Με οδύνες γεννιέται η νέα Μέση Ανατολή (Επίκαιρα, 10-16/2/2011)

Σε αγώνα δρόμου έχουν επιδοθεί οι πολιτικές ελίτ του αραβικού κόσμου και της Δύσης για να προδιαγράψουν από τώρα, όσο ακόμη είναι καιρός, το σχήμα της νέας Μέσης Ανατολής που γεννιέται στην Πλατεία Ταχρίρ της αιγυπτιακής πρωτεύουσας. Η τελευταία φορά που έκανε την εμφάνισή του ο όρος της «νέας Μέσης Ανατολής» ήταν τον Ιούλιο του 2006, στο αποκορύφωμα της εισβολής του Ισραήλ στον μαρτυρικό Λίβανο. Ειπώθηκε δε από την προκάτοχο της Χίλαρι Κλίντον, την Κοντολίζα Ράις, στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ όταν τα υπόλοιπα μέλη του ζητούσαν από τις ΗΠΑ να βάλουν ένα φρένο στην βαρβαρότητα του Ισραήλ. Η ξεχειλίζουσα ειρωνείας απάντηση τότε της αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών ήταν πως αυτό που συνέβαινε στο νότιο Λίβανο ήταν οι οδύνες γέννησης της νέας Μέσης Ανατολής. Γιατί να τις διακόψουν; Σήμερα ωστόσο άπαντες κάνουν ότι περνάει από το χέρι τους ώστε το τζίνι που βγήκε από το λυχνάρι της Πλατείας Απελευθέρωσης (Ταχρίρ) να ξαναμπεί στη θέση του και να χειραγωγηθούν οι πολιτικές εξελίξεις πριν λάβουν ανεξέλεγκτο χαρακτήρα, τόσο εντός όσο και εκτός της Αιγύπτου.

Ορισμένες εξελίξεις είναι πράγματι εντυπωσιακές, σηματοδοτώντας μια μεγάλη στροφή στον πολιτικό χάρτη της Μέσης Ανατολής. Εκφράζουν δε με τον πιο ανάγλυφο τρόπο τον φόβο που νιώθουν οι πολιτικές ελίτ μπροστά στον κίνδυνο επέκτασης της Αιγυπτιακής επανάστασης.

Είναι πρώτο, η βιασύνη όλων των δικτατόρων να προβούν σε φιλολαϊκές οικονομικές παραχωρήσεις και δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Από τον βασιλιά Αμπντάλα της Ιορδανίας και τον πρόεδρο της Συρίας Μπασίρ αλ Άσαντ που κληρονόμησε τη χώρα από τον πατέρα του μέχρι τον εμίρη του Κατάρ και τον πρόεδρο της Υεμένης, όλοι οι άραβες ηγέτες, ανακοίνωσαν αυξήσεις στους μισθούς και μέτρα πιο γνήσιας πολιτικής αντιπροσώπευσης όλων των θρησκευτικών και πολιτικών δυνάμεων στο σύστημα εξουσίας.

Εξαίρεση δεν αποτέλεσε ούτε η Παλαιστινιακή Αρχή που – χωρίς καμιά δημοκρατική νομιμοποίηση – έχει επιβάλλει μια ιδιότυπη δικτατορία στη Δυτική Όχθη, με τις πλάτες φυσικά των Ισραηλινών που ανταμείβουν την ενδοτικότητά της με την εκχώρηση μεριδίων από το μονοπώλιο της βίας που διατηρούν. Είναι άλλωστε τόσο δεσπόζουσα και καταχρηστική η θέση του που περισσεύουν πολλά ψίχουλα βίας για να παραχωρηθούν. Αρκεί να στρέφονται κατά των ίδιων των Παλαιστινίων… Οι αλλαγές που συντελούνται στο Παλαιστινιακό είναι τόσο σοβαρές που ουδέποτε άλλοτε είχαν παρατηρηθεί την τελευταία δεκαετία. Κι αυτή είναι η δεύτερη σοβαρή επίπτωση της αιγυπτιακής επανάστασης. Κοινή τους συνισταμένη είναι η στήριξη της Παλαιστινιακής Αρχής, έτσι ώστε η αφύπνιση των Αράβων να μην οδηγήσει τον Αμπάς και τους συνεργάτες του στην ίδια θέση που βρίσκεται ο Μπεν Αλί της Τυνησίας και πολύ σύντομα ο Μουμπάρακ, με αποτέλεσμα η Χαμάς και άλλες ριζοσπαστικές παλαιστινιακές οργανώσεις, όπως το Λαϊκό Μέτωπο, να καλύψουν το κενό τους. Μόλις την προηγούμενη Παρασκευή ο Σαλάμ Φαγιάντ, διορισμένος πρωθυπουργός της Παλαιστινιακής Αρχής επισκέφθηκε το Παρίσι, όπου συνομίλησε με τον γάλλο πρόεδρο και πρωθυπουργό, Νικολά Σαρκοζύ και Φρανσουά Φιγιόν. Η επίσκεψη αυτή και η πρωτίστως η πρόσκληση σηματοδοτούν αναβάθμιση της Αρχής, δεδομένου ότι μέχρι τώρα (όταν η σιωπή των Αράβων ήταν δεδομένη όπως και η εθελοτυφλία των Δυτικών στα εγκλήματα των αγαπημένων τους δικτατόρων) ποτέ άλλοτε δεν είχε προσκληθεί ξανά παλαιστίνιος ηγέτης στη γαλλική πρωτεύουσα για επίσημες συνομιλίες. Ο Σαλάμ Φαγιάντ, στο ίδιο κλίμα κι αυτός με τους άλλους άραβες ηγέτες, ανακοίνωσε από το Παρίσι την πρόθεση της Αρχής να ορίσει ημερομηνία διεξαγωγής δημοτικών εκλογών.

