Στο πλευρό Γεωργίας και Ουκρανίας η Ουάσινγκτον (Μετροπόλιταν 8/8/2009)

Καμία πρόθεση δεν έχουν οι ΗΠΑ να θυσιάσουν τις στρατηγικές συμμαχίες τους με την Ουκρανία και τη Γεωργία στο βωμό της επανεκκίνησης των ρωσοαμερικανικών σχέσεων! Αυτό ήταν το μήνυμα της πρόσφατης επίσκεψης του αμερικανού αντιπροέδρου, Τζο Μπάιντεν, στο Κίεβο και την Τιφλίδα. Ένα μήνυμα με τη δική του σημασία καθώς στην περίπτωση της Γεωργίας «επιδόθηκε» λίγες μόλις μέρες πριν την επέτειο του καταστροφικού για την ίδια πολέμου των «5 ημερών» με τη Ρωσία. 

Ασπίδα προστασίας αποτέλεσε για τον Μικαΐλ Σαακασβίλι η επίσκεψη του αμερικανού αντιπροέδρου στην Τιφλίδα στις 22 Ιούλη. Η παρουσία του Τζο Μπάιντεν στην Τιφλίδα μετρίασε (σε βαθμό… ξεδοντιάσματος) τις σφοδρές επικρίσεις προς τον πανταχόθεν βαλλόμενο πρόεδρο της χώρας για τους χειρισμούς του πέρυσι το καλοκαίρι όταν στις 7 Αυγούστου προκάλεσε πόλεμο με την Ρωσία με αποτέλεσμα η Γεωργία να απολέσει το 20% των εδαφών της και να δει τις ένοπλες δυνάμεις της επιχειρησιακά να εκμηδενίζονται και ηθικά να ταπεινώνονται. Έκτοτε ο Σαακασβίλι έχει δεχθεί σφοδρότατες κριτικές τόσο από το εξωτερικό (ακόμη κι από την ΕΕ στο βαθμό που φάνηκε ότι η Γεωργία ήταν ο υπαίτιος της σύγκρουσης στη Νότια Οσετία) όσο κι από το εσωτερικό της χώρας, με συνεχή κύματα μαζικών και βίαιων διαδηλώσεων που ζητούν την παραίτησή του και τη διενέργεια πρόωρων εκλογών.

Στην ίδια τη Γεωργία είναι η αλήθεια ότι η λάμψη της αμφιλεγόμενης «επανάστασης των ρόδων» που ανέδειξε το Νοέμβριο του 2003 στην εξουσία τον αμερικανοσπουδαγμένο Μικαΐλ Σαακασβίλι είχε ξεθωριάσει πολύ πριν το καλοκαίρι του 2008. Τόσο στις προεδρικές εκλογές του Ιανουαρίου του 2008, όσο και στις κοινοβουλευτικές εκλογές που οργανώθηκαν τον Μάιο της ίδιας χρονιάς ο εκλεκτός των ΗΠΑ προέβη σε τόση εκτεταμένη νοθεία ώστε αντέδρασαν ακόμη κι οι παρατηρητές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη. Πολύ περισσότερο όμως αντέδρασαν οι ίδιοι οι Γεωργιανοί που είδαν τον αρχάγγελο του εκδημοκρατισμού να μετατρέπεται σε έναν ακόμη αδίστακτο, αυταρχικό ηγέτη. Η μοναδική του διαφορά με όλους τους άλλους εστιαζόταν στο μίσος του απέναντι στη Μόσχα και τις σχέσεις αγάπης του με την Ουάσινγκτον. Σε βαθμό τέτοιο ώστε να υπάρχουν αλλεπάλληλα δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο για το ενδεχόμενο ο πόλεμος το Σαακασβίλι ενάντια στη Ρωσία τον Αύγουστο του 2008 να μην ήταν εντελώς δικός του, αλλά κυρίως του πανίσχυρου και σκοτεινού αντιπροέδρου των ΗΠΑ Ντικ Τσέινι. Ποιος ξεχνάει άλλωστε ότι σύμβουλός του την κρίσιμη εκείνη περίοδο ήταν ο εξ ίσου σκοτεινός Άλεξ Ρόντος – που εξακολουθεί, όπως φάνηκε κι από την παρουσία του στο πρόσφατο Συμπόσιο της Σύμης να διατηρεί σχέσεις με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Γιώργο Παπανδρέου…

