Χρεοκοπία προαναγγέλλει ο διεθνής Τύπος (Επίκαιρα, 30/6-6/7/11)

Μεταξύ των πολλών καινούργιων ιδεών που έφερε η πλατεία Συντάγματος ήταν και η «τράπεζα χρόνου» – ένα εγχείρημα που στόχευε στην προώθηση της ανταλλακτικής οικονομίας αμφισβητώντας την χρηματική. Όποιες επιφυλάξεις ή αντιδράσεις κι αν έχει κάποιος για την λύση που προτείνεται ώστε να ξεπεραστούν τα αδιέξοδα της υπάρχουσας οργάνωσης της οικονομίας κάμπτονται αν δει πως και η άλλη πλευρά πάνω από την πλατεία, η κυβέρνηση δηλαδή το ίδιο ακριβώς κάνει, με τη βοήθεια μάλιστα της Γερμανίας: οι προσπάθειες που γίνονται για να επιλυθεί η κρίση μέσω της αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους δεν στοχεύουν πουθενά αλλού πέρα από την εξαγορά χρόνου. Και για μετά βλέπουμε…

Αγοράζοντας χρόνο…

Η… σοφία του σχεδίου «διάσωσης» της ελληνικής οικονομίας διακρίνεται με τον καλύτερο τρόπο από το πλήθος των δημοσιευμάτων του διεθνούς Τύπου για την Ελλάδα, καθώς καμία άλλη χώρα δεν συγκεντρώνει τόσες πολλές αναφορές στον διεθνή Τύπο όσο η χώρα μας. Στην πρώτη γραμμή του διεθνούς ενδιαφέροντος, συγκεκριμένα, βρίσκονται οι προοπτικές που διαγράφονται για τα μέτρα λιτότητας και τη συζητούμενη αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους με την χορήγηση ενός δεύτερου δανείου «διάσωσης». Και, αντίθετα με το κλίμα εφησυχασμού που δημιουργεί η κυβέρνηση, όλα τα διεθνή Μέσα ενημέρωσης στέκονται επικριτικά απέναντι στις μεθόδους διαχείρισης της δημοσιονομικής κρίσης που προκρίνονται, χωρίς φυσικά ουδείς να αμφισβητεί τις δραματικές κοινωνικές επιπτώσεις των προγραμμάτων λιτότητας. Αυτήν τη διάσταση φρόντισαν να την κάνουν γνωστή τα εκατομμύρια των διαδηλωτών που πλημμύρισαν τους δρόμους της Ελλάδας, επ’ αφορμή την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου…

Τα πιο βιτριολικά σχόλια προήλθαν από τον βρετανικό Economist που στο τρέχον τεύχος του έχει την Ελλάδα πρώτο θέμα και εξώφυλλο. Ξεκίναγε δε με τα εξής την κάλυψή του: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να έχει υιοθετήσει ένα νέο κανόνα: αν ένα σχέδιο δεν δουλεύει κόλα επάνω του. Παρά τους χιλιάδες που διαδηλώνουν στην Αθήνα, παρά τα ρίγη στις αγορές, οι ηγέτες της Ευρώπης έχουν ένα καλοφτιαγμένο πρόγραμμα για να λύσουν τα προβλήματα της ευρωζώνης». Σε ό,τι δε αφορά τα επίδικα πίσω από το δεύτερο δάνειο διάσωσης ύψους περίπου 100 δισ. ευρώ περιγράφονται χωρίς περιστροφές: «Αυτό θα επιτρέψει στη χώρα να επιβιώσει μέχρι το 2013, όταν θα ενεργοποιηθεί ένα μόνιμο ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας. Το ευρώ θα σωθεί και ο κόσμος θα χειροκροτήσει»… Το υπόλοιπο δε άρθρο διαπερνάται από μια θεμελιώδη παραδοχή, την οποία όμως στην Ελλάδα όλοι ξεχνούν και ουδείς αναφέρει: το γεγονός ότι η Ελλάδα αδυνατεί να αποπληρώσει τα δάνειά της.

Η κατεύθυνση που χαράζει το βρετανικό έντυπο δεν έχει προφανώς ως γνώμονα την ανάκτηση της αξιοπιστίας της ελληνικής οικονομίας, ούτε μια επίλυση της κρίσης χρέους προς όφελος του οφειλέτη, της Ελλάδας, η οποία για παράδειγμα θα επιτρέψει την παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας με στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την διατροφική επάρκεια, κ.α. Όλα αυτά δεν ενδιαφέρουν κανέναν άλλον πέραν από τους «αγανακτισμένους» που συνωστίζονται στις πλατείες. Ο Economist, εκφράζοντας τμήματα του χρηματοπιστωτικού τομέα που θα εγγράψουν σημαντικές ζημιές αν υλοποιηθεί το σχέδιο της Μέρκελ (καθώς τότε τα κράτη είναι που θα έχουν προτεραιότητα στην ικανοποίηση των απαιτήσεών τους σε περίπτωση χρεοκοπίας και όχι οι ιδιώτες) προκρίνει τη λύση της «συντεταγμένης χρεοκοπίας», βάση της οποίας το ελληνικό χρέος θα μειωθεί περίπου στο μισό, αντιστοιχώντας στο 80% του ΑΕΠ.

Τη δική τους σαφή απάντηση στο ερώτημα ποιός είναι τελικά αυτός που σώζεται από τα προγράμματα και τα σχέδια «διάσωσης» έδωσαν οι New York Times, μέσα από σημείωμα της σύνταξής τους την Πέμπτη 23 Ιούνη 2011. Ανέφεραν κατά λέξη: «Η διάσωση της Ελλάδας από την ευρωζώνη συνιστά κατά μεγάλο μέρος διάσωση των ευρωπαϊκών τραπεζών. Στη Γαλλία και τη Γερμανία μόνο οι τράπεζες διατηρούν δημόσιο και ιδιωτικό χρέος αξίας περίπου 90 δισ. δολ.». Γι αυτό το λόγο η χορήγηση της πέμπτης δόσης από το δάνειο των 110 δισ. ευρώ της Τρόικας ουδέποτε μπήκε υπό συζήτηση. Η κινδυνολογία που καλλιεργούταν από την κυβέρνηση και οι ευθείες απειλές από την ΕΕ ως στόχο είχαν να καμφθούν οι αντιδράσεις απέναντι στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο και τα βάρβαρα μέτρα περικοπών που περιλάμβανε.

Την ευθύνη που έχουν οι «σωτήρες» μας για το αναμενόμενο ναυάγιο περιέγραφε η Wall Street Journal σε μια ανάλυσή της την προηγούμενη Τετάρτη, 22 Ιούνη, όπου ανέφερε: «Επιπλέον η ευρωζώνη χρεώνει την Ελλάδα με ένα επιτόκιο δανεισμού που ισοδυναμεί με τιμωρία – σχεδόν διπλάσιο απ’ αυτό που το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας πληρώνει για να δανείζεται ή απ’ αυτό που χρεώνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο – καθιστώντας το έργο της Ελλάδας ακόμη πιο δύσκολο».

Ως χρονικό προαναγγελθείσας χρεοκοπίας περιγράφουν την λύση που «τρέχουν» εδώ και λίγες εβδομάδες οι Γερμανοί, με την οικειοθελή συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών στην αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους και οι Financial Times. «Η χρεοκοπία της Ελλάδας είναι αναπόφευκτη» ακόμη και μετά την ψήφο εμπιστοσύνης που πήρε η κυβέρνηση από τη Βουλή τονίζει στην βρετανική εφημερίδα ο Μάρτιν Φελντστάιν, καθηγητής Οικονομικών στο Χάρβαρντ. «Με ένα λόγο χρέους προς ακαθάριστο εγχώριο προϊόν άνω του 150%, μεγάλα ετήσια ελλείμματα και επιτόκια που υπερβαίνουν το 25% το μόνο ερώτημα είναι το πότε θα συμβεί η χρεοκοπία. Οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις στοχεύουν στην πραγματικότητα στην αναβολή της αναπόφευκτης χρεοκοπίας», συμπεραίνει ο καθηγητής.

Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει και ο πλέον προβεβλημένος αναλυτής των Financial Times, ο Μάρτιν Γουλφ, την Τετάρτη 22 Ιούνη επιστρατεύοντας το γνωστό βρετανικό χιούμορ: «Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν λέγεται πως είχε πει ότι ο ορισμός της ανοησίας συνίσταται στο να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά και να περιμένεις διαφορετικά αποτελέσματα. Με αυτό το δεδομένο, η συμφωνία με την Ελλάδα που αναμένεται να καταληχθεί μοιάζει παράλογη. Η μόνη δικαιολογία… είναι ότι ζητείται χρόνος. Πρόκειται για μια κακή στρατηγική… Το ερώτημα για τις προοπτικές της Ελλάδας δεν είναι αν η χώρα θα χρεοκοπήσει. Αυτό, κατά την άποψή μου, πλησιάζει τη βεβαιότητα».

Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει ωστόσο η γνώμη του διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Αργεντινής Αλφόνσο Πρατ-Γκάι, την κρίσιμη περίοδο 2002 – 2004, όπως φιλοξενήθηκαν στην ίδια βρετανική εφημερίδα. Περιττό να πούμε ότι κι αυτός, μεταφέροντας μάλιστα την δραματική εμπειρία ολόκληρης της λατινο-αμερικανικής υπο-ηπείρου, απορρίπτει εξ ολοκλήρου το σχέδιο «διάσωσης» που προκρίνεται για την Ελλάδα από το Βερολίνο. Έχει ενδιαφέρον όμως και το σκεπτικό του στον βαθμό που αναγνωρίζει ότι η ύφεση επιδεινώνει τις προοπτικές εξόδου από την κρίση και δεν αποτελεί «αναγκαίο κακό» όπως ρητά ή άρρητα αναγνωρίζουν για την Ελλάδα, κυβέρνηση – ΕΕ – ΔΝΤ. «Η Ευρώπη αργά αλλά με βεβαιότητα πέφτει στην ίδια παγίδα που έπεσαν οι χώρες της Λατινικής Αμερικής ξανά και ξανά κατά το δεύτερο μισό του προηγούμενου αιώνα. Όσο περισσότεροι οι αρχές προσπαθούν να αποφύγουν τις νομισματικές κρίσεις, τις τραπεζικές και κρατικές χρεοκοπίες τόσο πιο πιθανό γίνεται αυτό το ενδεχόμενο. Ένα πράγμα που έχουμε μάθει από την εμπειρία της περιοχής μας είναι ότι αποσπασματικές στρατηγικές που στόχο έχουν να αγοράσουν χρόνο πάντα καταλήγουν σε χαοτικά αποτελέσματα – και σχεδόν πάντα στο πιο χαοτικό από όλα τα δυνατά αποτελέσματα… Η Ελλάδα και οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν κολλήσει σε μια μη βιώσιμη στρατηγική εξαγοράς χρόνου. Αυτό δημιουργεί αιώνια λιτότητα και αυξανόμενη δυσαρέσκεια στα βαριά υπερχρεωμένα κράτη και επίσης ένα μεγαλύτερο δημοσιονομικό βάρος κι επομένως λιγότερη δημόσια στήριξη οπουδήποτε αλλού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό αυξάνει και δεν μειώνει τις πιθανότητες η Ελλάδα τελικά και να χρεοκοπήσει και να εγκαταλείψει τη νομισματική ένωση κι επίσης της μετάδοσης στη νότια Ευρώπη».

