Τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή και ο ρόλος της Τουρκίας, συνέντευξη Λεωνίδα Βατικιώτη στον Πάρη Καρβουνόπουλο

Πηγή: Militaire

Η σοβαρή κρίση στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Λωρίδα της Γάζας απασχολεί όλο τον κόσμο που ανησυχεί για την κλιμάκωση της. Ωστόσο όπως εξηγεί ο δημοσιογράφος Λεωνίδας Βατικιώτη, έμπειρος στην ανάλυση των θεμάτων που έχουν να κάνουν με την αραβοϊσραηλινό διαμάχη, όσα βλέπουμε να εξελίσσονται αυτές τις ημέρες είναι κυρίως “έργο” του Μπ.Νετανιάχου, ο οποίος εξυπηρετεί την προσωπική του στρατηγική. Εξηγεί αναλυτικά την άποψη του και περιγράφει τις συνθήκες ζωής των Παλαιστίνιων οι οποίες γίνονται όλο και πιο δραματικές και δύσκολες. 

Ο Λεωνίδας Βατικιώτης μιλά για το ρόλο και τις επιδιώξεις της Τουρκίας στην περιοχή και μας υπενθυμίζει κάτι που μάλλον δεν θέλουμε να θυμόμαστε: η αδιαφορία της πολιτισμένης Δύσης για όσα συμβαίνουν στην Παλαιστίνη έχει δώσει άπλετο χώρο στον Ερντογάν να παριστάνει τον προστάτη τους.

Απρόσμενη πολιτική ήττα για το σιωνιστικό κράτος

Σε πλήρη αναδίπλωση υποχρεώθηκε το κράτος – απαρτχάιντ του Ισραήλ καταργώντας με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου τις πύλες εισόδου με τους μεταλλικούς ανιχνευτές που εγκατέστησε στην είσοδο του Αλ Ακσά.

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ

Τα μέτρα ελέγχου της πρόσβασης εφαρμόσθηκαν μετά την ηρωική επίθεση των Παλαιστινίων στο Αλ Ακσά στις 14 Ιουλίου που οδήγησε στο θάνατο δύο ενόπλους σιωνιστές του κατοχικού στρατού. Την επίθεση, που είχε επίσης ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους οι Παλαιστίνιοι αγωνιστές, χαιρέτησε το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης με επίσημη ανακοίνωσή του (εδώ το πλήρες κείμενο) που τη χαρακτήρισε ως ποιοτική αναβάθμιση της αντίστασης στην κατοχή.

Το σιωνιστικό κράτος εκμεταλλεύτηκε την επίθεση για να αλλάξει το ισχύον καθεστώς στο Αλ Ακσά που είναι το τρίτο ιερότερο τέμενος των Μουσουλμάνων, μετά η Μέκκα και τη Μεδίνα, και να επιτρέψει την είσοδο για προσευχή στους Εβραίους στο Όρος του Ναού. Το επίδικο, προφανώς, δεν είναι τα θρησκευτικά δικαιώματα των Εβραίων, αλλά πενήντα χρόνια μετά τον πόλεμο των 6 ημερών που οδήγησε στην κατοχή της Γάζας, της Δυτικής Όχθης και της ανατολικής Ιερουσαλήμ το κράτος – απαρτχάιντ να εκδιώξει τους μουσουλμάνους από την ανατολική Ιερουσαλήμ, προσαρτώντας την πλήρως στα διεθνώς και επίσημα αναγνωρισμένα Ισραηλινά εδάφη. Ζητούμενο από τον Νετανιάχου επομένως ήταν μια νέα επίθεση στα κυριαρχικά δικαιώματα και τις διεκδικήσεις του Παλαιστινιακού λαού, που θα επιτρέψουν την μεταφορά της ισραηλινής πρωτεύουσας στην Ιερουσαλήμ, κατά παράβαση προφανώς δεκάδων αποφάσεων του ΟΗΕ κι άλλων διεθνών οργανισμών, όπως κατ’ επανάληψη έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση του Ισραήλ. Κίνηση που θα ισοδυναμεί με το τελευταίο καρφί στο φέρετρο των Παλαιστινιακών αιτημάτων. Γι’ αυτό κι ακολούθησαν τόσο οξείες αντιδράσεις, που ανάγκασαν την ακροδεξιά ισραηλινή ηγεσία σε άτακτη υποχώρηση.

