Να …σέβεστε το ΚΚΕ!

«Είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί κανείς με το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας , οφείλει να το σέβεται για την ιστορία του, τους κοινωνικούς και δημοκρατικούς αγώνες του, για τη σαφήνεια του λόγου του, για το ρεαλισμό του», έγραφε την Τετάρτη  5 Απριλίου η στήλη «Η άποψη» της Εφημερίδας των Συντακτών, που εκφράζει πάντα τη γραμμή της εφημερίδας. (Εδώ ολόκληρο το άρθρο).

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

Και συνέχιζε: «Χαρακτηριστικό δείγμα ρεαλισμού του ΚΚΕ είναι όσα είπε ο γενικός γραμματέας, Δημήτρης Κουτσούμπας, παρουσιάζοντας την εισήγηση της Κεντρικής Επιτροπής στο 20^ο συνέδριο του κόμματος, για το ενδεχόμενο εξόδου της χώρας από το ευρώ».

Για να μην αφήσουμε μάλιστα σε άλλους την μεταφορά της άποψης του ΚΚΕ, αξίζει να την παραθέσουμε αυτούσια. Έχει δε ως εξής:

«Αναμφίβολα οι εκτιμήσεις αυτές του ΚΚΕ όσο τραγικές κι αν ακούγονται δε συνιστούν κινδυνολογία. Είναι μια ωμή, ρεαλιστική αποτίμηση των επιπτώσεων μιας ενδεχόμενης εξέλιξης την οποία όλες οι πολιτικές δυνάμεις οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους και να προετοιμάζονται», τονίζει η εφημερίδα των Συντακτών, που έχει εν τω μεταξύ παραθέσει κι ένα εφιαλτικό σενάριο από την εισήγηση της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ βάσει του οποίου «μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία θα οδηγήσει πιθανή έλλειψη τροφίμων, φαρμάκων, κ.α.»

Οι διατυπώσεις της ΚΕ του ΚΚΕ δεν στερούνται απλώς ρεαλισμού, αλλά είναι αποκυήματα ευρωλάγνας φαντασίας. Αρκεί μια ματιά αρχικά σε εμπεριστατωμένες αναλύσεις μαρξιστών οικονομολόγων, που έχουν επί χρόνια εργαστεί πάνω στο σενάριο της εξόδου από το ευρώ. Οι σημαντικότερες από αυτές βρίσκονται συγκεντρωμένες εδώ.

Η πιο πρόσφατη μελέτη είναι των μαρξιστών οικονομολόγων Κ. Λαπαβίτσα και Θ. Μαριόλη που διεξήχθη στο πλαίσιο του δικτύου Erensep. Εδώ το πλήρες κείμενό της.

Το γεγονός ότι το ΚΚΕ αναμασάει ασχολίαστα ό,τι μεταδίδεται στα δελτία των 8, περί ανεξέλεγκτης υποτίμησης του νέου νομίσματος και επακόλουθης ραγδαίας πτώσης της αγοραστικής δύναμης φαίνεται κι από μια πρόσφατη μελέτη της Bank of America που εκτίμησε τις πιθανές επιπτώσεις μιας επιστροφής στα εθνικά νομίσματα για τις χώρες της ευρωζώνης. Εδώ το άρθρο της γερμανικής εφημερίδας Welt.

Βάσει των δικών της εκτιμήσεων η μεγαλύτερη υποτίμηση θα συνέβαινε σε Ελλάδα και Ισπανία και θα ήταν της τάξης του 7,5%, για να ακολουθήσει το εθνικό νόμισμα της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας με 5%, 3% και 1%, αντίστοιχα. Στην άλλη άκρη της κλίμακας, το εθνικό νόμισμα της Γερμανίας θα ανατιμούταν κατά 15%. Μεταβολή που θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στις γερμανικές εξαγωγές. Πρόκειται για τάση που αν αποκωδικοποιούταν (ώστε να φανεί η ντε φάκτο ανατίμηση που προκαλείται στην Ελλάδα και η υποτίμηση στη Γερμανία) θα αναδείκνυε τις στρεβλώσεις τις οποίες προκαλεί το «ενιαίο νόμισμα», επισείοντας τεράστιο κοινωνικό κόστος. Το σημαντικότερο; Πώς το ευρώ είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό μέσο συναλλαγών…