Δεδομένου λοιπόν ότι ο Μικαΐλ Σαακασβίλι είναι άνθρωπος του χθες («όλο και περισσότερο μέρος του προβλήματος παρά μέρος της λύσης» τον αποκάλεσαν σε εντιτόριαλ τους οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς στις 23 Ιούλη, την επομένη της επίσκεψης Μπάιντεν) ο αμερικανός αντιπρόεδρος συναντήθηκε και με στελέχη της αντιπολίτευσης που παραμένει εν πολλοίς κατακερματισμένη. Κατά την ομιλία του στη Βουλή της Τιφλίδας ο Τζο Μπάιντεν αλλά και σε όλες τις δημόσιες τοποθετήσεις του αφού εξήρε τον στρατηγικό ρόλο της Γεωργίας στον χάρτη των αγωγών μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου κι επίσης τη βοήθεια που προσφέρει στις ΗΠΑ συμμετέχοντας στις δυνάμεις κατοχής του Αφγανιστάν, τόνισε την ανάγκη επανάκτησης της εθνικής ακεραιότητας της χωρίς ωστόσο να προκρίνει την προσφυγή στη χρήση των όπλων. Με αυτό τον τρόπο η Ουάσινγκτον έκανε σαφές ότι δεν πρόκειται να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Ν. Οσετίας και της Αμπχαζίας από τη Γεωργία, όπως ανακοινώθηκαν την επομένη του πολέμου των «5 ημερών», ούτε φυσικά να στηρίξει (ξανά) οποιοδήποτε πολεμικό τυχοδιωκτισμό κατά της Ρωσίας, με στόχο την επανένωση της διαλυμένης χώρας. Οι ΗΠΑ επίσης δήλωσαν την συμφωνία τους με τον στόχο ένταξης της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ, παρότι εδώ ο Σαακασβίλι ήταν αυτός που πρωτοστάτησε σε ρεαλισμό, αναγνωρίζοντας από το βήμα της Βουλής, λίγες μέρες πριν πως «οι ελπίδες έχουν σχεδόν πεθάνει».

Τη Ρωσία πάντως, που φρόντισε να δείξει ποιος ελέγχει το νότιο Καύκασο με την επίσκεψη του προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεβ στη Ν. Οσετία λίγες μέρες πριν την επίσκεψη του Μπάιντεν στη Γεωργία, υπάρχει κάτι που την ανησυχεί περισσότερο από την ένταξη της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ. Είναι ο επανεξοπλισμός της και δη με αντιαρματικούς και αντιαεροπορικούς πυραύλους. Την απαίτησή της φρόντισε μάλιστα να την κάνει γνωστή από την έδρα του ΝΑΤΟ, προειδοποιώντας έτσι τα μέλη της συμμαχίας, δια στόματος του μονίμου αντιπροσώπου της, Ντμίτρι Ρογκοζίν. Η Μόσχα μάλιστα απείλησε και με κυρώσεις όποιον κατασκευαστή προμηθεύσει τη Γεωργία με τέτοια όπλα «είτε είναι στην Αρκτική, είτε στην Ανταρκτική, είτε στις Ηνωμένες Πολιτείες». Κι η απειλή δεν αφορούσε την Αρκτική, ούτε την Ανταρκτική, μια κι επανειλημμένες φορές η Μόσχα έχει αποδοκιμάσει την παρουσία αμερικανών στρατιωτικών συμβούλων στη Γεωργία κι επίσης την προκλητική χρησιμοποίηση πολεμικών πλοίων από τις ΗΠΑ για τη μεταφορά… ανθρωπιστικής βοήθειας. Πρακτική που εγείρει φυσικά υποψίες ότι η Γεωργία σιωπηρά επανεξοπλίζεται από τις ΗΠΑ, όσο κι αν οι ΗΠΑ αρνούνται δημόσια κάθε τέτοιο ενδεχόμενο!