Συγκεκριμένα, το Ισραήλ αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί υπό το βάρος τεσσάρων εξελίξεων. Πρώτο, της ασυνήθιστα σοβαρής αντίδρασης μεγάλων μουσουλμανικών κρατών όπως όχι μόνο της Τουρκίας, αλλά επίσης της Σαουδικής Αραβίας και της Ιορδανίας, που συνεργάζονται πλήρως με τον ιμπεριαλισμό και το σιωνισμό. Δεύτερο, του ορατού κινδύνου εξάπλωσης των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας στο έδαφος κι άλλων αραβικών κρατών, όπως φάνηκε στην Ιορδανία μετά τη δολοφονία από φύλακα της πρεσβείας του Ισραήλ δύο Ιορδανών. Τρίτο, της οξύτατης αντίδρασης της Παλαιστινιακής Αρχής υπό τον Μαχμούντ Αμπάς που ανακοίνωσε στις 21 Ιουλίου την αναστολή όλων των επαφών με το Ισραήλ και τέταρτο, και σημαντικότερο, λόγω ενός παλιρροϊκού κύματος αντιδράσεων εκ μέρους των Παλαιστινίων που με μαθηματική ακρίβεια οδηγούσε σε νέα Ιντιφάντα. Στο πλαίσιο αυτών των αντιδράσεων οργανώθηκαν δεκάδες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, κατόπιν ενός ελπιδοφόρου κοινού καλέσματος της Φατάχ και της Χαμάς, που φάνηκε να ενώνονται για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια στο μέτωπο της σύγκρουσης απέναντι στους Ισραηλινούς εισβολείς.

Το άρθρο δημοσιεύεται στην εφημερίδα Πριν

Θλιβερή επέτειος για την Παλαιστίνη με τους Παλαιστίνιους στο περιθώριο (Πριν, 24/5/2015)

Με έναν χαρακτηριστικά δικό του τρόπο επέλεξε το εβραϊκό κράτος να τιμήσει την 67^η επέτειο της Νάκμπα, όπως λέγεται η καταστροφή της ιστορικής Παλαιστίνης που προκάλεσαν οι Σιωνιστές το 1947-1948, δημιουργώντας τους όρους για την μετέπειτα ίδρυση του Ισραήλ.

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ

Εκείνες τις μέρες ορδές άρτια εξοπλισμένων, από τους Άγγλους, Σιωνιστών σκότωσαν πάνω από 15.000 Παλαιστίνιους, ισοπέδωσαν πάνω από 415 χωριά για να καταστραφεί κάθε έννοια ιστορικής συνέχειας και μνήμης και οδήγησαν σε βίαιο εκπατρισμό το 70% των Παλαιστινίων καταλαμβάνοντας έτσι παράνομα και με μεθόδους που χρησιμοποιούσαν κατά κόρον οι Ναζί λίγα χρόνια νωρίτερα το 78% της παλαιστινιακής γης. Η Νάκμπα σιωπηρά και χωρίς τυμπανοκρουσίες συνεχίζεται μέχρι σήμερα ωθώντας κάθε νέο Παλαιστίνιο να εγκαταλείψει την χώρα, αν δεν θέλει να ζήσει σαν πολίτης δεύτερης κατηγορίας. Κι έτσι, το Ισραήλ να κυριαρχήσει εθνικά ακυρώνοντας στην πράξη το αίτημα της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, στα σύνορα πριν τον πόλεμο του 1967 και με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ. Επειδή ωστόσο οι Παλαιστίνιοι συνεχίζουν να μένουν στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, την προσαρτημένη Ανατολική Ιερουσαλήμ και την πολιορκημένη Γάζα, το εβραϊκό κράτος επέλεξε να χρησιμοποιήσει πιο κλασσικά εργαλεία με τα οποία ξεχωρίζει η «ήρα» των Αράβων από το «στάρι» του …περιούσιου λαού. Όπως, η απαγόρευση επιβίβασης των Παλαιστινίων στα λεωφορεία που χρησιμοποιούν οι Εβραίοι! Το μέτρο τελικά αποσύρθηκε ως προς το παρόν, λόγω των ισχυρότατων αντιδράσεων που προκάλεσε. Ήρθε όμως να θυμίσει πως εδώ και χρόνια σε πολλά λεωφορεία που περνούν μέσα από εβραϊκούς εποικισμούς ή τα νυχτερινά δρομολόγια ούτως ή άλλως οι Παλαιστίνιοι δεν επιβιβάζονται από τον φόβο προπηλακισμού και επίθεσης που μπορούν να δεχθούν. Η πρόταση νόμου, με άλλα λόγια, ήρθε να επισημοποιήσει και να γενικεύσει, μια κατάσταση που έχει ήδη διαμορφωθεί…