Το ΚΚΕ επιλέγει ωστόσο να αναπαράγει τη γραμμή της αστικής τάξης, δηλαδή διασυρμού του σχεδίου εξόδου από το ευρώ, ενδύοντας την με κομμουνιστικά άμφια, όπως κάνει για παράδειγμα όταν παραπέμπει την απαλλαγή από το ευρώ στο επαναστατικό επέκεινα. Αφήνει εν τω μεταξύ αναπάντητο το ερώτημα πώς θα φτάσουμε ως εκεί. Ή, πως εργαζόμενοι οι οποίοι συνειδητοποιούν τον αρνητικό ρόλο του ευρώ (γι’ αυτό και στις δημοσκοπήσεις εμφανίζεται ένα 25%-30% να τάσσεται σταθερά κατά του ευρώ) θα οδηγηθούν στην πάλη ενάντια στον καπιταλισμό, που περιλαμβάνει και την πάλη ενάντια στην ΕΕ… Ερώτημα που όσο δεν απαντιέται από την επαναστατική Αριστερά θα απαντιέται από την άκρα Δεξιά, στο πλαίσιο μιας εθνικιστικής ρητορείας!

Το ΚΚΕ διαστρεβλώνει μάλιστα την πραγματικότητα, όταν αποδίδει σε τμήματα του κεφαλαίου το σχέδιο επιστροφής στη δραχμή. Τη στιγμή που το κεφάλαιο, μέσω ΣΕΒ, Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών και κάθε άλλης θεσμικής του εκπροσώπησης, χώρια τον Τύπο και τα κόμματα, έχει ταχθεί αναφανδόν υπέρ του ευρώ. Μάλιστα έχει απαγορεύσει τη συζήτηση για το εθνικό νόμισμα!

Ο Περισσός αναπαράγοντας αντι-επιστημονικές αναλύσεις, που βρίσκουν σημεία επαφής με το ιστορικό αναφυλαξίας απέναντι σε κάθε λαϊκό σκίρτημα που δεν ελέγχει οργανωτικά και το δικαιώνουν, στην πράξη υπηρετεί τη γραμμή του κεφαλαίου που έχει διαμορφώσει ζώνες υπεράνω ιδεολογικής αντιπαράθεσης και πολιτικής κριτικής…

Γι αυτό και Μέσα Ενημέρωσης που ακολουθούν πιστά την κυβέρνηση δηλώνουν δημόσια «να σέβεστε το ΚΚΕ»…

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο kommon

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΩΝ: Σημαντικές παρεμβάσεις, άσφαιρη κριτική (Πριν, 11/7/10)

Νέες σημαντικές παρεμβάσεις προετοιμάζει για το επόμενο διάστημα η Πρωτοβουλία Οικονομολόγων – Πανεπιστημιακών που συγκροτήθηκε με άξονα κείμενο υπογραφών υπό τον τίτλο «Παύση πληρωμών – έξω από το ευρώ». Ειδικότερα έχουν ξεκινήσει οι προεργασίες ώστε στα μέσα του Σεπτέμβρη να πραγματοποιηθεί στην Αθήνα διεθνές συνέδριο ενάντια στο ΔΝΤ και τα αντιλαϊκά προγράμματα λιτότητας. Στόχος της συνάντησης είναι να μεταφερθεί η διεθνής εμπειρία από την πάλη κατά του μισητού οργανισμού για την ανατροπή των κάθε λογής μνημονίων κι επίσης να τεκμηριωθεί η δυνατότητα εξόδου από το ευρώ κι εφαρμογής μιας άλλης φιλολαϊκής οικονομικής πολιτικής. Σε αυτή την κατεύθυνση εξετάζεται ο συντονισμός και με άλλες κινήσεις που έχουν συγκροτηθεί ενάντια στο ΔΝΤ με στόχο την ανατροπή του μνημονίου, όπως είναι εντός της Ελλάδας το Αριστερό Βήμα Διαλόγου, κινήσεις καλλιτεχνών και διανοουμένων, αλλά κι άλλες εκτός της Ελλάδας. Παράλληλα, η Πρωτοβουλία Οικονομολόγων εξετάζει τη δυνατότητα δικαστικής προσφυγής κατά του ελληνικού δημοσίου για να έρθουν στην επιφάνεια τα στοιχεία που αφορούν το δημόσιο χρέος. Επίσης έχουν προγραμματιστεί μια σειρά εκδηλώσεων ώστε ο στόχος «παύσης πληρωμών – εξόδου από το ευρώ» να φτάσει σε όσο το δυνατόν περισσότερους εργαζόμενους.

