Με ψέματα επιχειρεί να καλύψει η κυβέρνηση την υποχρηματοδότηση της υγείας

Σοβαρά εξέθεσαν την κυβέρνηση τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τον ΟΟΣΑ σχετικά με τις επιπλέον χρηματοδοτήσεις της υγείας μετά το ξέσπασμα της πανδημίας ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες που δημιουργήθηκαν. Ο σχετικός πίνακας της έκθεσης Health at a Glance δείχνει ότι η Ελλάδα, μετά τη Λετονία, κατέβαλε τις χαμηλότερες κατά κεφαλή δαπάνες: μόλις 30 ευρώ, όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ των 21 ήταν 112 ευρώ και σε χώρες όπως στην Αγγλία και τη Γερμανία οι επιπλέον δαπάνες έφτασαν τα 446 και 302 ευρώ αντίστοιχα, κοκ.

Η απάντηση της κυβέρνησης, μέσω δελτίου Τύπου του Υπουργείου Οικονομικών, ήταν πώς «τα στοιχεία καλύπτουν μόνο την αρχή της πανδημίας, η οποία, ως γνωστόν, στη χώρα μας εμφανίστηκε με καθυστέρηση και με πολύ μικρότερη ένταση. Την ίδια στιγμή έχουν χρησιμοποιηθεί στοιχεία Σεπτεμβρίου για πολλές άλλες χώρες».

Όσο κι αν η ανακοίνωση να είναι αληθής, πράγματι δηλαδή τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για την Ελλάδα ενημερώθηκαν στις 29 Απριλίου, ενώ τα στοιχεία άλλων χωρών προέρχονται ακόμη και από το Σεπτέμβριο, η υποχρηματοδότηση της υγείας στην Ελλάδα παραμένει γεγονός ακόμη και με τα στοιχεία που περιλαμβάνει η συγκεκριμένη έκθεση του ΟΟΣΑ. Αν εξετάσουμε τον επεξηγηματικό πίνακα που συνοδεύει το γνωστό διάγραμμα θα δούμε ότι κι άλλων χωρών τα στοιχεία είναι εξ ίσου απαρχαιωμένα με της Ελλάδας που περιγράφουν επιπλέον χρηματοδότηση 273 εκ. ευρώ ή μόνον 30 ευρώ κατά κεφαλήν. Τα ποσά που έδωσαν όμως όλες αυτές οι χώρες, που έχουν ημερομηνία ενημέρωσης προγενέστερη ή συγκρίσιμη με της Ελλάδας, είναι πολύ περισσότερα απ’ όσα έδωσε η Ελλάδα!

Συγκεκριμένα:

Η Ιταλία ως τις 17 Μαρτίου έδωσε επιπλέον 6,31 δισ. ευρώ ή 101 ευρώ κατά κεφαλήν, η Πολωνία ως την 1η Απριλίου εκταμίευσε 7,5 δισ. ή 80 ευρώ κ.κ., η Εσθονία ως τις 2 Απριλίου δαπάνησε 213 εκ. ευρώ ή 120 ευρώ κ.κ., το Λουξεμβούργο ως τις 4 Απριλίου δαπάνησε 194 εκ. ευρώ ή 217 ευρώ κ.κ., το Βέλγιο ως τις 20 Απριλίου δαπάνησε 1 δισ. ευρώ ή 75 ευρώ κ.κ., η Ισλανδία ως τις 21 Απριλίου εκταμίευσε 2,5 δις. επιπλέον ή 32 ευρώ κ.κ. (με το εμφανές λάθος εδώ να βαραίνει τον ΟΟΣΑ κι όχι τον γράφοντα) και η Ολλανδία ως τις 24 Απριλίου δαπάνησε 800 εκ. ευρώ επιπλέον ή 39 ευρώ κ.κ.

Φαίνεται επομένως ότι ακόμη κι αν μείνουμε στα ποσά που δαπανήθηκαν επιπλέον μέχρι την ημερομηνία ενημέρωσης των στοιχείων από την Ελλάδα, ώστε να είναι συγκρίσιμα τα μεγέθη, ακόμη κι έτσι η Ελλάδα δαπάνησε τα λιγότερα χρήματα: Το ένα τρίτο όσων περίπου δαπάνησε η Ιταλία και η Πολωνία, το ένα τέταρτο όσων δαπάνησε η Εσθονία, το ένα έκτο όσων δαπάνησε το Λουξεμβούργο, κοκ.

Η έκθεση του ΟΟΣΑ έχει πολλά ακόμη στοιχεία που εκθέτουν την κυβέρνηση για το σύστημα υγείας, όπως για παράδειγμα το ασυνήθιστα υψηλό ποσοστό των ιδιωτικών δαπανών υγείας, τα χρήματα δηλαδή που πληρώνουν οι πολίτες από την τσέπη τους για να έχουν τη θεραπεία ή νοσηλεία που χρειάζονται. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι ενώ κατά μέσο όρο στην ΕΕ περίπου το ένα πέμπτο όλων των δαπανών υγείας καταβάλλεται από τα νοικοκυριά υπάρχει μια ομάδα χωρών που οι ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία υπερβαίνουν το ένα τρίτο του συνόλου. Οι χώρες αυτές είναι η Λετονία, η Βουλγαρία, η Μάλτα και η Ελλάδα!

Η Ελλάδα διατηρεί πλήθος αρνητικών επιδόσεων στις διεθνείς συγκρίσεις για την υγεία: Στις ανικανοποίητες ανάγκες για ιατρικές εξετάσεις  για λόγους οικονομικούς, απόστασης ή αναμονής, στις ανικανοποίητες ανάγκες του πληθυσμού για τους ίδιους λόγους για οδοντιατρική περίθαλψη, κοκ. Επίσης, στο υψηλό ποσοστό «καταστροφικών δαπανών» για την υγεία όπως χαρακτηρίζονται εκείνες οι περιπτώσεις που για να αντιμετωπισθεί μια ασθένεια κάποιος πχ πουλάει το σπίτι του: Λιγότερο από 2% είναι σε χώρες όπως Γαλλία, Σουηδία, Αγγλία, Ιρλανδία, αλλά πάνω από 8% σε χώρες όπως Πορτογαλία, Πολωνία, Ουγγαρία και Ελλάδα! Υπάρχει επίσης κι η σημαντικότερη όλων: Το δεύτερο χειρότερο ρεκόρ που διατηρεί η Ελλάδα σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας: μόλις 5,3 ανά 100.000 άτομα όταν ο μέσος όρος 14 ευρωπαϊκών χωρών είναι υπερδιπλάσιος, 12,9 κρεβάτια όπως φαίνεται στο συνημμένο πίνακα κι άλλες χώρες όπως η Αυστρία και η Γερμανία έχουν πέντε κι έξι φορές περισσότερες κλίνες ΜΕΘ από την Ελλάδα… Κι αυτή μάλιστα η σύγκριση είναι με στοιχεία του 2019, όταν άλλες χώρες έχουν στοιχεία του 2014, 2016, 2017 και 2018…

Καλύτερα λοιπόν η κυβέρνηση της ΝΔ να αποφεύγει τις διεθνείς συγκρίσεις στον τομέα της υγείας…

Η μείωση των δαπανών για υγεία και παιδεία και η Ευκλείδειος μαγειρική

Την επομένη της Πρωτομαγιάς δόθηκε στη δημοσιότητα από το υπουργείο Οικονομικών το Πρόγραμμα Σταθερότητας (εδώ) που υπέβαλε η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή όπου προδιαγράφεται (κι όχι απλώς περιγράφεται) η οικονομική πολιτική της επόμενης τριετίας. Όλες οι προβλέψεις, πολλές εκ των οποίων βρίθουν υπεραισιοδοξίας όπως για παράδειγμα ότι το ΑΕΠ θα αυξάνεται κατά 2,3%, 2,1% και 2% για τα έτη 2020, 2021 και 2022, εκτείνονται μέχρι το 2022.