Την ίδια δέσμευση, πως οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι στο πλευρό τους ανεξάρτητα από την επαναπροσέγγιση που επιχειρείται με τη Ρωσία όπως φάνηκε από το ταξίδι του Μπαράκ Ομπάμα στη Μόσχα από τις 6 έως τις 8 Ιούνη, μετέφερε και στη Ουκρανία την οποία επισκέφθηκε αμέσως πριν τη Γεωργία ο αμερικανός αντιπρόεδρος. Το δυστύχημα και σ’ αυτή τη χώρα για τις ΗΠΑ είναι πως το πολιτικό σύστημα που εγκαθιδρύθηκε μετά την Πορτοκαλί Επανάσταση, μπορεί να αποτέλεσε ανάχωμα στη ρωσική επιρροή δημιουργώντας τεράστια προβλήματα στην Μόσχα όπως συμβαίνει σχεδόν κάθε χρόνο με τις διακοπές στην παροχή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη που υπονομεύουν την αξιοπιστία της Ρωσίας ως ενεργειακού εταίρου, ωστόσο, αντί να είναι παράδειγμα προς μίμηση, είναι βαθιά διεφθαρμένο, μη λειτουργικό, απονομιμοποιημένο στην κοινωνική συνείδηση και μετράει κι αυτό μέρες. Σε τέτοιο βαθμό ώστε απέναντι στην αναξιοπιστία του διδύμου που ηγήθηκε της «πορτοκαλί επανάστασης» δηλαδή του προέδρου Βίκτορ Γιουστσένκο και της πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο, οι οποίοι όμως τώρα ούτε που μιλιούνται μεταξύ τους, να αναζητούνται εναλλακτικές λύσεις. Κι αυτό μάλιστα επειγόντως έτσι ώστε το κενό που αφήνει η κατακρήμνιση των ποσοστών δημοτικότητας τους στο 2% και στο 14%, αντίστοιχα, να μην καλυφθεί από την υψηλή επιρροή του φιλορώσου Βίκτορ Γιανούκοβιτς που κυμαίνεται στο 23% ενώ στις ανατολικές, ρωσόφωνες περιοχές της χώρας είναι συντριπτική ξεπερνώντας το 50%. Η εναλλακτική λύση μέχρι στιγμής ακούει στο όνομα Αρσένι Γιατσενιούκ κι η δημοτικότητά του ανέρχεται στο 12%. Είναι πρώην κεντρικός τραπεζίτης, πρώην υπουργός Οικονομικών και νυν υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας τον πολιτικό προσανατολισμό του οποίου «εγγυήθηκε» στέλεχος του ιδρύματος Σόρος που μόλις πρόσφατα, στις 20 Ιούλη, έπλεκε το εγκώμιο του στην υπερσυντηρητική Γουόλ Στριτ Τζέρναλ! Ο Μπάιντεν, όπως και στη Γεωργία, κατά το ταξίδι του στην Ουκρανία συναντήθηκε και με στελέχη της αντιπολίτευσης συμπεριλαμβανομένου του Γιατσενιούκ, που θα αποτελέσουν την επόμενη γενιά ηγετών της χώρας. Ο αμερικανός αντιπρόεδρος κατέθεσε και στην Ουκρανία την υποστήριξή του στο αίτημα ένταξής της στο ΝΑΤΟ, παρότι στην Ουκρανία αυτοί που διαφωνούν είναι οι ίδιοι κάτοικοι της χώρας οι οποίοι απορρίπτουν κάθε τέτοιο ενδεχόμενο, που θα τους φέρει σε σύγκρουση με τη Ρωσία.

