Σε παιχνίδι για γερά νεύρα και μεγάλη υπομονή εξελίσσεται η αντιπαράθεση γύρω από τα πυρηνικά της Βόρειας Κορέας καθώς το απομονωμένο καθεστώς δεν είναι το μοναδικό που επωφελείται από τις τυχοδιωκτικές κι απρόβλεπτες προκλήσεις του.
Σε ετοιμότητα πολέμου τέθηκε η διεθνής κοινότητα την Δευτέρα 25 Μαΐου όταν όλοι οι σεισμογράφοι στην Άπω Ανατολή κατέγραψαν τη δόνηση που προκάλεσε στο υπέδαφος η πυρηνική δοκιμή της Βόρειας Κορέας, ισοδύναμη με την ενέργεια που απελευθέρωσαν οι βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι τον Αύγουστο του 1945. Η ανακοίνωση που εξέδωσε στη συνέχεια η Πιονγκγιάνγκ και η εκτόξευση πυραύλων την επόμενη μέρα δεν άφησαν καμιά αμφιβολία για την πρόθεση της Βόρειας Κορέας να δώσει μια αποφασιστική ώθηση στο πρόγραμμα παραγωγής πυρηνικών όπλων.
Τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα για δύο λόγους. Ο πρώτος αφορά μια σειρά από γεγονότα που υποδηλώνουν την όξυνση των σχέσεων της Βόρειας Κορέας με τις γειτονικές χώρες και ιδιαίτερα τη Νότια, πείθοντας έτσι πως η πυρηνική δοκιμή είναι ένα επεισόδιο μόνο σε ένα μεγαλύτερης διάρκειας σίριαλ. Ξεχωρίζει η ανακοίνωση της Β. Κορέας στις 15 Μαΐου, πριν δηλαδή την δοκιμή, με την οποία αναπροσαρμόζεται εκ βάθρων σε βαθμό να τινάζεται στον αέρα το πλαίσιο στο οποίο στηρίζονταν οι πάνω από 100 νοτιοκορεάτικες επενδύσεις όπου απασχολούνται περίπου 38.000 βορειοκορεάτες στη Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών που δημιουργήθηκε πριν μια περίπου δεκαετία στο έδαφός της προκειμένου να στηριχθεί η χειμαζόμενη βορειοκορεάτικη οικονομία. Περισσότερο απειλητική είναι η ανακοίνωση της Πιονγκγιάνγκ ότι παύει να δεσμεύεται από την – προσωρινή ούτως ή άλλως – ανακωχή με την οποία τερματίστηκε ο αιματηρός εμφύλιος πόλεμος το 1953. Κι ακόμη πιο απειλητική είναι η πολεμική ετοιμότητα που παρατηρείται τις τελευταίες μέρες σε μια αμφισβητούμενη μεταξύ των δύο χωρών θαλάσσια περιοχή όπου πριν δέκα χρόνια είχαν σημειωθεί πραγματικά πολεμικά επεισόδια.
Τη δραματικότητα της συγκυρίας υπογραμμίζει επίσης η διπλωματική κλιμάκωση που ακολούθησε. Ειδικότερα, η δήλωση του Πεκίνου που σε αντίθεση με την ανεκτική στάση που τηρούσε στο παρελθόν τώρα ανακοίνωσε την κάθετη διαφωνία του με την πυρηνική δοκιμή. Επίσης η δήλωση του Μπαράκ Ομπάμα ότι η δοκιμή της Β. Κορέας συνιστά «κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου» αναφερόμενος προφανώς στην απόφαση 1718 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών που λήφθηκε μετά την πρώτη πυρηνική δοκιμή της Β. Κορέας το 2006. Πάνω απ’ όλα όμως η κρισιμότητα της συγκυρίας βεβαιώνεται από την πρόσφατη καταδικαστική απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις βαριές κυρώσεις τις οποίες επεξεργάζονται τα μέλη του, χωρίς τις συνηθισμένες επιφυλάξεις της Ρωσίας και της Κίνας που τον Απρίλη είχαν λάβει τη μορφή βέτο.