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ

Πριν λοιπόν ασχοληθούμε με τις κατανομές των κονδυλίων οφείλουμε να αναρωτηθούμε από κι ως που μια κυβέρνηση με εντολή μέχρι τον Οκτώβριο του 2019 «κλειδώνει», υποβάλλοντας προς έγκριση στις Βρυξέλλες, την οικονομική πολιτική των επόμενων χρόνων που μπορεί να μην είναι κυβέρνηση. Πρόκειται για μια διαδικασία εμφανώς αντιδημοκρατική που επιβάλλεται από το πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και υπακούει στη νεοφιλελεύθερη λογική αντιμετώπισης και αδρανοποίησης του «πολιτικού κύκλου». Εν συντομία ότι επειδή εκλογές, κοινωνικές πιέσεις κι άλλα τέτοια …σιχαμερά απρόοπτα  για την Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να πιέσουν στην κατεύθυνση εφαρμογής μια φιλολαϊκής πολιτικής παροχών, έρχεται ο μακροχρόνιος σχεδιασμός μιας ΜΑΚΡΟ-οικονομικής (με το πρώτο συνθετικό με κεφαλαία) πολιτικής να θωρακίσει μια κυβέρνηση που θα μπορεί να αντιτείνει αμυνόμενη ότι η οικονομική πολιτική έχει προαποφασιστεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ επομένως αναλαμβάνει την τεράστια πολιτική ευθύνη νομιμοποίησης και εξωραϊσμού μιας διαδικασίας χάραξης οικονομικής πολιτικής που αποτελεί αρχέτυπο των νεοφιλελεύθερων θεωρητικών οι οποίοι ανήγαγαν σε ύψιστο κίνδυνο για την οικονομία (δηλαδή το κεφάλαιο) την πολιτική (δηλαδή την παρέμβαση των κοινωνικών και πολιτικών αγώνων).

Πολάκης ο …πολύτιμος

Σε αυτό το πλαίσιο όμως είμαστε μάρτυρες μια ουσιώδους μετάλλαξης και υποβάθμισης της αστικής πολιτικής! Όταν η κατανομή των σημαντικότερων κονδυλίων του κρατικού προϋπολογισμού προαποφασίζεται ερήμην της Βουλής και μακριά από το δημόσιο διάλογο τελώντας μόνο υπό την έγκριση και τον έλεγχο ενός παντελούς ανεξέλεγκτου Δημοσιονομικού Συμβουλίου τότε είναι εμφανές ότι οι σημαντικότερες παράμετροι της πολιτικής έχουν τεθεί σε έναν αυτόματο πιλότο, μακριά από την κοινωνία. Εδώ μάλιστα είναι εντυπωσιακή η σιγή ιχθύος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που εμφανίζεται με βάση όλες τις δημοσκοπήσεις ότι θα κερδίσει τις επόμενες εκλογές. Είχε επομένως, θεωρητικά μιλώντας, έναν λόγο παραπάνω  να αντιδράσει σε κάθε προσπάθεια να βρεθεί προ τετελεσμένων και να κληθεί να εφαρμόσει προαποφασισμένες πολιτικές. Αντίθετα όμως η Νέα Δημοκρατία, σοφά ποιούσα, συνέχισε να ασχολείται με τον …Πολάκη!  Η πλήρης έλλειψη αντίδρασης εκ μέρους της απέναντι στο Πρόγραμμα Σταθερότητας του ΣΥΡΙΖΑ είναι για πολλούς λόγους αποκαλυπτική. Πρώτο, δείχνει ότι συναινεί στην αφαίρεση αρμοδιοτήτων από την  πολιτική και τη μετάθεσή τους στους σκοτεινούς διαδρόμους των Βρυξελλών. Δεύτερο, δείχνει ότι συμφωνεί με όσα αντιλαϊκά προβλέπει ο ΣΥΡΙΖΑ για την οικονομία τα επόμενα χρόνια. Και, τρίτο, και το σημαντικότερο, δείχνει τη βαθιά συμφωνία ΣΥΡΙΖΑ – ΝΔ στο περιεχόμενο της ακολουθούμενης πολιτικής. Τούτων δοθέντων ο Πολάκης ακόμη κι αν δεν υπήρχε έπρεπε να εφευρεθεί για να καλύπτει τη συμφωνία ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ στα πιο ουσιώδη όπως είναι η μείωση στα κονδύλια για παιδεία και υγεία.

Το Πρόγραμμα Σταθερότητας, επί της ουσίας, είναι φορομπηχτικό και αντιλαϊκό.

Είναι φορομπηχτικό επειδή προβλέπει την εμφάνιση πρωτογενών πλεονασμάτων μέχρι το 2022, ύψους 3,5% του ΑΕΠ. Πρόκειται για κονδύλια που αφαιρούνται από τις Δημόσιες Επενδύσεις και την κατανάλωση καταδικάζοντας την απασχόληση και την ευημερία. Ο ΣΥΡΙΖΑ μάλιστα όχι μόνο αφαιρεί 3,5% του ΑΕΠ κάθε χρόνο, αλλά επάνω σε αυτή την κλοπή προσθέτει άλλη μία, του υπερπλεονάσματος: 0,6% για το 2019 (1,14 δισ.), 0,4% για το 2020 (800 εκ.), 0,6% για το 2021 (1,22 δισ.) και 1,1% για το 2022 (2,33 δισ.) με βάση τα οποία θα ασκήσει μια υποτιθέμενη κοινωνική πολιτική. Συνολικά πρόκειται για 5,5 δισ. ευρώ ή 2,7% του ΑΕΠ που θα αφαιρεθούν από το εισόδημα της κοινωνίας για να διανεμηθούν ξανά. Στην πραγματικότητα θα είναι μια μάχη εντυπώσεων. Μόνο κατ’ ευφημισμόν μπορεί να χαρακτηρισθεί κοινωνική πολιτική γιατί ως προαπαιτούμενο, όρο εκ των ων ουκ άνευ, έχει την υπερ-φορομπηξία! Εάν και μόνο εάν υλοποιηθεί με επιτυχία η υπερ-αφαίμαξη θα μπορούν ΝΔ ή ΣΥΡΙΖΑ να διανείμουν στη συνέχεια τα ψίχουλα.

Το Πρόγραμμα Σταθερότητας είναι επίσης αντιλαϊκό επειδή προβλέπει μείωση δαπανών. Για την υγεία συγκεκριμένα από 5,2% του ΑΕΠ το 2017 θα μειωθούν τα κονδύλια σε 4,7% το 2022, για την παιδεία από 3,9% του ΑΕΠ σε 3,5% και για κοινωνική προστασία από 19,4% του ΑΕΠ σε 17,4%. Οι συνολικές δημόσιες δαπάνες σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας του ΣΥΡΙΖΑ, που θα το ζήλευε και η ΝΔ,  θα μειωθούν από 47,3% σε 42,5%. Πρόκειται επομένως για ένα σχεδιασμό που προβλέπει συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους και των σχετικών δαπανών ως ποσοστό του παραχθέντος προϊόντος. Με άλλα λόγια, τα κονδύλια που, κατά τεκμήριο, διευκολύνουν τις εργατικές οικογένειες απαλλάσσοντας τις από ένα σοβαρό κόστος πρόκειται να μειωθούν ως ποσοστό του ΑΕΠ. Περιττό να ειπωθεί ότι αν μειωθούν τα κονδύλια για σχολεία και την πρωτοβάθμια υγεία κάποια άλλοι λογαριασμοί θα αβγατύνουν…

Εκεί που μας χρωστούσαν…

Αντί λοιπόν η κυβέρνηση να απολογηθεί για τη νεοφιλελεύθερη πολιτική που εφαρμόζει, αναζητώντας το χρίσμα των Ευρωπαίων και διευκολύνοντας την ΝΔ, στο πλαίσιο άτυπης ενημέρωσης με ημερομηνία 3 Μαΐου το υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί να κάνει το άσπρο …μαύρο. Με απύθμενο θράσος επιτίθεται «σε διάφορα μέσα που κάνουν λόγο για μείωση των δαπανών σε υγεία και παιδεία τα επόμενα χρόνια», αντιτείνοντας ότι «η υποτιθέμενη μείωση των δαπανών σε υγεία και παιδεία είναι στην πραγματικότητα αύξηση κατά 600 εκ. ευρώ για την υγεία και πάνω από 400 εκ. ευρώ στην παιδεία. Απλά η αύξηση αυτή είναι μικρότερη από την αύξηση του ΑΕΠ».