Εν κατακλείδι ο αμερικανός αντιπρόεδρος (ο οποίος φαίνεται να βγάζει συστηματικά τη βρώμικη δουλειά του Λευκού Οίκου όπως έδειξαν οι προηγούμενες «αποστολές» του στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη όπου επιτέθηκε στους Σέρβους και στο Λίβανο όπου απείλησε με διακοπή της βοήθειας αν ψηφισθεί η Χεζμπολάχ, αφήνοντας έτσι για τον Μπαράκ Ομπάμα τις περισσότερο δημοφιλείς διεθνείς επαφές) έκανε σαφές ότι οι ΗΠΑ δεν εγκαταλείπουν την Ουκρανία και τη Γεωργία. Επιδιώκουν μεν μια επανεκκίνηση των σχέσεων τους με τη Ρωσία – κι αυτό λόγω της ανάγκης που έχουν για διευκολύνσεις στον πόλεμο του Αφγανιστάν, εγκαταλείπουν επικίνδυνους τυχοδιωκτισμούς της εποχής του Μπους – που αποδείχθηκαν κι αναποτελεσματικοί, χωρίς ωστόσο να παραιτούνται από το στόχο περικύκλωσης της Ρωσίας με υποτελή τους καθεστώτα.

Αλλαγή φρουράς σε Ουκρανία – Γεωργία (Διπλωματία, 8/2009)

ΝΕΕΣ ΜΕΤΡΙΟΠΑΘΕΙΣ ΗΓΕΣΙΕΣ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΟΥΝ ΗΠΑ ΡΩΣΙΑ

ΔΕ ΘΥΣΙΑΖΕΙ Η ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ ΤΑ ΠΡΟΓΕΦΥΡΩΜΑΤΑ ΤΗΣ

Την επιστροφή στην πραγματικότητα του ανηλεούς ανταγωνισμού μεταξύ της Ρωσίας  και των ΗΠΑ για την εξασφάλιση σφαιρών επιρροής σηματοδότησε η επίσκεψη του αμερικανού αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν, στην Ουκρανία και τη Γεωργία λίγες μόλις μέρες μετά την ιδιαίτερης σημασίας επίσκεψη του αμερικανού προέδρου, Μπαράκ Ομπάμα, στη Μόσχα. 

Ασυνήθιστης ωμότητας τουλάχιστον για τα μέτρα της Δύσης ήταν η ανοιχτή επιστολή προς την Ουάσινγκτον που υπέγραφαν 22 ηγέτες της ανατολικής Ευρώπης και είδε το φως της δημοσιότητας στην ηλεκτρονική έκδοση της πολωνικής εφημερίδας, Gazeta Wyborcza, αμέσως μετά την επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα στη ρωσική πρωτεύουσα. Ανάμεσα σε αυτούς που υπέγραφαν την επιστολή ήταν ο ιστορικός ηγέτης του συνδικάτου Αλληλεγύη και πρώην πρόεδρος της Πολωνίας, Λεχ Βαλέσα, κι ο πρώην πρόεδρος της Τσεχίας, Βάτσλαβ Χάβελ. Στην επιστολή παρότι αναφέρονταν μια σειρά από προβλήματα που απειλούν την σταθερότητα των ανατολικοευρωπαϊκών κρατών, όπως για παράδειγμα η οικονομική κρίση, εξέχουσα θέση κατείχε το ζήτημα της Ρωσίας κι ιδιαίτερα η διαφαινόμενη βελτίωση των αμερικανορωσικών σχέσεων. Η ακύρωση του σχεδίου για την αντιπυραυλική ασπίδα ή μια πιθανή αναβάθμιση του ρόλου της Μόσχας στους αμερικανικούς σχεδιασμούς, σύμφωνα με τους 22 που αποτέλεσαν τα ισχυρά χαρτιά της Ουάσινγκτον όταν ο υπουργός Άμυνας του Μπους κι αρχιτέκτονας της εισβολής στο Ιράκ Ντόναλντ Ράμσφελντ διαιρούσε την Ευρώπη σε παλιά και νέα, «θα υποβαθμίσει την αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών σε ολόκληρη την περιοχή» ανέφερε η επιστολή. Σε άλλο δε σημείο, χωρίς προσχήματα αναφερόταν πως «η περιοχή μας είναι ένα μέρος του κόσμου για το οποίο οι Αμερικανοί έχουν σταματήσει να ανησυχούν», παρότι «δεν είναι όλα καλά στην περιοχή μας ή στις διατλαντικές σχέσεις».