Εξ ίσου σημαντικές όμως είναι ακόμη δύο εξελίξεις στο μέτωπο του Παλαιστινιακού. Η πρώτη αφορά την ανακοίνωση του γάλλου πρωθυπουργού να φιλοξενήσει η Γαλλία τον Ιούνη διεθνή διάσκεψη για την Μέση Ανατολή, με σκοπό να αποφασιστούν συγκεκριμένα «πολιτικά βήματα» για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Η Γαλλία έτσι παίρνει τη σκυτάλη από τις ΗΠΑ που λάμβαναν παραδοσιακά αντίστοιχες πρωτοβουλίες, δημιουργώντας ελπίδες για την επίλυση του Παλαιστινιακού. Η δεύτερη, εξ ίσου απρόσμενη, εξέλιξη προήλθε από τον σιωνιστή ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος την ίδια ώρα που πίεζε τις δυτικές κυβερνήσεις να στηρίξουν τον αιγύπτιο δικτάτορα Χόζνι Μουμπάρακ (αφήνοντάς μας με την απορία πώς μπορεί να υπέπεσε σε ένα τέτοιο ολίσθημα «η μοναδική δημοκρατία της Μέσης Ανατολής»…) την ίδια ώρα ανακοίνωσε μια σειρά από οικονομικά μέτρα βελτίωσης της ζωής των Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη. Όσο κι αν ειπώθηκε πως ήταν πρωτοβουλίες που συζητιόνταν εδώ και μήνες, είναι εμφανές ότι ανακοινώθηκαν κατεπειγόντως για να λειτουργήσουν ως ανάχωμα και το ντόμινο να μην φτάσει στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη.

Το μεγαλύτερο πολιτικό παζάρι όμως, με διακύβευμα την επιβολή μιας «βελούδινης μετάβασης» ανάλογης αυτή που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα, τη Χιλή και την Τουρκία πιο πρόσφατα – όπου οι ΗΠΑ συνέχισαν να διατηρούν τις προσβάσεις τους – πραγματοποιείται στο εσωτερικό της ίδιας της Αιγύπτου. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές και ο χρόνος τρέχει με ιλιγγιώδεις και πρωτοφανείς ρυθμούς – πολύ περισσότερο αν συγκρίνουμε με ό,τι συνέβαινε τα προηγούμενα τριάντα χρόνια – το καθεστώς προωθεί ένα σχέδιο μετάβασης που θα συμφωνηθεί από τη διαβούλευση 50 προσωπικοτήτων, μεταξύ των οποίων και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι. Η πρώτη συνεδρίαση έγινε την προηγούμενη Παρασκευή, υπό την προεδρία ενός ανθρώπου του Μουμπάρακ, του αντιπροέδρου Ομάρ Σουλεϊμάν. Με βάση δηλώσεις του, εξετάσθηκε η διαμόρφωση ενός οδικού χάρτη για τις μεταρρυθμίσεις που θα περιλαμβάνει την κατάργηση των Τυπο-κτόνων νόμων, την αποφυλάκιση των αγωνιστών και την κατάργηση σταδιακά όλων των νόμων που ορίζουν το καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Πάνω απ’ όλα όμως οι προτάσεις του καθεστώτος Μουμπάρακ αφορούσαν την παραμονή του ίδιου του δικτάτορα στην εξουσία για αρκετούς μήνες ακόμη. Και στη συνέχεια την απόσυρση του ίδιου και της οικογένειάς του από τα πολιτικά πράγματα.