Η ευκλείδειος αριθμητική ισοδυναμεί με πολιτική απάτη και μαγειρική, γιατί η μείωση των δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ (που είναι το μέγεθος το οποίο εξετάζεται σε όλες τις διεθνείς συγκρίσεις, καταδικάζοντας την Ελλάδα στις χειρότερες θέσεις διεθνώς ως τώρα και σε ακόμη χειρότερες στο μέλλον) δεν αναιρεί την αύξησή τους ως απόλυτο μέγεθος, όπως υποστηρίζει το υπουργείο.  Αυτή όμως η αριθμητική αύξηση σε απόλυτα μεγέθη θα υπολείπεται της αύξησης που θα έχει καταστήσει δυνατή η αύξηση του κοινωνικού πλούτου! Έτσι, το μεγάλωμα της πίτας κατά πώς λέγεται, με βάση το σχεδιασμό του ΣΥΡΙΖΑ κι όχι της Δεξιάς, θα επιφέρει μια σχετική επιδείνωση του μεριδίου των κοινωνικών δαπανών, αποδεικνύοντας ότι το λεγόμενο κοινωνικό μέρισμα ακόμη κι αν αυξάνεται κατά 1 δισ. μπορεί να μειώνεται σε σχετικούς όρους…

Τα πράγματα μάλιστα θα εξελιχθούν χειρότερα γιατί οι προβλεπόμενοι ρυθμοί μεγέθυνσης τελικά θα μείνουν στα χαρτιά. Κι αυτό που στο τέλος θα ισχύσει θα είναι η μείωση των δαπανών για υγεία και παιδεία από 5,2% και 3,9% το 2017 σε 4,7% και 3,5% αντίστοιχα…

Πηγή: Kommon

Γάγγραινα η παγκόσμια φαρμακοβιομηχανία

Για όλα φταίει το δημόσιο σύστημα υγείας! Ο υπαίτιος για το χορό των δισεκατομμυρίων γύρω από το φάρμακο, όπως αποκαλύφθηκε με το σκάνδαλο της Novartis, είναι η γενναιόδωρη κρατική ασφάλιση. Ενώ, αν ήταν ιδιωτικό, οπότε θα υπήρχε αυστηρός έλεγχος στις δαπάνες και τα κόστη, κανένα απ’ όλα αυτά τα νοσηρά φαινόμενα δε θα είχε συμβεί…

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ

Αυτή είναι σε αδρές γραμμές η ερμηνεία που δόθηκε για το σκάνδαλο της Novartis από τους οπαδούς της πλήρους ιδιωτικοποίησης του συστήματος υγείας, που βρήκαν μια ακόμη αφορμή για να στιγματίσουν τις κοινωνικές παροχές και να ζητήσουν το πέρασμα στον ιδιωτικό τομέα όλου του συστήματος υγείας.

Κατακεραυνώνοντας ωστόσο το δημόσιο τομέα οι νεοφιλελεύθεροι επιδεικνύουν μια παιδαριώδη μεροληψία καθώς μπορεί να ήταν οι γιατροί του δημόσιου συστήματος υγείας και οι αρμόδιοι υπουργοί αυτοί που φέρονται να πλούτισαν, οι πακτωλοί ωστόσο του χρήματος έφευγαν από τα ταμεία μιας ιδιωτικής εταιρείας, και μάλιστα μονοπωλιακής και πολυεθνικής, απ’ αυτές που εφαρμόζουν ένα σωρό κανόνες δεοντολογίας και λογοδοσίας. Από πότε λοιπόν στο εδώλιο του κατηγορουμένου κάθεται μόνος του ο λήπτης της δωροδοκίας κι όχι ο φυσικό αυτουργός της, που είναι ένας κολοσσός του ιδιωτικού τομέα;

Πολύ περισσότερο, όταν αποδεικνύεται πώς είναι ένας κλάδος που έχει ανάγει τις σχέσεις του με τον πολιτικό επηρεασμό των κέντρων ισχύος σε δεύτερη φύση. Μάρτυρας τα δυσθεώρητα ποσά που αφιερώνει κάθε χρόνο για λόμπινγκ. Για παράδειγμα μόνο η γερμανική φαρμακευτική και χημική εταιρεία Bayer δαπάνησε σε ένα χρόνο 2,4 εκ. ευρώ για λόμπινγκ στις Βρυξέλλες, συγκαταλεγόμενη στις 20 εταιρείες με τους μεγαλύτερους προϋπολογισμούς σε αυτή την κατεύθυνση, με την ExxonMobil, τη Microsoft και Shell να κρατούν τα σκήπτρα.

Ωστόσο, το επιχείρημα των νεοφιλελεύθερων καταρρέει αν ρίξουμε μια ματιά στις ΗΠΑ. Κι αυτό όχι μόνο επειδή εκεί έχουν την έδρα τους οι περισσότερες φαρμακευτικές εταιρείες και εταιρείες ιατρικού εξοπλισμού, αλλά επειδή έχουν το πιο ιδιωτικοποιημένο σύστημα υγείας. Με βάση λοιπόν το επιχείρημα των νεοφιλελεύθερων απουσιάζουν από τις ΗΠΑ οι συνθήκες που ευνοούν τη διαφθορά…

Η πραγματικότητα δεν επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς τους καθώς οι φαρμακευτικές εταιρείες στις ΗΠΑ έχουν εξελιχθεί σε γάγγραινα κι είναι ταυτόσημες της πιο εξελιγμένης και πρωτόγνωρης μορφής οικονομικών σκανδάλων. Ας δούμε ορισμένα μεγέθη…

Οι ΗΠΑ κρατούν το ρεκόρ των πιο δαπανηρών συνταγογραφήσεων κι αυτό όχι χάρη της θεραπείας των ασθενών, αλλά επειδή οι κορυφαίες φαρμακευτικές εταιρείες (με τις πέντε από τις δέκα μεγαλύτερες να έχουν την έδρα τους στις ΗΠΑ: Johnson  & Johnson, Pfizer, Merck, Gilead, Abbvie) έχουν συγκροτήσει ένα σύστημα υγείας και θεραπείας που είναι στραμμένο μονοσήμαντα στη φαρμακευτική αγωγή. Κάθε άλλη επιλογή απορρίπτεται εκ προοιμίου κι έτσι οι τιμές αυξάνονται διαρκώς. Μόνο το 2017 οι τιμές των φαρμάκων για όσους είναι κάτω των 65 ετών αυξήθηκαν σύμφωνα με έρευνες κατά 11,6% όταν οι μισθοί αυξήθηκαν κατά 2,5%. Η εξάρτηση από τα φάρμακα επιτεύχθηκε αφού επιτράπηκε η διαφήμιση από την τηλεόραση ακόμη και συνταγογραφούμενων φαρμάκων, καταφέρνοντας έτσι οι ΗΠΑ να είναι η μοναδική ανεπτυγμένη καπιταλιστικά χώρα του κόσμου που δεν έχει μεν σύστημα υγείας αλλά έχει διαφημίσεις στην τηλεόραση για φάρμακα. Το αποτέλεσμα είναι οι δαπάνες για μάρκετινγκ να είναι διπλάσιες από τις  δαπάνες για έρευνα, ενώ για κάθε 1 δολάριο που δαπανάται για βασική έρευνα να δαπανούνται 19 δολάρια για προβολή και διαφήμιση! Πρόκειται για εξωφρενική σπατάλη πόρων, που μετατρέπει στο πιο σύντομο ανέκδοτο το επιχείρημα για την ικανότητα της αγοράς να κατανέμει τους πόρους!