Πολλά από τα δεκάδες δημοσιεύματα που αναφέρονται στην Ελλάδα επικρίνοντας την γερμανική λύση υπαγορεύονται από ανταγωνιστικά συμφέροντα, όπως για παράδειγμα του αγγλοσαξονικού τραπεζικού τομέα. Άλλα όμως όχι. Σε κάθε περίπτωση πάντως οι αντιφάσεις που φέρνουν στην επιφάνεια μέσα από μια ρεαλιστική ανάγνωση της πραγματικότητας και τα αδιέξοδα που θα δημιουργηθούν σε πολύ λίγα χρόνια είναι πραγματικά κι όχι αποκυήματα της φαντασίας τους…

Η υποβάθμιση τεκμήριο αποτυχίας των μέτρων ΔΝΤ-ΕΕ-ΠΑΣΟΚ (Πριν, 20/6/2010)

Τα χειρότερα για την ελληνική οικονομία προοιωνίζεται η απόφαση της αμερικανικής Μούντι’ς 

Την γνωστή κινηματογραφική ατάκα, «αν είναι τόσο έξυπνος γιατί είναι νεκρός;», θύμισε η άτυπη διαβεβαίωση των ελεγκτών της τρόικας για την καλή πορεία της ελληνικής οικονομίας κατά την επίσκεψή τους την προηγούμενη εβδομάδα, μετά την ανακοίνωση της υποβάθμισης της από τον οίκο αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Μούντι’ς. Η απόφαση του αμερικανικού οίκου να υποβαθμίσει την ελληνική οικονομία κατά τέσσερις ολόκληρες κατηγορίες, που ισοδυναμεί με κατακρήμνιση, δεν έχει πρόσφατο προηγούμενο σε καμιά άλλη χώρα. Κι ούτε φυσικά μπορεί να αποδοθεί στην υστέρηση των στοιχείων με τα οποία έγινε η αξιολόγηση, όπως έσπευσε να δηλώσει το υπουργείο Οικονομικών, υποβαθμίζοντας την σημασία της εξέλιξης. Η πραγματικότητα είναι πως η ανακοίνωση των Μούντι’ς υπογραμμίζει με τον πιο επίσημο και αδιάψευστο τρόπο την αποτυχία της οικονομικής πολιτικής που επέβαλε το μνημόνιο συνεργασίας της κυβέρνησης με την ΕΕ και το ΔΝΤ. Αρκεί να θυμηθούμε τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης και του ίδιου του πρωθυπουργού ότι η υπαγωγή στον μηχανισμό ΔΝΤ – ΕΕ θα θωρακίσει την Ελλάδα από τις κερδοσκοπικές επιθέσεις, δημιουργώντας κλίμα σταθερότητας και αισιοδοξίας στις διεθνείς αγορές. Με τέτοιες αερολογίες δεν χρύσωναν το χάπι του ΔΝΤ;

Η ανακοίνωση των Μούντι’ς συμπυκνώνει τις ζοφερές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, με επίκεντρο τη διαφαινόμενη ύφεση, όπως αυτές προωθούνται από το σύνολο των μέτρων που έχουν επιβληθεί. Η έκρηξη του πληθωρισμού, η υστέρηση των δημοσίων εσόδων, η συρρίκνωση του ΑΕΠ και της βιομηχανικής παραγωγής, η αύξηση της ανεργίας και η κάθετη πτώση της καταναλωτικής ζήτησης, όσο κι αν αποτελούν προδιαγεγραμμένα αποτελέσματα μιας θεραπείας – σοκ, δεν παύουν να προμηνύουν τα χειρότερα  για μια οικονομία. Αυτές ακριβώς τις προοπτικές αντανακλά η υποβάθμιση κατά τέσσερις μονάδες. Επίσης, η υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας συμπυκνώνει πολύ πιθανά τις ανησυχίες τραπεζικών κύκλων για τα σενάρια αναδιάρθρωσης του ελληνικού δημόσιου χρέους, όπως έσπευσε να αποκαλύψει μια μέρα μετά η ιταλική εφημερίδα Κοριέρε ντε λα Σέρα, που έφερε στη δημοσιότητα επαφές του υπουργού Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου, με την εταιρεία Λαζάρ που εξειδικεύεται σε αυτό το αντικείμενο.

Οι ζοφερές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας σχετίζονται και με την ευρύτερη ανησυχία που υπάρχει για τις τράπεζες. Σε όλη την ΕΕ τις προηγούμενες εβδομάδες υπήρχε μια βαθιά διχογνωμία σε πολιτικό επίπεδο για το κατά πόσο θα δοθούν στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα των ελέγχων στους οποίους υποβλήθηκαν οι 25 μεγαλύτερες τράπεζες της ΕΕ. Ο λόγος είναι απλός: ακόμη και γι’ αυτούς τους κολοσσούς οι πληροφορίες που υπήρχαν ήταν ότι στηρίζονται σε πήλινα πόδια, μη διαθέτοντας την απαραίτητη κεφαλαιακή επάρκεια που θα τις καταστήσει ικανές να αντεπεξέλθουν σε μια μακρόχρονη περίοδο ύφεσης όπως αυτή που διακρίνεται με σαφήνεια στον ορίζοντα. Αυτή η προοπτική δεν είναι αποτέλεσμα κινδυνολογίας. Η απόφαση του Βερολίνου να ανακοινώσει ένα τεράστιο σε έκταση πρόγραμμα περικοπών της τάξης των 80 δισ. ευρώ, ταυτόχρονα με την επίσημη εγκατάλειψη κατά την προηγούμενη εβδομάδα από τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία δειλών έστω επεκτατικών πολιτικών στήριξης της ζήτησης μέσω κρατικών ενισχύσεων και την προώθηση αντίστοιχων προγραμμάτων λιτότητας στην Γαλλία και την Ισπανία, για την οποία πληθαίνουν οι φήμες που την θέλουν να υπάγεται επίσημα στο κρεματόριο του ΔΝΤ, υπογραμμίζουν ότι είμαστε μάρτυρες μιας πολιτικής αλλαγής. Ότι αυτή τη στιγμή σε όλη τη γη υιοθετούνται χωρίς καμία επιφύλαξη ή αναστολή στο ακέραιο εκείνες οι πολιτικές που έριξαν την παγκόσμια οικονομία στην άβυσσο της κρίσης του ’30.

Οι δραματικές προοπτικές περιγράφονται με σαφήνεια από μια σειρά οικονομολόγους που κράτησαν αποστάσεις από τον άγριο νεοφιλελευθερισμό και βλέπουν τώρα να υιοθετείται αργά και σταθερά από την Ευρώπη και τον Ομπάμα. «Η γερμανική λιτότητα θα επιδεινώσει την κρίση στην ευρωζώνη καθιστώντας πολύ πιο δύσκολο για την Ισπανία και τις άλλες προβληματικές οικονομίες να ανακάμψουν» τόνιζε ο Πολ Κρούγκμαν σε αρθρογραφία του την Πέμπτη 17 Ιούνη, υπογραμμίζοντας τον τρόπο που η γερμανική λιτότητα οξύνει τις αντιθέσεις στο εσωτερικό της ΕΕ και πολύ περισσότερο της ευρωζώνης, τορπιλίζοντας τις προοπτικές ανάκαμψης. Τελείωνε δε με τα εξής (που δείχνουν πόσο επιπόλαιες και ρηχές είναι οι πρόσφατες διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου ότι βαδίζουμε σε καλό δρόμο): «Αυτό που ξέρω είναι ότι η οικονομική πολιτική σε όλο τον κόσμο έχει πραγματοποιήσει μια μείζονος σημασίας λάθος στροφή σε όλο τον κόσμο κι οι πιθανότητες μιας παρατεταμένης κρίσης αυξάνονται μέρα με την μέρα». Εν είδει παρενθέσεως αξίζει να τονιστούν τα αυξανόμενα ποσοστά αποδοκιμασίας των ευρωπαίων πολιτών απέναντι στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα και την οικονομική πολιτική φυσικά που συμπυκνώνει και προωθεί. Έρευνα έτσι που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Λε Μοντ την Τρίτη 15 Ιούνη αναφέρει πως άνω του 62% των Γάλλων (οι δύο στους τρεις) πιστεύουν ότι το ευρώ επιδεινώνει τις επιπτώσεις της κρίσης.

Για να επανέλθουμε, το ερώτημα επομένως που κλήθηκαν να απαντήσουν οι έλεγχοι ήταν αν οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα αντέξουν το επερχόμενο σοκ. Η απόφαση που έλαβαν τελικά μόλις την Παρασκευή οι πολιτικοί ηγέτες της ΕΕ (κι αναφερόμαστε σε επίπεδο Μέρκελ και Σαρκοζύ!) ήταν να δοθούν τελικά στην δημοσιότητα τα αποτελέσματα. Ακόμη κι αυτός ο έλεγχος όμως δεν θα αφορά τις πολλές εκατοντάδες μικρές τράπεζες της Γερμανίας (κρατιδιακές) και της Ισπανίας (κάχας) που βρίσκονταν επί χρόνια εκτός καθεστώτος ρύθμισης και εποπτείας που επέβαλλαν οι σχετικά αυστηροί παλιοί και νεώτεροι κανόνες της Βασιλείας με αποτέλεσμα να θεωρείται ότι αυτός ο παράλληλος τραπεζικός τομέας αποτελεί ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του τραπεζικού συστήματος της Ευρώπης λόγω της έκθεσης τους στην καταναλωτική πίστη και τα στεγαστικά δάνεια, αντιστοίχως.