Η επέτειος της Νάκμπα ωστόσο ανοίγει τη συζήτηση για το μέλλον του παλαιστινιακού αγώνα, με τις διπλωματικές πρωτοβουλίες μάλιστα να έχουν αποφέρει μια απροσδόκητα θετική εξέλιξη: Την αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους από 135 σε σύνολο 192 κρατών, με τα 8 μάλιστα απ’ αυτά που την αναγνώρισαν να ανήκουν στην ΕΕ: Σουηδία, Βουλγαρία, Τσεχία, Κύπρος, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία και Ρουμανία. Άλλοθι επομένως δεν έχει η κυβέρνηση του Τσίπρα για να παραπέμπει στο απώτερο μέλλον ένα ώριμο αίτημα, φοβούμενη μη χαλάσει το φλογερό ελληνο-αμερικανικό ειδύλλιο. Η επιλογή της ΕΕ και κυρίως των Αμερικάνων (που συνεχίζουν να στέλνουν στο Ισραήλ το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της στρατιωτικής βοήθειας που παρέχουν στο εξωτερικό, 3,1 δις. δολ. σε σύνολο 5,7 δις. ή το 54%!) να μην ακολουθήσουν το διπλωματικό πρωτόκολλο αρνούμενες να αποδώσουν στην Παλαιστίνη τα δικαιώματα που της αναλογούν δείχνει και τα όρια που συναντά η πολιτική ενδοτισμού του Αμπάς. Μια πολιτική που στο εσωτερικό των κατεχομένων παλαιστινιακών εδαφών εξακολουθεί να μην χαίρει καμιάς νομιμοποίησης. Μάρτυρας η απροθυμία προκήρυξης εκλογών κι η τεχνητή παράταση ζωής της «κυβέρνησης του Αμπάς», με τη σύμφωνη γνώμη Ισραήλ, ΗΠΑ και ΕΕ, που κατά τ’ άλλα κόπτονται για τη δημοκρατία, γιατί ξέρουν καλά ότι αν στήνονταν κάλπες οι Παλαιστίνιοι θα έδιναν στη Χαμάς πολύ μεγαλύτερη πλειοψηφία απ’ αυτή που πήρε το 2006 στη Γάζα…

Με νέα αυτοπεποίθηση οι Παλαιστίνιοι (Επίκαιρα 2/6/2011)

Από πρώτη ματιά η κινητικότητα που παρατηρήθηκε στο Παλαιστινιακό το προηγούμενο δεκαήμερο, με αφορμή τις ομιλίες του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα και του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, παρά τα πρωτοσέλιδα που τροφοδότησε, τίποτε το καινούργιο δεν έφερε. Ενδεχομένως να σήμανε και οπισθοδρόμηση. Κατά βάθος όμως έφερε στην επιφάνεια την αυτοπεποίθηση που έχει στρατοπεδεύσει για τα καλά από την μεριά των Παλαιστινίων, ως άμεσο αποτέλεσμα της παρατεταμένης αραβικής άνοιξης.

Η κατηγορηματική θέση του αμερικανού προέδρου στη διάρκεια ομιλίας του στις 19 Μαΐου ότι «τα σύνορα του Ισραήλ και της Παλαιστίνης πρέπει να στηριχθούν στα όρια του 1967 με αμοιβαία συμφωνηθείσες ανταλλαγές» γαιών προκάλεσε θετική έκπληξη. Στην πραγματικότητα δεν ήταν η πρώτη φορά που η αμερικανική διαμεσολάβηση ξεκινούσε από αυτό το σημείο, των συνόρων του 1967. Το 2000 για παράδειγμα οι «παράμετροι» του Μπιλ Κλίντον όπως συζητήθηκαν στο Καμπ Ντέιβιντ μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης υπέθεταν πως το μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος θα ενσωμάτωνε το 94% – 96% της Δυτικής Όχθης ενώ θα υπήρχαν και ανταλλαγές γαιών για το υπόλοιπο μέρος. Παρόλα αυτά ποτέ άλλοτε δεν έχει δηλωθεί επισήμως από την Ουάσινγκτον ότι η επιστροφή στα σύνορα που υπήρχαν στις 4 Απρίλη του 1967 αποτελεί βάση των διαπραγματεύσεων. Η ενόχληση του ισραηλινού πρωθυπουργού που δήλωσε κατά τη διάρκεια ομιλίας του στις 24 Μάη στα δύο αμερικανικά κοινοβουλευτικά σώματα ότι η επιστροφή σε εκείνα τα σύνορα είναι «αβάσιμη», απορρίπτοντας έτσι την πρόταση, αποτέλεσε αδιάψευστο μάρτυρα για την στροφή του αμερικανού προέδρου.

Ήταν όμως μια στροφή που δεν κράτησε παρά λίγα 24ωρα και ακυρώθηκε ακαριαία, από τον ίδιο τον Μπαράκ Ομπάμα, μιλώντας από το πιο κατάλληλο σημείο: Το βήμα του μεγαλύτερου εβραϊκού λόμπι που δρα στις ΗΠΑ, του AIPAC, κατά τη διάρκεια του ετήσιου συνεδρίου του. Εκεί ο Ομπάμα έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη να ληφθούν υπ’ όψη οι «δημογραφικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τελευταία 40 χρόνια»! Τι εννοούσε; Τον παράνομο εποικισμό της Δυτικής Όχθης από Εβραίους της διασποράς που υποκινήθηκαν και χρηματοδοτήθηκαν για να εγκατασταθούν στην κατεχόμενη παλαιστινιακή γη, παρά και ενάντια στις επανειλημμένες αποφάσεις του ΟΗΕ, μόνο και μόνο για να αλλοιώσουν την πληθυσμιακή σύνθεση της διαφιλονικούμενης περιοχής και να μπορεί τώρα όχι μόνο το Ισραήλ αλλά και οι ΗΠΑ να επικαλούνται τα «τετελεσμένα». Όπως κατ’ αναλογία συμβαίνει και με την κατεχόμενη Κύπρο από τη μεριά της Άγκυρας…