Η φαρμακοβιομηχανία χρησιμοποιεί κι άλλους ακόμη πιο αθέμιτους τρόπους για να αυξήσει τα κέρδη της (σε βάρος προφανώς της υγείας των πολιτών) όπως για παράδειγμα με τον πέραν κάθε δεοντολογίας επηρεασμό της επιστημονικής κοινότητας. Το εργαλείο που χρησιμοποιεί σε αυτή την κατεύθυνση είναι η χρηματοδότηση της έρευνας, που έχει φτάσει σε τέτοια επίπεδα (διάβρωσης) ώστε από τα 100 δις. δολ. που δαπανώνται ετησίως για βιο-ιατρική έρευνα το 60% να προέρχεται από φαρμακευτικές εταιρείες και εταιρείες ιατρικού εξοπλισμού. Το αποτέλεσμα ποιο είναι; Έχει μείνει στην ιστορία για παράδειγμα η ρήση του Ρίτσαρντ Μιθ, επιμελητή της επιθεώρησης British Medical Journal, ότι «όλες οι επιθεωρήσεις είναι εξαγορασμένες – ή τουλάχιστον χρησιμοποιούνται με έξυπνο τρόπο – από τη φαρμακευτική βιομηχανία». Διαπίστωση που κάλλιστα μπορεί να επεκταθεί και σε όλη την ιδιωτικά χρηματοδοτούμενη επιστημονική έρευνα

Το συμπέρασμα βγαίνει σχεδόν αβίαστα: Η ιδιωτικοποίηση της υγείας, με την κυριαρχία γιγαντιαίων μονοπωλίων στρέφεται πλέον όχι μόνο ενάντια στα δημόσια ταμεία αλλά κι ενάντια στη δημόσια υγεία! Η κατάσταση δε στις ΗΠΑ είναι απείρως πιο νοσηρή σε σχέση με την Ευρώπη…

Πηγή: Νέα Σελίδα

ΣΤΗΝ ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ Η ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ

Συνέντευξη του γιατρού Γιώργου Βήχα για τους ανασφάλιστους, τις Τοπικές Μονάδες Υγείας και την κατάσταση στα νοσοκομεία.

ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ

Μια δυσάρεστη έκπληξη περίμενε όσους πίστεψαν τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς, με αφορμή την ψήφιση του νόμου για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και τις Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) στις 2 Αυγούστου ότι ενισχύεται η δημόσια υγεία, πώς παρέχονται στο λαό και τους ασφαλισμένους αναβαθμισμένες υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας, ότι ανατρέπονται οι νεοφιλελεύθερες αλλαγές των προηγούμενων χρόνων κι άλλα τέτοια ηχηρά. Η δυσάρεστη έκπληξη προήλθε από το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2018 που δόθηκε στη δημοσιότητα ακριβώς δύο μήνες αργότερα: στις 2 Οκτωβρίου 2018. Ενώ λοιπόν μέσα από τις προβλέψεις του για το ρυθμό ανάπτυξης της τρέχουσας και της επόμενης χρονιάς (1,8% και 2,4%, αντίστοιχα) δημιουργούσε προσδοκίες για μια αντίστοιχη βελτίωση κι όλων των ποιοτικών στοιχείων που εξασφαλίζουν μια αξιοπρεπή ποιότητα ζωής, μια πιο ενδελεχή εξέταση των επιμέρους μεγεθών ανέτρεπε όλες τις κυβερνητικές υποσχέσεις αποδεικνύοντας ότι πρόκειται για μεγαλοστομίες. Χαρακτηριστικότερο όλων η μείωση των κρατικών επιδοτήσεων για τα νοσοκομεία και των υγειονομικών περιφερειών. «Το ύψος των μεταβιβάσεων από τον τακτικό προϋπολογισμό είναι μειωμένο κατά 350 εκ. ευρώ σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη του 2017», αναφέρει κατά λέξη!

Για την πραγματική κατάσταση στο χώρο της υγείας μιλήσαμε με ένα γιατρό που συνεχίζει να δίνει τη μάχη για τη δημόσια υγεία σταθερά τα τελευταία χρόνια, χωρίς δηλαδή να έχει αλλάξει την άποψή του μετά το 2015 ωραιοποιώντας την κατάσταση και κάνοντας τα στοιχειά …στιχάκια, τον Γιώργο Βήχα, καρδιολόγο – διευθυντή ΕΣΥ, στη μονάδα υγείας Δάφνης ΠΕΔΥ.

Αιματηρές οικονομίες ακόμη κι από το φαγητό των ασθενών

Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις από την μείωση των δημόσιων δαπανών για την υγεία το 2018, ρωτήσαμε το Γ. Βήχα. «Αρχικά να τονιστεί ότι υποχρηματοδότηση  είχαμε και φέτος, το 2017. Με βάση στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού οι δαπάνες για νοσοκομεία και ΠΕΔΥ θα είναι μειωμένες περίπου κατά 200 εκ. ευρώ. Οι συνέπειες αυτής της πολιτικής θα είναι οδυνηρές για τους ασθενείς. Συγκεκριμένα, οι διοικητές των νοσοκομείων θα είναι αναγκασμένοι να υπολειτουργούν τα νοσοκομεία έτσι ώστε να κρατήσουν ενεργές τις κλινικές που είναι ζωτικής σημασίας. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του νοσοκομείου Κατερίνης όπου ξεκίνησε να λειτουργεί Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Ωστόσο, μέχρι τον Ιούλιο δεν είχε δοθεί ούτε 1 ευρώ επιπλέον στο νοσοκομείο, παρότι η λειτουργία της ΜΕΘ αύξησε το κόστος του νοσοκομείου κατά 25%. Η λειτουργία επομένως της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας κατέληξε σε βάρος των άλλων μονάδων, επειδή δεν αυξήθηκε η χρηματοδότηση. Μου έλεγε η διοίκηση ότι κάνουν αιματηρές οικονομίες ακόμη κι από το φαγητό».

Η επιδείνωση της δημόσιας υγείας επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ θα οξύνει περαιτέρω το δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα κι επισημάνθηκε από την Ελληνική  Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία, την 1η Οκτωβρίου, που είναι παγκόσμια μέρα των ηλικιωμένων. Στην ανακοίνωσή της τονίζεται ότι από το 2011, όταν για πρώτη φορά ο αριθμός των γεννήσεων και των μεταναστευτικών ροών προς τη χώρα μας έγινε μικρότερος των θανάτων και της μετανάστευσης Ελλήνων στο εξωτερικό, ο πληθυσμός σε απόλυτους αριθμούς μειώνεται συνεχώς.  Επίσης, η Ελλάδα κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις μεταξύ των κρατών – μελών της ΕΕ σε γηράσκοντα πληθυσμό (ποσοστό αύξησης 21,4%) έναντι μέσου όρου 17,2 στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η κυβέρνηση καυχιέται επίσης επειδή τακτοποίησε και το θέμα των ανασφάλιστων, παρέχοντας μια μόνιμη λύση στην ταλαιπωρία χιλιάδων πολιτών κατά βάση ανέργων, σύμφωνα με δικά της λόγια. Ενδεικτικά, η ψήφιση του νόμου για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας το καλοκαίρι χαρακτηρίστηκε από επίσημα κιόλας χείλη ως συνέχεια κι εμβάθυνση της ρύθμισης για τους ανασφάλιστους. Η αλήθεια όμως είναι εντελώς διαφορετική για τον Γ. Βήχα.

«Για να γίνει κατανοητή η απόσταση των λόγων από τα έργα θα σας αναφέρω ένα γεγονός. Εδώ και μήνες ζητώ να γνωστοποιήσει η κυβέρνηση μέσω των αρμόδιων φορέων πόσες χιλιάδες παραπεμπτικά γράφτηκαν για ανασφάλιστους και πόσα πραγματοποιήθηκαν. Ζητώ να μάθουμε το ποσοστό των ανεκτέλεστων. Ο λόγος είναι απλός. Από την εμπειρία μου ως γιατρός ξέρω ότι πολλά απ’ όσα γράφονται για αξονικές, μαγνητικές και άλλες εξετάσεις δεν πραγματοποιούνται επειδή για τον ανασφάλιστο με την παραλαβή του παραπεμπτικού ξεκινά μια Οδύσσεια, παίρνοντας τηλέφωνο από το ένα νοσοκομείο στο άλλο για να κλείσει ραντεβού. Του απαντούν ότι έχουν κλείσει για τον τρέχων μήνα, του ζητούν να καλέσει τον επόμενο, εν τω μεταξύ ενδέχεται το χρονικό περιθώριο να έχει παρέλθει, κοκ. Να υπογραμμίσω εδώ ότι για τους ανασφάλιστους δεν προβλέπεται η δυνατότητα των ιδιωτικών κέντρων, καθόλου τυχαία κατά τη γνώμη μου, όπως προβλέπεται για τους ασφαλισμένους. Έτσι, ενώ ένας ασφαλισμένος μπορεί αν δει ότι δεν υπάρχει διαθέσιμη ημερομηνία σε δημόσια δομή σε σύντομο χρονικό διάστημα, τότε να προσφύγει σε ιδιωτικό κέντρο πληρώνοντας μια συμμετοχή, ο ανασφάλιστος δεν έχει αυτή τη δυνατότητα. Ή δεν θα πάει καθόλου να κάνει την εξέταση ή αν επείγει θα πάει σε ιδιώτη πληρώνοντας από την τσέπη του όλο το κόστος. Άρα, οι δωρεάν εξετάσεις στους ανασφάλιστους γίνονται κενό γράμμα»!