Τεράστια πολιτική σημασία ωστόσο έχει ότι κι αυτή η απόφαση λήφθηκε ταυτόχρονα με την συμφωνία των ευρωπαίων ηγετών να ξεκινήσουν μια δεύτερη επιχείρηση διάσωσης των ιδιωτικών τραπεζών, ακόμη πιο δαπανηρή από την πρώτη που στοίχισε στους έλληνες φορολογούμενους 28 δισ. ευρώ. Για τις 27 δε χώρες της ΕΕ συνολικά ο λογαριασμός από τον Σεπτέμβρη του 2008 για τη διάσωση των τραπεζών ανήλθε στο μυθικό ποσό των 4,13 τρισ. ευρώ. Σαν να μην έφθαναν αυτά τα χρήματα, τώρα ο ευρωπαίος επίτροπος, Χοακίν Αλμούνια, με συνέντευξή του την Πέμπτη 17 Ιούνη στη γερμανική εφημερίδα Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ θεώρησε πιθανό οι κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Ισπανίας να χρειαστεί να χρηματοδοτήσουν νέα σχέδια διάσωσης των ελληνικών τραπεζών! Λεφτά υπάρχουν επομένως ακόμη και τώρα αλλά είναι για τους τραπεζίτες…

Αξίζει εδώ να θαυμάσουμε την υποκρισία, τα διαφορετικά μέτρα και σταθμά που χρησιμοποιούνται για τις τράπεζες και τις κοινωνίες. Στην περίπτωση της Ισπανίας μόνο τον μήνα Μάιο οι τράπεζές της (που κλυδωνίζονται λόγω της έκθεσής τους στην πύρινη μέχρι πριν λίγα χρόνια αγορά ακινήτων) άντλησαν από την ΕΚΤ 85 δισ. ευρώ, τη στιγμή που η Ελλάδα για να εξασφαλίσει την πρώτη δόση του δανείου στις 19 Μαΐου, ύψους 22 δισ. ευρώ, θυσίασε τον 13^ο και 14^ο μισθό δημόσιων υπαλλήλων και συνταξιούχων, συντάξεις και εργασιακές σχέσεις, επέβαλλε υπέρογκες αυξήσεις σε φόρους, κοκ. Τον ίδιο φαρμακερό λογαριασμό ωστόσο πλήρωσαν κι οι Ισπανοί για να μπορέσουν οι τράπεζές «τους» να γευτούν τις αφειδώλευτες ενέσεις ρευστού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Σε μια επίδειξη αυταρχισμού, που έχει εξόφθαλμες ομοιότητες με τις πρακτικές της κυβέρνησης Παπανδρέου, ο Θαπατέρο επέβαλλε μέσω βασιλικών διαταγμάτων (το αντίστοιχο των προεδρικών διαταγμάτων στη χώρα του Φράνκο) την μείωση των αποζημιώσεων και τη διευκόλυνση των απολύσεων. Η ολιγαρχική οδός των βασιλικών διαταγμάτων επιλέγηκε επειδή πολύ πρόσφατη προσπάθεια της σοσιαλιστικής κυβέρνησης της Ισπανίας να περάσει από την Βουλή πακέτο μέτρων λιτότητας οδήγησε σε μια Πύρρεια νίκη, με το νομοσχέδιο να γίνεται νόμος με την διαφορά μόλις μιας ψήφου! Ποιος το διακινδύνευε λοιπόν τώρα; Ειρήσθω εν παρόδω δεν περνούν απαρατήρητες οι ομοιότητες που εμφανίζει η πολιτική ζωή της Ισπανίας ως προς αυτή της Γερμανίας, με την αστάθεια να αποτελεί το τίμημα που πληρώνουν κι οι δύο κυβερνήσεις για την σκληρή ταξική πολιτική που εφαρμόζουν στο όνομα της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Στο Τέταρτο Ράιχ μάλιστα οι τριγμοί δημιουργούν ακόμη μεγαλύτερη αβεβαιότητα στην αστική τάξη για το αύριο καθώς η κυβέρνηση συμμαχίας μεταξύ συντηρητικών και φιλο-επιχειρηματικών Ελεύθερων Δημοκρατών (με τους οποίους συναντήθηκε και η Ντόρα την προηγούμενη εβδομάδα) είναι μόλις οκτώ μηνών και μάλιστα αποτελούσε το βέλτιστο σενάριο για την Μέρκελ ώστε να εφαρμοστούν όλα τα αντιλαϊκά μέτρα χωρίς τους ενδοιασμούς των σοσιαλδημοκρατών. Παρόλα αυτά η αμφισβήτηση κι η λαϊκή αποδοκιμασία είναι το πολιτικό κόστος αυτής της πολιτικής είτε στο μεσογειακό νότο είτε στον ευρωπαϊκό βορρά.

Στην περίπτωση της Ελλάδας οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες είναι εξ ίσου σοβαροί και σχετίζονται στην καλύτερη περίπτωση με τους κλυδωνισμούς που θα προκύψουν σε ένα περιβάλλον αυξανόμενων χρεοκοπιών και χρόνιας ύφεσης. Ήδη πιστωτικές επιστολές που εκδίδουν ακόμη και οι μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες δεν γίνονται δεκτές στην διεθνή αγορά. Τράπεζες και κρατικοί φορείς του εξωτερικού απορρίπτουν ως αναξιόπιστες τις πιστωτικές επιστολές που κομίζουν γιγαντιαίες ελληνικές πολυεθνικές επιχειρήσεις για να διεκδικήσουν τη συμμετοχή τους σε δουλειές. Επομένως ας μην απορούν ούτε να εξανίστανται κυβερνητικοί και κοινοτικοί για την υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από την Μούντι’ς όταν οι μεν την προετοίμασαν με την υιοθέτηση του μνημονίου κι οι δε την ενθαρρύνουν ανακοινώνοντας μια μέρα μετά την αποτίμηση της αξίας των ελληνικών ομολόγων που ενεχυριάζονται στην ΕΚΤ στο 95% της τιμής τους. Ξέρουν άλλωστε κι οι δύο σε ποιους θα μεταβιβαστεί κι αυτός ο λογαριασμός…

Θέμα χρόνου η χρεοκοπία (Πριν, 30 Μαΐου 2010)

Αναπόφευκτο το «δυστυχώς επτωχεύσαμεν»

 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ

Θέατρο του παραλόγου είναι αυτό που παίζεται στην Ελλάδα με άξονα τις προοπτικές αποπληρωμής του δημόσιου χρέους. «Πρόκειται να προβείτε σε αναδιάρθρωσή του», ρώτησε τον πρωθυπουργό ο ισπανός δημοσιογράφος της Ελ Παΐς την προηγούμενη Κυριακή, επαναλαμβάνοντας ό,τι ακριβώς συζητιέται καθημερινά σε όλο, μα όλο τον διεθνή Τύπο. «Όχι», απάντησε ορθά κοφτά ο Γιώργος Παπανδρέου για να συμπληρώσει ότι αποτελεί ζήτημα αξιοπιστίας για την Ελλάδα να επιστρέψει τα χρήματα στους δανειστές της! Ο πρωθυπουργός του ΔΝΤ κι όλη μαζί η κυβέρνηση, που προσποιείται ότι δεν υφίσταται θέμα αναδιαπραγμάτευσης του χρέους, ψεύδονται. Κοροϊδεύουν τον ελληνικό λαό όταν υποστηρίζουν πως οι προοπτικές εξυπηρέτησης του είναι ομαλές και προβλέψιμες. Ρίχνουν στάχτη στα μάτια του προσπαθώντας να κερδίσουν χρόνο κι ευχόμενοι να είναι κάποιος άλλος, ο επόμενος, αυτός που θα επαναλάβει τα λόγια του Τρικούπη, «δυστυχώς επτωχεύσαμεν». Ο Παπανδρέου όμως και ο Παπακωνσταντίνου είναι πολύ φυσιολογικό να μη ενδιαφέρονται για τι θα γίνει το 2011 ή το πολύ το 2012, καθώς το πιο πιθανό είναι να έχουν εγκαταλείψει και τη χώρα: ο ένας για τις ΗΠΑ κι ο άλλος για την Ολλανδία ή κάποια άλλη χώρα όπου θα πάει να συνεχίσει να δουλεύει για κάποιον μισητό διεθνή ιμπεριαλιστικό οργανισμό, τον ΟΟΣΑ ή το ΔΝΤ, όπως έκανε πριν έρθει στην Ελλάδα. Το πρόβλημα όμως το έχουμε όλοι εμείς που θα συνεχίσουμε να ζούμε σε αυτή τη χώρα…

Αυτήν την περίοδο η κυβέρνηση εξαπατά τον κόσμο, κάνοντας επίδειξη δημιουργικής λογιστικής και απατών – ό,τι ακριβώς έκαναν κι οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Οι ανακοινώσεις του υπουργείου για αύξηση των δημόσιων εσόδων και μείωση του ελλείμματος δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα καθώς είναι αποτέλεσμα μιας άτυπης στάσης πληρωμών του δημοσίου προς όλους τους προμηθευτές που προετοιμάζει το έδαφος για απολύσεις, χρεοκοπίες και ύφεση της οικονομίας.

