτηση πρόσληψης. Το ενδιαφέρον που έχει κατατεθεί μέχρι στιγμής κυμαίνεται στο 50% των θέσεων που έχουν ανοίξει. Σκέφτηκαν ότι είναι προτιμότερο να πάνε στο εξωτερικό από τώρα, αντί να μείνουν τέσσερα χρόνια σε ένα σύστημα που στηρίζεται σε πήλινα πόδια και να πρέπει να μεταναστεύσουν στη συνέχεια».

Έλλειψη πολιτικής βούλησης

Τι δημοσιονομικά περιθώρια όμως υπάρχουν ώστε να γίνουν οι απαραίτητες επενδύσεις σε επιστημονικό προσωπικό και εξοπλισμό, ρωτήσαμε τον Γιώργο Βήχα; Διαθέτει με άλλα λόγια πραγματικά περιθώρια η κυβέρνηση, δεδομένης της δέσμευσης που ανέλαβε για δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων μέχρι το 2040; «Αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση που εκθειάζει το δημόσιο χαρακτήρα της υγείας προσφέρει εκατομμύρια ευρώ στους ιδιώτες, χωρίς να είναι απαραίτητο. Θα σας το εξηγήσω με ένα παράδειγμα. Από τον Δεκέμβριο του 2016 έχω, με δική μου μάλιστα πρωτοβουλία, στο ιατρείο μου στο ΠΕΔΥ Δάφνης μηχάνημα υπερήχων. Το μηχάνημα αυτό βρέθηκε εγκαταλελειμμένο σε ένα υπόγειο. Μέχρι τώρα που μιλάμε έχω κάνει 900 περίπου υπερηχογραφήματα, χωρίς εννοείται να έχω κοστίσει ούτε 1 ευρώ παραπάνω στο ελληνικό δημόσιο. Το κράτος σε αυτό το δεκάμηνο όμως έχει κερδίσει 45.000 ευρώ. Αν είχε προμηθεύσει 100 καρδιολόγους σε όλη την Ελλάδα με ένα τέτοιο μηχάνημα, που το πιο ακριβό στοιχίζει 20.000 ευρώ, θα εξοικονομούσε 5 εκ. ετησίως μόνο από τους υπέρηχους καρδιάς. Φανταστείτε τι χρήματα θα κέρδιζε το δημόσιο, που σήμερα φεύγουν στα ιδιωτικά κέντρα, αν προμήθευε όλους τους καρδιολόγους και τους ακτινολόγους με μηχανήματα υπερήχων, τους γαστρεντερολόγους με γαστροσκόπια και κολονοσκόπια, κοκ. Σε λίγους μήνες θα είχε κάνει απόσβεση, χώρια που θα μπορούσε να είχε αγοράσει τα μηχανήματα και με σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), ώστε να απέφευγε την καταβολή του εφ άπαξ κόστους. Επομένως, δεν είναι τόσο θέμα κόστους και δημοσιονομικών περιορισμών. Είναι κυρίως θέμα πολιτικής βούλησης, η οποία απουσιάζει από την κυβέρνηση»…

Πάνω από τα δημόσια νοσοκομεία όμως εξακολουθεί να  κρέμεται μια απειλή: Είναι οι Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες ή DRG (Diagnosis Related Group). Πρόκειται για ένα σύστημα κοινά αποδεκτής κοστολόγησης όλων των υπηρεσιών που προσφέρουν τα νοσοκομεία (επεμβάσεις, θεραπείες, επισκέψεις, κλπ.), έτσι ώστε να πληρώνονται με ενιαίο τρόπο δημόσιες και ιδιωτικές μονάδες. Ενδεικτικό για τη νεοφιλελεύθερη λογική (που σημαίνει ότι δίνει βάση στο κόστος και όχι στον ασθενή) η οποία διαπερνά το σύστημα είναι ότι για πρώτη φορά εφαρμόστηκε στις ΗΠΑ αρχές δεκαετίας του ‘80, δηλαδή επί Ρέιγκαν, και στη Γερμανία το 2000, δηλαδή όταν καγκελάριος ήταν ο Γκέχαρντ Σρέντερ, που με σειρά άλλων ανάλογων μέτρων (βλ. Χαρτζ 4) μείωσε το κόστος της εργασίας και συρρίκνωσε το κράτος πρόνοιας. Καθόλου τυχαία λοιπόν στην Ελλάδα μας ήρθε το 2010, με την υπογραφή του πρώτου μνημονίου και εισήχθη σε μια πρωτόλεια μορφή με τα Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως και με πολλά άλλα θέματα είχε προαναγγείλει ότι δε θα εφαρμόσει αυτή τη διάταξη για προφανείς λόγους: επειδή οδηγεί σε συνεχή συμπίεση του κόστους νοσηλείας, επειδή εξομοιώνει τα δημόσια και τα ιδιωτικά νοσοκομεία, κοκ. Παρόλα αυτά αποδέχθηκε τα DRG και εντός του 2017 το υπουργείο Υγείας είχε αναλάβει την υποχρέωση να εκπονήσει σχέδιο υιοθέτησης τους στα νοσοκομεία.