Οι παραπάνω αντιδράσεις και τα μεθεόρτια της πυρηνικής δοκιμής όσο κι αν φαντάζουν φυσιολογικά ή αναπότρεπτα, στην πραγματικότητα δεν είναι. Τουλάχιστον αυτό στοιχειοθετεί η πολύ πρόσφατη ιστορία η οποία βεβαιώνει ότι όσο προκλητική, αποσταθεροποιητική κι αδικαιολόγητη κι αν είναι η πυρηνική δοκιμή της Βόρειας Κορέας η κλιμάκωση δεν αποτελούσε μονόδρομο.
Κατ’ αρχήν το βορειοκορεάτικο καθεστώς δεν είναι το πρώτο που παραβιάζει τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών που επιχειρεί να ελέγξει την εξάπλωσή τους (έχοντας το μεμπτό ότι απαγορεύοντας τη διάδοση, διασφαλίζει το μονοπώλιο όσων ήδη έχουν…). Πριν τη Βόρεια Κορέα είχε προηγηθεί το Ισραήλ που έφθασε μάλιστα στο σημείο να τιμωρήσει με πολυετή κάθειρξη φιλειρηνιστή πυρηνικό επιστήμονα που γνωστοποίησε την ύπαρξή του. Είναι επίσης η Ινδία που όπως τόνιζε ο βρετανικός Εκόνομιστ στις 23 Μαΐου «αγνόησε τους παγκόσμιους κανόνες ενάντια στα πυρηνικά και πριν ένα χρόνο εξασφάλισε από την αποχωρούσα κυβέρνηση Μπους την εξαίρεσή της από τις απαγορεύσεις που ισχύουν στο εμπόριο των πυρηνικών». Κατά συνέπεια, όσο κι αν είναι αδιαμφισβήτητοι οι κίνδυνοι που συνοδεύουν την πυρηνική δοκιμή της Β. Κορέας και υπ’ αυτή την έννοια η πράξη της καταδικαστέα, κανείς δεν μπορεί να προσπεράσει το ερώτημα γιατί να συνιστά «κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου» η δοκιμή της Β. Κορέας κι όχι της Ινδίας ή του Ισραήλ. Το ερώτημα επίσης γιατί να πρέπει να γίνονται νηοψίες στα βορειοκορεάτικα πλοία, προς αποτροπή του ενδεχομένου παράνομης εμπορίας – απόφαση την οποία η Πιονγκγιάνγκ χαρακτήρισε αιτία πολέμου – κι όχι στα πλοία του Ισραήλ ή της Ινδίας…
Πολύ περισσότερο όταν δεν είναι η πρώτη φορά που η Βόρεια Κορέα παριστάνει το λιοντάρι που βρυχάται… Τότε όμως – ακόμη και μέχρι πέρυσι επί Μπους όταν στην ηγεσία της Νότιας Κορέας βρισκόταν ο Ρο Μου Χουν (ο οποίος αυτοκτόνησε πρόσφατα) που εργαζόταν επίμονα για την βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών, έχοντας το όραμα ακόμη και της επανένωσής τους κατ’ αντιστοιχία του γερμανικού παραδείγματος – είχε κατ’ επανάληψη αποδειχθεί πως η Βόρεια Κορέα απλώς… μπλόφαρε. Οι πυρηνικές της δοκιμές ήταν ο πιο σύντομος δρόμος για να συναινέσει στην «ηλιόλουστη πολιτική» της συμφιλίωσης και να εξασφαλίσει δωρεάν πετρέλαιο και τρόφιμα. Αυτό αποδείχτηκε από το 1994 όταν επί προέδρου Μπιλ Κλίντον οι λεονταρισμοί της Β. Κορέας τάχιστα έδωσαν τη θέση τους στο πρώτο πρόγραμμα δωρεάν παροχής καυσίμων μέχρι και το 2006 όταν ακόμη κι ο Μπους που είχε συμπεριλάβει τη Β. Κορέα στον αλήστου μνήμης Άξονα του Κακού, μαζί με το Ιράν, τη Συρία και την Κούβα, κι έφθασε στο σημείο (ντροπής) να αποκαλέσει δημόσια τον ηγέτη της Β. Κορέας «πυγμαίο», αναγκάστηκε παρόλ’ αυτά να υποχωρήσει αποκαλώντας τον δημόσια «αγαπητέ κύριε πρόεδρε».