Η χρεοκοπία δεν ήταν δεδομένη για την Ελλάδα ούτε μέχρι τις αρχές του χρόνου. Όπως είχε φανεί με τον πιο καθαρό τρόπο την περίοδο της πρωθυπουργίας Σημίτη, μια σοβαρή αύξηση των ρυθμών μεγέθυνσης του ΑΕΠ (που ομολογουμένως δεν είναι εύκολα επαναλαμβανόμενη όπως μαρτυρά το γεγονός πως καμιά άλλη χώρα της ΕΕ δεν άγγιζε τέτοιους ρυθμούς) εξασφάλιζε την αργή μεν αλλά σταθερή αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους στην πάροδο του χρόνου. Ο τρόπος ήταν έμμεσος και τεχνητός, μιας και επιτυγχανόταν λόγω της αύξησης του ΑΕΠ – του παρανομαστή δηλαδή του κλάσματος. Παρόλα αυτά το δημόσιο χρέος μπορούσε να εξυπηρετείται ομαλά και η αποπληρωμή του φαινόταν θέμα χρόνου. Εδώ φυσικά εξετάζεται η δυνατότητα και μόνο εξυπηρέτησής του κι όχι η αναγκαιότητα, κατά πόσο δηλαδή είναι σκόπιμο να συνεχίσει να εξυπηρετείται ένα χρέος που δεν κάλυψε κοινωνικές ανάγκες, ενώ η αποπληρωμή του αποκλείει εκ προοιμίου την άσκηση και της πιο απλής αναδιανεμητικής πολιτικής. Θέμα αναδιάρθρωσης λοιπόν δεν υπήρχε μέχρι πρόσφατα, ούτε για την Ελλάδα, ούτε για καμία άλλη χώρα.

Παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις του έλληνα πρωθυπουργού και το πέπλο σιωπής του ελληνικού Τύπου, η προσφυγή στο μηχανισμό του ΔΝΤ και της ΕΕ κατέστησε το (απίθανο μέχρι πριν λίγους μήνες) ενδεχόμενο χρεοκοπίας του ελληνικού καπιταλισμού κάτι παραπάνω από βέβαιο. Οι όροι ωστόσο της συζητούμενης αναδιάρθρωσης θωρακίζουν τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα των ξένων πιστωτών, αντίθετα με την επαναδιαπραγμάτευση – διαγραφή που ζητούν οι εργαζόμενοι.

 Και ΔΝΤ και χρεοκοπία(!) εξασφάλισε ο… μάγος των διαπραγματεύσεων Παπανδρέου

Το ζήτημα της δυνατότητας αποπληρωμής του ελληνικού χρέους τέθηκε σε εντελώς νέες βάσεις, μετά τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών κι ειδικότερα μετά την προσφυγή στον κατ’ ευφημισμό μηχανισμό σωτηρίας ΔΝΤ – ΕΕ κι όχι μετά την άνοδο των επιτοκίων των ελληνικών ομολόγων. Για να επιβεβαιωθεί εκ νέου ότι ήταν προτιμότερο να πληρώναμε 6%, 7%, 8% ακόμη και μεγαλύτερα επιτόκια αντί της προσφυγής στο ΔΝΤ, να υπενθυμίσουμε ότι όσο διάστημα το ελληνικό δημόσιο πλήρωνε αυτά τα απαράδεκτα και τοκογλυφικά επιτόκια δεν είχε δει το φως της δημοσιότητας κάποια προβολή της επίδρασης του επαυξημένου κόστους στο δημόσιο χρέος που να προοιωνίζεται την σημαντική του άνοδο.

Αντίθετα με σήμερα! Το μνημόνιο συνεργασίας της ελληνικής κυβέρνησης με την τρόικα, προβλέπει με κάθε επισημότητα ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας στο τέλος του 2012 θα φθάσει το 149%. Μετά δηλαδή την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, του θεσμού της διαιτησίας, των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και την επίλυση επιτέλους του προβλήματος της γενιάς των 700 ευρώ με τον εντελώς απροσδόκητο τρόπο της μετατροπής τους σε γενιά των 550 ευρώ, το δημόσιο χρέος θα έχει φθάσει σε επίπεδα απλώς μη διαχειρίσιμα. Τότε η δυνατότητα να βγει το ελληνικό δημόσιο και να ζητήσει δανεικά από την αγορά (αυτό δεν ήταν επίσημα το ζητούμενο της δανειοδότησης με τα 110 δισ. και της θεραπείας σοκ που ακολούθησε;) απλώς δεν θα υφίσταται, γιατί αν οι τοκογλύφοι κάνουν πάρτι με το χρέος στο 115% του ΑΕΠ, αν τυχόν και πάει στο 149% τότε θα κάνουν όργια. Μάλιστα, αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, το χρέος θα αυξηθεί πολύ παραπάνω από 149%, επειδή η ύφεση θα είναι πολύ μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη (-4% για το τρέχον έτος και -2,5% το 2011 αναφέρεται στο μνημόνιο), επομένως το ΑΕΠ θα μειωθεί δραματικά κι έτσι το χρέος θα εκτοξευθεί. Τότε ο πρωθυπουργός θα έχει καταφέρει για μια ακόμη φορά το απίθανο: από τα δύο κακά (ΔΝΤ ή χρεοκοπία;) να πετύχει και τα δύο!

Σε αυτή την περίπτωση ο ίδιος ο ιμπεριαλισμός θα επιβάλλει την αναδιάρθρωσή του με την ονομαστική του μείωση (το επονομαζόμενο κούρεμα) κι έναν διακανονισμό που θα μεταφέρει σε βάθος χρόνου την ωρίμανσή του με απεχθείς όρους και με μοναδικό στόχο να μην χάσει όλα του τα χρήματα. Κάτι αντίστοιχο έγινε με τις βαριά υπερχρεωμένες φτωχές χώρες (HIPC) πριν δέκα περίπου χρόνια, που είδαν το χρέος τους να μειώνεται σε λογικά επίπεδα μόνο και μόνο για να αποπληρωθεί κι ως αντάλλαγμα αποδέχθηκαν υπερδεκαετή κι εξοντωτικά προγράμματα λιτόητας. Το θέμα επομένως τίθεται από τον ίδιο τον ιμπεριαλισμό ανεξαρτήτως της δικής μας θέλησης κι άμεσα, όχι στο απώτερο μέλλον. Ακόμη κι ο Economist στο προηγούμενο τεύχος του ανέφερε ότι «οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης θα πρέπει από τώρα να αρχίσουν να σχεδιάζουν μια συντεταγμένη αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους που θα περιλαμβάνει και τη ζημία τραπεζών που διατηρούν ελληνικά ομόλογα». Το ίδιο ζήτησε την προηγούμενη εβδομάδα και ο οικονομολόγος Ρόμπερτ Μαντέλ, νεοφιλελεύθερος θεωρητικός των νομισματικών ενοποιήσεων κι ο αμερικάνος θεωρητικός Στιβ Χάνκε, σύμβουλος του Ρέιγκαν κι αρχιτέκτονας της δολαριοποίησης της Αργεντινής τη δεκαετία του ’90. Για τον μεν πρώτο, «ίσως χρειαστεί αναδιάρθρωση χρέους για ένα ή δύο ασθενή δημοσιονομικά μέλη της ευρωζώνης», ενώ για τον δεύτερο, «το θανατηφόρο σπιράλ της Ελλάδας θα καταλήξει ή σε αναδιάρθρωση χρέους ή σε ολοκληρωτική στάση πληρωμών».

Η ουσία ωστόσο βρίσκεται στους όρους, με τους οποίους θα γίνει η αναδιάρθρωση του χρέους. Η «αχίλλειος πτέρνα» του ελληνικού δημόσιου χρέους (κατά την έκφραση της Wall Street Journal στις 29 Απρίλη) το οποίο ανέρχεται περίπου στα 300 δισ. ευρώ είναι ότι το 59% του βρίσκεται στα χέρια ευρωπαϊκών τραπεζών. Θεωρείται σίγουρο ότι αυτή η δομή θα αλλάξει άρδην κατά τους επόμενους μήνες καθώς οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα εκμεταλλευτούν την περίοδο χάριτος που προσφέρει ο μηχανισμός ΔΝΤ – ΕΕ, με τους εγγυημένους όρους δανειοδότησης, για να ξεφορτωθούν τα ελληνικά χαρτιά. Άλλωστε, δεν θέλει και βαθιά γνώση για να αντιληφθεί κανείς ότι αυτό ακριβώς ήταν το ζητούμενο της ενεργοποίησης του μηχανισμού: να κερδίσουν χρόνο οι ξένες τράπεζες που είναι βαριά εκτεθειμένες, έχοντας στο ενεργητικό τους υψηλής αξίας ελληνικά ομόλογα, και να περιορίσουν τις θέσεις τους. Σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσε να ειπωθεί ότι το απίθανο, με πραγματικούς όρους, ενδεχόμενο χρεοκοπίας της Ελλάδας κατέστη μαθηματικά βέβαιο για να σωθούν οι τραπεζίτες, χώρια του αδιαμφισβήτητου οφέλους της αστικής τάξης από την καταστρατήγηση των κοινωνικών κατακτήσεων.

Ο χάρτης των επενδύσεων στα ελληνικά ομόλογα συμπληρώνεται από ένα ποσοστό της τάξης του 30% που βρίσκεται στα χέρια ελληνικών τραπεζών και εγχώριων ασφαλιστικών ταμείων. Ένα πρώτο, πρόχειρο σχέδιο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους επομένως, που θα διαμορφωνόταν στα γραφεία του ΔΝΤ ή στο παράρτημά του στην πλατεία Συντάγματος ως βασική του παράμετρο θα είχε την διαγραφή εκείνου του τμήματος το οποίο κατέχουν τα ασφαλιστικά ταμεία και οι εγχώριες τράπεζες. Ενδεχόμενο που θα οδηγούσε τράπεζες και ταμεία στην χρεοκοπία (εξέλιξη εξαιρετικά αρνητικά για το εργατικό κίνημα μια και θα στερούσε όχι μόνο τις συντάξεις αλλά και τη δυνατότητα κρατικοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος) μόνο και μόνο για να διασφαλιστούν οι πιθανότητες να αποπληρώσει το ελληνικό δημόσιο τους ξένους πιστωτές του.

Το σενάριο της αναδιάρθρωσης δεν αποτελεί αποκύημα φαντασίας. Για την υλοποίησή του πιέζει αφόρητα ο ιμπεριαλισμός και εργάζεται εν κρυπτώ το ελληνικό δημόσιο που έχει προσλάβει κι εξειδικευμένο σύμβουλο.