«Ματωμένα εξιτήρια»

«Το μέτρο αυτό στην πράξη θα επιβάλει κυρώσεις σε όσα νοσοκομεία παρατείνουν τις ημέρες νοσηλείας ενός ασθενούς, πέραν των όσων προβλέπει η λίστα», τονίζει ο Γιώργος Βήχας. Και συνεχίζει: «Η εμπειρία που υπάρχει από τη Γερμανία και την Αγγλία είναι δραματική και οφείλει η κυβέρνηση να τη λάβει υπ’ όψη της έστω και τώρα. Διάβασα για παράδειγμα ότι στην Αγγλία το σύστημα DRG οδήγησε στην αύξηση των μετεγχειρητικών επιπλοκών οι οποίες όμως σημειώνονται στα σπίτια των ασθενών. Από τη στιγμή που τα νοσοκομεία τους διώχνουν για να είναι συνεπείς στο χρονοδιάγραμμα που προβλέπει η λίστα, παρουσιάζονται προβλήματα τα οποία θα μπορούσαν να μην είχαν εμφανιστεί αν συνεχιζόταν η νοσηλεία υπό τη συνεχή επίβλεψη γιατρών ή θα είχαν αντιμετωπιστεί πιο εύκολα στο νοσοκομείο. Στη Γερμανία μια ανάλογη εμπειρία έκανε γιατρούς και νοσηλευτές να μιλούν για «ματωμένα εξιτήρια». Εξιτήρια δηλαδή που δίνονταν πριν ολοκληρωθεί η θεραπεία του ασθενούς, με κίνδυνο επιπλοκών…»

Η υλοποίηση αυτών των μέτρων που στρέφονται εναντίον της δημόσιας υγείας θα οδηγήσει την Ελλάδα ακόμη πιο χαμηλά στην κατάταξη των κρατών – μελών του ΟΟΣΑ με βάση τις δαπάνες υγείας από την 27^η θέση στην οποία βρίσκεται, όπως παραστατικά φαίνεται στον πίνακα που δημοσιεύουμε. Μια απλή ματιά δείχνει ότι οι ιατρικές δαπάνες στην Ελλάδα υπολείπονται όλων των άλλων μεσογειακών χωρών, με τις οποίες έχουμε μια συγκρίσιμη οικονομική δομή,  όπως της Γαλλίας (14^η θέση), της Ιταλίας (20^η),  της Ισπανίας (21^η) και της Πορτογαλίας (23^η). Το πρότυπο δαπανών της Ελλάδας περισσότερο ομοιάζει με το πρότυπο των υπερ-νεοφιλελεύθερων χωρών της ανατολικής Ευρώπης, παρά της δυτικής. Μάλιστα τα στοιχεία αφορούν το 2015 και ξέρουμε ότι έκτοτε στην Ελλάδα συνεχίστηκαν οι περικοπές, ελέω τρίτου Μνημονίου που υπογράφτηκε τον Αύγουστο εκείνης της χρονιάς, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος όσο απομακρυνόταν από την κρίση του 2008 τόσο βήμα – βήμα αναιρούσε τα έκτακτα μέτρα, δηλαδή ξόδευε  περισσότερα για υγεία. Η ψαλίδα επομένως θα μεγαλώνει.