Η αντιπολίτευση από την άλλη μεριά απέρριψε την ατζέντα. Ο Μοχάμεντ ελ Μπαραντέι, επικεφαλής της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας του ΟΗΕ και κάτοχος του Νόμπελ Ειρήνης, αντιπρότεινε την άμεση αποχώρηση του δικτάτορα και την ταχύτατη διενέργεια εκλογών που θα οργανωθούν από ένα συμβούλιο το οποίο θα αποτελείται από 2 έως 5 άτομα, όπου ο Μουμπάρακ θα έχει 1 μόνο αντιπρόσωπο. Την ίδια στάση υιοθέτησαν επίσης οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι και η Αριστερά. Ενδεικτικό στοιχείο για την συνεργασία που έχει αναπτυχθεί μεταξύ τους – για όσο καιρό τουλάχιστον τους ενώνει ο στόχος ανατροπής του δικτάτορα – είναι η κοινή πορεία, έμπλεη συμβολισμών και υπό τις επευφημίες των χιλιάδων συγκεντρωμένων, που πραγματοποίησαν στην πλατεία Ταχρίρ εκπρόσωποι της ηγεσίας του κινήματος του Ελ Μπαραντέι, των κομμουνιστών και των Αδελφών Μουσουλμάνων, όπως μεταφέρθηκε από τις στήλες των New York Times του σαββατοκύριακου. Εν είδει παρενθέσεως και ως απάντηση στις κατηγορίες της ισραηλινής ηγεσίας ότι στην Πλατεία Απελευθέρωσης εκκολάπτεται η εμφάνιση ενός σκοταδιστικού καθεστώτος ανάλογο αυτού που ξεπήδησε από την επανάσταση του Ιράν το 1979, να αναφερθεί ότι η Αλ Κάιντα επανειλημμένες φορές έχει κατηγορήσει τους Αδελφούς Μουσουλμάνους για προδοσία του Ισλάμ, κρίνοντας τους πιθανά ως πολύ «σοφτ».

Η τακτική του καθεστώτος Μουμπάρακ, εξέχον μέλος κι αυτός μαζί με τον έκπτωτο δικτάτορα της Τυνησίας Μπεν Αλί της Σοσιαλιστικής Διεθνούς που ηγείται ο ηγέτης του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, δεν εξαντλήθηκε ωστόσο στις διαπραγματεύσεις και σε σημαντικές πολιτικές παραχωρήσεις όπως η ντε φάκτο αναγνώριση των Αδελφών Μουσουλμάνων. Περιλαμβάνει επίσης τις αιματηρές επιθέσεις και συνεχείς απειλές κατά των συγκεντρωμένων μέσω ανθρώπων του καθεστώτος και του υποκόσμου που ελέγχει η κυβέρνηση και επίσης τις πρωτοφανείς σε βιαιότητα οργανωμένες επιθέσεις εναντίον πολλών διεθνών ανταποκριτών. Μεταξύ αυτών και του εξαίρετου συνάδελφου και συγγραφέα Πέτρου Παπακωνσταντίνου, ειδικού σε θέματα Μέσης Ανατολής. Απώτερος στόχος των επιθέσεων η απομάκρυνσή τους από την Αίγυπτο ώστε να πάψει η διεθνής κατακραυγή κατά του καθεστώτος.