Το σημαντικότερο ερώτημα όμως, από τη σκοπιά των εργατικών κι ευρύτερων λαϊκών συμφερόντων, δεν αφορά τη δυνατότητα αποπληρωμής του χρέους, αλλά την αναγκαιότητα. Κι εδώ η απάντηση πρέπει να είναι σαφώς αρνητική! Η εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους είναι εδώ και καιρό ο ελέφαντας στο στενόχωρο δωμάτιο (ελέω θεσμοθετημένων φοροαπαλλαγών του κεφαλαίου) των ελληνικών δημόσιων οικονομικών. Απομυζά τους δημόσιους πόρους και τα λεφτά των φορολογουμένων απαγορεύοντας την παροχή αυξήσεων σε μισθούς και συντάξεις και τις προσλήψεις δασκάλων, καθηγητών, νοσοκομειακών και γιατρών, που συνιστούν αδήριτη κοινωνική ανάγκη. Προς επίρρωση: Ο φετινός προϋπολογισμός πρόβλεπε να δοθούν για πληρωμές τόκων 12,3 δισ. ευρώ, ενώ για συντάξεις 6,4 δισ. ευρώ. Οι τόκοι δηλαδή απορρόφησαν διπλάσια χρήματα από τις συντάξεις. Ενώ για χρεολύσια δόθηκαν 29 δισ. όταν για δαπάνες προσωπικού προβλέφθηκαν 26,5 δισ. Τα χρεολύσια επομένως ήταν περισσότερα από τους μισθούς των δημοσίων. Η ίδια ακριβώς κατάσταση υπάρχει εδώ και χρόνια. Το 2009 για παράδειγμα τα χρεολύσια ανέρχονταν σε 29 δισ. ευρώ, ενώ το κονδύλι για αποδοχές δημοσίων και συντάξεις 25 δισ.

Η αναγκαιότητα αποπληρωμής του δημόσιου χρέους πρωτίστως αμφισβητείται από τις σκοτεινές διαδρομές που διατρέχουν τα κρατικά ομόλογα, από τη στιγμή που τα εκδίδει οποιοδήποτε κράτος. Η συνεχής υποτίμηση της ονομαστικής τους αξίας κάθε φορά που αλλάζουν χέρι με σκοπό την εξασφάλιση του τόκου έχουν μετατρέψει το δημόσιο χρέος σε έναν πύργο από τραπουλόχαρτα με αποτέλεσμα ακόμη κι από το επονομαζόμενο κούρεμα να μην δημιουργούνται πραγματικές απώλειες εισοδήματος, έστω κι αν υποτεθεί ότι θα μας ενδιέφερε η αξιοπιστία του εκδότη κι η διασφάλιση του εισοδήματος του κατόχου του. Επομένως δεν πρόκειται καν για υποτίμηση. Εν προκειμένω η ονομαστική τιμή θα προσαρμοστεί στο επίπεδο της αγοραίας, που έχει διαμορφωθεί από τον πιο άγριο χορό τοκογλυφίας.

Υπάρχει κι ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο το αίτημα παραγραφής του εξωτερικού δημόσιου χρέους ή επαναδιαπραγμάτευσής του με στόχο την διαγραφή μεγάλου μέρους του (κάτι που στην πράξη θα κριθεί από τους ταξικούς συσχετισμούς) είναι νόμιμο. Αρκεί να σκεφτούμε πόσα δάνεια υπέγραψε το ελληνικό δημόσιο φεσώνοντας τον ελληνικό λαό με δισεκατομμύρια για να αγοράσει με αυτά τα λεφτά κορβέτες που στάλθηκαν στον Περσικό Κόλπο υποστηρίζοντας τα αμερικανικά ιμπεριαλιστικά σχέδια ή πόσα εκατομμύρια ξοδεύτηκαν για να αγοραστεί το χαφιεδοσύστημα C4I που όχι μόνο δεν παραλείφθηκε ποτέ αλλά αποτέλεσε και όχημα μίζας προς ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.

Κατά συνέπεια οι εργαζόμενοι δικαιούνται να θέτουν ζήτημα παύσης πληρωμών του δημόσιου χρέους και επαναδιαπραγμάτευσης του, στο πλαίσιο μιας σειράς ακόμη μέτρων, που θα δίνουν διέξοδο προς όφελος των εργαζομένων στην σοβούσα κρίση και ταυτόχρονα θα θέτουν σε αμφισβήτηση την αστική κυριαρχία. Η ίδια τους δε η πάλη θα εξασφαλίσει ότι οι όροι της επαναδιαπραγμάτευσης θα είναι προς όφελός τους κι όχι προς όφελος της Ντόιτσε Μπανκ.

 Αναγκαία η παύση πληρωμών του χρέους

ΝΟΜΙΜΟ ΑΙΤΗΜΑ Η ΕΠΑΝΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Στην βάση των παραπάνω προκαλεί απορία η επιμονή με την οποία η γραμματέας του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα και ο Ριζοσπάστης επιτέθηκαν στην «πρωτοβουλία οικονομολόγων και πανεπιστημιακών» με αφορμή το αίτημα για παύση πληρωμών. Η πρωτοβουλία των οικονομολόγων δέχθηκε την προηγούμενη εβδομάδα μια «συμμετρική», «αμφίπλευρη» επίθεση, καθώς πέρα από τον Ριζοσπάστη δέχθηκε την «περιποίηση» και της Αυγής, η οποία σε δύο δημοσιεύματά της τόνισε ότι «πρόσκειται στο Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής» του Αλέκου Αλαβάνου. Κι αυτό παρότι ο ιδρυτής του ΣΥΡΙΖΑ μόλις την Δευτέρα, κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε παρουσίαση βιβλίου, απέρριψε με σαφή τρόπο την λύση εξόδου από το ευρώ. Πρόταση που μαζί με την παύση πληρωμών αποτελούν την προμετωπίδα της πρωτοβουλίας, που έχει συναντήσει μέχρι στιγμής αναπάντεχα θετική υποδοχή σε εργαζόμενους που ζητούν μια ριζοσπαστική, φιλολαϊκή διέξοδο από την κρίση.

Η κριτική του ΚΚΕ απέρριπτε το αίτημα παύσης πληρωμών συγχέοντας την αναδιάρθρωση που θα επιβάλλουν οι τραπεζίτες με την επαναδιαπραγμάτευση που οφείλουν να διεκδικήσουν μαχητικά κι επιθετικά οι εργαζόμενοι για να μην υποστούν τα βάρη της κρίσης. Η πλούσια εμπειρία του κινήματος και της Αριστεράς, από την Οκτωβριανή επανάσταση μέχρι το κίνημα του Φιντέλ Κάστρο στο πλαίσιο των Αδεσμεύτων τη δεκαετία του ’80, δεν έπεισε το ΚΚΕ για το κεκτημένο και κυρίως για τη δυνατότητα που έχει ένα τέτοιο αίτημα να συσπειρώσει ευρύτερα τμήματα των εργαζομένων σε μια – εκ των πραγμάτων – αντικαπιταλιστική κατεύθυνση για μια χώρα καταχρεωμένη, που το ζήτημα του εξωτερικού χρέους ανέκαθεν συμπύκνωνε ταξικές σχέσεις. Κι εδώ το ταξικό περιεχόμενο κι η αποτίμηση κάθε πρότασης προκύπτει όταν τεθεί το ερώτημα ποιος ωφελείται και ποιος βλάπτεται από το συγκεκριμένο αίτημα.

Κι επίσης όταν τεθεί στο συνολικό της πλαίσιο που με ρητό τρόπο, μαζί με την παύση πληρωμών και την έξοδο από το ευρώ, περιλαμβάνει: την χορήγηση γενναίων αυξήσεων σε μισθούς και συντάξεις, αθρόες χρηματοδοτήσεις στην παιδεία και την υγεία, αύξηση των φορολογικών συντελεστών των ανωνύμων εταιρειών στο 45%, φραγμούς στην κυκλοφορία κεφαλαίων, κρατικοποιήσεις τραπεζών και στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων, άσκηση ενεργής βιομηχανικής πολιτικής με σκοπό την στήριξη της απασχόλησης και της παραγωγής κοινωνικά χρήσιμων αγαθών και υπηρεσιών, υποτίμηση του νομίσματος κ.α.

Πρόκειται για αιτήματα που είναι συνεκτικά και αλληλοσυμπληρούμενα παρότι ανολοκλήρωτα και στο σύνολό τους συνθέτουν ένα ασφαλές περίγραμμα άσκησης φιλολαϊκής πολιτικής. Επίσης δεν απευθύνονται στην κυβέρνηση αλλά στους εργαζόμενους και διευκολύνουν το ξεδίπλωμα της εργατικής πάλης και την άνοδο της αυτοπεποίθησης των εργαζομένων.

 ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΕΥΡΩ

Όρος άσκησης φιλολαϊκής πολιτικής

ΓΕΝΝΗΤΟΡΑΣ ΑΝΤΙΘΕΣΕΩΝ

Η έξοδος από το ευρώ αποτελεί αναγκαιότητα στον βαθμό που η υλοποίηση όλων των προηγούμενων στόχων (παύσης πληρωμών, κρατικοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος, κ.α.) θα σημάνει αναπόφευκτα την ρήξη των δεσμών νομισματικής ενοποίησης με την ιμπεριαλιστική ΕΕ. Η πάλη δε εναντίον της – όρος εκ των ων ουκ άνευ στη διαδικασία ρήξης με τα πολλαπλά επίπεδα αστικής κυριαρχίας – και η αναγκαία αποδέσμευση διευκολύνεται με την έξοδο από το ευρώ και δεν αναιρείται. Η νομισματική ενοποίηση άλλωστε αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο κι «ανώτερο στάδιό» της. Ποτέ δεν θα μπορούσε η Γερμανία να οδηγήσει στα δημοσιονομικά Τάρταρα το Μεσογειακό Κλαμπ, προκαλώντας τον εκτροχιασμό του δημοσιονομικού ελλείμματος και του χρέους του, αν πριν δεν είχε αλώσει τα εμπορικά του ισοζύγια, αξιοποιώντας στο έπακρο τις δυνατότητες που προσέφερε η ΕΕ της κατάργησης των εμπορικών φραγμών και της ενιαίας αγοράς. Τα αντεργατικά πραξικοπήματα στην Ισπανία, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα των τελευταίων εβδομάδων (πέραν των πανίσχυρων ταξικών συμφερόντων που εκπροσωπούν στο εσωτερικό της ίδιας της χώρας) είναι η «φυσική» συνέπεια του γερμανικού εμπορικού πλεονάσματος των 12,1 δισ. ευρώ με την Ισπανία το 2009 (31 δισ. ευρώ εξαγωγές μείον 18,9 δισ. εισαγωγές), των 11,2 δισ. ευρώ με την Ιταλία (50,6 δισ. εξαγωγές μείον 39,4 δισ.), των 2,6 δισ. ευρώ με την Πορτογαλία (6,1 μείον 3,5) και των 4,7 δισ. με την Ελλάδα (6,5 δισ. ευρώ εξαγωγές μείον 1,8 δισ. ευρώ εισαγωγές) κοκ.