Η Ελλάδα όμως δεν κάνει βήματα προς τα πίσω μόνο σε σύγκριση  με τις άλλες ανεπτυγμένες καπιταλιστικά χώρες, που ανήκουν στο κλαμπ του ΟΟΣΑ, αλλά και σε σύγκριση με τις δικές της προγενέστερες επιδόσεις στον τομέα της υγείας. Στο διάγραμμα που δημοσιεύουμε φαίνεται ότι μέχρι και το 2007 – 2008 η Ελλάδα ακολουθούσε με απόσταση μεν, αλλά μια πορεία σύγκλισης προς τον μέσο όρο δαπανών υγείας του ΟΟΣΑ, όπως μετριούνται ως ποσοστό του ΑΕΠ. Το 2000 και το 2009 χαρακτηριστικά ήταν 7,6% και 9,8% για την Ελλάδα και 9,8% και 12,2% στον ΟΟΣΑ. Το 2014 όμως ενώ στον ΟΟΣΑ αυξήθηκε, αμυδρά έστω, φτάνοντας το 12,3% στην Ελλάδα μειώθηκε σημαντικά, φθάνοντας το 8,1%! Έχει σημασία μάλιστα να τονίσουμε ότι μιλούμε για ποσοστά επί του ΑΕΠ κι όχι για απόλυτα ποσά οπότε κάποιος θα μπορούσε να αντιτείνει ότι με την μείωση του ΑΕΠ λόγω κρίσης παραπάνω από ένα τέταρτο η Ελλάδα δεν μπορούσε να συνεχίσει να έχει τις ίδιες δαπάνες για υγεία. Μιλούμε όμως για ποσοστό, που σημαίνει ότι εν μέσω κρίσης, πρωτοφανούς ανεργίας και φτωχοποίησης, δίνονται ακόμη κι ως ποσοστό λιγότερα για την υγεία… Ας μην παίρνουμε επομένως σοβαρά τις βαρύγδουπες εξαγγελίες της κυβέρνησης για τη δημόσια υγεία…

Συνολικές (δημόσιες και ιδιωτικές) κατά κεφαλή ιατρικές δαπάνες (σε δολ. ΗΠΑ) στις χώρες του ΟΟΣΑ το 2015.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

ΗΠΑ 9451 Λουξεμβούργο 7765 Ελβετία 6935 Νορβηγία 6567 Ολλανδία 5343 Γερμανία 5267 Σουηδία 5228 Ιρλανδία 5131 Αυστρία 5016 Δανία 4943 Βέλγιο 4611 Καναδάς 4608 Αυστραλία 4420 Γαλλία 4407 Ιαπωνία 4150 Ισλανδία 4012 Αγγλία 4003 Φινλανδία 3984 Νέα Ζηλανδία 3590 Ιταλία 3272 Ισπανία 3153 Σλοβενία 2644 Πορτογαλία 2631 Ισραήλ 2533 Κορέα 2488 Τσεχία 2464 Ελλάδα 2245 Σλοβακία 2064 Ουγγαρία 1845 Εσθονία 1824 Χιλή 1728 Πολωνία 1677 Λετονία 1370 Τουρκία 1064 Μεξικό 1052

Πηγή: περιοδικό Nexus, Τεύχος Νοεμβρίου 2017

 

Νοσεί βαριά η δημόσια υγεία

Στις 31 Ιουλίου 2016 οι Γιατροί του Κόσμου άνοιξαν κι επίσημα τις πόρτες μιας ακόμη δομής παροχής υγείας στον Πειραιά εστιασμένης σχεδόν αποκλειστικά στις μητέρες και τα παιδιά. Στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά και συγκεκριμένα στο Πέραμα ήδη οι Γιατροί του Κόσμου λειτουργούν ένα πολυιατρείο που αποδείχτηκε σωτήριο τα χρόνια της κρίσης. «Στόχος της καινούργιας μας προσπάθειας είναι να παράσχουμε ελεύθερη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη για τις γυναίκες και τα βρέφη. Αυτό το δικαίωμα, όσο κι αν φαίνεται προφανές, δυστυχώς δεν είναι. Η κρίση έχει δημιουργήσει ανυπέρβλητα εμπόδια στην παροχή των υπηρεσιών υγείας που χρειάζονται οι μητέρες και στην απρόσκοπτη ανάπτυξη των παιδιών. Αυτά τα προβλήματα ερχόμαστε να αντιμετωπίσουμε», μας δήλωσε ο Νικήτας Κανάκης πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου.

ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ

Τα τεράστια κενά που έχει δημιουργήσει η οικονομική κρίση στη μητρική και βρεφική υγεία 6 χρόνια μετά την βύθιση της Ελλάδας στη δίνη των μνημονίων τα αποκαλύπτουν τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, που δείχνουν αύξηση του αριθμού των ελλιποβαρών νεογνών. Συγκεκριμένα μεταξύ 2008 και 2011 αυξήθηκαν κατά 16%, δημιουργώντας σοβαρούς κινδύνους για την κανονική σωματική τους ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Το πρόβλημα επομένως δεν είναι μόνο ότι μειώθηκαν οι γεννήσεις, όπως δείχνει το γεγονός ότι το 2014 καταγράφηκαν στην Ελλάδα 79.975 γεννήσεις από Ελληνίδες και 12.173 από αλλοδαπές, όταν το 2013 είχαν καταγραφεί 80.940 και 13.194, αντίστοιχα. Ούτε ότι αυξήθηκαν οι γεννήσεις εκτός γάμου από 6.337 το 2013 σε 7.165 το 2014, με το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον να βοά ότι δεν είμαστε μάρτυρες μιας ελευθεριακής στροφής μεταξύ των νέων ζευγαριών που απορρίπτει το γάμο ως μορφή κοινωνικής καταπίεσης, αλλά πρόκειται για επιλογή ανάγκης από τη στιγμή που ο γάμος συνεπάγεται κι ένα σοβαρό οικονομικό κόστος. Μπορούμε επομένως να υποστηρίξουμε ότι το περιβάλλον ανατροφής των νέων παιδιών γίνεται πιο ασταθές και ρευστό σε σχέση με μόλις λίγα χρόνια πριν. Το πρόβλημα επιπλέον, μαζί με όλα τα άλλα, είναι ότι και τα παιδιά που γεννιούνται επειδή είναι ελλιποβαρή έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν χρόνια νοσήματα, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη τύπου Β, οστεοπόρωση, ακόμη και διάφορες μορφές καρκίνου κ.α.

Αύξηση παιδικής θνησιμότητας

Επιπλέον, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ, και τα οποία επικαλείται η Τράπεζα της Ελλάδας σε μια ειδική μελέτη για τις επιπτώσεις της κρίσης στη δημόσια υγεία που περιλαμβάνεται στην έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 15 Ιουνίου 2016 (εδώ το πλήρες κείμενο) ανακόπηκε η μακροχρόνια τάση μείωσης της παιδικής θνησιμότητας (θάνατοι βρεφών έως 1 έτους ανά 1.000 γεννήσεις ζώντων). Πιο συγκεκριμένα, η παιδική θνησιμότητα αυξήθηκε από 2,65 το 2008 σε 3,75 το 2014. Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα, οφείλεται τόσο στην αύξηση των θανάτων βρεφών όσο και στην υποχώρηση των γεννήσεων.

Ωστόσο, η κρίση της υγείας δε θίγει μόνο τα νεογνά και τις μητέρες. Όλες οι πληθυσμιακές ομάδες πλήρωσαν κι εξακολουθούν να πληρώνουν βαρύ τίμημα από την κάθετη πτώση των δαπανών στην υγεία. Ενδεικτικά να αναφερθεί πως μόνο η κρατική ενίσχυση των δημοσίων νοσοκομείων για το 2016 είναι 1,16 δισ. ευρώ μειωμένη κατά 60% από τα επίπεδα του 2009, όπως τόνισε πρόσφατα η Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ). Στην ίδια επίσης ανακοίνωση τονίζεται ότι ο ΕΟΠΥΥ αρνείται να καταβάλλει στα νοσοκομεία 600 – 700 εκ. ευρώ, οξύνοντας τα χρηματοδοτικά τους προβλήματα.