Οι εντυπώσεις που δημιούργησε η επίσκεψη του Ομπάμα στη Μόσχα από τις 6 έως τις 8 Ιούνη για μια θεαματική βελτίωση των ψυχροπολεμικών σχέσεων μεταξύ των πάλαι ποτέ δύο υπερδυνάμων κι οι φόβοι που προκλήθηκαν για ένα διπλωματικό «άδειασμα» από την Ουάσινγκτον των πρώην στενών συμμάχων της στην Ανατολική Ευρώπη ανατράπηκαν από την καθόλου τυχαία επίσκεψη του αμερικανού αντιπροέδρου στην Ουκρανία και τη Γεωργία. Η χρονική δε σύμπτωση της επίσκεψης του Τζο Μπάιντεν στην Γεωργία με την συμπλήρωση ενός χρόνου από τον πόλεμο που προκάλεσε στη Νότια Οσετία ήρθε να επιβεβαιώσει τις έμμεσες έστω ευθύνες της Ουάσινγκτον για το ξέσπασμα του πολέμου των «5 ημερών». Παρότι λοιπόν το ταξίδι του Μπάιντεν ήταν από καιρό προγραμματισμένο, όπως ανακοινώθηκε, πιθανά για να αποτελέσει αντίβαρο στη επίσκεψη Ομπάμα και δεν αποφασίσθηκε κάτω από την πίεση των 22, ο στόχος του ήταν να γίνει σαφές πως η Ουάσινγκτον δεν θυσιάζει στο βωμό μιας αμφίβολης και πρόσκαιρης σχέσης τα προγεφυρώματά της στην ανατολική Ευρώπη και τον Καύκασο.

Ο Μπάιντεν τόσο στο Κίεβο (στις 21 Ιούλη) όσο και στην Τιφλίδα (22 Ιούλη) δεσμεύθηκε ότι θα στηρίξει την αίτηση ένταξής τους στο ΝΑΤΟ, την οποία η Μόσχα θεωρεί απειλή για τη δική της ασφάλεια. Το χειρότερο όμως για το ηγετικό δίδυμο του προέδρου Βίκτορ Γιουσένκο και της πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο στην Ουκρανία και την κυβέρνηση του Μικαΐλ Σαακασβίλι στην Γεωργία είναι ότι ο στόχος ένταξης στο ΝΑΤΟ βάλλεται απόόλες τις μεριές. Στην Ουκρανία από τον ίδιο τον πληθυσμό που σε όλες τις δημοσκοπήσεις εκφράζει την αντίθεσή του, γνωρίζοντας ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα τινάξει στον αέρα τις σχέσεις τους με την Ρωσία, κι αυτό έναντι αμφίβολων αποτελεσμάτων. Στη δε Γεωργία το αίσθημα αυτοσυντήρησης των ίδιων των δυτικοευρωπαΐκών κρατών μελών του ΝΑΤΟ τους κάνει να νιώθουν ανασφαλείς στο ενδεχόμενο η Γεωργία να αποτελεί μέλος του συμφώνου κι οι ίδιες να πρέπει να προασπίσουν τα σύνορά της, αν επικλεστεί το άρθρο 5 του καταστατικού της, στην περίπωση που θα ξεκινήσει ένα νέο τυχοδιωκτικό πόλεμο με τη Ρωσία. Γι αυτόν ακριβώς το λόγο, την έλλειψη ερεισμάτων της Τιφλίδας στο ΝΑΤΟ, ο πρόεδρος της χώρας  δήλωσε από το βήμα της βουλής λίγες μέρες πριν την επίσκεψη του Μπάιντεν πως οι ελπίδες ένταξης είναι πλέον «σχεδόν νεκρές».