Η σιωπή του Ομπάμα

Δεν είναι όμως μόνο η (διορθωτική στο περιεχόμενό της) δήλωση του αμερικανού προέδρου που μετέτρεψε σε κενό γράμμα την αναφορά στα σύνορα του 1967. Είναι και οι παραλείψεις, οι εκκωφαντικές σιωπές του απέναντι σε όσα δήλωσε ο ισραηλινός πρωθυπουργός επί αμερικανικού εδάφους, που ήρθαν να επιβεβαιώσουν την βούληση της Ουάσινγκτον να συνεχίσει να ταυτίζεται με το σιωνιστικό καθεστώς, υπονομεύοντας το κύρος και την απήχησή της στην ευρύτερη περιοχή. Ο Μπαράκ Ομπάμα λοιπόν άφησε ασχολίαστες τις ακόλουθες δηλώσεις του Μπενιαμίν Νετανιάχου: Πρώτο, την απαίτησή του να αποδεχθούν οι Παλαιστίνιοι ένα εβραϊκό κράτος. Αίτημα που ισοδυναμεί με την δημιουργία ενός «εθνικά καθαρού» δηλαδή ρατσιστικού κράτους που θα νομιμοποιήσει νέα ρατσιστικά πογκρόμ κατά των Αράβων που ζουν στο Ισραήλ, ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας, παρότι ξεπερνούν το 20%. Δεύτερο, ο Ομπάμα αποδέχτηκε την έμμεση αλλά σαφή απόρριψη του αιτήματος των Παλαιστινίων για επιστροφή των προσφύγων που διώχθηκαν το 1948 και τα επόμενα χρόνια από τη γη τους και την ανακήρυξη ως πρωτεύουσας του νέου κράτους τους της ανατολικής Ιερουσαλήμ, την οποία οι σιωνιστές χαρακτηρίζουν αδιαίρετη και συστατικό στοιχείο του κράτους τους. Πρόκειται για δύο αιτήματα που σε συνδυασμό με το στόχο δημιουργίας κράτους στα σύνορα του 1967 αποτελούν σταθερό πλαίσιο αλλεπάλληλων ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Ο Μπαράκ Ομπάμα ωστόσο κώφευσε απέναντι σε αυτά! Τρίτο, ο ισραηλινός πρωθυπουργός έθεσε ως προϋπόθεση για διαπραγματεύσεις την ακύρωση της συμφωνίας που υπογράφτηκε στις 4 Μαΐου μεταξύ της Φατάχ, που ελέγχει τη Δυτική Όχθη και της Χαμάς (την οποία ταύτισε με την Αλ Κάιντα) που ελέγχει τη Γάζα. Η Χαμάς όμως είναι νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση. Επίσης, αν αυτή η συμφωνία αποτελεί εμπόδιο για τις διαπραγματεύσεις γιατί τόσα χρόνια που οι δύο αυτές οργανώσεις βρίσκονταν σε πολεμική αναμέτρηση μεταξύ τους το Ισραήλ δεν προχωρούσε σε συμφωνία επίλυσης του Παλαιστινιακού με τη Φατάχ, που είναι πιο μετριοπαθής; Αξίζει μάλιστα να θυμίσουμε πως κι όσο ζούσε ο Γιασέρ Αραφάτ, πριν δηλαδή πεθάνει κάτω από εντελώς αδιευκρίνιστες συνθήκες, το Ισραήλ αρνούταν να συζητήσει με τους Παλαιστίνιους θέτοντας ως προϋπόθεση και τότε την αντικατάσταση του Αραφάτ. Ο Αραφάτ απομακρύνθηκε χωρίς ωστόσο να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις. Και τώρα επανέρχεται η ίδια δικαιολογία… Τέλος αν η Χαμάς δεν χωράει στο «δημοκρατικό πλαίσιο» του Νετανιάχου, πως χωράει ο ακροδεξιός εξτρεμιστής υπουργός Εξωτερικών του, Αβιγκντόρ Λίμπερμαν, που μεταξύ πολλών άλλων έχει απειλήσει τους Άραβες του Ισραήλ με ομαδική απέλαση και φυλάκιση εάν χρησιμοποιούν τον όρο «Νάκμπα» όπως χαρακτηρίζεται η καταστροφή του 1948 με την βίαιη εκδίωξη των Παλαιστινίων από τη γη τους;

Τρέχουν να προλάβουν

Παρόλα αυτά, δεδομένου δηλαδή ότι τίποτε νεώτερο δεν κόμισε στη συζήτηση ο αμερικανός πρόεδρος έτσι ώστε να ξεκολλήσουν οι συνομιλίες, η πρωτοβουλία του δεν ήταν τυχαία, ούτε υπόθεση δημοσίων σχέσεων. Τρεις πολύ συγκεκριμένοι λόγοι επέβαλαν την ανακίνηση του Παλαιστινιακού από την μεριά του Λευκού Οίκου.