Κοινωνική πολιτική σε βάρος των …νοσοκομείων

Γιατί όμως ο νόμος δεν προέβλεψε τη δυνατότητα των ανασφάλιστων να έχουν πρόσβαση και σε ιδιωτικά κέντρα, ρωτήσαμε τον Γ. Βήχα. «Πρέπει να σας πω ότι τα δημόσια νοσοκομεία δεν έχουν πάρει ούτε 1 ευρώ από τον προϋπολογισμό για τις υπηρεσίες που παρέχουν στους ανασφάλιστους! Δηλαδή, η κυβέρνηση ασκεί κοινωνική πολιτική επιβαρύνοντας τα οικονομικά των δημόσιων νοσοκομείων που αποτελεί κοινό τόπο ότι είναι σε δραματική κατάσταση. Το γεγονός ότι δεν συμπεριέλαβαν τα ιδιωτικά κέντρα μας οδηγεί να πιστεύουμε ότι ήταν εξ αρχής γνωστό και δεδομένο πώς δεν πρόκειται να δοθούν επιπλέον κονδύλια γι’ αυτή την καθόλα αναγκαία πρωτοβουλία, που επισείει ωστόσο μεγάλο κόστος».

Οι τεράστιες ελλείψεις  που υπάρχουν στο χώρο της δημόσιας υγείας και τα σοβαρά προβλήματα στο χώρο της ιδιωτικής υγείας (με δεσπόζοντα την υψηλή δανειοδότηση του κλάδου και την έλλειψη ρευστότητας) έχουν προκαλέσει μια εισβολή ξένων κερδοσκοπικών funds. Η εξαγορά του Metropolitan τον Απρίλιο, η συζητούμενη πώληση του Ιασώ General και η αναμενόμενη πώληση του Ερρίκος Ντυνάν από την Πειραιώς τον επόμενο χρόνο (σωστά το συμπεράνατε: όλα επί ΣΥΡΙΖΑ!) παραδίδουν τον κλάδο της ιδιωτικής υγείας  στα χέρια των πιο αδίστακτων κεφαλαίων! Ταυτόχρονα, ενώ τα δημόσια νοσοκομεία βουλιάζουν από τα χρέη, καθώς καλούνται να επωμιστούν το κόστος της κοινωνικής πολιτικής, τα ιδιωτικά αφήνονται ελεύθερα να κερδοσκοπούν…

Σε βάρος των ανασφάλιστων ήταν κι οι αλλαγές που εισήγαγε ο νόμος της σημερινής κυβέρνησης σχετικά με τα φάρμακα. «Το 2014, όταν με υπουργό τον Ά. Γεωργιάδη κατοχυρώθηκε για πρώτη φορά η φαρμακευτική κάλυψη, οι ανασφάλιστοι έπαιρναν τα φάρμακα από τα νοσοκομεία. Επί ΣΥΡΙΖΑ κατευθύνθηκαν στα φαρμακεία της γειτονιάς. Εκεί όμως οι ανασφάλιστοι έρχονται αντιμέτωποι με το κόστος του φαρμάκου που προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ ασφαλιστικής και λιανικής τιμής, που κυμαίνεται από 2 ή 3 και μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 50 ευρώ. Δεδομένου όμως ότι πρόκειται για φτωχούς ανθρώπους είναι ένα οικονομικό βάρος ασήκωτο. Έτσι, είναι πολύ συχνό το φαινόμενο να έρχονται στο Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο του Ελληνικού ανασφάλιστοι με παραπεμπτικό επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν αυτή τη διαφορά και να ζητούν να τους παράσχουμε εμείς ένα φάρμακο το οποίο τυπικά παίρνουν δωρεάν!»

«Η δεινή κατάσταση της δημόσιας υγείας υπογραμμίζεται επίσης κι από την έλλειψη γιατρών», τονίζει ο Γιώργος Βήχας. «Από άποψη προσωπικού, η κατάσταση παραμένει ίδια με αυτήν που κυριαρχούσε το 2015, επί ΝΔ. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν επαναπροσέλαβε τους γιατρούς που έδιωξε ο Άδωνης Γεωργιάδης, ως υπουργός Υγείας, όταν  το 50% του προσωπικού αναγκάστηκε να φύγει. Όταν η σημερινή κυβέρνηση ήταν στην αντιπολίτευση είχε δεσμευθεί ότι θα ανακαλέσει εκείνο το μέτρο. Μιλάμε για 2.500-3.000 ιατρούς! Μάλιστα μη βγάζετε συμπέρασμα από τους γιατρούς που εξακολουθούν να βρίσκονται σε πολλές μονάδες υγείας, όπως για παράδειγμα σε αυτή της Δάφνης. Η πλειοψηφία παραμένει στα ιατρεία κι εξετάζει κατόπιν ασφαλιστικών μέτρων. Εκτός Αθήνας, ολόκληρες μονάδες σε πολυπληθείς πόλεις στερούνται καρδιολόγων, παιδίατρων, κ.λπ.»

Δημοσιονομικός φραγμός στην υγεία

Εκεί όμως όπου υπάρχει η μεγαλύτερη αντίφαση μεταξύ εξαγγελιών και πραγματικότητας είναι στην περίφημη μεταρρύθμιση για την υγεία που προωθεί η κυβέρνηση, με την οποία μάλιστα επιχειρεί να επιδιορθώσει το προφίλ της και τις σχέσεις της με τους ψηφοφόρους της Αριστεράς. «Η μεταρρύθμιση προωθείται με τις ευλογίες και τις εντολές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, όπως ακριβώς κι η μεταρρύθμιση του Γεωργιάδη», επισημαίνει ο Γιώργος Βήχας. «Ο κορμός της βασίζεται στους γενικούς κι όχι ειδικούς γιατρούς κι αυτό είναι πρόβλημα για δύο λόγους. Πρώτο, επειδή στην Ελλάδα δεν έχουμε πληθώρα γενικών γιατρών, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στην Αγγλία. Και θα απαιτήσει μάλιστα χρόνο για να αποκτήσουμε. Δεύτερο, επειδή σε άλλες χώρες έχει αποτύχει. Κι εδώ είναι χρήσιμη πάλι η εμπειρία της Αγγλίας, καθώς το λεγόμενο gate keeping των γενικών  γιατρών καθυστερούσε την πρόσβαση στους ειδικούς γιατρούς. Λειτούργησε σαν δημοσιονομικός κι όχι επιστημονικός φραγμός. Είναι μάλιστα πολλαπλά διδακτικό ότι παρατηρήθηκε αύξηση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως για παράδειγμα τα παιδιά, καθώς καθυστερούσε η επίσκεψή τους στον παιδίατρο».

Δεν αποτελεί παρόλα αυτά έναν εκσυγχρονισμό η προωθούμενη μεταρρύθμιση, ρωτήσαμε τον Γιώργο Βήχα. «Η μεταρρύθμιση θα είχε λόγο να γίνει αν είχε προηγηθεί ένας υγειονομικός χάρτης της Ελλάδας, ώστε να ξέρουμε ποιες ακριβώς είναι οι ανάγκες ανά περιοχή. Αν δεν ξέρεις τι ανάγκες έχει συγκεκριμένα η Πτολεμαΐδα σε καρδιολόγους και πνευμονολόγους για παράδειγμα δεν μπορείς να προβείς σε έναν συγκεκριμένο και αποτελεσματικό καταμερισμό των γιατρών ώστε να αποφεύγονται τόσο οι ελλείψεις, όσο και η πληθώρα μη χρειαζούμενων γιατρών και ειδικοτήτων».