Αποτέλεσμα των περικοπών των δαπανών υγείας είναι η υποβάθμιση της κατάστασης της υγείας του πληθυσμού. «Αν και απαιτούνται αρκετά χρόνια ώστε να αποκαλυφθούν οι πλήρεις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην υγεία του πληθυσμού, στην Ελλάδα αρκετοί δείκτες έχουν αρχίσει να επιδεινώνονται», αναφέρει η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας. Και συνεχίζει: «Πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν ότι τα πρώτα χρόνια της οικονομικής κρίσης μειώθηκε το ποσοστό του πληθυσμού που δηλώνει “καλή” ή “πολύ καλή” αυτοαξιολογούμενη υγεία από 71% το 2006 σε 68,8% το 2011… Ωστόσο στην ίδια έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ καταγράφεται σημαντική αύξηση (κατά 24,2%) στον πληθυσμό ηλικίας 15 ετών και άνω που δηλώνει ότι πάσχει από κάποιο χρόνιο πρόβλημα υγείας ή χρόνια πάθηση (τα περιστατικά χρόνιας νοσηρότητας αυξήθηκαν από 39,7% το 2009 σε 49,3% το 2014)».

Επιδείνωση ψυχικής υγείας

Η επιδείνωση των κοινωνικών συνθηκών, με την αύξηση της ανεργίας, της φτώχειας και του ανταγωνισμού, επιδρά αρνητικά και στην ψυχική υγεία του πληθυσμού. «Δραματική αύξηση παρουσιάζει το ποσοστό του πληθυσμού με συμπτώματα μείζονος κατάθλιψης κατά την περίοδο της κρίσης. Το εύρημα επιβεβαιώνεται από επιδημιολογικές έρευνες, σύμφωνα με τις οποίες καταγράφεται ραγδαία αύξηση της μείζονος κατάθλιψης από 3,3% το 2008 σε 6,8% το 2009, 8,2% το 2011 και 12,3% το 2013. Όπως αποτυπώνεται στα στοιχεία της έρευνας υγείας της ΕΛΣΤΑΤ, το 2014 το 4,7% του πληθυσμού ηλικίας 15 ετών και άνω δήλωσε ότι έχει κατάθλιψη έναντι 2,6% το 2009».

Στην έρευνα της Τράπεζα της Ελλάδας φαίνεται πεντακάθαρα ότι οι μειώσεις των δαπανών στην υγεία (κατά 6,8 δισ. ευρώ ή 43,6% το 2014 σε σχέση με το 2010) στη φαρμακευτική περίθαλψη (που περιορίστηκε κατά 54,2% και διαμορφώθηκε σε 2,6 δισ. ευρώ για το 2014) και στις υπηρεσίες περίθαλψης (νοσοκομεία, γιατρούς και αποκατάσταση, που περιορίστηκε κατά 40,9% σε 5,2 δισ. ευρώ για την εν λόγω περίοδο) δεν ήταν μια μάχη κατά της διαφθοράς και των κυκλωμάτων, όπως την πλασάρουν οι κυβερνήσεις προσπαθώντας μνα βρουν συμμάχους. Ήταν μια μάχη κατά των φτωχών! Προς επίρρωση η εξής αναφορά: «Όπως προκύπτει από την έρευνα υγείας της ΕΛΣΤΑΤ (2015) για το 2014 χρειάστηκε να λάβει ιατρονοσηλευτική φροντίδα και καθυστέρησε να τη λάβει ή δεν την έλαβε καθόλου α) το 13,1% του πληθυσμού (15+) λόγω μεγάλης λίστας αναμονής β) το 6,1% του πληθυσμού λόγω μεγάλης απόστασης ή προβλημάτων στην μεταφορά και γ) το 9,4% του πληθυσμού λόγω έλλειψης ειδικοτήτων ιατρών και επαγγελματιών υγείας».