Σαφής ωστόσο παρά τη ρευστότητα είναι και η στάση των ΗΠΑ. Παρότι επί δεκαετίες ο Μουμπάρακ αποτέλεσε στρατηγικό σύμμαχο για την Ουάσινγκτον, η επανάσταση της 26^ης Ιανουαρίου και οι 300 άνθρωποι που – επισήμως – έχουν χάσει μέχρι στιγμής τη ζωή τους ανάγκασαν τον Λευκό Οίκο να αποσύρει το χρίσμα του και να ζητήσει την άμεση απομάκρυνσή του από την εξουσία. Η πίεση που άσκησαν οι Αμερικάνοι στον εκλεκτό τους, φθάνοντας στο σημείο να τον απειλήσουν ακόμη και με διακοπή της γενναίας χρηματοδότησης των 1,3 δις. δολ. ετησίως, δεν ήταν αποτέλεσμα των «δημοκρατικών τους ευαισθησιών». Αντίθετα γνωρίζουν ότι όσο οι καταστάσεις κινδυνεύουν να οδηγηθούν στα άκρα, από μια ενδεχόμενη σφαγή στην Πλατεία Απελευθέρωσης για παράδειγμα, τόσο πιο μακρινά θα φαντάζουν τα σχέδια ομαλής και ελεγχόμενης μετάβασης σε ένα καθεστώς που θα συνεχίσει να είναι υποτελές στις ΗΠΑ, να συνεργάζεται με το εβραϊκό κράτος και να συμμετέχει στον αποκλεισμό των Παλαιστινίων της Γάζας. Παρόλα αυτά δεν έχουν αποκλείσει την ιδέα να συμβιβαστούν με την παραμονή του Μουμπάρακ στην εξουσία και το χρονοδιάγραμμα που προτείνει ο δικτάτορας. Φάνηκε από τη συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο Μπαράκ Ομπάμα στο δίκτυο Fox όπου δήλωσε πως «μόνο ο Μουμπάρακ γνωρίζει τι πρέπει να πράξει». Φάνηκε επίσης και από τις δηλώσεις της Χίλαρι Κλίντον που έγιναν από το Μόναχο όπου παραβρέθηκε σε συνέδριο για την ασφάλεια, όπου έδειξε να κατανοεί ότι οι διαδικασίες της μετάβασης χρειάζονται… χρόνο.

Το μόνο που ξέχασε να πει η αμερικανίδα υπουργός, παρότι οι δηλώσεις της έγιναν πολύ κοντά από κει που γράφτηκε ο Γατόπαρδος, ήταν το ζητούμενο για την πίστωση χρόνου: να αλλάξουν ακόμη και όλα για να μείνουν τελικά ίδια. Μόνο που αυτή τη φορά η νέα Μέση Ανατολή δεν σχεδιάζεται στα υπόγεια του αμερικανικού Πενταγώνου, αλλά με το φως του ήλιου και τη θέληση εκατομμυρίων απλών ανθρώπων στην Πλατεία Απελευθέρωσης.

Η πτώση του τελευταίου Φαραώ και οι αϋπνίες ΗΠΑ – Ισραήλ (Επίκαιρα 3-9/2/2011)

Ποιός θυμάται άραγε το όραμα του Μπους και των αμερικάνων νεοσυντηρητικών; Ένα απέραντο ντόμινο που θα ξεκίναγε από το Αφγανιστάν και το Ιράκ, με τη βοήθεια των αμερικανικών επεμβάσεων που έγιναν με πρόσχημα την αντιμετώπιση της λεγόμενης τρομοκρατικής απειλής, για να καταλήξει στη δυτική Αφρική που βρέχεται από τον Ατλαντικό, παρασέρνοντας όλα τα αραβικά καθεστώτα. Σχεδόν δέκα χρόνια μετά, τα όνειρα παίρνουν την εκδίκησή τους και το ντόμινο ξεκίνησε. Με δύο διαφορές όμως: η πρώτη, και λιγότερη σημαντική, αφορά την κατεύθυνση του. Σημείο εκκίνησης δεν ήταν το Ιράκ ή το Αφγανιστάν αλλά η Τυνησία στη δυτική Αφρική όπου στις 14 Ιανουαρίου σημειώθηκε η πιο εκπληκτική «αλλαγή καθεστώτος» (regime change για να θυμηθούμε και την Μπουσική ορολογία) των τελευταίων ετών. Ο αιμοσταγής δικτάτορας, Μπεν Άλι, μέλος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και από τους καλύτερους πελάτες του ΔΝΤ εγκατέλειψε τη χώρα κυνηγημένος από τον λαό του, που – κυριολεκτικά – τον «πήρε με τις πέτρες». Κι αυτή είναι η δεύτερη και πιο ουσιώδης διαφορά από το σχέδιο των αμερικάνων νεοσυντηρητικών. Καθώς, η αφύπνιση των αραβικών λαών από την Αλγερία και την Τυνησία μέχρι την Αίγυπτο, την Ιορδανία και την Υεμένη επαγγέλλεται την πιο γνήσια και ανόθευτη δημοκρατία αμφισβητώντας τις δικτατορίες, την ίδια ώρα που γκρεμίζει τα πιο ακλόνητα μέχρι χθες στηρίγματα της αμερικανοκρατίας, του Ισραήλ και της Νέας Τάξης στη Μέση Ανατολή και το Μαγκρέμπ.