Γιατί δεν υπάρχει υγειονομικός χάρτης ώστε να γίνει ο καλύτερος δυνατός επιμερισμός γιατρών κι η άριστη κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού; «Είχε ξεκινήσει η διαμόρφωσή του πριν αρκετά χρόνια. Όσο ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στην αντιπολίτευση μάλιστα κατήγγειλε ότι είχαν φαγωθεί εκατομμύρια. Μετά την εκλογή του αγνοείται η τύχη και των εξαγγελιών και του υγειονομικού χάρτη».

Παρόλα αυτά η μεταρρύθμιση δεν έρχεται να δώσει μια στήριξη στο δημόσιο σύστημα υγείας, ρωτήσαμε τον Γιώργο Βήχα. «Η μεταρρύθμιση είναι με ημερομηνία λήξης  γιατί στερείται κρατικής χρηματοδότησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν πείσθηκαν ούτε καν οι νέοι γιατροί, που έχουν ανάγκη για δουλειά. Επειδή αντιλήφθηκαν ότι πρόκειται για αλλαγή πεπερασμένου χρόνου δεν έκαναν αίτηση πρόσληψης. Το ενδιαφέρον που έχει κατατεθεί μέχρι στιγμής κυμαίνεται στο 50% των θέσεων που έχουν ανοίξει. Σκέφτηκαν ότι είναι προτιμότερο να πάνε στο εξωτερικό από τώρα, αντί να μείνουν τέσσερα χρόνια σε ένα σύστημα που στηρίζεται σε πήλινα πόδια και να πρέπει να μεταναστεύσουν στη συνέχεια».

Έλλειψη πολιτικής βούλησης

Τι δημοσιονομικά περιθώρια όμως υπάρχουν ώστε να γίνουν οι απαραίτητες επενδύσεις σε επιστημονικό προσωπικό και εξοπλισμό, ρωτήσαμε τον Γιώργο Βήχα; Διαθέτει με άλλα λόγια πραγματικά περιθώρια η κυβέρνηση, δεδομένης της δέσμευσης που ανέλαβε για δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων μέχρι το 2040; «Αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση που εκθειάζει το δημόσιο χαρακτήρα της υγείας προσφέρει εκατομμύρια ευρώ στους ιδιώτες, χωρίς να είναι απαραίτητο. Θα σας το εξηγήσω με ένα παράδειγμα. Από τον Δεκέμβριο του 2016 έχω, με δική μου μάλιστα πρωτοβουλία, στο ιατρείο μου στο ΠΕΔΥ Δάφνης μηχάνημα υπερήχων. Το μηχάνημα αυτό βρέθηκε εγκαταλελειμμένο σε ένα υπόγειο. Μέχρι τώρα που μιλάμε έχω κάνει 900 περίπου υπερηχογραφήματα, χωρίς εννοείται να έχω κοστίσει ούτε 1 ευρώ παραπάνω στο ελληνικό δημόσιο. Το κράτος σε αυτό το δεκάμηνο όμως έχει κερδίσει 45.000 ευρώ. Αν είχε προμηθεύσει 100 καρδιολόγους σε όλη την Ελλάδα με ένα τέτοιο μηχάνημα, που το πιο ακριβό στοιχίζει 20.000 ευρώ, θα εξοικονομούσε 5 εκ. ετησίως μόνο από τους υπέρηχους καρδιάς. Φανταστείτε τι χρήματα θα κέρδιζε το δημόσιο, που σήμερα φεύγουν στα ιδιωτικά κέντρα, αν προμήθευε όλους τους καρδιολόγους και τους ακτινολόγους με μηχανήματα υπερήχων, τους γαστρεντερολόγους με γαστροσκόπια και κολονοσκόπια, κοκ. Σε λίγους μήνες θα είχε κάνει απόσβεση, χώρια που θα μπορούσε να είχε αγοράσει τα μηχανήματα και με σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), ώστε να απέφευγε την καταβολή του εφ άπαξ κόστους. Επομένως, δεν είναι τόσο θέμα κόστους και δημοσιονομικών περιορισμών. Είναι κυρίως θέμα πολιτικής βούλησης, η οποία απουσιάζει από την κυβέρνηση»…

Πάνω από τα δημόσια νοσοκομεία όμως εξακολουθεί να  κρέμεται μια απειλή: Είναι οι Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες ή DRG (Diagnosis Related Group). Πρόκειται για ένα σύστημα κοινά αποδεκτής κοστολόγησης όλων των υπηρεσιών που προσφέρουν τα νοσοκομεία (επεμβάσεις, θεραπείες, επισκέψεις, κλπ.), έτσι ώστε να πληρώνονται με ενιαίο τρόπο δημόσιες και ιδιωτικές μονάδες. Ενδεικτικό για τη νεοφιλελεύθερη λογική (που σημαίνει ότι δίνει βάση στο κόστος και όχι στον ασθενή) η οποία διαπερνά το σύστημα είναι ότι για πρώτη φορά εφαρμόστηκε στις ΗΠΑ αρχές δεκαετίας του ‘80, δηλαδή επί Ρέιγκαν, και στη Γερμανία το 2000, δηλαδή όταν καγκελάριος ήταν ο Γκέχαρντ Σρέντερ, που με σειρά άλλων ανάλογων μέτρων (βλ. Χαρτζ 4) μείωσε το κόστος της εργασίας και συρρίκνωσε το κράτος πρόνοιας. Καθόλου τυχαία λοιπόν στην Ελλάδα μας ήρθε το 2010, με την υπογραφή του πρώτου μνημονίου και εισήχθη σε μια πρωτόλεια μορφή με τα Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως και με πολλά άλλα θέματα είχε προαναγγείλει ότι δε θα εφαρμόσει αυτή τη διάταξη για προφανείς λόγους: επειδή οδηγεί σε συνεχή συμπίεση του κόστους νοσηλείας, επειδή εξομοιώνει τα δημόσια και τα ιδιωτικά νοσοκομεία, κοκ. Παρόλα αυτά αποδέχθηκε τα DRG και εντός του 2017 το υπουργείο Υγείας είχε αναλάβει την υποχρέωση να εκπονήσει σχέδιο υιοθέτησης τους στα νοσοκομεία.

«Ματωμένα εξιτήρια»

«Το μέτρο αυτό στην πράξη θα επιβάλει κυρώσεις σε όσα νοσοκομεία παρατείνουν τις ημέρες νοσηλείας ενός ασθενούς, πέραν των όσων προβλέπει η λίστα», τονίζει ο Γιώργος Βήχας. Και συνεχίζει: «Η εμπειρία που υπάρχει από τη Γερμανία και την Αγγλία είναι δραματική και οφείλει η κυβέρνηση να τη λάβει υπ’ όψη της έστω και τώρα. Διάβασα για παράδειγμα ότι στην Αγγλία το σύστημα DRG οδήγησε στην αύξηση των μετεγχειρητικών επιπλοκών οι οποίες όμως σημειώνονται στα σπίτια των ασθενών. Από τη στιγμή που τα νοσοκομεία τους διώχνουν για να είναι συνεπείς στο χρονοδιάγραμμα που προβλέπει η λίστα, παρουσιάζονται προβλήματα τα οποία θα μπορούσαν να μην είχαν εμφανιστεί αν συνεχιζόταν η νοσηλεία υπό τη συνεχή επίβλεψη γιατρών ή θα είχαν αντιμετωπιστεί πιο εύκολα στο νοσοκομείο. Στη Γερμανία μια ανάλογη εμπειρία έκανε γιατρούς και νοσηλευτές να μιλούν για «ματωμένα εξιτήρια». Εξιτήρια δηλαδή που δίνονταν πριν ολοκληρωθεί η θεραπεία του ασθενούς, με κίνδυνο επιπλοκών…»

Η υλοποίηση αυτών των μέτρων που στρέφονται εναντίον της δημόσιας υγείας θα οδηγήσει την Ελλάδα ακόμη πιο χαμηλά στην κατάταξη των κρατών – μελών του ΟΟΣΑ με βάση τις δαπάνες υγείας από την 27^η θέση στην οποία βρίσκεται, όπως παραστατικά φαίνεται στον πίνακα που δημοσιεύουμε. Μια απλή ματιά δείχνει ότι οι ιατρικές δαπάνες στην Ελλάδα υπολείπονται όλων των άλλων μεσογειακών χωρών, με τις οποίες έχουμε μια συγκρίσιμη οικονομική δομή,  όπως της Γαλλίας (14^η θέση), της Ιταλίας (20^η),  της Ισπανίας (21^η) και της Πορτογαλίας (23^η). Το πρότυπο δαπανών της Ελλάδας περισσότερο ομοιάζει με το πρότυπο των υπερ-νεοφιλελεύθερων χωρών της ανατολικής Ευρώπης, παρά της δυτικής. Μάλιστα τα στοιχεία αφορούν το 2015 και ξέρουμε ότι έκτοτε στην Ελλάδα συνεχίστηκαν οι περικοπές, ελέω τρίτου Μνημονίου που υπογράφτηκε τον Αύγουστο εκείνης της χρονιάς, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος όσο απομακρυνόταν από την κρίση του 2008 τόσο βήμα – βήμα αναιρούσε τα έκτακτα μέτρα, δηλαδή ξόδευε  περισσότερα για υγεία. Η ψαλίδα επομένως θα μεγαλώνει.