Ο πρώτος είναι εσωτερικής κατανάλωσης και σχετίζεται με τις λεγόμενες ενδιάμεσες εκλογές, που θα διεξαχθούν το Νοέμβρη. Εδώ ο Μπαράκ Ομπάμα ακολούθησε την πεπατημένη όλων των προηγούμενων προέδρων που, εν είδει πρωτοκόλλου, ξεκινούν την προεκλογική εκστρατεία με μια υπόσχεση επίλυσης του Παλαιστινιακού. Ο Μπιλ Κλίντον το έκανε με το Καμπ Ντέιβιντ, ο Τζορτζ Μπους με τις συνομιλίες της Ανάπολις, κοκ.

Ο δεύτερος λόγος σχετίζεται με την πρωτοβουλία της Παλαιστινιακής Αρχής να αναζητήσει την αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους από μια σειρά χώρες, όπως η Αργεντινή και η Βραζιλία, με θετικά μέχρι στιγμής αποτελέσματα. Η προοπτική να θέσει το θέμα η Αρχή στην ετήσια Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβρη προκαλεί ήδη ανατριχίλα σε Ουάσινγκτον και Τελ Αβίβ δεδομένου ότι τουλάχιστον 170 από τις 192 χώρες (όλες σχεδόν δηλαδή οι αραβικές, μουσουλμανικές και αναπτυσσόμενες) είναι σίγουρο, με βάση ανάλυση των Financial Times την Παρασκευή 27 Μαΐου, ότι θα ψηφίσουν υπέρ της αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία της Παλαιστινιακής Αρχής συνιστά μια τομή με το παρελθόν της καθώς παύει να πιστεύει πως υπάρχει περίπτωση να λυθεί το θέμα με τη συμβολή των Αμερικάνων και επιλέγει να το διεθνοποιήσει, «ακουμπώντας» στο πλαίσιο του ΟΗΕ. Παρότι κανείς δεν έχει αυταπάτες για το ρόλο των Ηνωμένων Εθνών, την επιρροή που ασκούν δηλαδή οι ΗΠΑ στην πολιτική τους, η πρωτοβουλία της Αρχής συνιστά πλήγμα για την αμερικανική εξωτερική πολιτική καθώς χάνει πλέον το μονοπώλιο των διαπραγματεύσεων. Η πρωτοβουλία του Ομπάμα επομένως έρχεται να ανακόψει αυτή την ταχύτητα πριν λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις για τα συμφέροντα των ΗΠΑ και του Ισραήλ.

Τους «έπιασε» η άνοιξη

Ο τρίτος και σημαντικότερος λόγος που ανάγκασε τον Λευκό Οίκο να παρέμβει στο Παλαιστινιακό σχετίζεται με την αυξημένη αυτοπεποίθηση των Παλαιστινίων. Η αραβική άνοιξη μέχρι στιγμής έχει φέρει σε άσχημη θέση το Ισραήλ. Το άνοιγμα του περάσματος της Ράφας στα σύνορα της Γάζας με την Αίγυπτο, με πρωτοβουλία της Αιγύπτου, η ελπιδοφόρα συμφωνία μεταξύ Φατάχ και Χαμάς που τερμάτισε τον εμφύλιο μεταξύ των Παλαιστινίων, που κι αυτή ολοκληρώθηκε χάρη στην παρέμβαση της Αιγύπτου, και η πίεση που δέχονται όλα τα νέα και παλιά αραβικά καθεστώτα να στηρίξουν τον αγώνα των Παλαιστινίων δίνουν ώθηση στους Παλαιστίνιους να απαιτήσουν τα δικαιώματά τους κι αναγκάζουν την Ουάσινγκτον να δείξει ότι συμμερίζεται τις ανησυχίες τους. Έστω κι αν η παρέμβασή της δεν στοχεύει πουθενά αλλού παρά στην διαιώνιση του σημερινού νεο-αποικιακού στάτους κβο…

Με οδύνες γεννιέται η νέα Μέση Ανατολή (Επίκαιρα, 10-16/2/2011)