Ενώ η παραπάνω δραστηριότητα της Πρωτοβουλίας Οικονομολόγων βρίσκει ολοένα και μεγαλύτερη απήχηση σε εργαζόμενους και στον κόσμο της Αριστεράς, από την άλλη πληθαίνουν οι πολιτικές επιθέσεις και κριτικές που δέχεται, οι περισσότερες εκ των οποίων κινούνται στη λογική της επαναστατικής πλειοδοσίας. Μόνο το τελευταίο 15ήμερο η Πρωτοβουλία Οικονομολόγων είχε την τιμητική της από τον Ριζοσπάστη που της αφιέρωσε ένα δισέλιδο, την εφημερίδα του ΕΕΚ, Νέα Προοπτική, που κι αυτή αφιέρωσε ένα δισέλιδο, τον Τάκη Φωτόπουλο, που μας τίμησε με ένα νέο άρθρο του από την στήλη του στην Ελευθεροτυπία, από την Αυγή, μέσω άρθρου του Κώστα Καλλωνιάτη που ξεχώριζε ωστόσο για την καλόπιστη και δημιουργική κριτική του και από συλλογικό άρθρο που φιλοξενήθηκε στο Πριν με υπογραφές πέντε αγωνιστών (Βαγγέλης Ζέρβας, κλπ.). Απ’ όλα αυτά λοιπόν, ξεχωρίζουμε:

Πρώτο, ότι η κριτική προτιμά την επιλεκτική ανάγνωση των δύο κειμένων που μέχρι στιγμής έχουν εκδοθεί (δηλαδή του κειμένου υπογραφών και της προκήρυξης που εκδόθηκε στις 17 Ιούνη, τη μέρα της εκδήλωσης στη Σίνα κι είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα http://www.nomoneynodebt.gr) με κριτήριο να βοηθά τα εκ των προτέρων συμπεράσματα. Αν διαβάζονταν τα κείμενα από την αρχή μέχρι το τέλος (κι ειδικότερα οι αντιπροτάσεις για αύξηση της φορολογίας του κεφαλαίου στο 45% ή οι αυξήσεις σε μισθούς – συντάξεις – επιδόματα ανεργίας) τότε κριτικές όπως για παράδειγμα ότι αποτελούν φιλικές συστάσεις προς την κυβέρνηση θα φαινόντουσαν απλώς μικρόψυχες και προσχηματικές.

Δεύτερο, μέρος των κριτικών εξετάζει τις προτάσεις αποσπασματικά για να καταλήξει ότι αποτελούν όχημα για τη διάσωση του καπιταλισμού. Το ισχυρό τους όμως χαρτί είναι η εσωτερική τους συνοχή. Το γεγονός δηλαδή ότι η έξοδος από το ευρώ κι η παραγραφή του χρέους συνοδεύονται αναγκαστικά από το στόχο της εθνικοποίηση των τραπεζών ώστε να μην καταρρεύσουν, από φραγμούς στη κυκλοφορία των κεφαλαίων ώστε να μην φύγουν τα κεφάλαια στο εξωτερικό κι από αυξήσεις σε μισθούς συντάξεις, που θα ξεπερνούν το επίπεδο της υποτίμησης, ώστε η υποτίμηση να μην γυρίσει σε βάρος των εργαζομένων και να διαφυλαχθεί η αγοραστική τους δύναμη.

Τρίτο, μέρος της κριτικής εστιάζεται στο ότι δεν τίθεται θέμα εξόδου από την ΕΕ. Πραγματικά απαιτείται πολύ δογματισμός για να μη γίνονται αντιληπτά τα πλήγματα που θα φέρει στη συνοχή της ΕΕ σήμερα μια έξοδος από το ευρώ, υπό την πίεση του λαϊκού παράγοντα. Οι εχθροί μας πάντως (όχι οι διαπρύσιοι, αυτοί που βρίσκονται δίπλα) το ομολογούν. Με βάση την Μέρκελ «η νομισματική ένωση είναι η κοινή μας ιδέα. Είναι θέμα λίγο πολύ της διαφύλαξης της ίδιας της ευρωπαϊκής ιδέας. Αυτό είναι το ιστορικό μας καθήκον καθώς αν αποτύχει το ευρώ θα αποτύχει η Ευρώπη». (Financial Times, 24 Ιούνη).