Τούτων δοθέντων, του αδιαμφισβήτητα ταξικού και ιμπεριαλιστικού προσήμου που φέρει εγγενώς η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης από τα πιο αθώα της παιδικά βήματα, η υπεράσπισή της δεν διευκολύνει την ανάπτυξη της αντικαπιταλιστικής πάλης. Πολύ περισσότερο σήμερα, που η συνεχής αντιδραστικοποίησή της ΕΕ, όπως επιτυγχάνεται με την συντηρητική αναθεώρηση από την Γερμανία των όρων του Συμφώνου Σταθερότητας, δείχνει πιο καθαρά το αντιδραστικό της περιεχόμενο. Το αίτημα εξόδου από το ευρώ και την ΕΕ δεν ισοδυναμεί επομένως με εθνικισμό, στο βαθμό που η υλοποίησή του θα συντελείται σε ένα πλαίσιο ευρύτερων φιλολαϊκών, αντικαπιταλιστικών στόχων. Οι δυνάμεις άλλωστε που χαρακτηρίζουν αναγκαιότητα την παραμονή στο ευρώ και την ΕΕ, αποφεύγουν να απαντήσουν πώς θα εφαρμοστούν οι φιλολαϊκές μεταβολές εντός της ΕΕ, όταν η Γερμανία είναι αποφασισμένη να αναιρέσει ακόμη και τις πολιτικές αναδιανομής των προηγούμενων χρόνων, υποδεικνύοντας τις πιο ωμές ταξικές πολιτικές από την μια άκρη ως την άλλη, μέσω της οργανικής της διασύνδεσης με το ΔΝΤ. Υπό αυτή την έννοια αποδεικνύεται προφητική η επιλογή του γερμανικού ιμπεριαλισμού να τοποθετήσει στην προεδρία της Γερμανίας, τον Χερστ Κέλερ, πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ. Ο διορισμός δε του Μισέλ Καμντεσύ (επικεφαλής του ΔΝΤ την εποχή της ασιατικής κρίσης και υπευθύνου για τον θάνατο από πείνα χιλιάδων ανθρώπων) από τον γάλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζύ την προηγούμενη εβδομάδα ως υπεύθυνου για την αναμόρφωση των δημόσιων οικονομικών βεβαιώνει ότι η εμμονή με το ΔΝΤ δεν αποτελεί γερμανική ιδιαιτερότητα. Επιπλέον, όσοι θεωρούν αναγκαιότητα την παραμονή στο ευρώ (και τη θωράκιση της νομισματικής πολιτικής από τις λαϊκές πιέσεις) παραβλέπουν ότι το κοινό νόμισμα αποτελεί γεννήτορα αντιθέσεων και μηχανισμό όξυνσης των ανισοτήτων προς όφελος των ιμπεριαλιστικών σχηματισμών. Ακόμη κι από μηδενική βάση, χωρίς ελλείμματα δηλαδή, να ξεκινούσε η Ελλάδα ή η Πορτογαλία τις ανταλλαγές της με την Γερμανία στο πλαίσιο μιας νομισματικής ενοποίησης η πορεία δημοσιονομικής κρίσης θα ήταν προδιαγεγραμμένη.

Το ερώτημα από την άλλη που γεννιέται για την δυνατότητα επιβίωσης και αναπαραγωγής ενός κοινωνικού σχηματισμού αποκομμένου από μορφές ενοποίησης είναι προφανές. Ακόμη κι αν υπήρχε στο παρελθόν, σήμερα δεν υπάρχει. Παρόλα αυτά η ΕΕ δεν αποτελεί μονόδρομο. Αντίθετα το γνώρισμα που θα έπρεπε να χαρακτηρίζει μια μορφή οικονομικής ενοποίησης, ακόμη και χαλαρής συνεργασίας είναι τα λίγο πολύ συγκρίσιμα επίπεδα παραγωγικότητας της εργασίας (όπως αυτά που υπάρχουν μεταξύ των περισσότερων μεσογειακών χωρών ή των λατινοαμερικάνικων μεταξύ τους) έτσι ώστε να διασφαλίζεται η όσο το δυνατόν λιγότερο άνιση ανταλλαγή.

Όλεθρος δια χειρός ΔΝΤ-ΕΕ-ΠΑΣΟΚ-ΛΑΟΣ-Ντόρας (Πριν, 9/5/2010)

Μάζα εξαθλιωμένων θα γίνει η εργατική τάξη

ΘΕΡΑΠΕΙΑ – ΣΟΚ

Τον χαρακτήρα των μέτρων που ανακοινώθηκαν την προηγούμενη Κυριακή και ψηφίσθηκαν με διαδικασίες εξπρές την εβδομάδα που πέρασε από τη Βουλή τον είχε περιγράψει με τον πιο παραστατικό τρόπο ο διευθυντής του ΟΟΣΑ, μεξικανός, Άνχελ Γκουρία, λίγες μέρες νωρίτερα: «Η κρίση είναι σαν τον ιό Έμπολα. Αν κολλήσεις πρέπει να κόψεις το πόδι σου για να γλιτώσεις». Κι ορισμένες φορές μάλιστα το ένα πόδι δεν αρκεί, όπως δείχνει η περίπτωση της Ελλάδας.

Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο μνημόνιο χαράζουν μια βαθιά διαχωριστική γραμμή στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ιστορία της Ελλάδας. Αν τελικά εφαρμοστούν, κάτι που δεν κρίθηκε με την ψηφοφορία – παρωδία στη Βουλή, θα σηματοδοτήσουν την βίαιη, πραξικοπηματική ακύρωση των σημαντικότερων εργατικών κατακτήσεων του δεύτερου μισού του 20^ου αιώνα. Θα μετατρέψουν την εργατική τάξη της Ελλάδας σε μια μάζα αθλίων του 21^ου αιώνα αποστερημένων από κάθε δικαίωμα κι ελπίδα, υπο-τάξη κι έρμαιο στις αδηφάγες διαθέσεις του κεφαλαίου. Αυτό ήταν, όπως αποδείχθηκε, το πραγματικό περιεχόμενο του συνθήματος «Γιώργο άλλαξε τα όλα»! Μόνο και μόνο για να είναι σαφές το μέγεθος των διακυβευμάτων αρκεί να αναφέρουμε ότι το δώρο Χριστουγέννων θεσπίσθηκε το 1946, το επίδομα αδείας το 1966 και το 8ωρο το 1932! Είναι αυτές ακριβώς οι κατακτήσεις που ακυρώνονται από το μαύρο μέτωπο ΔΝΤ – ΕΕ – ΠΑΣΟΚ – ΛΑΟΣ και Ντόρας Μητσοτάκη! Πρόκειται δε μόνο για το πρώτο μέρος. Ο πρωθυπουργός επιχειρώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις δήλωσε ότι «στο τέλος, η χώρα θα είναι αναγεννημένη»! Είναι κι αυτή μια πομφόλυγα, μια κενολογία – για να χρησιμοποιήσουμε ευπρεπείς φράσεις – από τις δεκάδες που έχει πει από τον Σεπτέμβρη για να διαψευστεί την επομένη και ούτε μία φορά απ’ όλες να μη νιώσει την ανάγκη να δικαιολογηθεί! Η πραγματικότητα είναι πως η θεραπεία σοκ που περιγράφεται στο μνημόνιο συνιστά το πρώτο μέρος του προγράμματος βίαιης προσαρμογής. Η περικοπή του 13^ου και 14^ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, με άλλα λόγια, έπεται. Θα ανακοινωθεί όταν θα ολοκληρωθεί η πρώτη ή η δεύτερη τριμηνιαία εξέταση της ελληνικής οικονομίας και θα διαπιστωθεί πως τα μέτρα δεν αύξησαν τα δημόσια έσοδα ούτε μείωσαν το έλλειμμα. Αντίθετα τα οδήγησαν σε παροξυσμό.

Τα μέτρα επίσης καταφέρουν συντριπτικά πλήγματα στους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης ότι δεν θίγονται. Διαβεβαιώσεις που στόχευαν στη διάσπαση της εργατικής τάξης και στον προσεταιρισμό των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα.

• Τεράστιες είναι οι συνέπειες στον ιδιωτικό τομέα από τα μέτρα που ανακοίνωσε το ΠΑΣΟΚ για να ξεκινήσει η χρηματοδότηση της οικονομίας από ΕΕ – ΔΝΤ, καθώς καταργούνται ακόμη και άρθρα του συντάγματος. Άμεσα περικόπτονται τα εισοδήματα των δημόσιων υπαλλήλων που πλέον χάνουν τα πλεονεκτήματα που διέθεταν έναντι των εργαζομένων στον ιδιωτικό. Με το νέο αντι-ασφαλιστικό στην πράξη καταργείται η σύνταξη που θα δίνεται πολύ αργότερα, πολύ μικρότερη.
• Θέμα χρόνου, αν εφαρμοστούν αυτά, είναι μια νέα ομοβροντία μέτρων

Έφριξε ακόμη και η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής από τον αντισυνταγματικό χαρακτήρα των μέτρων που περιλαμβάνονται στη συμφωνία με την οποία άνοιξαν οι στρόφιγγες για τον δανεισμό της Ελλάδας από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Ως «προσβολή της αρχής του κοινωνικού κράτους και του κοινωνικού δικαιώματος στην εργασία» (όπως κατοχυρώνεται με το άρθρο 22 παρ. 1 του Συντάγματος) έκρινε την κατάργηση του γενικού κατώτατου ορίου αποδοχών, την κατάργηση δηλαδή των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, με την πρόταση ο κατώτατος μισθός να καθορισθεί στα 640 ευρώ από 740 που είναι σήμερα. Μέτρο που πλήττει αποκλειστικά και μόνο τον ιδιωτικό τομέα χωρίς να είναι το μοναδικό. Σε αυτή την κατηγορία, των μέτρων που θίγουν τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα περιλαμβάνονται: Μηδενικές αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις για μια τριετία. Μείωση αποζημιώσεων σε απολυμένους (που πλέον θα καταβάλλονται σε δόσεις) δια της εξίσωσης αυτής των εργατοτεχνιτών με τους υπαλλήλους. Αύξηση ορίου απολύσεων από το 2% στο 4%. Προώθηση της ελαστικής εργασίας και της μερικής απασχόλησης. Μείωση του κόστους της υπερωρίας. Φιλοεργοδοτική αλλαγή του νόμου για την προσφυγή στη διαιτησία. Αμείλικτα θα χτυπηθούν ακόμη κι οι άνεργοι δικαιούχοι επιδόματος, καθώς το κονδύλι μειώνεται κατά 500 εκ. ευρώ.