Σε αγώνα δρόμου έχουν επιδοθεί οι πολιτικές ελίτ του αραβικού κόσμου και της Δύσης για να προδιαγράψουν από τώρα, όσο ακόμη είναι καιρός, το σχήμα της νέας Μέσης Ανατολής που γεννιέται στην Πλατεία Ταχρίρ της αιγυπτιακής πρωτεύουσας. Η τελευταία φορά που έκανε την εμφάνισή του ο όρος της «νέας Μέσης Ανατολής» ήταν τον Ιούλιο του 2006, στο αποκορύφωμα της εισβολής του Ισραήλ στον μαρτυρικό Λίβανο. Ειπώθηκε δε από την προκάτοχο της Χίλαρι Κλίντον, την Κοντολίζα Ράις, στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ όταν τα υπόλοιπα μέλη του ζητούσαν από τις ΗΠΑ να βάλουν ένα φρένο στην βαρβαρότητα του Ισραήλ. Η ξεχειλίζουσα ειρωνείας απάντηση τότε της αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών ήταν πως αυτό που συνέβαινε στο νότιο Λίβανο ήταν οι οδύνες γέννησης της νέας Μέσης Ανατολής. Γιατί να τις διακόψουν; Σήμερα ωστόσο άπαντες κάνουν ότι περνάει από το χέρι τους ώστε το τζίνι που βγήκε από το λυχνάρι της Πλατείας Απελευθέρωσης (Ταχρίρ) να ξαναμπεί στη θέση του και να χειραγωγηθούν οι πολιτικές εξελίξεις πριν λάβουν ανεξέλεγκτο χαρακτήρα, τόσο εντός όσο και εκτός της Αιγύπτου.

Ορισμένες εξελίξεις είναι πράγματι εντυπωσιακές, σηματοδοτώντας μια μεγάλη στροφή στον πολιτικό χάρτη της Μέσης Ανατολής. Εκφράζουν δε με τον πιο ανάγλυφο τρόπο τον φόβο που νιώθουν οι πολιτικές ελίτ μπροστά στον κίνδυνο επέκτασης της Αιγυπτιακής επανάστασης.

Είναι πρώτο, η βιασύνη όλων των δικτατόρων να προβούν σε φιλολαϊκές οικονομικές παραχωρήσεις και δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Από τον βασιλιά Αμπντάλα της Ιορδανίας και τον πρόεδρο της Συρίας Μπασίρ αλ Άσαντ που κληρονόμησε τη χώρα από τον πατέρα του μέχρι τον εμίρη του Κατάρ και τον πρόεδρο της Υεμένης, όλοι οι άραβες ηγέτες, ανακοίνωσαν αυξήσεις στους μισθούς και μέτρα πιο γνήσιας πολιτικής αντιπροσώπευσης όλων των θρησκευτικών και πολιτικών δυνάμεων στο σύστημα εξουσίας.

Εξαίρεση δεν αποτέλεσε ούτε η Παλαιστινιακή Αρχή που – χωρίς καμιά δημοκρατική νομιμοποίηση – έχει επιβάλλει μια ιδιότυπη δικτατορία στη Δυτική Όχθη, με τις πλάτες φυσικά των Ισραηλινών που ανταμείβουν την ενδοτικότητά της με την εκχώρηση μεριδίων από το μονοπώλιο της βίας που διατηρούν. Είναι άλλωστε τόσο δεσπόζουσα και καταχρηστική η θέση του που περισσεύουν πολλά ψίχουλα βίας για να παραχωρηθούν. Αρκεί να στρέφονται κατά των ίδιων των Παλαιστινίων… Οι αλλαγές που συντελούνται στο Παλαιστινιακό είναι τόσο σοβαρές που ουδέποτε άλλοτε είχαν παρατηρηθεί την τελευταία δεκαετία. Κι αυτή είναι η δεύτερη σοβαρή επίπτωση της αιγυπτιακής επανάστασης. Κοινή τους συνισταμένη είναι η στήριξη της Παλαιστινιακής Αρχής, έτσι ώστε η αφύπνιση των Αράβων να μην οδηγήσει τον Αμπάς και τους συνεργάτες του στην ίδια θέση που βρίσκεται ο Μπεν Αλί της Τυνησίας και πολύ σύντομα ο Μουμπάρακ, με αποτέλεσμα η Χαμάς και άλλες ριζοσπαστικές παλαιστινιακές οργανώσεις, όπως το Λαϊκό Μέτωπο, να καλύψουν το κενό τους. Μόλις την προηγούμενη Παρασκευή ο Σαλάμ Φαγιάντ, διορισμένος πρωθυπουργός της Παλαιστινιακής Αρχής επισκέφθηκε το Παρίσι, όπου συνομίλησε με τον γάλλο πρόεδρο και πρωθυπουργό, Νικολά Σαρκοζύ και Φρανσουά Φιγιόν. Η επίσκεψη αυτή και η πρωτίστως η πρόσκληση σηματοδοτούν αναβάθμιση της Αρχής, δεδομένου ότι μέχρι τώρα (όταν η σιωπή των Αράβων ήταν δεδομένη όπως και η εθελοτυφλία των Δυτικών στα εγκλήματα των αγαπημένων τους δικτατόρων) ποτέ άλλοτε δεν είχε προσκληθεί ξανά παλαιστίνιος ηγέτης στη γαλλική πρωτεύουσα για επίσημες συνομιλίες. Ο Σαλάμ Φαγιάντ, στο ίδιο κλίμα κι αυτός με τους άλλους άραβες ηγέτες, ανακοίνωσε από το Παρίσι την πρόθεση της Αρχής να ορίσει ημερομηνία διεξαγωγής δημοτικών εκλογών.