Τέταρτο, άλλη κριτική χαρακτηρίζει ειδικά τη θέση για έξοδο από το ευρώ ως εθνικιστική και επαρχιώτικη, στην πιο χυδαία – ευρωλιγούρικη εκδοχή της. Πρόκειται για θέση που δεν έχει αντιληφθεί το παραμικρό από την αντιδραστική μετάλλαξη της ΕΕ το τελευταίο διάστημα κι εξακολουθεί να την αντιμετωπίζει σαν «σπίτι των λαών» κι εγγυητή της δημοκρατίας και της αναδιανομής. Οι φορείς αυτής της άποψης κλείνουν τα μάτια τους μπροστά στην πλήρη ταύτισή της με το ΔΝΤ, τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στην επιβολή προγραμμάτων λιτότητας, κ.ο.κ.

Πέμπτο στοιχείο κριτικής, μεταξύ πολλών άλλων, είναι η παραπομπή της ικανοποίησης όλων των αιτημάτων από την παύση πληρωμών μέχρι την αναδιανομή μετά την επανάσταση. Οπότε για σήμερα το μόνο που μένει να διεκδικείται από το χώρο εργασίας μέχρι τις διαδηλώσεις και τα κείμενα υπογραφών ως στόχος πάλης είναι η εργατική ή η λαϊκή εξουσία. Ο,τιδήποτε λιγότερο χαρακτηρίζεται ρεφορμισμός. Κι όσο για ερωτήματα όπως ποιοί θα είναι οι στόχοι που θα κινητοποιήσουν τους εργαζόμενους ή πως θα αποτραπεί άμεσα η λαίλαπα παραπέμπονται στις ελληνικές καλένδες…

Κ. Λαπαβίτσας: «Έρχεται βαθιά ύφεση, μείωση εισοδημάτων» (Πριν, 30/5/2010)

Συνολική αποτυχία ήταν το σχέδιο ένταξης της δραχμής στη ζώνη του ευρώ καθώς επιτάχυνε την πορεία καταστροφής του παραγωγικού ιστού της χώρας, η οποία με τη σειρά της δημιούργησε τα χρέη, υπογραμμίζει στο Πριν ο Κώστας Λαπαβίτσας. Στη συνέντευξή του αναφέρεται επίσης στις συνέπειες από την εφαρμογή των μέτρων του μνημονίου και τις δυνατότητες εξόδου από την κρίση, προς όφελος της εργατικής τάξης.

• Σήμερα εφαρμόζονται οι πιο αποτυχημένες οικονομικές ιδέες της δεκαετίας του ’20

– Η μια χώρα της ευρωζώνης μετά την άλλη (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Γαλλία) ανακοινώνουν μέτρα λιτότητας. Τα μέτρα αυτά αντιμετωπίζουν τις αιτίες της κρίσης και αποτελούν μονόδρομο για τους εργαζόμενους;

– Τα μέτρα αποτελούν εσπευσμένη αντίδραση στα φαινόμενα κρίσης που επανεμφανίστηκαν στις χρηματοπιστωτικές αγορές από το τέλος του 2009. Το πρόβλημα του κρατικού χρέους οδήγησε σε πτώση του ευρώ τους τελευταίους μήνες. Έκανε έτσι ιδιαίτερα επισφαλή τη θέση των ευρωπαϊκών τραπεζών. Για να σταθεροποιηθεί η κατάσταση, οι μηχανισμοί της ΕΕ και του ΔΝΤ παρείχαν τεράστια ποσά ρευστότητας, τα οποία ουσιαστικά πάνε στις τράπεζες. Ταυτόχρονα οι κυβερνήσεις προσπαθούν βεβιασμένα να περιορίσουν τα ελλείμματά τους, ώστε να δείξουν ότι ελέγχουν το θέμα του δημοσίου χρέους.

Πρόκειται για πολύ κακή εξέλιξη για τους εργαζόμενους αλλά και την κοινωνία ολόκληρη. Το κόστος αντιμετώπισης της κρίσης περνάει για μια ακόμη φορά στις πλάτες αυτών που δεν φταίνε για όσα συμβαίνουν. Αυτό γίνεται είτε ως  παροχή δημοσίων πόρων που καταλήγουν στις τράπεζες, είτε ως μείωση του λαϊκού εισοδήματος, περικοπή της κατανάλωσης και άνοδος της ανεργίας  λόγω της λιτότητας.