Αρκεί μια γρήγορη ματιά στα χαρακτηριστικά του καθεστώτος του Χόζνι Μουμπάρακ, έτερου εκλεκτού μέλους της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, ώστε να φανεί γιατί Αμερικάνοι και Ισραηλινοί έχουν χάσει τον ύπνο τους τις δέκα τελευταίες μέρες που διαρκεί αυτή η πρωτοφανής σε μαζικότητα και αποφασιστικότητα λαϊκή επανάσταση. Η Αίγυπτος ήταν η πρώτη αραβική χώρα που υπέγραψε Συνθήκη Ειρήνης με το Ισραήλ, το 1979, προκαλώντας ένα ρήγμα στον αραβικό κόσμο που ακόμη μένει ανοιχτό – παρότι στα βήματα της Αιγύπτου βάδισε γρήγορα και το βασίλειο της Ιορδανίας. Η Αίγυπτος ακόμη και σήμερα αποτελεί το μακρύ χέρι του Ισραήλ και πολύτιμο βοηθό του στην πολυετή προσπάθεια εξόντωσης του λαού της Γάζας. Τελευταίο της «κατόρθωμα» το υπόγειο ατσάλινο τείχος που θα έριχνε κατά μήκος των συνόρων με την Γάζα, ώστε ο αποκλεισμός των Ελεύθερων Πολιορκημένων Παλαιστίνιων να γίνει πλήρης και ο εξευτελισμός του Μουμπάρακ, που κατάντησε δεσμοφύλακας του Ισραήλ και τιμωρός των Παλαιστινίων, τέλειος. Εξ ίσου άτεγκτος αποδείχθηκε ο δικτάτορας Μουμπάρακ και στις διώξεις που εξαπέλυσε εναντίον κι άλλων αραβικών οργανώσεων που έχουν επιλέξει το δρόμο της αντίστασης απέναντι στον Σιωνισμό, όπως η Χεζμπολάχ. Οι δίκες στελεχών της στην Αίγυπτο προ διετίας προκάλεσαν την οργή των αραβικών πληθυσμών και πολύ περισσότερο των ίδιων των Αιγυπτίων.

Ωστόσο, η καταστολή που επέδειξε στο εσωτερικό της Αιγύπτου, ειδικότερα απέναντι στους Αδελφούς Μουσουλμάνους που βρίσκονται σε καθεστώς παρανομίας εδώ και σχεδόν μισό αιώνα, αποτέλεσε την μεγαλύτερη συμβολή του Μουμπάρακ στη Δύση και τον λόγο για τον οποίο τόσο η Ουάσινγκτον όσο και οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες τον θεωρούσαν προνομιακό τους σύμμαχο, αμείβοντάς τον στη συνέχεια για τις υπηρεσίες του πλουσιοπάροχα. Αρκεί μια ματιά στα υπερσύγχρονα τανκς του αιγυπτιακού στρατού που πάνω τους οι διαδηλωτές έγραφαν «κάτω ο Μουμπάρακ», «κάτω ο τύραννος», «έξω ο Φαραώ», ενώ οι στρατιώτες από τους πυργίσκους απολάμβαναν το θέαμα αρνούμενοι να υπακούσουν στις εντολές και να επιτεθούν στο πλήθος!

Οι φιλοαμερικανοί δικτάτορες της Μέσης Ανατολής, από τον Μπεν Άλι μέχρι τον Μουμπάρακ, αποτέλεσαν όλα αυτά τα χρόνια το αποτελεσματικότερο ανάχωμα απέναντι στην άνοδο του πολιτικού Ισλάμ. Προς απόδειξη οι απηνείς διώξεις και τα φριχτά βασανιστήρια που υπέμεναν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι στην Αίγυπτο, η «απαγορευμένη οργάνωση», όπως συχνά αναφέρεται. Επίσης οι παροιμιώδεις και χονδροκομμένες εκλογικές νοθείες έτσι ώστε να μην καταγραφεί στα εκλογικά αποτελέσματα η τεράστια επιρροή που διαθέτει στα 81 εκ. Αιγυπτίων – για τις οποίες φυσικά η Δύση ποτέ δεν διατύπωσε κάποια επίσημη διαμαρτυρία. Αποτέλεσμα αυτών των διώξεων ήταν και η εκλογική εξαφάνιση των Αδελφών Μουσουλμάνων στις τελευταίες εκλογές (όπου το κόμμα του Μουμπάρακ κέρδισε και τις 518 σχεδόν βουλευτικές έδρες!) όταν στις εκλογές του 2005, όπου ούτε και τότε έλειψε η νοθεία, είχαν κερδίσει το 20% των εδρών.