Στοιχείο αισιοδοξίας πάντως τόσο για την Ουάσινγκτον όσο και για την Μόσχα, όσο και να φαίνεται παράξενο, αποτελούν οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις και στις δύο χώρες στο βαθμό που θεωρείται βέβαιο ότι οι διάδοχες κυβερνήσεις θα κινούνται σε πολύ πιο μετριοπαθείς θέσεις. Η Μόσχα έτσι θα πάψει να έχει στα πλευρά της δύο αγκάθια ενώ η Ουάσινγκτον δεν θα είναι υποχρεωμένη να καλύπτει τους εξτρεμισμούς που προκαλεί η κεκτημένη ταχύτητα των μικρών Μπους στην μεταΜπους εποχή.

Στην Ουκρανία, ειδικότερα, βαθιά κρίση διέπει τόσο την οικονομία της χώρας όσο και το πολιτικό της σκηνικό. Το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους η οικονομία συρικνώθηκε κατά ένα ποσοστό ρεκόρ της τάξης του 20,3%, με αποτέλεμα να αναγκαστεί να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ζητώντας δάνειο ύψους 16,4 δισ. δολ. Στην πολιτική ζωή η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη όπως μαρτυρά ο πόλεμος μέχρι εσχάτων που έχει ξεσπάσει μεταξύ των δύο πωταγωνιστών της «πορτοκαλί επανάστασης» κι ο οποίος πρόκειται να ενταθεί όσο η χώρα θα πλησιάζει προς τις εθνικές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 17 Ιανουαρίου 2010. Πρόγευση της σύγκρουσης πρόσφερε ήδη η πρωθυπουργός, Γιούλια Τιμοσένκο, με συνέντευξή της στη γαλλική εφημερίδα Le Monde. «Γιατί τόσο μίσος ανάμεσα στον πρόεδρο Γιουστσένκο και σ’ εσάς;» τη ρωτάει ο δημοσιογράφος. «Πρόκειται για μονομερή στάση. Ο πρόεδρος δεν με αντιμετωπίζει ως συνεργάτη αλλά ως ανταγωνιστή για την προεδρία. Το μεγαλύτερο πολιτικό λάθος της θητείας του ήταν ότι χρησιμοποίησε στυγνά όπλα για την καταστροφή μου. Εγώ πάντα του έτεινα το χέρι: στη διάρκεια της πορτοκαλί επανάστασης, κατόπιν το 2007 (σ.σ. νέος πορτοκαλί συνασπισμός για τις βουλευτικές εκλογές). Ήμουν το μοναδικό άτομο στο οποίο μπορούσε να στηρίζεται. Ποτέ δεν τον πρόδωσα. Η μάχη αυτή δεν θα καταλήξει στην καταστροφή μου αλλά στην πολιτική του αυτοκτονία»! Από τη συγκεκριμένη ωστόσο συνέντευξη διαφαίνεται πως η μάχη μεταξύ Γιουστσένκο και Τιμοσένκο έχει (και) γεωπολιτικές αιτίες, που αφορούν ειδικότερα τις σχέσεις της Ουκρανίας με τη Ρωσία. «Πρέπει κάποιος να έχει την υποστήριξη της Μόσχας για να εκλεγεί πρόεδρος τη Ουκρανίας;», ρωτάει στη συνέχεια ο δημοσιογράφος, για να πάρει την ακόλουθη αναπάντεχη απάντηση: «Η πορτοκαλί επανάσταση έδειξε το αντίθετο. Η ύπαρξη μιας συμφωνίας ανάμεσα σε μένα και τη Μόσχα αποτελεί μέρος της προπαγάνδας που κάνουν εναντίον μου οι αντίπαλοί μου. Δεν υπάρχει καμία συμφωνία τύπου Μολότοφ Ρίμπεντροπ. Άλλωστε πρέπει να εργαστούμε για την ένταξη της Ρωσίας στο χώρο και τις αξίες της Ευρώπης. Η δική μου άποψη έχει αλλάξει όσον αφορά αυτό το θέμα. Οι θέσεις μου ήταν αρκετά επιθετικές απέναντι στη Ρωσία. Οι ενέργειες της προς την Ουκρανία πολύ απέχουν ακόμη από το να είναι ορθές. Κατάλαβα όμως ότι μπορούμε να απαντήσουμε στους κινδύνους και τις προκλήσεις με τρόπο διαφορετικό από την αντιπαράθεση και την επιθετικότητα: με θερμούς εναγκαλισμούς»!!!