Εξ ίσου σημαντικές όμως είναι ακόμη δύο εξελίξεις στο μέτωπο του Παλαιστινιακού. Η πρώτη αφορά την ανακοίνωση του γάλλου πρωθυπουργού να φιλοξενήσει η Γαλλία τον Ιούνη διεθνή διάσκεψη για την Μέση Ανατολή, με σκοπό να αποφασιστούν συγκεκριμένα «πολιτικά βήματα» για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Η Γαλλία έτσι παίρνει τη σκυτάλη από τις ΗΠΑ που λάμβαναν παραδοσιακά αντίστοιχες πρωτοβουλίες, δημιουργώντας ελπίδες για την επίλυση του Παλαιστινιακού. Η δεύτερη, εξ ίσου απρόσμενη, εξέλιξη προήλθε από τον σιωνιστή ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος την ίδια ώρα που πίεζε τις δυτικές κυβερνήσεις να στηρίξουν τον αιγύπτιο δικτάτορα Χόζνι Μουμπάρακ (αφήνοντάς μας με την απορία πώς μπορεί να υπέπεσε σε ένα τέτοιο ολίσθημα «η μοναδική δημοκρατία της Μέσης Ανατολής»…) την ίδια ώρα ανακοίνωσε μια σειρά από οικονομικά μέτρα βελτίωσης της ζωής των Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη. Όσο κι αν ειπώθηκε πως ήταν πρωτοβουλίες που συζητιόνταν εδώ και μήνες, είναι εμφανές ότι ανακοινώθηκαν κατεπειγόντως για να λειτουργήσουν ως ανάχωμα και το ντόμινο να μην φτάσει στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη.

Το μεγαλύτερο πολιτικό παζάρι όμως, με διακύβευμα την επιβολή μιας «βελούδινης μετάβασης» ανάλογης αυτή που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα, τη Χιλή και την Τουρκία πιο πρόσφατα – όπου οι ΗΠΑ συνέχισαν να διατηρούν τις προσβάσεις τους – πραγματοποιείται στο εσωτερικό της ίδιας της Αιγύπτου. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές και ο χρόνος τρέχει με ιλιγγιώδεις και πρωτοφανείς ρυθμούς – πολύ περισσότερο αν συγκρίνουμε με ό,τι συνέβαινε τα προηγούμενα τριάντα χρόνια – το καθεστώς προωθεί ένα σχέδιο μετάβασης που θα συμφωνηθεί από τη διαβούλευση 50 προσωπικοτήτων, μεταξύ των οποίων και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι. Η πρώτη συνεδρίαση έγινε την προηγούμενη Παρασκευή, υπό την προεδρία ενός ανθρώπου του Μουμπάρακ, του αντιπροέδρου Ομάρ Σουλεϊμάν. Με βάση δηλώσεις του, εξετάσθηκε η διαμόρφωση ενός οδικού χάρτη για τις μεταρρυθμίσεις που θα περιλαμβάνει την κατάργηση των Τυπο-κτόνων νόμων, την αποφυλάκιση των αγωνιστών και την κατάργηση σταδιακά όλων των νόμων που ορίζουν το καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Πάνω απ’ όλα όμως οι προτάσεις του καθεστώτος Μουμπάρακ αφορούσαν την παραμονή του ίδιου του δικτάτορα στην εξουσία για αρκετούς μήνες ακόμη. Και στη συνέχεια την απόσυρση του ίδιου και της οικογένειάς του από τα πολιτικά πράγματα.

Η αντιπολίτευση από την άλλη μεριά απέρριψε την ατζέντα. Ο Μοχάμεντ ελ Μπαραντέι, επικεφαλής της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας του ΟΗΕ και κάτοχος του Νόμπελ Ειρήνης, αντιπρότεινε την άμεση αποχώρηση του δικτάτορα και την ταχύτατη διενέργεια εκλογών που θα οργανωθούν από ένα συμβούλιο το οποίο θα αποτελείται από 2 έως 5 άτομα, όπου ο Μουμπάρακ θα έχει 1 μόνο αντιπρόσωπο. Την ίδια στάση υιοθέτησαν επίσης οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι και η Αριστερά. Ενδεικτικό στοιχείο για την συνεργασία που έχει αναπτυχθεί μεταξύ τους – για όσο καιρό τουλάχιστον τους ενώνει ο στόχος ανατροπής του δικτάτορα – είναι η κοινή πορεία, έμπλεη συμβολισμών και υπό τις επευφημίες των χιλιάδων συγκεντρωμένων, που πραγματοποίησαν στην πλατεία Ταχρίρ εκπρόσωποι της ηγεσίας του κινήματος του Ελ Μπαραντέι, των κομμουνιστών και των Αδελφών Μουσουλμάνων, όπως μεταφέρθηκε από τις στήλες των New York Times του σαββατοκύριακου. Εν είδει παρενθέσεως και ως απάντηση στις κατηγορίες της ισραηλινής ηγεσίας ότι στην Πλατεία Απελευθέρωσης εκκολάπτεται η εμφάνιση ενός σκοταδιστικού καθεστώτος ανάλογο αυτού που ξεπήδησε από την επανάσταση του Ιράν το 1979, να αναφερθεί ότι η Αλ Κάιντα επανειλημμένες φορές έχει κατηγορήσει τους Αδελφούς Μουσουλμάνους για προδοσία του Ισλάμ, κρίνοντας τους πιθανά ως πολύ «σοφτ».