Τα μέτρα δείχνουν επίσης την ιδεολογική χρεοκοπία στην καρδιά της ευρωζώνης. Εν μέσω ήδη βαθειάς κρίσης, οι κυβερνήσεις επιβάλλουν αυστηρή λιτότητα με τη λογική ότι πρόκειται για «φάρμακο» το οποίο θα εξυγιάνει την οικονομία, η οποία θα επανέλθει κατόπιν σε ταχείς ρυθμούς μεγέθυνσης. Πρόκειται για τις πιο αποτυχημένες ιδέες στο χώρο της οικονομικής πολιτικής, για την οικονομική ιδεολογία η οποία επικρατούσε κατά τις δεκαετίες του 1920 και του 1930 πριν την εμφάνιση του Κέινς. Είναι εντυπωσιακή η διαφορά με την αμερικανική αστική τάξη που ακολουθεί αντίθετη πορεία διευρύνοντας τα ελλείμματα σε μια προσπάθεια να απαλύνει την ύφεση.

Τα μέτρα βεβαίως δεν αντιμετωπίζουν το δομικό πρόβλημα στην καρδιά της ευρωζώνης, δηλαδή την εμφάνιση χωρών του κέντρου, με μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα, και χωρών της περιφέρειας, με αντιστοίχως μεγάλα ελλείμματα. Αντιθέτως, η επιβολή λιτότητας στην περιφέρεια θα κάνει τα πράγματα χειρότερα διότι θα εξασθενίσουν κι άλλο οι πιο αδύνατες οικονομίες. Θα μεγαλώσει ακόμη περισσότερο η κυριαρχία των χωρών του κέντρου, κυρίως της Γερμανίας.

Είναι λοιπόν απαραίτητο να υπάρξει αντίσταση από πλευράς των εργαζομένων. Δεν πρόκειται καθόλου για μονόδρομο, αλλά για την επιβολή απαρχαιωμένων και σκληρά ταξικών πολιτικών, οι οποίες θα κάνουν τα πράγματα πολύ χειρότερα για τους λαούς της Ευρώπης.

– Στην Ελλάδα, ποιο ήταν το απώτερο ζητούμενο από την ενεργοποίηση του περίφημου «μηχανισμού διάσωσης» και την προσφυγή στο ΔΝΤ;

– Η ελληνική οικονομία βρίσκεται καταπρόσωπο με τη χρεοκοπία ήδη από το 2009. Είναι άκρως απίθανο να μπορέσει από μόνη της να αντιμετωπίσει τον τεράστιο όγκο του χρέους. Εάν χρεοκοπήσει η Ελλάδα όμως, θα βρεθούν σε δύσκολη θέση οι γαλλικές και οι γερμανικές τράπεζες, ιδίως δε αν το φαινόμενο επεκταθεί και στην Πορτογαλία και την Ισπανία. Η γερμανική κυβέρνηση άργησε να αντιληφθεί αυτή τη διάσταση της κρίσης, που της έγινε ξεκάθαρη μόνο μετά τη μεσολάβηση του ΔΝΤ με διάφορες επισκέψεις στο Βερολίνο.

Ο μηχανισμός, λοιπόν, αποβλέπει στην αποτροπή άμεσης χρεοκοπίας της Ελλάδας, η οποία θα ήταν αναπόφευκτη το Μάιο. Δε λύνει όμως το βαθύτερο πρόβλημα που είναι ο όγκος του χρέους που συνθλίβει την ελληνική οικονομία. Η χρεοκοπία παραμένει πιθανή στο εγγύς μέλλον. Ο μηχανισμός εξασφαλίζει ένα χρονικό περιθώριο για τις μεγάλες τράπεζες του κέντρου ώστε να προετοιμαστούν για το ενδεχόμενο ελληνικής χρεοκοπίας. 

– Με βάση την διεθνή εμπειρία ποια θα είναι η επόμενη μέρα από την εφαρμογή του προγράμματος του ΔΝΤ; Τι θα σημάνει για την ελληνική οικονομία;

– Είναι προφανές ότι θα υπάρξει βαθύτατη ύφεση, με πτώση της κατανάλωσης, πτώση των επενδύσεων και μεγάλη άνοδο της ανεργίας. Η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί δραστικά, τα εισοδήματα θα πέσουν και οι εισοδηματικές διαφορές, που είναι ήδη πολύ μεγάλες, θα γιγαντωθούν. Είναι απίθανο να υπάρξει ουσιαστική άνοδος των εξαγωγών δεδομένου ότι δεν μπορεί να γίνει υποτίμηση.