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μέχρι πριν λίγο καιρό ούτε σε σενάριο επιστημονικής φαντασίας δεν θα χώραγε ατάκα της Τιμοσένκο που ζητά θερμούς εναγκαλισμούς με τη Ρωσία! Αυτή η στροφή 180 μοιρών επιβλήθηκε κατά μεγάλο μέρος από τη στιγμή που έγινε σαφές το τεράστιο οικονομικό κόστος που επέφερε ο διπλωματικός και ενεργειακός πόλεμος με τη Ρωσία και φυσικά κάτω από την πίεση των εκλογέων που τιμώρησαν με την εσχάτη των πολιτικών ποινών τον πρόεδρο Γιουστσένκο ο οποίος εκφράζει μέχρι τέλους την ψυχροπολεμική γραμμή σύγκρουσης με τη Ρωσία, δηλαδή με πλήρη ανυποληψία όπως δείχνει η κατακρήμνιση των ποσοστών δημοτικότητάς του στο 2,3%, από το 60% που βρίσκονταν τα πρώτα χρόνια μετά την πορτοκαλί επανάσταση. Αντίθετα, για να έχουμε μια καλύτερη εικόνα των συσχετισμών στην Ουκρανία, να αναφέρουμε πως ο πρωθυπουργός που ανατράπηκε με την πορτοκαλί επανάσταση κι ο οποίος υποστηρίζεται από την Μόσχα, Βίκτορ Γιανούκοβιτς, εξακολουθείνα συγκεντρώνει τα υψηλότερα ποσοστά δημοτικότητας, της τάξης του 23%, υπερβαίνοντας κατά πολύ ακόμη κι αυτά της πραγματίστριας πλέον Τιμοσένκο που κυμαίνονται στο 14%. Πρόσωπο κλειδί ωστόσο στη νέα κυβέρνηση αναμένεται να αποδειχθεί ο 35χρονος Αρσένι Γιάτσενουκ, υπουργός Εξωτερικών σήμερα που έχει διατελέσει στο πρόφατο παρελθόν πρόεδρος της Βουλής, υπουργός Οικονομικών και κεντρικός τραπεζίτης. Παρότι το εγκώμιο του Γιάτσενουκ έπλεκε στις 20 Ιούλη στη Wall Street Journal ο διευθυντή του Ιδρύματος Σόρος στην Ουκρανία, φέρεται να εκφράζει μια πιο ρεαλιστική γραμμή στις σχέσεις του Κιέβου με τη Μόσχα, σε σύγκριση με τον νυν πρόεδρο Γιουστσένκο.