Σε άλλο σημείο της μελέτης οι ερευνητές της Τράπεζας Ελλάδας αναφέρουν ότι «έχει αυξηθεί το ποσοστό του πληθυσμού (ειδικά των ηλικιωμένων) που δηλώνουν αδυναμία ικανοποίησης των ιατρικών και φαρμακευτικών αναγκών λόγω οικονομικών προβλημάτων. Για παράδειγμα 1 στα 6 άτομα χαμηλού εισοδήματος το 2013 δήλωναν αδυναμία ικανοποίησης των ιατρικών τους αναγκών λόγω οικονομικών προβλημάτων. Από την έρευνα υγείας για το 2014 της ΕΛΣΤΑΤ (2015) προκύπτει ότι χρειάστηκε και δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να λάβει: α) ιατρική φροντίδα ή θεραπεία το 13,9% του πληθυσμού ηλικίας 15+, β) οδοντιατρική φροντίδα ή θεραπεία το 15,4% του πληθυσμού 15+, γ) υπηρεσίες φροντίδας ψυχικής υγείας το 4,3% του πληθυσμού 15+ και δ) τα φάρμακα που του είχε συστήσει ο γιατρός το 11,2% του πληθυσμού 15+». Φαίνεται επομένως ότι η πολυδιαφημισμένη ελεύθερη πρόσβαση των 2 περίπου εκ. ανασφάλιστων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια περίθαλψη, όπως ξεκίνησε να ισχύει από το 2014 δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Οι ερευνητές του κεντρικού πιστωτικού ιδρύματος υπογραμμίζουν τις αρνητικές συνέπειες που έχει η επιδείνωση της υγείας του πληθυσμού όχι μόνο στο μέλλον, όταν το σύστημα υγείας θα πρέπει να πληρώνει για την απουσία προληπτικής ιατρικής, αλλά και τώρα, στην παραγωγικότητα της εργασίας. «Η ανοδική τάση στη χρόνια νοσηρότητα του πληθυσμού δύναται να επιδράσει αυξητικά στις μελλοντικές δαπάνες υγείας και να επιβαρύνει τα ασφαλιστικά ταμεία ενώ ενδέχεται να οδηγήσει σε υποχώρηση της παραγωγικότητας της εργασίας»!

Η υποβάθμιση της δημόσιας υγείας θα συνεχιστεί το επόμενο διάστημα και θα λάβει μάλιστα πιο αποκρουστικές μορφές κι αυτό θα συμβεί όχι μόνο λόγω των γενικών πολιτικών λιτότητας, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τον «κόφτη» δημοσίων δαπανών. Η υποβάθμιση της δημόσιας υγείας «φωτογραφίζεται» πεντακάθαρα και στις προβλέψεις του Μνημονίου Τσίπρα που υπογράφτηκε τον Αύγουστο του 2015. Τα μέτρα εξοικονόμησης που περιγράφονται, μέσω για παράδειγμα της διαχείρισης των τιμών των φαρμακευτικών προϊόντων ή της βελτίωσης της διαχείρισης των νοσοκομείων ή της συγκεντρωτικής διαχείρισης της ζήτησης φαρμακευτικών προϊόντων, ξέρουμε – από εμπειρία πλέον – ότι όσο κι αν φαίνονται ουδέτερα για τον ασθενή, θα θίξουν ευθέως το επίπεδο της παρεχόμενης υγείας στους πολίτες.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Επίκαιρα στις 22 Ιουλίου 2016.

Η υγεία στους ιδιώτες, οι Βούλγαροι στον Καιάδα (Επίκαιρα, 11-17/2/2010)