Η Ελλάδα όμως δεν κάνει βήματα προς τα πίσω μόνο σε σύγκριση  με τις άλλες ανεπτυγμένες καπιταλιστικά χώρες, που ανήκουν στο κλαμπ του ΟΟΣΑ, αλλά και σε σύγκριση με τις δικές της προγενέστερες επιδόσεις στον τομέα της υγείας. Στο διάγραμμα που δημοσιεύουμε φαίνεται ότι μέχρι και το 2007 – 2008 η Ελλάδα ακολουθούσε με απόσταση μεν, αλλά μια πορεία σύγκλισης προς τον μέσο όρο δαπανών υγείας του ΟΟΣΑ, όπως μετριούνται ως ποσοστό του ΑΕΠ. Το 2000 και το 2009 χαρακτηριστικά ήταν 7,6% και 9,8% για την Ελλάδα και 9,8% και 12,2% στον ΟΟΣΑ. Το 2014 όμως ενώ στον ΟΟΣΑ αυξήθηκε, αμυδρά έστω, φτάνοντας το 12,3% στην Ελλάδα μειώθηκε σημαντικά, φθάνοντας το 8,1%! Έχει σημασία μάλιστα να τονίσουμε ότι μιλούμε για ποσοστά επί του ΑΕΠ κι όχι για απόλυτα ποσά οπότε κάποιος θα μπορούσε να αντιτείνει ότι με την μείωση του ΑΕΠ λόγω κρίσης παραπάνω από ένα τέταρτο η Ελλάδα δεν μπορούσε να συνεχίσει να έχει τις ίδιες δαπάνες για υγεία. Μιλούμε όμως για ποσοστό, που σημαίνει ότι εν μέσω κρίσης, πρωτοφανούς ανεργίας και φτωχοποίησης, δίνονται ακόμη κι ως ποσοστό λιγότερα για την υγεία… Ας μην παίρνουμε επομένως σοβαρά τις βαρύγδουπες εξαγγελίες της κυβέρνησης για τη δημόσια υγεία…

Συνολικές (δημόσιες και ιδιωτικές) κατά κεφαλή ιατρικές δαπάνες (σε δολ. ΗΠΑ) στις χώρες του ΟΟΣΑ το 2015.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

ΗΠΑ 9451 Λουξεμβούργο 7765 Ελβετία 6935 Νορβηγία 6567 Ολλανδία 5343 Γερμανία 5267 Σουηδία 5228 Ιρλανδία 5131 Αυστρία 5016 Δανία 4943 Βέλγιο 4611 Καναδάς 4608 Αυστραλία 4420 Γαλλία 4407 Ιαπωνία 4150 Ισλανδία 4012 Αγγλία 4003 Φινλανδία 3984 Νέα Ζηλανδία 3590 Ιταλία 3272 Ισπανία 3153 Σλοβενία 2644 Πορτογαλία 2631 Ισραήλ 2533 Κορέα 2488 Τσεχία 2464 Ελλάδα 2245 Σλοβακία 2064 Ουγγαρία 1845 Εσθονία 1824 Χιλή 1728 Πολωνία 1677 Λετονία 1370 Τουρκία 1064 Μεξικό 1052

Πηγή: περιοδικό Nexus, Τεύχος Νοεμβρίου 2017

 

Νοσεί βαριά η δημόσια υγεία

Στις 31 Ιουλίου 2016 οι Γιατροί του Κόσμου άνοιξαν κι επίσημα τις πόρτες μιας ακόμη δομής παροχής υγείας στον Πειραιά εστιασμένης σχεδόν αποκλειστικά στις μητέρες και τα παιδιά. Στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά και συγκεκριμένα στο Πέραμα ήδη οι Γιατροί του Κόσμου λειτουργούν ένα πολυιατρείο που αποδείχτηκε σωτήριο τα χρόνια της κρίσης. «Στόχος της καινούργιας μας προσπάθειας είναι να παράσχουμε ελεύθερη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη για τις γυναίκες και τα βρέφη. Αυτό το δικαίωμα, όσο κι αν φαίνεται προφανές, δυστυχώς δεν είναι. Η κρίση έχει δημιουργήσει ανυπέρβλητα εμπόδια στην παροχή των υπηρεσιών υγείας που χρειάζονται οι μητέρες και στην απρόσκοπτη ανάπτυξη των παιδιών. Αυτά τα προβλήματα ερχόμαστε να αντιμετωπίσουμε», μας δήλωσε ο Νικήτας Κανάκης πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου.

ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ

Τα τεράστια κενά που έχει δημιουργήσει η οικονομική κρίση στη μητρική και βρεφική υγεία 6 χρόνια μετά την βύθιση της Ελλάδας στη δίνη των μνημονίων τα αποκαλύπτουν τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, που δείχνουν αύξηση του αριθμού των ελλιποβαρών νεογνών. Συγκεκριμένα μεταξύ 2008 και 2011 αυξήθηκαν κατά 16%, δημιουργώντας σοβαρούς κινδύνους για την κανονική σωματική τους ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Το πρόβλημα επομένως δεν είναι μόνο ότι μειώθηκαν οι γεννήσεις, όπως δείχνει το γεγονός ότι το 2014 καταγράφηκαν στην Ελλάδα 79.975 γεννήσεις από Ελληνίδες και 12.173 από αλλοδαπές, όταν το 2013 είχαν καταγραφεί 80.940 και 13.194, αντίστοιχα. Ούτε ότι αυξήθηκαν οι γεννήσεις εκτός γάμου από 6.337 το 2013 σε 7.165 το 2014, με το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον να βοά ότι δεν είμαστε μάρτυρες μιας ελευθεριακής στροφής μεταξύ των νέων ζευγαριών που απορρίπτει το γάμο ως μορφή κοινωνικής καταπίεσης, αλλά πρόκειται για επιλογή ανάγκης από τη στιγμή που ο γάμος συνεπάγεται κι ένα σοβαρό οικονομικό κόστος. Μπορούμε επομένως να υποστηρίξουμε ότι το περιβάλλον ανατροφής των νέων παιδιών γίνεται πιο ασταθές και ρευστό σε σχέση με μόλις λίγα χρόνια πριν. Το πρόβλημα επιπλέον, μαζί με όλα τα άλλα, είναι ότι και τα παιδιά που γεννιούνται επειδή είναι ελλιποβαρή έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν χρόνια νοσήματα, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη τύπου Β, οστεοπόρωση, ακόμη και διάφορες μορφές καρκίνου κ.α.

Αύξηση παιδικής θνησιμότητας

Επιπλέον, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ, και τα οποία επικαλείται η Τράπεζα της Ελλάδας σε μια ειδική μελέτη για τις επιπτώσεις της κρίσης στη δημόσια υγεία που περιλαμβάνεται στην έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 15 Ιουνίου 2016 (εδώ το πλήρες κείμενο) ανακόπηκε η μακροχρόνια τάση μείωσης της παιδικής θνησιμότητας (θάνατοι βρεφών έως 1 έτους ανά 1.000 γεννήσεις ζώντων). Πιο συγκεκριμένα, η παιδική θνησιμότητα αυξήθηκε από 2,65 το 2008 σε 3,75 το 2014. Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα, οφείλεται τόσο στην αύξηση των θανάτων βρεφών όσο και στην υποχώρηση των γεννήσεων.