Η τακτική του καθεστώτος Μουμπάρακ, εξέχον μέλος κι αυτός μαζί με τον έκπτωτο δικτάτορα της Τυνησίας Μπεν Αλί της Σοσιαλιστικής Διεθνούς που ηγείται ο ηγέτης του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, δεν εξαντλήθηκε ωστόσο στις διαπραγματεύσεις και σε σημαντικές πολιτικές παραχωρήσεις όπως η ντε φάκτο αναγνώριση των Αδελφών Μουσουλμάνων. Περιλαμβάνει επίσης τις αιματηρές επιθέσεις και συνεχείς απειλές κατά των συγκεντρωμένων μέσω ανθρώπων του καθεστώτος και του υποκόσμου που ελέγχει η κυβέρνηση και επίσης τις πρωτοφανείς σε βιαιότητα οργανωμένες επιθέσεις εναντίον πολλών διεθνών ανταποκριτών. Μεταξύ αυτών και του εξαίρετου συνάδελφου και συγγραφέα Πέτρου Παπακωνσταντίνου, ειδικού σε θέματα Μέσης Ανατολής. Απώτερος στόχος των επιθέσεων η απομάκρυνσή τους από την Αίγυπτο ώστε να πάψει η διεθνής κατακραυγή κατά του καθεστώτος.

Σαφής ωστόσο παρά τη ρευστότητα είναι και η στάση των ΗΠΑ. Παρότι επί δεκαετίες ο Μουμπάρακ αποτέλεσε στρατηγικό σύμμαχο για την Ουάσινγκτον, η επανάσταση της 26^ης Ιανουαρίου και οι 300 άνθρωποι που – επισήμως – έχουν χάσει μέχρι στιγμής τη ζωή τους ανάγκασαν τον Λευκό Οίκο να αποσύρει το χρίσμα του και να ζητήσει την άμεση απομάκρυνσή του από την εξουσία. Η πίεση που άσκησαν οι Αμερικάνοι στον εκλεκτό τους, φθάνοντας στο σημείο να τον απειλήσουν ακόμη και με διακοπή της γενναίας χρηματοδότησης των 1,3 δις. δολ. ετησίως, δεν ήταν αποτέλεσμα των «δημοκρατικών τους ευαισθησιών». Αντίθετα γνωρίζουν ότι όσο οι καταστάσεις κινδυνεύουν να οδηγηθούν στα άκρα, από μια ενδεχόμενη σφαγή στην Πλατεία Απελευθέρωσης για παράδειγμα, τόσο πιο μακρινά θα φαντάζουν τα σχέδια ομαλής και ελεγχόμενης μετάβασης σε ένα καθεστώς που θα συνεχίσει να είναι υποτελές στις ΗΠΑ, να συνεργάζεται με το εβραϊκό κράτος και να συμμετέχει στον αποκλεισμό των Παλαιστινίων της Γάζας. Παρόλα αυτά δεν έχουν αποκλείσει την ιδέα να συμβιβαστούν με την παραμονή του Μουμπάρακ στην εξουσία και το χρονοδιάγραμμα που προτείνει ο δικτάτορας. Φάνηκε από τη συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο Μπαράκ Ομπάμα στο δίκτυο Fox όπου δήλωσε πως «μόνο ο Μουμπάρακ γνωρίζει τι πρέπει να πράξει». Φάνηκε επίσης και από τις δηλώσεις της Χίλαρι Κλίντον που έγιναν από το Μόναχο όπου παραβρέθηκε σε συνέδριο για την ασφάλεια, όπου έδειξε να κατανοεί ότι οι διαδικασίες της μετάβασης χρειάζονται… χρόνο.

Το μόνο που ξέχασε να πει η αμερικανίδα υπουργός, παρότι οι δηλώσεις της έγιναν πολύ κοντά από κει που γράφτηκε ο Γατόπαρδος, ήταν το ζητούμενο για την πίστωση χρόνου: να αλλάξουν ακόμη και όλα για να μείνουν τελικά ίδια. Μόνο που αυτή τη φορά η νέα Μέση Ανατολή δεν σχεδιάζεται στα υπόγεια του αμερικανικού Πενταγώνου, αλλά με το φως του ήλιου και τη θέληση εκατομμυρίων απλών ανθρώπων στην Πλατεία Απελευθέρωσης.