Η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο. Όποιος αμφιβάλει δεν έχει παρά να ρωτήσει τον βούλγαρο πρωθυπουργό που πριν ένα μήνα είχε το θράσος να περάσει τα σύνορα για να μιλήσει στους έλληνες αγρότες και να καταδικάσει τα μπλόκα, εγκαλώντας μάλιστα την ελληνική κυβέρνηση. Τώρα όμως, που τερματίζονται τα μπλόκα των αγροτών στους ελληνικούς δρόμους, τα μπλόκα μεταφέρονται στην ίδια την Βουλγαρία! Αιτία αποτέλεσε η προσπάθεια της δεξιάς κυβέρνησης του Μπόικο Μπορίσοβ, που εκλέχτηκε τον περασμένο Ιούλη, να επιβάλλει το κλείσιμο 150 νοσοκομείων σε όλη την χώρα! Ειδικότερα το σχέδιο της κυβέρνησης προβλέπει το οριστικό λουκέτο σε 21 μεγάλα νοσοκομεία της χώρας και την αλλαγή του χαρακτήρα σε άλλα 130 που από νοσοκομεία θα μετατραπούν σε μικρές μονάδες παροχής πρωτοβάθμιας περίθαλψης, κάτι σαν κέντρα υγείας. Ζητούμενο της δεξιάς κυβέρνησης στη Βουλγαρία είναι η μείωση των δημοσίων δαπανών. Σ’ αυτή την κατεύθυνση έχει ήδη μειώσει τις δαπάνες για υγεία κατά 500 εκ. λεβ, στα 2,6 δισ. λέβ που αντιστοιχούν στο 4,2% του ΑΕΠ και είναι το μισό απ’ όσα κατά μέσο όρο δίνουν οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες για υγεία. Στην ίδια κατεύθυνση, της μείωσης των δημοσίων δαπανών, ψηφίσθηκε πρόσφατα κι ένα νέο αντι-ασφαλιστικό νομοσχέδιο που ως βασικό χαρακτηριστικό έχει ότι καθιστά πιο αυστηρές, σχεδόν απαγορευτικές για όσους δεν έχουν μόνιμη δουλειά, τις προϋποθέσεις για υγειονομική κάλυψη. Αμέσως έτσι έχασαν το δικαίωμα πρόσβασης στη δημόσια, δωρεάν υγεία 380.000 άνθρωποι.

Από την μεριά του ο δεξιός πρωθυπουργός επικαλείται την διαφθορά και τα σκάνδαλα που αποκαλύπτονται στα δημόσια νοσοκομεία για να δικαιολογήσει το κλείσιμό τους: «Κάθε μέρα ο υπουργός Υγείας ανακαλύπτει νέα σκάνδαλα στα κρατικά νοσοκομεία – ανύπαρκτοι γιατροί, ασθενείς, κ.λπ. Η μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας πρέπει να πραγματοποιηθεί. Είναι μονόδρομος» ήταν τα λόγια του. Η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Καθώς, διαφθορά υφίσταται μεν αλλά ως έδρα της έχει την κυβέρνηση του ίδιου του δεξιού πρωθυπουργού, που πριν διαπρέψει στην πολιτική ήταν… μπράβος σε μαγαζιά. Μάρτυρας η δημόσια διαπόμπευση της υποψήφιας Επιτρόπου της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία πριν υποδειχθεί για τις Βρυξέλλες ήταν υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας, Ρουμιάνα Γιέλεβα. Η υπουργός μέχρι πριν λίγες εβδομάδες του Μπορίσοβ διώχθηκε κακήν κακώς από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όταν κατά την ακρόασή της από τους ευρωβουλευτές, πριν αναλάβει τα καθήκοντα της επιτρόπου αρμόδιας για θέματα διεθνούς βοήθειας, αποδείχθηκε απλώς άσχετη με το αντικείμενο, ενώ δεν κατάφερε να πείσει τους ευρωβουλευτές πως ο σύζυγός της δεν έχει σχέσεις με τη βουλγαρική μαφία! Η απόρριψη της πρότασης υποψήφιου επιτρόπου είναι κάτι πολύ σπάνιο. Ανάλογο περιστατικό είχε να συμβεί από το 2004 όταν τότε απορρίφθηκε η πρόταση ιταλού επιτρόπου. «Ο σύζυγός της, Κρασιμίρ Γιέλεβ, εργαζόταν για μία τράπεζα την οποία ορισμένα μέλη του ευρωκοινοβουλίου λένε πως υποψιάζονται για δεσμούς με το οργανωμένο έγκλημα», ανέφερε ο ανταποκριτής της Wall Street Journal από τις Βρυξέλλες στις 20 Ιανουαρίου. Η ίδια δε «πριν εισέλθει στην πολιτική διηύθυνε την Global consulting μια εταιρεία που βοηθάει την κυβέρνηση να ιδιωτικοποιήσει δημόσιες επιχειρήσεις», συμπλήρωνε το ρεπορτάζ…