Ωστόσο, η κρίση της υγείας δε θίγει μόνο τα νεογνά και τις μητέρες. Όλες οι πληθυσμιακές ομάδες πλήρωσαν κι εξακολουθούν να πληρώνουν βαρύ τίμημα από την κάθετη πτώση των δαπανών στην υγεία. Ενδεικτικά να αναφερθεί πως μόνο η κρατική ενίσχυση των δημοσίων νοσοκομείων για το 2016 είναι 1,16 δισ. ευρώ μειωμένη κατά 60% από τα επίπεδα του 2009, όπως τόνισε πρόσφατα η Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ). Στην ίδια επίσης ανακοίνωση τονίζεται ότι ο ΕΟΠΥΥ αρνείται να καταβάλλει στα νοσοκομεία 600 – 700 εκ. ευρώ, οξύνοντας τα χρηματοδοτικά τους προβλήματα.

Αποτέλεσμα των περικοπών των δαπανών υγείας είναι η υποβάθμιση της κατάστασης της υγείας του πληθυσμού. «Αν και απαιτούνται αρκετά χρόνια ώστε να αποκαλυφθούν οι πλήρεις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην υγεία του πληθυσμού, στην Ελλάδα αρκετοί δείκτες έχουν αρχίσει να επιδεινώνονται», αναφέρει η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας. Και συνεχίζει: «Πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν ότι τα πρώτα χρόνια της οικονομικής κρίσης μειώθηκε το ποσοστό του πληθυσμού που δηλώνει “καλή” ή “πολύ καλή” αυτοαξιολογούμενη υγεία από 71% το 2006 σε 68,8% το 2011… Ωστόσο στην ίδια έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ καταγράφεται σημαντική αύξηση (κατά 24,2%) στον πληθυσμό ηλικίας 15 ετών και άνω που δηλώνει ότι πάσχει από κάποιο χρόνιο πρόβλημα υγείας ή χρόνια πάθηση (τα περιστατικά χρόνιας νοσηρότητας αυξήθηκαν από 39,7% το 2009 σε 49,3% το 2014)».

Επιδείνωση ψυχικής υγείας

Η επιδείνωση των κοινωνικών συνθηκών, με την αύξηση της ανεργίας, της φτώχειας και του ανταγωνισμού, επιδρά αρνητικά και στην ψυχική υγεία του πληθυσμού. «Δραματική αύξηση παρουσιάζει το ποσοστό του πληθυσμού με συμπτώματα μείζονος κατάθλιψης κατά την περίοδο της κρίσης. Το εύρημα επιβεβαιώνεται από επιδημιολογικές έρευνες, σύμφωνα με τις οποίες καταγράφεται ραγδαία αύξηση της μείζονος κατάθλιψης από 3,3% το 2008 σε 6,8% το 2009, 8,2% το 2011 και 12,3% το 2013. Όπως αποτυπώνεται στα στοιχεία της έρευνας υγείας της ΕΛΣΤΑΤ, το 2014 το 4,7% του πληθυσμού ηλικίας 15 ετών και άνω δήλωσε ότι έχει κατάθλιψη έναντι 2,6% το 2009».

Στην έρευνα της Τράπεζα της Ελλάδας φαίνεται πεντακάθαρα ότι οι μειώσεις των δαπανών στην υγεία (κατά 6,8 δισ. ευρώ ή 43,6% το 2014 σε σχέση με το 2010) στη φαρμακευτική περίθαλψη (που περιορίστηκε κατά 54,2% και διαμορφώθηκε σε 2,6 δισ. ευρώ για το 2014) και στις υπηρεσίες περίθαλψης (νοσοκομεία, γιατρούς και αποκατάσταση, που περιορίστηκε κατά 40,9% σε 5,2 δισ. ευρώ για την εν λόγω περίοδο) δεν ήταν μια μάχη κατά της διαφθοράς και των κυκλωμάτων, όπως την πλασάρουν οι κυβερνήσεις προσπαθώντας μνα βρουν συμμάχους. Ήταν μια μάχη κατά των φτωχών! Προς επίρρωση η εξής αναφορά: «Όπως προκύπτει από την έρευνα υγείας της ΕΛΣΤΑΤ (2015) για το 2014 χρειάστηκε να λάβει ιατρονοσηλευτική φροντίδα και καθυστέρησε να τη λάβει ή δεν την έλαβε καθόλου α) το 13,1% του πληθυσμού (15+) λόγω μεγάλης λίστας αναμονής β) το 6,1% του πληθυσμού λόγω μεγάλης απόστασης ή προβλημάτων στην μεταφορά και γ) το 9,4% του πληθυσμού λόγω έλλειψης ειδικοτήτων ιατρών και επαγγελματιών υγείας».

Σε άλλο σημείο της μελέτης οι ερευνητές της Τράπεζας Ελλάδας αναφέρουν ότι «έχει αυξηθεί το ποσοστό του πληθυσμού (ειδικά των ηλικιωμένων) που δηλώνουν αδυναμία ικανοποίησης των ιατρικών και φαρμακευτικών αναγκών λόγω οικονομικών προβλημάτων. Για παράδειγμα 1 στα 6 άτομα χαμηλού εισοδήματος το 2013 δήλωναν αδυναμία ικανοποίησης των ιατρικών τους αναγκών λόγω οικονομικών προβλημάτων. Από την έρευνα υγείας για το 2014 της ΕΛΣΤΑΤ (2015) προκύπτει ότι χρειάστηκε και δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να λάβει: α) ιατρική φροντίδα ή θεραπεία το 13,9% του πληθυσμού ηλικίας 15+, β) οδοντιατρική φροντίδα ή θεραπεία το 15,4% του πληθυσμού 15+, γ) υπηρεσίες φροντίδας ψυχικής υγείας το 4,3% του πληθυσμού 15+ και δ) τα φάρμακα που του είχε συστήσει ο γιατρός το 11,2% του πληθυσμού 15+». Φαίνεται επομένως ότι η πολυδιαφημισμένη ελεύθερη πρόσβαση των 2 περίπου εκ. ανασφάλιστων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια περίθαλψη, όπως ξεκίνησε να ισχύει από το 2014 δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Οι ερευνητές του κεντρικού πιστωτικού ιδρύματος υπογραμμίζουν τις αρνητικές συνέπειες που έχει η επιδείνωση της υγείας του πληθυσμού όχι μόνο στο μέλλον, όταν το σύστημα υγείας θα πρέπει να πληρώνει για την απουσία προληπτικής ιατρικής, αλλά και τώρα, στην παραγωγικότητα της εργασίας. «Η ανοδική τάση στη χρόνια νοσηρότητα του πληθυσμού δύναται να επιδράσει αυξητικά στις μελλοντικές δαπάνες υγείας και να επιβαρύνει τα ασφαλιστικά ταμεία ενώ ενδέχεται να οδηγήσει σε υποχώρηση της παραγωγικότητας της εργασίας»!

Η υποβάθμιση της δημόσιας υγείας θα συνεχιστεί το επόμενο διάστημα και θα λάβει μάλιστα πιο αποκρουστικές μορφές κι αυτό θα συμβεί όχι μόνο λόγω των γενικών πολιτικών λιτότητας, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τον «κόφτη» δημοσίων δαπανών. Η υποβάθμιση της δημόσιας υγείας «φωτογραφίζεται» πεντακάθαρα και στις προβλέψεις του Μνημονίου Τσίπρα που υπογράφτηκε τον Αύγουστο του 2015. Τα μέτρα εξοικονόμησης που περιγράφονται, μέσω για παράδειγμα της διαχείρισης των τιμών των φαρμακευτικών προϊόντων ή της βελτίωσης της διαχείρισης των νοσοκομείων ή της συγκεντρωτικής διαχείρισης της ζήτησης φαρμακευτικών προϊόντων, ξέρουμε – από εμπειρία πλέον – ότι όσο κι αν φαίνονται ουδέτερα για τον ασθενή, θα θίξουν ευθέως το επίπεδο της παρεχόμενης υγείας στους πολίτες.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Επίκαιρα στις 22 Ιουλίου 2016.