Αλλαγή βάρδιας είναι σε εξέλιξη και στην Γεωργία, τον δεύτερο σταθμό στο ταξίδι του αμερικανού αντιπροέδρου. Ο Τζο Μπάιντεν παρότι δήλωσε την υποστήριξη της Ουάσινγκτον στην ακεραιότητα της Γεωργίας (αποδοκιμάζοντας έμμεσα πλην σαφώς την ανεξαρτητοποίηση της Ν. Οσετίας και της Αμπχαζίας που ακολούθησε τον πόλεμο των «5 ημερών») επέμεινε στον ειρηνικό τρόπο που πρέπει να έχει οποιαδήποτε προσπάθεια για την αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας της. Τονίστηκε έτσι πως δεν θα γίνει ανεκτός κανένας νέο τυχοδιωκτισμός, όπως ο περυσινός που προκάλεσε την οριστική απώλεια του 20% των εδαφών της Γεωργίας και την συντριβή του στρατού της. Ο Μπάιντεν ωστόσο κράτησε σαφείς αποστάσεις και από τον ηγέτη της «επανάστασης των ρόδων» που το Νοέμβριο του 2003 προκάλεσε στη στροφή της εξωτερικής πολιτικής της Γεωργίας από τη Ρωσία στις ΗΠΑ. Τα γκρίζα σύννεφα πάνω από την Τιφλίδα είχαν μαζευτεί πολύ πριν τον Αύγουστο του 2008 οπότε για πρώτη φορά συσπειρώθηκε όλη η αντιπολίτευση κάτω από το αίτημα της παραίτησής του. Ήταν συγκεκριμένα στις προεδρικές εκλογές του Ιανουαρίου του 2008 και στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Μαΐου της ίδιας χρονιάς που κατέφυγε σε πλήθος καλπονοθευτικών μεθόδων, προκαλώντας την αντίδραση των παρατηρητών του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα να εξοργίσει την αντιπολίτευσή στο εσωτερκό της χώρας του. Η βάρβαρη καταστολή που χρησιμοποίησε στη συνέχεια, αλλά και τους τελευταίους μήνες για να αντιμετωπίσει τους διαδηλωτές που ζητούσαν την παραίτησή του, μαζί με τον στιγματισμό τους ως υποκινούμενων από τη Μόσχα, μετέτρεψαν τη ρωγμή σε αγεφύρωτο χάσμα. Το κενό μάλιστα αυτό δεν καλύφθηκε με τα μέτρα εκδημοκρατισμού που εξήγγειλε ο Μ. Σαακασβίλι από το βήμα της βουλής λίγες μέρες πριν επισκεφθεί τη χώρα ο Μπάιντεν, αφορώντας πρόσβαση στα ΜΜΕ, διενέργεια τοπικών εκλοών κ.α. Αντίθετα, οι συναντήσεις που είχε ο αμερικανός αντιπρόεδρος με στελέχη της κατακερματισμένης αντιπολίτευσης (της οποίας ηγείται ο Ιρακλί Αλασάνια πρώην πρεσβευτής της Γεωργίας στα Ηνωμένα Έθνη και επικεφαλής του κόμματος Η Γεωργία μας Ελεύθεροι Δημοκράτες) βεβαιώνουν πως κι η Ουάσινγκτον κινείται από τώρα για την επόμενη μέρα στη Γεωργία, όταν ο Σαακασβίλι θα αποτελεί μια κακή ανάμνηση.

Οι δρομολογημένες πολιτικές αλλαγές στην Ουκρανία και τη Γεωργία που θα αναδείξουν φιλοαμερικανικές κυβερνήσεις μεν περισσότερο όμως συμβατές με τη γραμμή της νέας αμερικανικής ηγεσίας δε σημαίνουν το τέλος των προβλημάτων για τη Ρωσία στον λεγόμενο αυλόγυρό της. Γιατί το τελευταίο διάστημα κι όσο κανονικοποιούνται οι σχέσεις με τις δύο προανεφερθείσες χώρες τόσο αρχίζουν πάλι να ματώνουν παλιές πληγές στο βόρειο Καύκασο. Ειδικότερα τα αποσχιστικά κινήματα στο Νταγκεστάν και την Ινγκουσετία, που ως πρωταγωνιστές έχουν τις περισσότερες φορές μουσουλμάνους φονταμενταλιστές. Ο χαμηλής έντασης μεν, αιματηρότατος πόλεμος δε που είναι σε εξέλιξη στην περιοχή έγινε γνωστός πρόσφατα, στις 10 Ιούνη, όταν κατά την επίσκεψή του στο Νταγκεστάν ο ρώσος πρόεδρος, Ντμίτρι Μεντβέντεβ, με αφορμή την εκέλεση ενός ανωτάτου δικαστικού δήλωσε πως το τρέχον έτος έχουν σκοτωθεί 48 πολίτες, 75 κρατικοί υπάλληλοι και 112 στρατιώτες! Η αναζοπύρωση των εχθροπραξιών σε αυτές τις δύο περιοχές σχετίζεται, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, με τις πρωτόγονες μεθόδους καταπίεσης στις οποίες καταφεύγει ο άνθρωπος της Μόσχας στην Τσετσενία, Ραμζάν Καντίροφ, έχοντας επιβάλλει ένα καθεστώς φόβου και τρόμου. Το ερώτημα είναι μέχρι πότε…