Παρόλα αυτά η υπερμεγέθυνση του ισλαμικού κινδύνου δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα. Στην μεν Τυνησία η επιστροφή του ηγέτη των ισλαμιστών σεΐχη Ραχίντ Γκανουχί από το Παρίσι, όπου ήταν εξόριστος επί 22 χρόνια, συνέπεσε με πλήθος ενδείξεων και δηλώσεων που βεβαιώνουν ότι το κόμμα του αν από κάπου αντλεί παράδειγμα είναι από το ΑΚΡ του Ταγίπ Ερντογάν και όχι την Αλ Κάιντα. Και στην Αίγυπτο, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι περισσότερο φαίνεται να έχουν επηρεαστεί από την δράση της Χαμάς στη Γάζα και της Χεζμπολάχ στον Λίβανο παρά από ακραίες φονταμενταλιστικές οργανώσεις.

Ακόμη κι έτσι όμως, το έναυσμα και το ζητούμενο της μεγάλης αφύπνισης των αραβικών λαών που θα γράψει με κεφαλαία γράμματα το 2011 στην πολιτική τους ιστορία, δεν αφορά τις θρησκευτικές διαφορές, αλλά το κοινωνικό ζήτημα. Αιτία ήταν η φτώχεια. Ας θυμηθούμε αρχικά την αφορμή για όλα αυτά. Ήταν η αυτο-πυρπόληση ενός νεαρού πτυχιούχου όταν η αστυνομία επιχείρησε να του κατασχέσει τον πάγκο που είχε για να εμπορεύεται μικροπράγματα και να μπορεί έτσι να βιοπορίζεται. Η Αίγυπτος από την άλλη αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ξεπεσμού στην πρόσφατη πολιτική ιστορία – υπόμνηση επίσης για το τι θα συμβεί και στην Ελλάδα αν συνεχίσουν τα ηνία της οικονομίας να βρίσκονται στα χέρια του ΔΝΤ και της ΕΕ. Από «φάρος της Μέσης Ανατολής» και υπόδειγμα ταχύρυθμης ανάπτυξης που μειώνει τις κοινωνικές ανισότητες κατέληξε να είναι η μεγαλύτερη χωματερή ανθρώπων. Ενδεικτικά, το 90% των νέων είναι άνεργοι, το 40% του πληθυσμού ζει με λιγότερα από 2 δολάρια την ημέρα και το 1/3 είναι αναλφάβητοι – σε μια χώρα μάλιστα όπου άνθισε ένας από τους λαμπρότερους αρχαίους πολιτισμούς! Αναρωτιόμαστε μετά για το διακύβευμα της επανάστασης;

ΗΠΑ, Γερμανία και Γαλλία παρότι στήριξαν ανεπιφύλακτα και επί δεκαετίες τον εκλεκτό τους σύμμαχο – αφήνοντας κατά μέρους τις διακηρύξεις για δημοκρατία ή σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα – παρότι μάλιστα δεν δίστασαν και στις αρχές της επανάστασης να εκφράσουν την υποστήριξή τους στον Μουμπάρακ, από τη στιγμή που φάνηκε η απροθυμία των Αιγυπτίων να υποχωρήσουν, παρά μάλιστα τους δεκάδες νεκρούς, ανέβασαν τους τόνους ζητώντας μεταρρυθμίσεις. Και επί της ουσίας την παράδοση της εξουσίας στον πρώην επικεφαλής της Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, Ελ Μπαραντέι, που επέστρεψε στην Αίγυπτο την προηγούμενη εβδομάδα για να τεθεί αμέσως σε κατ’ οίκον περιορισμό με απόφαση του Μουμπάρακ.

Παρότι τόσο το περιεχόμενο όσο και η μορφή της επόμενης μέρας θα περάσει καιρός για να κριθούν, χαρακτηριστική είναι η ρευστότητα που υπάρχει ακόμη στην Τυνησία, το σίγουρο είναι πως ΗΠΑ και Ισραήλ ποτέ ξανά δεν θα νιώσουν τόση σιγουριά όση ένιωθαν επί Μουμπάρακ, την τελευταία 30ετία.