Οι σχέσεις στοργής της κυβέρνησης του Μπορίσοβ, όπως και της προηγούμενης σοσιαλδημοκρατικής, με το οργανωμένο έγκλημα αποδεικνύονται επίσης κι από την στάση πληρωμών που κήρυξε η ΕΕ όταν αντιλήφθηκε πως όλες οι χρηματοδοτήσεις – είτε είχαν ως φυσικούς αποδέκτες τους γεωργούς, είτε τεχνικές εταιρείες για να κατασκευάσουν οδικούς άξονες – κατέληγαν στη μαφία! Ως αποτέλεσμα 13 δισ. ευρώ που προορίζονταν για τη Βουλγαρία από κάθε λογής κοινοτικά ταμεία έχουν μπλοκαριστεί μέχρι η Σόφια να αποδείξει ότι θα τα διαχειριστεί διαφανώς και αξιοκρατικά. Στην ΕΕ μάλιστα εξετάζονται το τελευταίο διάστημα ύποπτες ανταλλαγές γαιών του βουλγαρικού δημοσίου με ιδιώτες (Βατοπαίδι αλα βουλγαρικά) από τις οποίες το κράτος ζημιώθηκε εκατοντάδες εκατομμύρια!

Κατά συνέπεια η διαφθορά στην Βουλγαρία είναι ενδημικό φαινόμενο και για την εδραίωσή της οι ευθύνες είναι πολιτικές. Οι αιτιάσεις επομένως του Μπορίσοβ, ότι κλείνει τα νοσοκομεία επειδή υπάρχει διαφθορά, μόνο ως φθηνή δικαιολογία μπορούν να χαρακτηριστούν για να καλυφθεί μια πολιτική απόφαση που μπροστά στην ανάγκη μείωσης των κρατικών δαπανών αφήνει χωρίς υγειονομική κάλυψη εκατομμύρια Βούλγαρους, όπως ακριβώς συνέβαινε στις αγροτικές κοινωνίες των αρχών του αιώνα, όταν οι γιατροί και τα νοσοκομεία ήταν προνόμιο μιας ευάριθμης ελίτ. Αυτό είναι το σχέδιο της κυβέρνησης Μπορίσοφ, που την ίδια ώρα βέβαια δεν φείδεται εξόδων για να στείλει κι άλλους στρατιώτες στο Αφγανιστάν.

Άλλωστε οι πραγματικές προθέσεις της δεξιάς κυβέρνησης φάνηκαν από μια συνέντευξη που έδωσε ο υπουργός Υγείας του Μπορίσοβ, Μποσιντάρ Νάνεβ, στο πρακτορείο Ρόιτερ’ς, η οποία μεταφέρθηκε στην αγγλόφωνη έκδοση της Καθημερινής την προηγούμενη Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου. Εκεί ο υπουργός Υγείας της Βουλγαρίας αναφέρει ρητά, χωρίς να καταφεύγει σε αστείες δικαιολογίες, ότι «η ιδιωτικοποίηση είναι ο δρόμος που πρέπει να βαδίσουμε. Πρέπει να ιδιωτικοποιηθούν και τα νοσοκομεία και οι υπηρεσίες που παρέχονται από τα νοσοκομεία», τόνισε.

Αν υλοποιηθούν τα σχέδια του Μπορίσοβ για την υγεία, με τα οποία η σοσιαλδημοκρατική αντιπολίτευση του Σεγκέι Στανίσεφ διαφωνεί, θα επέλθει μια δραματική επιδείνωση των όρων ζωής και υγείας της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας στη Βουλγαρία καθώς ελάχιστοι άνθρωποι θα έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στις εμπορευματοποιημένες και πανάκριβες ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας. Αν πάρουμε μάλιστα υπ’ όψη μας ότι ήδη η Βουλγαρία βρίσκεται στην τελευταία θέση των περισσότερων σχεδόν κοινωνικών στατιστικών της Ευρώπης – που αφορούν φτώχεια, ανισότητες, εισόδημα, κ.λπ. – τότε εύκολα καταλαβαίνουμε πως η σχεδιαζόμενη αντι-μεταρρύθμιση θα ρίξει στον κοινωνικό Καιάδα την μεγάλη πλειοψηφία της βουλγάρικης κοινωνίας.