Η τωρινή κλιμάκωση αντίθετα αποδεικνύεται πολλαπλά χρήσιμη πρώτα – πρώτα για την Ιαπωνία που πιέζει διαρκώς τις ΗΠΑ για την λήψη αυστηρών μέτρων καθώς γνωρίζει ότι μια πυρηνική Β. Κορέα (που με τον συμβιβασμό αποκλείεται) δίνει και στην ίδια το εισιτήριο να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και να πραγματοποιήσει ένα ποιοτικό άλμα στη διαδικασία επανεξοπλισμού της που ξεκίνησε πριν δύο περίπου δεκαετίες. Ο κίνδυνος αυτός, της ένταξης της Ιαπωνίας στο πυρηνικό κλαμπ, είναι που ανάγκασε και την Κίνα να πάψει να καλύπτει τη Β. Κορέα και να συμφωνήσει στην εφαρμογή οικονομικά επώδυνων κυρώσεων καθώς μια πυρηνική Ιαπωνία θα συνιστούσε πλήρη ανατροπή της ισορροπίας (τρόμου) μεταξύ των δύο χωρών, εις βάρος φυσικά της Κίνας. Κατά δεύτερο η επίδειξη δύναμης και αδιαλλαξίας των ΗΠΑ απέναντι στη Βόρεια Κορέα αποτελεί πρόβα τζενεράλε και για τις αναμενόμενες διαπραγματεύσεις μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν για το δικό του πυρηνικό πρόγραμμα, έστω κι αν είναι ειρηνικό αποσκοπώντας στην παραγωγή ενέργειας και τίποτε παραπάνω, σύμφωνα με τις δηλώσεις το ίδιου του καθεστώτος. Ο τρίτος λόγος που οδήγησε στην τωρινή διπλωματική – μέχρι στιγμής – κλιμάκωση σχετίζεται με το νέο ηγέτη της Ν. Κορέας και πρώην διευθυντή του πολυεθνικού ομίλου της Χιουντάι, Λι Μιουνγκ Μπακ, που είναι γνωστός κι ως «μπουλντόζας». Το προσωνύμιο το κέρδισε όχι λόγω του όγκου του αλλά του.. τρόπου του, κάτι που φάνηκε και στην εξωτερική του πολιτική όταν αποφάσισε να θέσει όρους για τη χορήγηση της ανθρωπιστικής βοήθειας και να προκαλεί συνεχώς το βορειοκορεάτικο καθεστώς. Η συνέχεια είναι γνωστή…
Τα ελαφρυντικά για την Πιονγκγιάνγκ γίνονται ακόμη περισσότερα αν λάβουμε υπ όψη μας και την ευάλωτη θέση του ηγέτη του, 67χρονου Κιμ Γιονγκ Ιλ, που με βάση δημοσιεύματα το καλοκαίρι που μας πέρασε υπέστη σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο με αποτέλεσμα να είναι σε εξέλιξη διαδικασίες διαδοχής του που δεν μπορούσαν παρά να γίνουν σε ένα περιβάλλον έντασης. Οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, στη Νότια Κορέα μάλιστα, την περασμένη Τρίτη ότι προσέφερε το δαχτυλίδι της διαδοχής στον σπουδαγμένο στην Ελβετία 26χρονο γιό του επιβεβαιώνει το σενάριο πίσω από την πυρηνική μπλόφα να βρίσκονταν τα παιχνίδια διαδοχής.
Κανείς παρόλα αυτά δεν μπορεί να αποκλείσει ακόμη κι αυτά τα «παιχνίδια» να λάβουν απρόβλεπτες και καταστροφικές διαστάσεις. Μόνο που τότε την ευθύνη δεν θα την φέρει η Πιονγκγιάνγκ…
Λεωνίδας Βατικιώτης 
Πρέπει να έχετε συνδεθεί για να σχολιάσετε.