Στον δημόσιο τομέα τα νέα μέτρα περιλαμβάνουν: Κατάργηση 13^ου και 14^ου μισθού για μικτές αποδοχές άνω των 3.000 ευρώ μηνιαίως. Για μικτές αποδοχές μέχρι 3.000 καθορισμός Δώρου Χριστουγέννων στα 500 ευρώ και δώρου Πάσχα και επιδόματος αδείας στο ύψος των 250 ευρώ το καθένα. Μείωση των επιδομάτων κατά 8% και των αποδοχών υπαλλήλων ΔΕΚΟ που δεν έχουν επιδόματα κατά 3%. Μηδενικές αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις μέχρι το 2013. Χιλιάδες απολύσεις κυρίως μέσω του Καλλικράτη, αλλά όχι μόνο. Οι πρώτοι που θα πληγούν θα είναι οι συμβασιούχοι των 13.500 φορέων του δημοσίου.

Στα εισπρακτικά μέτρα, συγκαταλέγεται: αύξηση του ΦΠΑ από 5%, 10% και 21% στο 5,5%, 11% και 23%. Επίσης μετάταξη του 30% των προϊόντων ευρείας κατανάλωσης που φορολογούνταν με ΦΠΑ 10% στην κατηγορία του 23%. Αύξηση των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης σε καύσιμα, τσιγάρα και ποτά κατά 10%. Φορολόγηση αυθαιρέτων και τέλος διατήρησης ημιυπαίθριων χώρων, πράσινα τέλη και αύξηση αντικειμενικών αξιών. Ακύρωση της χορήγησης της δεύτερης δόσης του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης ύψους 150-650 ευρώ. Έκτακτη εισφορά στις πολύ κερδοφόρες επιχειρήσεις με στόχο να αντληθούν 1,8 δισ. ευρώ την τριετία 2011-2013 και κάθετη μείωση του κονδυλίου του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

Στο νόμο έχει ενσωματωθεί κι ένα μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο, που είναι το χειρότερο που έχει ποτέ εφαρμοστεί. Στο πλαίσιο του καταργείται η 13^η και 14^η σύνταξη για μικτές αποδοχές άνω των 2.500 ευρώ. Οι συντάξεις θα υπολογίζονται βάση των αποδοχών στο σύνολο του εργάσιμου βίου κι όχι των τελευταίων ετών που οι αποδοχές είναι πάντα σημαντικά υψηλότερες. Αυξάνεται η ελάχιστη περίοδος εισφορών από τα 37 στα 40 χρόνια, ενώ συνδυάζεται και με την ηλικία. Δημιουργείται αυτόματος μηχανισμός προσαρμογής συντάξεων στο προσδόκιμο ζωής που θα αυξάνει αυτόματα τα αναγκαία χρόνια εργασίας όσο θα αυξάνεται ο μέσος όρος ζωής! Αύξηση ελάχιστου ορίου στα 60 έτη. Περιορισμός πρόωρης συνταξιοδότησης, με την καθιέρωση προστίμου ίσου με 6% κατ’ έτος για όσους αποχωρούν πρόωρα από την εργασία. Περικοπές στη λίστα βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων που θα περικοπούν δραστικά. Ενίσχυση ανταποδοτικότητας μεταξύ εισφορών και συντάξεων και αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης των γυναικών στο δημόσιο τομέα και θέσπιση πλαφόν στις συντάξεις.

Στα λεγόμενα θεσμικά συμπεριλαμβάνεται η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων που αφορά οδικές μεταφορές, φαρμακεία, δικηγόρους, συμβολαιογράφους, μηχανικούς, αρχιτέκτονες, λογιστές κ.α. που θα δουν την κατώτατη τιμή για μια σειρά υπηρεσίες που πρόσφεραν να καταργείται. Η εφαρμογή της οδηγίας για την απελευθέρωση των υπηρεσιών, όπου συμπεριλαμβάνεται και η ιδιωτικοποίηση των ΑΕΙ. Ιδιωτικοποιήσεις δημόσιας περιουσίας κι ειδικότερα του ΟΣΕ. Προώθηση των εξαγωγών και των ΣΔΙΤ. Απλοποίηση διαδικασιών για έναρξη επιχειρήσεων.

Πραγματικός οδοστρωτήρας!

ΔΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Παρηγοριά στον άρρωστο η πρωθυπουργική εξαγγελία ότι «στο τέλος η χώρα θα είναι αναγεννημένη», όπως… παλιότερα έλεγαν «θα ξαναγεννηθεί από τις στάχτες της». Η «αναγεννημένη Ελλάδα» θα είναι μια τριτοκοσμική χώρα της βαθιάς και ανεπίστρεπτης κοινωνικής παρακμής, της αμορφωσιάς και των χαοτικών κοινωνικών ανισοτήτων.

ΑΝΕΡΓΙΑ, ΦΤΩΧΕΙΑ, ΥΦΕΣΗ

• Πράσινο φως στον ιδιωτικό τομέα για μαζικές και φθηνές απολύσεις
• Στο 149% του ΑΕΠ θα φτάσει το δημόσιο χρέος το 2012 από 133% φέτος

Τα όσα περιγράψαμε στη διπλανή στήλη είναι ορισμένα μόνο από τα μέτρα που ψηφίσθηκαν και θα εφαρμοσθούν αποτελώντας τους όρους για την ενεργοποίηση των χρηματοδοτήσεων από ΕΕ και ΔΝΤ.

Τα αποτελέσματά τους, έκρηξη της ανεργίας, γενικευμένη φτώχεια μέσω της ανακατανομής του κοινωνικού πλούτου και χρόνια ύφεση.

Μέτρα όπως η απελευθέρωση των απολύσεων και η μείωση της αποζημίωσης έως τώρα έβαζαν ένα φρένο στις απολύσεις, αποτρέποντας να προσλάβει η ανεργία εκρηκτικό χαρακτήρα. Η ίδια άλλωστε η ύπαρξή τους αποσκοπούσε να δημιουργήσει ένα δίχτυ ασφαλείας για τους εργαζόμενους με την επιβολή ενός «μηχανισμού χρονοκαθυστέρησης» μεταξύ της διακύμανσης του τζίρου μιας επιχείρησης και των κύκλων της οικονομίας από τη μια με το επίπεδο απασχόλησης, από την άλλη. Πλέον, με την κατάργηση του, είναι βέβαιο πως θα ανάψει το πράσινο φως στον ιδιωτικό τομέα για να μειώσει κάθετα την απασχόληση, προχωρώντας σε αθρόες απολύσεις ή/και αλλαγές στις σχέσεις εργασίας στη κατεύθυνση της ελαστικοποίησης. Να θυμίσουμε εδώ την πρόβλεψη του ίδιου του υπουργού Εργασίας, Ανδρέα Λοβέρδου, ότι η ανεργία θα φθάσει τα «ισπανικά» επίπεδα του 20% και να υπογραμμίσουμε φυσικά τι άοκνες προσπάθειες του να το καταφέρει.  

Άμεσο αποτέλεσμα όχι μόνο των δύο αυτών μέτρων (απολύσεις και ελαστικοποίηση εργασιακών σχέσεων στον ιδιωτικό τομέα, που κατά τ’ άλλα δεν θίγεται) αλλά όλων των πολιτικών που περιλαμβάνονται στο μνημόνιο θα είναι η γενικευμένη φτώχεια. Η φτώχεια θα προέλθει ως αποτέλεσμα δύο αλληλοσυμπληρούμενων πολιτικών. Από την μια μεριά το εργατικό εισόδημα μειώνεται κάθετα, από κάθε άποψη. Όταν μισθοί, συντάξεις και επιδόματα ανεργίας κόβονται, τότε το διαθέσιμο εισόδημα θα υποστεί μια ντε φάκτο υποτίμηση της τάξης του 20%. Από την άλλη όμως οι τιμές των προϊόντων θα αυξηθούν. Αποτέλεσμα της αύξησης του ΦΠΑ, των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης στα καύσιμα και τα ποτά και των νέων «περιβαλλοντικών φόρων» θα είναι μια προκλητική και εξόφθαλμη ληστεία μέρα – μεσημέρι του κράτους στα ήδη απισχνασμένα λαϊκά εισοδήματα και φυσικά των εμπόρων και βιομηχάνων που θα προκαλέσουν κύμα ανατιμήσεων. Κατά συνέπεια η φτώχεια θα γνωρίσει δόξες. Και μαζί της η υποκρισία. Γιατί θα αποδειχθεί πόσο μονομερής θα είναι η «εσωτερική υποτίμηση» την οποία περιέγραφε προς λίγων εβδομάδων ο επικεφαλής του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος Καν. Η εσωτερική υποτίμηση με άλλα λόγια θα αφορά μόνο τα λαϊκά εισοδήματα τα οποία θα υποτιμηθούν για να ανατιμηθούν τα κρατικά εισοδήματα κι επίσης τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων. Μόνο που αυτό δεν λέγεται υποτίμηση, αλλά ανακατανομή πόρων, προς όφελος του κράτους και του κεφαλαίου και εις βάρος των εργαζομένων.

Την ανακατανομή πόρων εξυπηρετούν και οι… παροχές που περιλαμβάνει η συμφωνία. Μόνο που είναι παροχές προς τους τραπεζίτες οι οποίοι θα λάβουν 10 δισ. ευρώ μέσα από τη δημιουργία ενός Ταμείου για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα. Τα 10 αυτά δισ. ευρώ δε, πρέπει να προστεθούν στα 17 δισ. που έχει ήδη θέσει στη διάθεση των τραπεζιτών η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου και 11 δισ. που προσέφερε η προηγούμενη, της ΝΔ. Αποδεικνύεται έτσι ότι πρόκειται για ένα σύνολο μέτρων κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των τραπεζιτών. Κατόπιν δικών τους άλλωστε πιέσεων ενεργοποιήθηκε κι ο μηχανισμός διάσωσης.