Από την άλλη, είναι πιθανό ότι θα περιοριστεί το έλλειμμα του δημοσίου και άρα θα πάψει η διόγκωση του χρέους. Το παράδοξο είναι όμως ότι, επειδή θα συρρικνωθεί δραστικά η οικονομία, το βάρος του χρέους  θα μεγαλώσει σημαντικά ως προς το εθνικό εισόδημα. Θα βρεθεί δηλαδή η Ελλάδα ακόμη πιο χρεωμένη, έστω κι αν περιοριστεί ο συνολικός όγκος του χρέους. Με τις εκτιμήσεις του ίδιου το ΔΝΤ, ο λόγος χρέους προς εθνικό εισόδημα θα είναι 120% το 2020, ενώ τώρα είναι περίπου 115%.

Με δυο λόγια, οι έλληνες εργαζόμενοι θα μπουν σε ένα τούνελ περικοπών, ανεργίας και μείωσης μισθών για μία δεκαετία, ενώ το αποτέλεσμα θα είναι να βρεθεί η Ελλάδα ακόμη πιο χρεωμένη. Πρόκειται για τραγική εξέλιξη διότι, αν συμβεί κάτι τέτοιο, ο παραγωγικός ιστός θα βρεθεί πολύ πιο εξασθενημένος και είναι πιθανό να χαθεί μια ολόκληρη γενιά, είτε μέσω της ανεργίας, είτε μέσω της μετανάστευσης.

– Η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, όπως προωθείται από κέντρα του ιμπεριαλισμού, συμφέρει τους εργαζόμενους ή είναι ολότελα εχθρική λύση;

– Η αναδιάρθρωση είναι στην ουσία ένας εύσχημος τρόπος για να αναλάβουν κάποιο από το κόστος του χρέους οι πιστωτές. Το ζήτημα είναι ποιός θα έχει τον έλεγχο της διαδικασίας. Αν τον κρατήσουν οι πιστωτές και τα κομμάτια του ελληνικού κεφαλαίου τα οποία επίσης κατέχουν δάνεια, οι εξελίξεις δεν θα είναι καθόλου καλές για τα λαϊκά στρώματα αλλά και την οικονομία γενικότερα. Μπορεί, για παράδειγμα, να οδηγηθούμε σε μεταβίβαση των ελληνικών τραπεζών στην ιδιοκτησία του ξένου κεφαλαίου. 

Αυτό που χρειάζεται είναι να γίνει παύση πληρωμών με λαϊκό και δημοκρατικό έλεγχο. Να υπάρξει καταρχήν διαφάνεια στο ποιός κατέχει το χρέος, με ποιούς όρους έχει συναφθεί και ποιός φέρει το βάρος. Οι διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές θα πρέπει να γίνουν συντεταγμένα, με ξεκάθαρους στόχους και αποβλέποντας σε σημαντική συρρίκνωση του χρέους ώστε να ανασάνει η οικονομία. Στη βάση της ιστορικής εμπειρίας, το λεγόμενο ‘κούρεμα΄ θα πρέπει να είναι τουλάχιστον της τάξης του 50%-60%.

• Δυνατότητα για σοσιαλιστικό μετασχηματισμό
• Είναι ανάγκη η Αριστερά να οικοδομήσει ευρύτερα μέτωπα

– Τι μέλλον έχει ο ελληνικός καπιταλισμός εντός του ευρώ;

– Η ένταξη του ελληνικού καπιταλισμού στο ευρώ είναι συνολική αποτυχία. Μετά μία δεκαετία, η Ελλάδα βρέθηκε με εξασθενημένο παραγωγικό μηχανισμό και εντάχθηκε για τα καλά στην περιφέρεια της Γερμανίας. Αδυνατώντας να ανταγωνιστεί τις χώρες του κέντρου, το ελληνικό κεφάλαιο έδωσε βάρος στην εγχώρια κατανάλωση βασισμένη στο δανεισμό. Παράλληλα αξιοποίησε το ευρώ ώστε να επεκταθεί σε γειτονικές χώρες, κυρίως οι τράπεζες, που είναι ο μεγάλος ωφελημένος του ευρώ. Η στρατηγική αυτή απέτυχε διότι η παραγωγική υποχώρηση της εγχώριας οικονομίας τελικά δημιούργησε χρέη τα οποία δεν μπορούν να στηριχτούν. Στο πλαίσιο αυτό φάνηκαν ξεκάθαρα και οι εγγενείς αδυναμίες του ελληνικού κράτους, δηλαδή η διαφθορά και ο σκληρός ταξικός του χαρακτήρας. Με τα μέτρα που πάρθηκαν τώρα και με τη προοπτική της χρεοκοπίας στο σύντομο μέλλον, τα πράγματα θα γίνουν ακόμη χειρότερα. Είναι επιτακτική ανάγκη η έξοδος της χώρας από την ευρωζώνη.