Η ύφεση θα οδηγήσει αυτόματα και σε λουκέτα. Ήδη οι δείκτες ασφυξίας στην πραγματική οικονομία αυξάνονται ταχύτατα. Έρευνα της ICAP για την πιστοληπτική ικανότητα των επιχειρήσεων το 2009 δείχνει ότι το ποσοστό των ασυνεπών επιχειρήσεων, σε σχέση με το μέσο ποσοστό ασυνέπειας των ετών 2003-2008 αυξήθηκε κατά 39%. Πρωταθλητής ήταν το εμπόριο, με τις ασυνεπείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτό τον κλάδο να αυξάνονται κατά 65%. Τα πρωτεία του (σε σύγκριση με τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες) ερμηνεύονται στη βάση της συρρίκνωσης της κατανάλωσης που ξεκίνησε ήδη από πέρυσι. Μπορούμε να φανταστούμε τι έχει γίνει φέτος που οι περικοπές των μισθών άγγιξαν πολυπληθή τμήματα της εργατικής τάξης, όπως οι δημόσιοι υπάλληλοι και τι έπεται…  

Σε αυτό το περιβάλλον βαθιάς κοινωνικής παρακμής και εξαθλίωσης χρειάζεται πολλή αφέλεια για να ελπίζει κάποιος ότι με κάθε αύξηση μίας μονάδας στο ΦΠΑ το δημόσιο θα μαζεύει 1 δισ. ευρώ. Από πού; Θα πηγαίνουν οι εργαζόμενοι να παίρνουν δάνεια από τις τράπεζες για να χρηματοδοτούν τους αυξημένους έμμεσους φόρους, από ένα μειούμενο εισόδημα; Όταν αυξάνονται οι τιμές κι οι φόροι σε ένα πλαίσιο συμπίεσης των εισοδημάτων, η κατανάλωση θα μειώνεται περιοριζόμενη στα απαραίτητα. Ως αποτέλεσμα θα κοπούν όχι μόνο «περιττές» καταναλωτικές δαπάνες όπως το δεύτερο ζευγάρι παπούτσια και οι έξοδοι ή τα διήμερα, αλλά και η δεύτερη ξένη γλώσσα ή τα μαθήματα μουσικής των παιδιών. Γι’ αυτό το λόγο και τα διευρυμένα έσοδα από το ΦΠΑ για παράδειγμα (που για φέτος προβλέπεται να αυξηθούν κατά 800 εκ.) θα μείνουν στα χαρτιά. Η αύξηση δε που ήδη παρατηρείται προέρχεται από την εμμονική αναζήτηση αποδείξεων των καταναλωτών, λόγω των πρόσφατων φορολογικών αλλαγών. Η θετική – για τα δημόσια έσοδα – επίδραση αυτού του μέτρου σύντομα όμως θα απορροφηθεί κι αυτό που θα μείνει θα είναι η κινούμενη άμμος της ύφεσης, με την υποχώρηση των δημόσιων εσόδων και την εκτίναξη του δημόσιου χρέους. Κάτι που ήδη προδικάζεται στο μνημόνιο, γρήγορα όμως η πραγματικότητα θα το αναθεωρήσει επί τα χείρω. Στο Πρόγραμμα για παράδειγμα αναφέρεται ότι ο ρυθμός ανάπτυξης φέτος θα μειωθεί κατά 4%, του χρόνου κατά 2,6% και το 2012 θα ξαναγίνει θετικός. Πρόκειται για ευσεβείς πόθους, αν πάρουμε υπ’ όψη μας τι συνέβη σε άλλες χώρες, όπως στη Λετονία που το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 18%. Η ελληνική οικονομία κι οι εργαζόμενοι για δέκα ολόκληρα χρόνια, όπως πρόβλεψε και το γερμανικό περιοδικό Σπίγκελ, θα περιδινίζονται στην τεχνητή ύφεση του ΔΝΤ, βλέποντας μάλιστα τους ονομαστικούς στόχους που υπηρετούσε η ενεργοποίηση του μηχανισμού διάσωσης να απομακρύνονται και νέα μέτρα κάθε τρεις μήνες να έρχονται πιο κοντά ως μονόδρομος, ως μοναδική σωτηρία για να μην καταστραφούμε κ.λπ., κ.λπ.  Αρκεί να αναφερθεί πως το δημόσιο χρέος από 133% φέτος αναμένεται το 2013 λόγω της ύφεσης της οικονομίας να φθάσει, επισήμως, το 149%. Τέτοια πρόοδος!

 ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ

Μηχανισμός αναδιανομής πλούτου

ΑΔΗΛΟ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Το εξοντωτικό πακέτο μέτρων πρώτα και κύρια συνιστά ένα μηχανισμό συμπίεσης του εργατικού κόστους για να ανακάμψουν τα κέρδη του ιδιωτικού τομέα και να ξεπεραστεί η κρίση κι επίσης μηχανισμό σφετερισμού του κοινωνικού πλούτου και βίαιης αναδιανομής του εισοδήματος στο εσωτερικό της χώρας προς όφελος του κεφαλαίου. Σε αυτό το βωμό η αστική τάξη θυσιάζει τις πιο πολύτιμες κοινωνικές της συμμαχίες με μια σειρά στρώματα. Πρώτα και κύρια με την συρρικνούμενη στο πέρασμα του χρόνου μεν, ατελείωτη δε ακόμη και τώρα στεφάνη μικρομεσαίων η οποία καταστρέφεται στις Συμπληγάδες της λιτότητας και της ραγδαίας επέκτασης των πολυεθνικών ευρωπαϊκών αλυσίδων. Επίσης με τμήματα του κρατικού μηχανισμού όπως οι στρατιωτικοί και οι διπλωμάτες οι οποίοι οδηγούνται στην καθόλου τιμητική συνταξιοδότηση ή τον παροπλισμό λόγω των υπερβολικών και άδικων περικοπών που επιβάλλονται στις αποδοχές τους. Ως κοινή συνισταμένη των παραπάνω το αστικό κράτος δέχεται μια πρωτοφανή αμφισβήτηση πρώτα και κύρια εκ των έσω, στον βαθμό που οι περικοπές του ΔΝΤ αλλάζουν άρδην τον χαρακτήρα του, υποβαθμίζοντας την περιφερειακή και διεθνή του θέση.

Η αναδιανομή πόρων προσλαμβάνει ληστρικές διαστάσεις αν δούμε και την διεθνή της διάσταση. Σε τέτοιο βαθμό ώστε αντέδρασε ακόμη κι ο επικεφαλής του ΔΝΤ, ενθυμούμενος πιθανά τις σοσιαλιστικές του καταβολές, που σε συνέντευξή του επεσήμανε την αδικία που συνιστά το επιτόκιο του 5% με το οποίο θα προσφέρουν οι Ευρωπαίοι στην Ελλάδα τα 80 από τα 110 δισ. των δανείων, όταν χώρες όπως η Γερμανία αγοράζουν χρήμα, στις σπάνιες περιπτώσεις που δεν αρκεί το εγχώριο οπότε είναι τσάμπα, με 2,5% επιτόκιο.

Το χειρότερο ωστόσο – για τους εργαζόμενους της Ευρώπης – είναι πως αυτός ο βαθιά προβληματικός «μηχανισμός διάσωσης» που δημιούργησαν οι 16 ηγέτες της ευρωζώνης αποδεικνύεται κάθε μέρα που περνάει όλο και πιο έντονα πως είναι εντελώς αναποτελεσματικός να αντιμετωπίσει τις κερδοσκοπικές επιθέσεις. Μάρτυρας η εκτίναξη των επιτοκίων και των σπρεντς στην Πορτογαλία και την Ισπανία την εβδομάδα που πέρασε, με αποτέλεσμα οι εικασίες για τα ποσά που θα απαιτηθούν για τυχόν διάσωση των χωρών της Ιβηρικής να προκαλούν πανικό, καθώς φθάνουν ακόμη και το 1 τρισ. ευρώ.

Ο μηχανισμός διάσωσης πολύ πιο αναποτελεσματικός αποδεικνύεται στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της κρίσης που μαστίζει την Ευρώπη δημιουργώντας τα πιο μεγάλα και άλυτα ερωτηματικά για την τύχη της ευρωζώνης και της κάθε χώρας ξεχωριστά. Γίνεται για παράδειγμα εμφανές, για την περίπτωση της Ελλάδας, ότι η πολιτική που προκρίνεται δεν λύνει, αλλά μεταθέτει χρονικά το πρόβλημα για μετά από δύο χρόνια ή 18 μήνες όταν η Ελλάδα θα βγει πάλι μόνη της να δανειστεί χρήμα από τις διεθνείς αγορές. Κανένας δεν θα εξετάζει την τεχνητή μείωση του ελλείμματος μπροστά στην προδιαγραμμένη ακόμη κι από τους ίδιους έκρηξη του χρέους και την επιβάρυνση της Ελλάδας με νέα δάνεια έως τότε που θα καθιστούν ακόμη πιο οδυνηρή την εξυπηρέτηση των δανειακών της αναγκών – στο πλαίσιο πάντα της ασκούμενης πολιτικής. Τι θα γίνει τότε; Θα ζητηθεί η επιμήκυνση των χρηματοδοτήσεων; Και πως θα γίνει αν η προτεραιότητα έχει δοθεί στην διάσωση της Ισπανίας; Ποιος θα ασχολιέται τότε με τη διάσωση του μεμονωμένου «στρατιώτη Ελλάδα» μπροστά στην ανάγκη διάσωσης της «μεραρχίας της Ισπανίας»;

Μπροστά σε αυτά τα αδιέξοδα κερδίζουν έδαφος λύσεις αναγκαστικής χρεοκοπίας της Ελλάδας, που προβάλουν ως μονόδρομος – κι αυτές. Το ερώτημα ωστόσο είναι ποιος θα τις επιβάλει; Τυχόν αναδιάρθρωση του χρέους από όσους το οδήγησαν στα σημερινά δυσθεώρητα ύψη το μόνο που έχει να εγγυηθεί είναι τα συμφέροντα των τραπεζιτών, ντόπιων και ξένων και νέα βάρη για τους φορολογούμενους.