– Σε ποιους στόχους μπορεί να συμπυκνωθεί μια φιλολαϊκή – αντικαπιταλιστική πρόταση διεξόδου από την κρίση;

– Η κρίση είναι μια τεράστια ευκαιρία για να υπάρξει βαθειά κοινωνική αλλαγή, η οποία θα αλλάξει την ισορροπία ισχύος υπέρ της εργασίας ανοίγοντας παράλληλα το δρόμο για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό οικονομίας και κοινωνίας. Η Αριστερά πρέπει να δημιουργήσει πρόγραμμα το οποίο θα λύνει τα προβλήματα της κρίσης υπέρ της εργατικής τάξης, ενώ θα βάζει τις βάσεις για σοσιαλιστική αλλαγή. Θα πρέπει δηλαδή το πρόγραμμα να είναι όχι μόνο αντικαπιταλιστικό αλλά και με σοσιαλιστική στόχευση σε βάθος χρόνου.

Ορισμένα μέτρα είναι προφανή, κυρίως αυτά που θα αντιμετωπίσουν την άμεση πίεση από την κρίση. Θα πρέπει να γίνει παύση πληρωμών και έξοδος από το ευρώ. Αμέσως θα τεθεί θέμα δημοσίου ελέγχου των τραπεζών και μεγάλων τομέων της οικονομίας, ώστε αφενός να προστατευτούν και αφετέρου, να λειτουργήσουν ως βάση για τη συνολική ανασυγκρότηση της οικονομίας. Η έξοδος από το ευρώ θα φέρει υποτίμηση τονώνοντας έτσι την παραγωγή. Από την άλλη θα χτυπήσει το εργατικό εισόδημα και άρα θα χρειαστεί πολιτική αναδιανομής από τους πλούσιους στους φτωχούς ώστε να περιοριστεί το πλήγμα. Η εμπειρία από άλλες χώρες που έκαναν παύση πληρωμών με υποτίμηση είναι ότι η παραγωγή ανακάμπτει ταχέως, ενώ περιορίζεται πολύ η άνοδος της ανεργίας. Στη βάση αυτή θα μπορέσει να διαμορφωθεί βιομηχανική πολιτική η οποία θα τονώσει τις επενδύσεις και θα κατευθύνει την οικονομία προς νέους τομείς που θα δημιουργούν απασχόληση. Θα γίνει δηλαδή εφικτή η σοσιαλιστική αλλαγή της χώρας.

Είναι προφανές ότι όλα αυτά απαιτούν δραστική αλλαγή του κράτους. Το σημερινό διεφθαρμένο και βαθειά ταξικό κράτος θα πρέπει να αλλάξει εκ βάθρων. Είναι απαραίτητο να υπάρξει διαφάνεια και λαϊκός έλεγχος από τα κάτω. Η αλλαγή υπέρ της εργασίας στην κατεύθυνση του σοσιαλισμού δε μπορεί να γίνει χωρίς δημοκρατία στους κρατικούς μηχανισμούς. Θα πρέπει οι εργατικές και λαϊκές δυνάμεις στη χώρα να αποκτήσουν κυριότητα επί του κράτους με διαφάνεια και δημοκρατία.

Μπορεί η Αριστερά να σηκώσει τέτοιο βάρος; Η ιστορική πρόκληση είναι πολύ μεγάλη, αλλά και οι κοινωνικές δυνάμεις που μπορούν να κάνουν την αλλαγή είναι ορατές. Υπάρχει μεγάλο πεδίο για συμμαχία εργατικών, μικροαστικών και αγροτικών στρωμάτων που θα στηρίξουν ένα τέτοιο πρόγραμμα. Απομένει να δούμε αν η Αριστερά έχει τη δύναμη να διαμορφώσει τα μετωπικά σχήματα που είναι απαραίτητα. Οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες.