Το λόμπι του ευρώ είναι εδώ! (Επίκαιρα 18-24 Απριλίου 2013)

Σε χώρα που ανθίζουν οι αρπαχτές, πεδίο δόξης λαμπρό για κάθε τυχοδιώκτη κερδοσκόπο που εποφθαλμιά το γρήγορο και ακίνδυνο κέρδος έχει μετατραπεί η Ελλάδα τους τελευταίους μήνες, με τα μεγαλύτερα κερδοσκοπικά κεφάλαια, το ένα μετά το άλλο, να στρέφουν την προσοχή τους στην χώρα μας, δημιουργώντας ειδικά «επενδυτικά» σχήματα για να εκμεταλλευτούν τις αθρόες ευκαιρίες που προσφέρονται. Η κυβέρνηση από την άλλη αντιστρέφοντας πλήρως την πραγματικότητα κι επιχειρώντας να αποκρύψει την οδυνηρή πραγματικότητα εμφανίζει τα αρπακτικά που κάνουν γύρους πάνω από μια Ελλάδα που ψυχορραγεί ως την μεγαλύτερη επιβεβαίωση της πολιτικής της και τον καλύτερο οιωνό για το μέλλον. Πρόκειται ωστόσο για ισχυρισμούς που διαψεύδονται από σωρεία δημοσιευμάτων και πάνω απ’ όλα από πλήθος γεγονότων…

Την Πέμπτη 11 Απριλίου σε εκτενή αναφορά του το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg παρουσίαζε το …όψιμο ενδιαφέρον για την Ελλάδα του επενδυτικού ταμείου Third Point που ανήκει στην ευημερούσα βιομηχανία των κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου (hedge fund) με τζίρους που ξεπερνούν το ιλιγγιώδες ποσό των 2 τρις. δολαρίων. Πρόκειται για την αιχμή του δόρατος της διεθνούς κερδοσκοπίας. Αρκεί να αναφερθεί ότι κορυφαία στιγμή του «κλάδου» των κεφαλαίων αντιστάθμισης κεφαλαίων ήταν η αποκαλούμενη έκτοτε «Μαύρη Τετάρτη» της 16^ης Σεπτεμβρίου 1992, όταν με μια κερδοσκοπική του επίθεση στην βρετανική λίρα ο Τζορτζ Σόρος ανάγκασε την κυβέρνηση των Συντηρητικών να αποσύρει την Αγγλία από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (ERM) που ήταν ο προθάλαμος του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος. Από το πάθημα της Αγγλίας δεν κρατούμε μόνο την δυσανάλογα τεράστια οικονομική δύναμη πυρός που μπορούν να εξαπολύσουν σχετικά κερδοσκοπικά κεφάλαια εναντίον ακόμη και πανίσχυρων κρατών, αλλά επίσης και την πολιτική ατζέντα που εξυπηρετούν. Πρέπει να είναι αφελής κάποιος για να πιστεύει ότι το ενδιαφέρον του Τζορτζ Σόρος από το «γονάτισμα» της βρετανικής λίρας ήταν μόνο το κέρδος. Προφανώς ο Σόρος διευκόλυνε και την αμερικάνικη εξωτερική πολιτική που επ’ ουδενί δεν ήθελε να δει την Αγγλία να εντάσσεται στο ευρώ, χάνοντας έτσι την προνομιακή σχέση που διατηρούσε. Επομένως οποιαδήποτε προσπάθεια να εμφανιστούν αυτά τα κεφάλαια ως αγνοί επενδυτές και πολύ περισσότερο ακόμη κι ως συνεργάτες μιας κυβέρνησης στην προσπάθεια που καταβάλλει για την οικονομική ανόρθωση μιας καθημαγμένης χώρας, όπως είναι η Ελλάδα, απευθύνεται σε αδαείς!

Μάννα εξ ουρανού το χρέος

Μάρτυρας τα ποσά που έχει ήδη κερδίσει το συγκεκριμένο κερδοσκοπικό κεφάλαιο (Third Point) από το τζόγο επί του ελληνικού δημόσιου χρέους. Ειδικότερα το Third Point βρέθηκε πολύ πρόσφατα στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς οικονομικού Τύπου, ακόμη και των Financial Times, επειδή κατάφερε με την πιο πρόσφατη μίνι αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους στη βάση της απόφασης που έλαβε το Συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης στις 27 Νοεμβρίου 2012 να κερδίσει 500 εκ. δολάρια! Πώς; Αγοράζοντας αφειδώς ελληνικά ομόλογα όταν αυτά πουλιούνταν στην δευτερογενή αγορά στην εξευτελιστική τιμή των 17 σεντς ανά ευρώ αμέσως μετά τις εκλογές της άνοιξης του 2012. Κι έτσι όταν το ελληνικό δημόσιο, υπό τις αυστηρές και λεπτομερείς οδηγίες της ΕΚΤ, προχώρησε στην επαναγορά ομολόγων στην τιμή των 34 σεντς ανά ευρώ, τότε το Third Point κέρδισε 500 εκ. δολάρια! Μάλιστα δεν ήταν η πρώτη φορά που το στοίχημα του στη ευρωζώνη αποδείχθηκε τόσο αποτελεσματικό. Με βάση άρθρο των Financial Times στις 18 Δεκεμβρίου 2012 «το Third Point ξεκίνησε να αγοράζει ελληνικά ομόλογα, αφού πρώτα κέρδισε από ένα ράλι των πορτογαλικών ομολόγων στις αρχές του έτους. Αναλυτές του ταμείου παρακολουθούν στενά τους έλληνες πολιτικούς και συμβούλους και είναι σε συνεχείς συζητήσεις με την ελληνική κυβέρνηση»! Την εποχή λοιπόν που οι λαοί του ευρωπαϊκού νότου στενάζουν κάτω από την λιτότητα που επιβάλουν η ΕΕ, επενδυτικά κεφάλαια κάνουν το παιχνίδι της ζωής τους εξασφαλίζοντας μυθικά κέρδη…

Αποτέλεσμα πιθανά των επαφών που διατηρεί με την κυβέρνηση του Αντ. Σαμαρά να είναι και η απόφασή του Third Point να ασχοληθεί πιο συγκεκριμένα και εντατικά με την Ελλάδα, όπως αποκάλυψε το πρακτορείο Bloomberg. Στο πλαίσιο αυτής της απόφασής του θα δημιουργήσει ειδικό επενδυτικό κεφάλαιο με την επωνυμία Third Point Hellenic Recovery Fund για να επενδύσει στην Ελλάδα. Τα ποσά που φέρονται διατεθειμένοι να διαθέσουν σταδιακά και σε βάθος χρόνου είναι το 1,5% του ενεργητικού τους ύψους 11,7 δις. δολαρίων, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα. Ένα ποσό δηλαδή ισοδύναμο περίπου με 1,35 δις. ευρώ. Το κίνητρο τους προφανώς δεν είναι η επανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, όπως δηλώνει το όνομα του ταμείου. Οι αρχιτέκτονές του ακολουθώντας πιθανά κατά γράμμα την συμβουλή του Ρότσιλντ ότι «αγοράζεις όταν το αίμα τρέχει στους δρόμους», επέλεξαν να ψωνίσουν …Ελλάδα μόνο και μόνο επειδή τα πάντα βγαίνουν στο σφυρί σε τιμές εξευτελιστικές. Αναφέρει το ίδιο το δημοσίευμα πως ο δείκτης του χρηματιστηρίου Αθηνών, παρά την άνοδο της τάξης του 33% που σημείωσε το 2012, έχει χάσει από τα τέλη του 2007 το 83% της αξίας του. «Η κεφαλαιοποίηση όλων των εισηγμένων ελληνικών εταιρειών είναι 42 δις. δολ., με βάση στοιχεία του Bloomberg. Περισσότερες από 90 εταιρείες εισηγμένες στη Νέα Υόρκη, περιλαμβανομένων των Apple, Exxon Mobil και Morgan Stanley έχουν μεγαλύτερη αξία. Όλες οι αμερικάνικες εισηγμένες εταιρείες αποτιμούνται μαζί στα 19 τρις. δολάρια». Όποιος προλάβει, με άλλα λόγια…

Συνωστισμός αεριτζήδων κερδοσκόπων

Οι ευκαιρίες που προσφέρει η Ελλάδα είναι τόσο μεγάλες ώστε δεν είναι μόνο το Third Point που βλέπει την χώρα μας σαν νέο Ελ Ντοράντο. Κι άλλα κεφάλαια που ανήκουν είτε στον ίδιο κλάδο (αντιστάθμισης κινδύνου) είτε δραστηριοποιούνται σε ακόμη πιο επιθετικές δραστηριότητες, με βάση το ίδιο δημοσίευμα του Bloomberg, έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών είναι το Oaktree Capital Group LLC (με κεφάλαια αξίας 77 δις. δολ.) και το Fortress Investment Group LLC (με κεφάλαια αξίας 53,4 δις. δολ.).

Όσο κι αν η υποτελής κυβέρνηση Σαμαρά επιδιώκει να εμφανίσει το ενδιαφέρον των συγκεκριμένων αρπακτικών ως δείγμα εμπιστοσύνης των διεθνών επενδυτών απέναντι στην Ελλάδα και προάγγελο ανάκαμψης της οικονομίας, η αλήθεια είναι ότι η είσοδός τους στην ελληνική οικονομία θα αποδειχθεί αιτία νέων δεινών και όχι οφέλους, έστω και στενά οικονομικού. Παραβλέποντας δηλαδή προς στιγμή τις επιπτώσεις στις θέσεις εργασίας. Πρώτ’ απ’ όλα οι τοποθετήσεις τους δεν συνιστούν επένδυση. Επένδυση θα είχαμε αν ένας επιχειρηματίας με τα χρήματα του κατασκεύαζε μια νέα παραγωγική μονάδα ή έστω ίδρυε μια εταιρεία παροχής υπηρεσιών από διαφημιστική εταιρεία μέχρι logistics. Εδώ όμως έχουμε μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων και μάλιστα υποτιμημένων, σε μια αξία σημαντικά υποδεέστερη του ενεργητικού τους. Το ενδιαφέρον κερδοσκόπων όπως το Third Point επικεντρώνεται στην εξαγορά απαξιωμένων επιχειρήσεων (λόγω του κινδύνου χρεοκοπίας της χώρας στην οποία έχουν την έδρα τους) ή ακίνητης περιουσίας που θέλουν να εκμεταλλευτούν μέχρι να αποσβέσουν το κόστος αγοράς, πολύ σύντομα δηλαδή, και στη συνέχεια να τα ξαναπουλήσουν αφού ωστόσο θα έχουν απαξιωθεί περαιτέρω, καθώς καμία νέα επένδυση δεν θα έχει γίνει. Στον δικό τους κώδικα επιχειρηματικής λειτουργίας δραστηριότητες όπως οι επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό ή σε επέκταση παραγωγικής δυναμικότητας θεωρούνται τουλάχιστον απαρχαιωμένης νοοτροπίας αν όχι χάσιμο χρόνου. Καθόλου τυχαίο δεν είναι πως το πρώτο βήμα δραστηριοποίησης στην ελληνική αγορά του Third Point είναι η συμμετοχή του στην προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του ΟΠΑΠ ή πως ένα ακόμη κερδοσκοπικό ταμείο το Dolphin Capital Investors που δραστηριοποιείται εσχάτως στην Ελλάδα και την Κύπρο, έχει «διαπρέψει» επιπλέον στην Δομινικανική Δημοκρατία και τον Παναμά… Παραπέρα, ακόμη κι αν πλήθος από τέτοιες κερδοσκοπικές εταιρείες έρθουν στην Ελλάδα συμμετέχοντας στο πρόγραμμα ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας που προωθούν κυβέρνηση και Τρόικα αυτό που θα έχουν καταφέρει θα είναι να καταστήσουν την ελληνική οικονομία πολύ πιο ευάλωτη στα γυρίσματα του οικονομικού κύκλου και στους βραχυπρόθεσμους σχεδιασμούς αυτών των κερδοσκόπων.

Υπάρχει όμως ένα ενδεχόμενο το οποίο πραγματικά ανησυχεί όλα αυτά τα κεφάλαια που είναι κοινοί αν και νομότυποι άρπαγες δημόσιας περιουσίας, με την συνενοχή φυσικά της κυβέρνησης που στηρίζει με κάθε δυνατό τρόπο το ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου. Είναι η έξοδος από το ευρώ και η επιστροφή στη δραχμή! «Ως αποτέλεσμα κάθε περιουσιακό στοιχείο που αγοράστηκε σε ευρώ θα μπορούσε αμέσως να χάσει την αξία του αν μετατρεπόταν σε μια πιο αδύναμη δραχμή», αναφέρει το άρθρο του Bloomberg. Έτσι όμως αποδεικνύεται πως ο κίνδυνος για την Ελλάδα δεν είναι το θρυλούμενο «λόμπι της δραχμής», αλλά το υπαρκτό, διαπλεκόμενο κι εν πλήρη δράση «λόμπι του ευρώ». Αυτό ξεπουλάει καθημερινά δημόσιες επιχειρήσεις από τον ΟΠΑΠ μέχρι την Βιομηχανία Ζάχαρης και γη από την Κέρκυρα μέχρι τη Ρόδο στο όνομα της ανάπτυξης, αυτό αμείβει πλουσιοπάροχα κερδοσκόπους ομολογιούχους από το υστέρημα του ελληνικού λαού που βλέπει να κλείνουν σχολεία και πανεπιστήμια για να πληρώνεται το Third Point. Μάλιστα, το λόμπι του ευρώ που αποτελεί την μεγαλύτερη απειλή που δέχτηκε η ευημερία του ελληνικού λαού κατά την μεταπολεμική περίοδο αποκρύπτει τα καθημερινά οικονομικά του εγκλήματα και την φρίκη που επιβάλει επισείοντας τον κίνδυνο από το ανύπαρκτο «λόμπι της δραχμής»…

Ελλείμματα θα φέρουν οι ιδιωτικοποιήσεις (Πριν, 28 Απριλίου 2013)

Χάριν του κάθε Μελισσανίδη που θα εισπράττει στο εξής τα κέρδη των πρώην ΔΕΚΟ θα απολύονται οι δημόσιοι υπάλληλοι

Έτη φωτός απέχει από την πραγματικότητα η εικόνα σταθεροποίησης που επιχειρεί να εμφανίσει η κυβέρνηση στα δημόσια οικονομικά. Έτσι, το πλεόνασμα που εμφανίζεται στην εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού κατά το πρώτο τρίμηνο, με βάση τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Γενικό Λογιστήριο την Τρίτη ύψους 520 εκ. ευρώ (έναντι ελλείμματος ύψους 334 εκ. ευρώ πέρυσι) δεν είναι παρά αποτέλεσμα «δημιουργικής οικονομικής»! Όχι δημιουργικής λογικής ή στατιστικής μιας κι αυτές οι τεχνικές αφορούν παιχνίδια με αριθμούς και ποσοστά που ελάχιστα επηρεάζουν την πραγματικότητα. Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με καθυστερήσεις πληρωμών – πραγματικών χρημάτων δηλαδή – που επισείουν τεράστια προβλήματα στην οικονομία, από καθυστερήσεις καταβολής μισθών μέχρι χρεοκοπίες επιχειρήσεων, βαθαίνοντας την ύφεση. Ειδικότερα, η μαγική εικόνα που παρουσιάστηκε, ήταν αποτέλεσμα της ματαίωσης δαπανών από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ύψους 671 εκ. ευρώ, κι επίσης της παρακράτησης φόρων από το δημόσιο ύψους 467 εκ. ευρώ, οι οποίοι έπρεπε να είχαν αποδοθεί στους πολίτες. Αν λοιπόν είχαν γίνει αυτές οι δαπάνες, τότε το αποτέλεσμα θα ήταν έλλειμμα ύψους 618 εκ. ευρώ, κι όχι πλεόνασμα. Κι αυτό παρά τη σφαγή που έχει επέλθει σε κάθε λογής κοινωνική δαπάνη από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Σημαντική ευθύνη για το πραγματικό δημοσιονομικό έλλειμμα αναλογεί στην υστέρηση των φορολογικών εσόδων κι ιδιαίτερα εκείνων από την έμμεση φορολογία, δηλαδή την κατανάλωση. Η υποχώρησή τους (κατά 8% έναντι του φετινού στόχου και 15% σε σχέση με πέρυσι) είναι αποτέλεσμα της πτώσης της κατανάλωσης που κι αυτή με τη σειρά της προέρχεται από τις απολύσεις, τις μειώσεις μισθών και την περικοπή κοινωνικών δαπανών.

Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να λύσει αυτό τον γόρδιο δεσμό (της δημιουργίας ελλειμμάτων μέσω της λιτότητας) με τις απολύσεις στο δημόσιο. Ο στόχος της είναι από τη στιγμή που θα περάσουν οι απολύσεις με την ψήφιση απόψε του πολυνομοσχεδίου το οποίο ισοδυναμεί με ένα νέο μίνι Μνημόνιο, κάθε τρίμηνο αρχικά και κάθε μήνα σε λίγο – όπως προβλέπεται άλλωστε από παλιότερο Μνημόνιο – να απολύονται «στα τυφλά» και χωρίς πολλές – πολλές συζητήσεις όσοι δημόσιοι υπάλληλοι επιβάλλεται για να επιτυγχάνεται πλεόνασμα. Στο νέο εργασιακό τοπίο που δημιουργείται οι απολύσεις δασκάλων και νοσοκόμων ούτε καν θα γίνονται γνωστές, ενώ θα καλύπτονται από τις κυβερνητικές θριαμβολογίες για την επίτευξη δημοσιονομικού πλεονάσματος που θα ανοίξει τον δρόμο για την επόμενη αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους. Δηλαδή για νέο αιματηρό Μνημόνιο.

Ακόμη κι έτσι όμως, απολύοντας δηλαδή κάθε μήνα το Δημόσιο όσους υπαλλήλους απαιτείται κι αδιαφορώντας για την αθλιότητα που θα επεκτείνεται στο δημόσιο σύστημα υγείας, το δημοσιονομικό πρόβλημα θα οξύνεται. Κι αυτό θα συμβαίνει για στην πραγματικότητα τώρα εισερχόμαστε σε ένα νέο κύκλο αύξησης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων ως αποτέλεσμα των ιδιωτικοποιήσεων. Τα όσα πάει κατά σκανδαλώδη τρόπο να επιβάλλει η κυβέρνηση με τον ΟΠΑΠ είναι χαρακτηριστικά και φυσικά …εξοργιστικά. Ο Σαμαράς χαρίζει τον ΟΠΑΠ! Αρκεί μια ματιά στα κέρδη του οργανισμού τα τελευταία έτη ώστε να καταλάβουμε γιατί τα 622 εκ. ευρώ που υποσχέθηκε να καταβάλει η κοινοπραξία στην οποία συμμετέχει ο Μελισσανίδης για την απόκτηση του 33% του οργανισμού συνιστούν μνημειώδες οικονομικό σκάνδαλο. Το 2008 λοιπόν τα κέρδη του ΟΠΑΠ ήταν 1.057 εκ. ευρώ, το 2009 ήταν 968, εκ., το 2010 ήταν 911 εκ. το 2011 ήταν 734 εκ. και για φέτος προβλέπεται να φτάσουν τα 670 εκ. ευρώ.

Το επιχειρούμενο ξεπούλημα του ΟΠΑΠ στον Δ. Μελισσανίδη γίνεται ακόμη πιο σκανδαλώδες αν λάβουμε υπο’ όψη την καταγγελία του ΣΥΡΙΖΑ βάσει της οποίας η κυβέρνηση με ειδική φορολογική ρύθμιση μείωσε τα κέρδη του οργανισμού πέρυσι στο ένα τέταρτο των όσων κατέγραφε όλα τα προηγούμενα χρόνια έτσι ώστε χρησιμοποιώντας αυτά τα κέρδη ως βάση αποτίμησης της αξίας του (κι όχι τον μέσο όρο της περιόδου 2012-2014) το αντίτιμο της εξαγοράς να μειωθεί στο ελάχιστο. Με βάση αυτό τον υπλογισμό η συνολική αξία του οργανσιμού ανέρχεται σε 3,5 δισ. ευρώ, οπότε οι επίδοξοι αγοραστές για να αποκτήσουν το 33% των μετοχών θα έπρεπε να καταβάλλουν 1 δισ. Η κυβέρνηση επομένως χαρίζει τον ΟΠΑΠ με σκόντο 65%!!!

Η Τρόικα εσωτερικού έτσι για να στηρίξει την ιδιωτική κερδοφορία και για να δημιουργήσει συμμαχίες με φιλικούς της επιχειρηματίες που θα την στηρίζουν κι ας γεμίζουν οι πόλεις και τα χωριά με ανέργους στερεί το ελληνικό δημόσιο από πακτωλούς χρημάτων που θα μπορούσαν κάλλιστα – όπως άλλωστε συνέβαινε επί δεκαετίες – να στηρίξουν όχι μόνο την κοινωνική πολιτική, αλλά και τον αθλητισμό, τον πολιτισμό, κοκ.

Μια γεύση των ολέθριων αποτελεσμάτων της ιδιωτικοποίησης για το κοινωνικό και δημόσιο συμφέρον έδωσαν κι οι καταγγελίες του διευθυντή της ιρλανδικής αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους Ryanair σχετικά με τους υπέρογκους φόρους που επιβάλλει το Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος κι ανέρχονται σε 12 ευρώ ανά επιβάτη.

Σκανδαλώδης, επίσης, αποδεικνύεται κι η επιχείρηση ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών με την μεν Εθνική που εμφανίζεται να ξεπερνάει τον στόχο συγκέντρωσης του 10% της ιδιωτικής συμμετοχής (975,6 εκ. ευρώ) και να αποφεύγονται έτσι τα χειρότερα – ως προς το παρόν – να μην μπορεί να πείσει για το πώς θα καλύψει την αρνητική καθαρή θέση των 2,82 δις. ευρώ. Από την άλλη η Πειραιώς που κι αυτή εμφανίζεται να θριαμβολογεί για την κάλυψη του στόχου των 105 εκ. ευρώ είναι γνωστό πως αυτό το πέτυχε χάρη στην χαριστική εξαγορά της Αγροτικής και της πρώην Λαϊκής Τράπεζας (BCP). Δηλαδή, λόγω της εύνοιας της κυβέρνησης και της Τράπεζας της Ελλάδας…

Ιδιωτικοποιήσεις: Χορός δισεκατομμυρίων με θύμα τους εργαζόμενους (Πριν, 6.1.2013)

Η συγκεκριμένη ερώτηση θα μπορούσε να αποτελέσει μνημείο χειραγώγησης της κοινής γνώμης και βίαιης απόσπασης συναίνεσης από τους συμμετέχοντες σε έρευνα στη βάση μιας διατύπωσης που προδιαθέτει θετικά τον συμμετέχοντα, χώρια του ότι αποκρύπτει ουσιώδεις πληροφορίες: «Είστε υπέρ ή κατά των αποκρατικοποιήσεων και γενικότερα της αξιοποίησης της περιουσίας του Δημοσίου ως μέσου αντιμετώπισης της κρίσης;». Η απάντηση που δόθηκε στο συγκεκριμένο ερώτημα της δημοσκόπησης της Κάπα Research όπως δημοσιεύθηκε στο Βήμα την Κυριακή 30 Δεκεμβρίου ήταν η αναμενόμενη: 62,5% υπέρ και μόνο ένα ποσοστό 30,3% κατά. Ποιος θα έλεγε όχι; Η συγκεκριμένη ερώτηση δεν ήταν η μοναδική που δημοσιεύεται το τελευταίο χρονικό διάστημα κι η οποία επιχειρεί να εμφανίσει την κοινή γνώμη να συμφωνεί με το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων. Το καταφέρνει δε, παραπληροφορώντας! Για παράδειγμα, η λέξη «αξιοποίηση» μόνο κατ’ ευφημισμό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που αποδεδειγμένα θα αποφέρει ελάχιστα στα δημόσια ταμεία, θα πλήξει το άμεσο και μακροπρόθεσμο δημόσιο συμφέρον, ενώ θα δημιουργήσει τεράστιες πηγές κέρδους για τον ιδιωτικό τομέα.

Ας φανταστούμε από την άλλη πόσο διαφορετικές θα ήταν οι απαντήσεις στην δημοσκόπηση της Κάπα Research αν η ερώτηση είχε διατυπωθεί ως εξής: «Είστε υπέρ ή κατά της εκχώρησης σε ιδιώτες της δημόσιας περιουσίας;», ή «θέλετε να επαναληφθεί και σε άλλους τομείς δημοσίου συμφέροντος ό,τι συνέβη με τους ιδιώτες της Energa και της Hellas Power που εισέπραξαν τα τιμολόγια, κατέθεσαν τα χρήματα σε προσωπικούς τους λογαριασμούς στην Ελβετία κι έφυγαν;» ή «συμφωνείτε με την πώληση των δημοσίων επιχειρήσεων που θα σημάνει αύξηση στα τιμολόγια, χειρότερες υπηρεσίες και απολύσεις;» ή ακόμη κι υπό την ακόλουθη απλή (και διόλου φορτισμένη) μορφή: «είστε υπέρ ή κατά των ιδιωτικοποιήσεων όπως επιβάλλονται από τα Μνημόνια και την Τρόικα;». Προφανώς καμιά απ’ αυτές τις ερωτήσεις δεν θα εξασφάλιζε την συναίνεση που ζητά η κυβέρνηση.

Η «επιχείρηση γοητείας» για τις ιδιωτικοποιήσεις που ασκείται από τα Μέσα ενημέρωσης και την τρικομματική κυβέρνηση Σαμαρά (αφήνοντας κατά μέρους προς το παρόν τα ιδιοτελή συμφέροντα εκδοτών και πολιτικών που κρύβονται πίσω από κάθε ιδιωτικοποίηση) συνδέεται ευθέως με την επιτάχυνση του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας που σχεδιάζεται για τους επόμενους μήνες. Με βάση δημοσιεύματα που συγκεκριμενοποιούν ό,τι περιλαμβάνεται στον κρατικό προϋπολογισμό και το Τρίτο Μνημόνιο, η κυβέρνηση αναμένει να εισπράξει φέτος 5 δισ. ευρώ και μέχρι το 2016 συνολικά 15 δισ. ευρώ, ενώ με βάση τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις υπολογίζεται ότι από το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας θα εισρεύσουν συνολικά 25 δισ. ευρώ.

Η διαπίστωση πως η ίδια η διαδικασία αποκρατικοποιήσεων είναι εγγενώς ταυτισμένη με την διαφθορά επιβεβαιώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα όταν έγινε γνωστό πως η Ελένη Παπακωνσταντίνου ξαδέρφη του πρώην υπουργού Οικονομικών (ευρωβουλευτή κι εκπροσώπου Τύπου επίσης του ΠΑΣΟΚ) Γιώργου Παπακωνσταντίνου, το όνομά της οποίας υπήρχε στη λίστα Λαγκάρντ, συμμετείχε στο Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων του ΤΑΙΠΕΔ, του ταμείου ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας. Για να αποτραπούν ταυτίσεις και συνειρμοί, η ίδια έσπευσε να ανακοινώσει την παραίτησή της από το ΤΑΙΠΕΔ, αλλά τα συμπεράσματα δεν επιδέχονται καμία αμφισβήτηση για την σύνθεση και την λειτουργία της σύγχρονης Μέκκας  των νεοφιλελεύθερων Ταλιμπάν, του ΤΑΙΠΕΔ, που υπόσχεται να μειώσει το μέγεθος του κράτους και να εξαλείψει φαινόμενα αναξιοκρατίας τα οποία υποτίθεται συνοδεύουν αποκλειστικά και μόνο την παρουσία του δημοσίου τομέα στην οικονομική ζωή: σκανδαλώδης ευνοιοκρατία και νεποτισμός με τον ξάδελφο υπουργό να διορίζει την ξαδέλφη και κόρη πρώην υπουργού η οποία έχει βγάλει εκτός Ελλάδας ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό που μένει να δούμε πώς θα αποδείξει την προέλευσή του και το όνομα της οποίας βγήκε εκτός λίστας, κατά ποινικά διώξιμο τρόπο…

Η συμμετοχή της Παπακωνσταντίνου στο ΤΑΙΠΕΔ δεν ήταν κι η μοναδική περίπτωση που το ταμείο ξεπουλήματος κατηγορήθηκε για αδιαφάνεια και διαφθορά. Ήταν η πιο πρόσφατη. Η αμέσως προηγούμενη περίπτωση που ξεχώρισε αφορούσε τις κατηγορίες που διατυπώθηκαν στο αφιέρωμα του περιοδικού Στερν για τους έλληνες ολιγάρχες, το οποίο μπορεί να επεδίωκε να εκθέσει συνολικά την ελληνική αστική τάξη για να διευκολυνθεί η οικονομική κατοχή της χώρας από την Γερμανία, από την άλλη όμως τα περισσότερα στοιχεία που ανέφερε
(κι όχι φυσικά όλα) ήταν αδιαμφισβήτητα. Όπως για παράδειγμα η στελέχωση του ΤΑΙΠΕΔ με μάνατζερ που προέρχονται από την αυτοκρατορία του Λάτση και κυρίως από την τράπεζα Γιούρομπανκ. Το δημοσίευμα δεν άφηνε ασχολίαστη για παράδειγμα την εκχώρηση του εμπορικού κέντρου του Αμαρουσίου στον όμιλο Λάτση, που αποφασίστηκε τον Οκτώβριο του 2012 και χαιρετήθηκε από την ελληνική πολιτική ελίτ, έναντι του αστρονομικού ποσού του μισού ευρώ (50 λεπτών!) ανά τετραγωνικό μέτρο! Χαρακτηριστικό παράδειγμα «αξιοποίησης» της δημόσιας περιουσίας, το οποίο φυσικά «θάφτηκε» από την ειδησεογραφία. Γιατί δημοσκόποι και ΜΜΕ δεν συμπεριέλαβαν αντίστοιχη ερώτηση σε έρευνες να μάθουν τι λέει η κοινή γνώμη; Πχ. Συμφωνείτε με την εκχώρηση του Μολ στον όμιλο Λάτση έναντι 50 λεπτών του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο; Στον όμιλο Λάτση (που ήδη ελέγχει το 42%) αναμένεται επίσης να περάσουν τα Ελληνικά Πετρέλαια και, μεταξύ πολλών άλλων, το Ελληνικό, το καλύτερο προς πώληση οικόπεδο αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη. Η ανακοίνωση του διαγωνισμού κατά τις επόμενες μέρες δεν αποκλείεται να συνοδευτεί με την αναθεώρηση των όρων εκχώρησης προς όφελος των ιδιωτών. Ο όμιλος Λάτση δέχθηκε σημαντικές επικρίσεις για την απόφασή του να εκχωρήσει το 50% του κεφαλαίου από την Μαρίνα Φλοίσβου στον τούρκικο όμιλο Ντογκούς, δημιουργώντας ανησυχίες για την πρόσβαση που μπορεί να αποκτήσει η Τουρκία σε νευραλγικές πληροφορίες που σχετίζονται με την ασφάλεια της Ελλάδας.

Το μερίδιο στην Μαρίνα Φλοίσβου δεν είναι και η μοναδική περίπτωση οικονομικής επέλασης των τουρκικών συμφερόντων στην Ελλάδα χρησιμοποιώντας τις ιδιωτικοποιήσεις ως δούρειο ίππο. Τουρκικά κεφάλαια έχουν αποκτήσει μέχρι στιγμής πρόσβαση στην καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ που εδρεύει στην Ξάνθη κι επίσης στην μαρίνα και τον λιμένα της Μυτιλήνης, όπου ο πανίσχυρος όμιλος Κοτς προχώρησε συνεργασία με τον όμιλο Φολί Φολί του Δ. Κουτσολιούτσου αναλαμβάνοντας από κοινού την εκμετάλλευση τους για 40 ολόκληρα χρόνια. Ειρήσθω εν παρόδω, δεν περνάει απαρατήρητη η επιλογή των Τούρκων να επενδύσουν σε οικονομικές δραστηριότητες και περιοχές της Ελλάδας που άπτονται των χρόνιων διεκδικήσεων τους…

Ευρύτερης σημασίας αλλαγές θα σημάνει κι η ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ, δεδομένων των προτάσεων που έχουν μέχρι στιγμής υποβληθεί και του γεγονότος ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση αποτελεί ανεξάντλητη μηχανή «κοπής» ρευστού. Μόνο το 2011 ο ΟΠΑΠ προσέφερε στο ελληνικό δημόσιο, και μέσω αυτού στους πιστωτές μας, 935 εκ. ευρώ, για να ανταμειφθεί από το ελληνικό δημόσιο με την παραχώρηση του μονοπωλίου για το διαδικτυακό στοίχημα μέχρι το 2020, αποδεικνύοντας έτσι πως οι ιδιωτικοποιήσεις οδηγούν στην μονοπώληση της αγοράς κι όχι στην είσοδο νέων ανταγωνιστών και την δημιουργία συνθηκών ελεύθερης αγοράς, όπως διατείνονται οι νεοφιλελεύθεροι. Στις επτά επιχειρήσεις που έχουν εκδηλώσει επίσημα την πρόθεσή τους μέχρι στιγμής (κι ενδέχεται στην πορεία να δώσουν την θέση τους σε λιγότερα σχήματα που θα δημιουργηθούν από μεταξύ τους συμμαχίες) συμπεριλαμβάνονται τρεις ξεχωριστού ενδιαφέροντος: Πρώτη, η  Ιντραλότ, συμφερόντων Κόκκαλη, που αν κερδίσει και τον ΟΠΑΠ θα εδραιώσει την θέση της Ελλάδα στον τομέα τυχερών παιχνιδιών. Δεύτερη είναι η Έμα – Δέλτα στην οποία συμμετέχει με ποσοστό 33,3% ο Γιώργος Μελισσανίδης που μέχρι τώρα δραστηριοποιούταν στο εμπόριο καυσίμων διαθέτοντας τεράστια πλεονεκτήματα στον ανταγωνισμό κι έχοντας επίσης αναλάβει τον εφοδιασμό του 6^ου αμερικάνικου στόλου. Τυχόν είσοδός του στα τυχερά παιχνίδια θα σημάνει την σημαντική άνοδο του ειδικού βάρους που έχουν στο ελληνικό κεφάλαιο και τον εγχώριο ανταγωνισμό όσοι καπιταλιστές εξασφάλισαν την «πρωταρχική συσσώρευση» στον εφοπλισμό και τις παρεμφερείς δραστηριότητες, όπως καύσιμα, κ.α.  (Αλαφούζος, Μαρινάκης, Ρέστης, κ.α.). Η τρίτη, ιδιαίτερου ενδιαφέροντος πρόταση, προέρχεται από την Third Point. Μια εταιρεία άγνωστη στην Ελλάδα, μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου, όταν με αφορμή την επιχείρηση επαναγοράς ομολόγων του ελληνικού δημοσίου αποδείχτηκε ο μεγάλος κερδισμένος από την απόφαση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης της 27^ης Νοεμβρίου. Ειδικότερα, η Third Point (που δραστηριοποιείται στην αγορά των κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου – hedge funds – αξίας 2 τρισ. δολ. σήμερα) κατάφερε να εξασφαλίσει κέρδη 100%, αγοράζοντας ελληνικά ομόλογα όταν πουλιούνταν στο 17% της ονομαστικής τους τιμής και πουλώντας τα στο 35% της ονομαστικής, αρχικής τους τιμής, στο πλαίσιο της πρόσφατης «μίνι αναδιάρθρωσης» του ελληνικού δημόσιου χρέους. Το πρωτοσέλιδο των Financial Times που ανέδειξε το θέμα στις 19 Δεκεμβρίου 2012 είχε τίτλο «Κορυφαίο κεφάλαιο αντιστάθμισης κινδύνου κερδίζει 500 εκ. δολ. πάνω στο ελληνικό στοίχημα». Και υπότιτλο: «Το Third Point βοήθησε την Αθήνα να παραμείνει στο ευρώ». Το ελληνικό στοίχημα ωστόσο – βοηθούσης της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ που πράγματι απομάκρυνε σημαντικούς κινδύνους για το κεφάλαιο – αποδείχθηκε έργο με πολλές πράξεις και νικητές πάντα τους ίδιους κερδοσκόπους.

Η συγκεκριμένη περίπτωση ωστόσο αναδεικνύει κι άλλη μια διάσταση των ιδιωτικοποιήσεων: ότι αντί για την δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης με την συνακόλουθη δημιουργία θέσεων εργασίας, όπως υπόσχεται η κυβέρνηση προκειμένου να εξασφαλίσει από την κοινωνία συναίνεση και νομιμοποίηση για την ταξική πολιτική της, το μόνο που καταφέρνουν είναι να εντάσσουν την οικονομία στους «υψηλούς ορόφους» της διεθνούς κερδοσκοπίας αυξάνοντας έτσι την αστάθεια. Η κυβέρνηση δεν αποκλείεται σε λίγο καιρό να ζητωκραυγάζει καμαρώνοντας ότι «διεθνούς φήμης επενδυτές επέλεξαν την Ελλάδα δίνοντας έτσι ψήφο εμπιστοσύνης στην πολιτική της» κι άλλες τέτοιες ανοησίες. Θα κρύβει όμως ότι πρόκειται για αρπακτικά που προσελκύονται αποκλειστικά και μόνο από υψηλά και γρήγορα κέρδη, αποφεύγοντας μακροχρόνιες τοποθετήσεις, ακόμη κι εξασφαλισμένου αλλά χαμηλού, δηλαδή λογικού κέρδους. Η Ελλάδα έτσι την ίδια ώρα που οδηγεί στη χρεοκοπία ασφαλιστικά ταμεία, νοσοκομεία και δήμους, κλείνει πανεπιστήμια κι αφήνει σχολεία χωρίς πετρέλαιο γίνεται πόλος έλξης των πιο άγριων κι αμείλικτων κερδοσκόπων.

Δεν πρόκειται για προβλέψεις. Οι ιδιωτικοποιήσεις δείχνουν ήδη το επιθετικό και μη φιλικό προς τον εργαζόμενο και πολίτη πρόσωπο τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ηπειρωτική γαλακτοβιομηχανία Δωδώνη που ιδιωτικοποιήθηκε πρόσφατα και υπό το νέο της καθεστώς για πρώτη φορά από το 1964 δεν ανακοίνωσε τιμές, δεν έδωσε πριμ ως εκκαθάριση, ούτε τις προκαταβολές που έπαιρναν οι παραγωγοί. Το πλήγμα για την ντόπια οικονομία θα είναι συντριπτικό να λάβουμε υπ’ όψη μας ότι ήδη η Ήπειρος βρίσκεται στα τελευταία σκαλοπάτια της κοινωνικής ανάπτυξης κι επίσης το μέλλον άδηλο. Αρκεί μια ματιά στην βορειοελλαδίτικη ΑΓΝΟ, που πριν τις γιορτές υπέβαλε αίτηση υπαγωγής στο πτωχευτικό άρθρο 99, προκαλώντας απόγνωση στις οικογένειες των 330 εργαζομένων της που παραμένουν απλήρωτοι επί τρεις μήνες. Η ΑΓΝΟ ωστόσο μέχρι το 2003, οπότε και ιδιωτικοποιήθηκε, είχε σχεδόν μηδενικά χρέη.

Το ισοζύγιο είναι εμφανές: Η ιδιωτικοποίηση έκανε τους αγοραστές της πλούσιους ενώ οδήγησε τους εργαζόμενους στην ανεργία και την τοπική οικονομία στον μαρασμό. Αυτό θα συμβεί σε μεγαλύτερη κλίμακα στην Ελλάδα αν υλοποιηθεί το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που προωθεί η κυβέρνηση και για φέτος (με βάση το τρίτο μνημόνιο) προβλέπει το ξεπούλημα των ακόλουθων επιχειρήσεων: ΟΠΑΠ (2-35.000 παιγνιομηχανήματα), κρατικά λαχεία, IBC (δεύτερη δόση), ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, Κασσιώπη, ΟΠΑΠ (πώληση 33%), πώληση επαναμίσθωση 28 κτηρίων, ΕΛΠΕ, Αστέρας Βουλιαγμένης, ΛΑΡΚΟ, Αφάντου, περιφερειακά αεροδρόμια, Ελληνικά ταχυδρομεία, και αποθηκευτικός χώρος Νότια Καβάλα. Τίποτε φυσικά δεν αποκλείει το πρόγραμμα αυτό να ανατραπεί. Η γραμμή στο ΤΑΙΠΕΔ είναι πουλήστε όσο – όσο, άρον – άρον! (Ή, όσο προλαβαίνετε μέχρι να αρχίσουν τα ειδικά δικαστήρια!)

Η ΕΕ μοχλός επιτάχυνσης των ιδιωτικοποιήσεων

Η λίστα των μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων με τις 3 πρώτες να είναι πλέον ημι-δημόσιες και πρώην κρατικές (Ελληνικά Πετρέλαια, ΔΕΗ, ΟΠΑΠ) αποτελεί την πιο τρανταχτή απόδειξη για την αποτυχία των ιδιωτών να εξασφαλίσουν υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης του προϊόντος και νέες θέσεις εργασίας. Κι αυτό λόγω του ότι αποφεύγουν να αναλάβουν κινδύνους. Μέχρι στιγμής άλλωστε οι δημόσιες, ή ημι-δημόσιες επιχειρήσεις κρατούν στην Ελλάδα τα σκήπτρα στις επενδύσεις. Ενδεικτικά μόνο οι επενδύσεις της ΔΕΗ και των ΕΛΠΕ τα 3 και 5 τελευταία χρόνια αντίστοιχα ανήλθαν σε 3 δισ. ευρώ για κάθε μία από τις δύο αυτές επιχειρήσεις! Καθόλου τυχαία δεν είναι η προτεραιότητα που έχουν στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων οι ενεργειακές εταιρείες, όπως η ΔΕΠΑ (με καθαρά κέρδη το 2011 ύψους 190 εκ. ευρώ, υπερδιπλάσια σε σχέση με το 2010) και η ΔΕΣΦΑ.

Επιτάχυνση στην ιδιωτικοποίηση των λιμένων αναμένεται να σηματοδοτήσει η δημιουργία τεσσάρων εταιρειών στις οποίες εντάχθηκαν τα μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας: Στην πρώτη ομάδα συμπεριλαμβάνονται τα λιμάνια της Αττικής, Ελευσίνα, Ραφήνα και Λαύριο, που τίθενται υπό την ομπρέλα του ΟΛΠ. Κάτω από την ομπρέλα του ΟΛΘ μπαίνουν τα λιμάνια της Καβάλας, της Αλεξανδρούπολης και του Βόλου, στον Οργανισμό Λιμένα Πατρών εντάσσονται τα λιμάνια της δυτικής Ελλάδας, Ηγουμενίτσας και Κέρκυρας, ενώ αυτόνομος θα παραμείνει ο Οργανισμός Λιμένα Ηρακλείου. Κίνητρο για την προώθηση της ιδιωτικοποίησης τους παραμένουν τα υψηλά κέρδη που παρουσιάζουν. Ο ΟΛΠ, για παράδειγμα, μόνο κατά το πρώτο εννιάμηνο του 2012 παρουσίασε αύξηση του μικτού κέρδους κατά 50% και των καθαρών κερδών μετά από φόρους κατά 22%. Για την ίδια χρονική περίοδο ο ΟΛΘ παρουσίασε αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 8% και αύξηση κερδοφορίας κατά 76%. Τα σημαντικά κέρδη λοιπόν που εξακολουθούν να συγκεντρώνουν οι πρώην δημόσιες επιχειρήσεις αποτελούν το κίνητρο για το ξεπούλημά τους.

Ενίοτε ωστόσο κίνητρο αποτελούν όχι τα πραγματικά κέρδη αλλά τα δυνητικά. Όπως συμβαίνει για παράδειγμα στην ΕΥΔΑΠ όπου τα χρήματα τα οποία οφείλουν στην υπηρεσία οι δήμοι και το δημόσιο αγγίζουν τα 522 εκ. ευρώ. Μάλιστα αν συνυπολογιστούν και οι προσαυξήσεις, τότε η ΕΥΔΑΠ έχει να λαβαίνει περίπου 850 εκ. ευρώ. Το ποσό αυτό ισοδυναμεί με μάννα εξ ουρανού για τους υποψήφιους αγοραστές γιατί υπερβαίνει σημαντικά το ποσό που απαιτείται για την εξαγορά της και ανέρχεται σε 300 εκ. ευρώ – μόλις! Γίνεται έτσι εύκολα αντιληπτό ότι ο ιδιώτης που θα αγοράσει την ΕΥΔΑΠ μπορεί νε μία νυκτί να εξασφαλίσει μισό δισ. ευρώ πιέζοντας το δημόσιο και τους δήμους να του αποδώσουν όσα οφείλουν. Επιβάλλοντας ταυτόχρονα και τριπλασιασμό του κόστους στα νοικοκυριά όπως γράφεται και λέγεται επίμονα θα θησαυρίσει χωρίς να κάνει την παραμικρή επένδυση.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τα ΕΛΠΕ στα οποία το ελληνικό δημόσιο οφείλει περίπου 500 εκ. ευρώ, εκ των οποίων τα 350 εκ. προέρχονται από τον στρατό (ειδικά αεροπορία και ναυτικό) και τα 150 εκ. από την θέρμανση των δημοσίων κτιρίων.

Τα πραγματικά, πρακτικά προβλήματα που υφίστανται για την καταβολή αυτών των χρεών ανέλαβε να τα απομακρύνει η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση, προς όφελος φυσικά των ιδιωτών. Με την οδηγία 2011/7/ΕΕ του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και του συμβουλίου της 16^ης Φεβρουαρίου 2011 και με τίτλο «για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές» η οποία αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή στις 16 Μαρτίου 2013 προβλέπεται η αυστηροποίηση των κυρώσεων κι ειδικότερα η καταβολή τόκων υπερημερίας. Κάτι που για πολλές πρώην ΔΕΚΟ θα ισχύει για πρώτη φορά. Αναφέρεται χαρακτηριστικά στο άρθρο 4: «Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι, κατά τις εμπορικές συναλλαγές, στις οποίες ο οφειλέτης είναι δημόσια αρχή, ο πιστωτής δικαιούται κατά την εκπνοή της προθεσμίας… νόμιμο τόκο υπερημερίας χωρίς να απαιτείται όχληση»… Το αποτέλεσμα θα είναι πώς το δημόσιο και οι δήμοι θα βρεθούν σε δεινή θέση καθώς αν δεν πληρώνουν άμεσα τις υποχρεώσεις τους αυτές θα αυξάνονται κάθε μήνα, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι οι υποχρεώσεις αυτές μπορεί να αφορούν κάλυψη της θέρμανσης σε σχολεία ή την πραγματοποίηση εκπαιδευτικών πτήσεων της πολεμικής αεροπορίας.

Εν κατακλείδι η ΕΕ έρχεται να διασφαλίσει την επιχειρηματική, πλήρως ανταποδοτική λειτουργία του δημόσιου τομέα παύοντας την διάκριση που υπήρχε ως τώρα και στην βάση της είχε τον κοινωφελή χαρακτήρα των υπηρεσιών που παρείχε το κράτος, στη βάση του γενικού συμφέροντος, και του επέτρεπε να καθυστερεί πληρωμές ή ακόμη και να μην πληρώνει, σε ορισμένες περιπτώσεις. Οι Βρυξέλλες εξυπηρετώντας τα συμφέροντα των ιδιωτών φροντίζει ώστε ακόμη μεγαλύτερο μέρος των φορολογικών και δημοσίων εσόδων να καταλήγει στην τσέπη τους με κάθε δυνατό τρόπο.

Εντύπωση ωστόσο προκαλεί η ύπαρξη δύο μέτρων και δύο σταθμών σε ό,τι αφορά την λειτουργία του δημοσίου. Γιατί ενώ από την μια του επιβάλλεται να πληρώνει μέχρι τελευταίου ευρώ τους ιδιώτες προμηθευτές, στο όνομα της εξυγίανσης της αγοράς, από την άλλη επιβάλλει στις δημόσιες επιχειρήσεις να χρυσοπληρώνουν τους ιδιώτες, κατά παράβαση των κανόνων της αγοράς! Χαρακτηριστική περίπτωση είναι το άρθρο 197 του νόμου 4001/2011, σύμφωνα με το οποίο ο όμιλος Μυτιληναίου επωφελείται από 50 έως 150 εκ. ευρώ ετησίως σε βάρος της ΔΕΗ, του ΛΑΓΗΕ (Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) και φυσικά των καταναλωτών. Με βάση αυτή την ρύθμιση που προωθήθηκε από τον τότε υπουργό Γ. Παπακωνσταντίνου ολόκληρη η παραγωγή των 340 MW εκλαμβάνεται ως ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, με αποτέλεσμα η ΔΕΗ να επιδοτεί τον ανταγωνιστή της, ο οποίος μάλιστα της χρωστάει γύρω στα 150 εκ. ευρώ και – το άκρον άωτο του θράσους – τώρα ετοιμάζεται να διεκδικήσει την ΔΕΠΑ μαζί με τον Γ. Βαρδινογιάννη!

Ιδιωτικοποιήσεις (Πριν, 9/5/2008)

Αιχμή του δόρατος της επίθεσης του κεφαλαίου

Η πώληση του ΟΤΕ σημείο κορύφωσης και τομής της μακροχρόνιας και διεθνούς επιχείρησης ξεπουλήματος

Σημείο τομής στη μακροχρόνια διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων όχι μόνο από συμβολική αλλά και από ουσιαστική άποψη αποτελεί η πώληση του ΟΤΕ στον γερμανικό τηλεπικοινωνιακό κολοσσό, Ντόιτσε Τέλεκομ. Για συμβολικούς λόγους, στο βαθμό που το ξεπούλημα του ΟΤΕ αποτέλεσε το 1993 (όταν άνοιγε με τον πιο θεαματικό και βίαιο τρόπο η αυλαία των ιδιωτικοποιήσεων) την πιο μεγάλη πρόκληση της κυβέρνησης Μητσοτάκη προς τους εργαζόμενους και τα διαπλεκόμενα συμφέροντα, για να σημάνει τελικά και την πρόωρη πτώση της. Η επιτυχημένη τώρα πώληση του ΟΤΕ από την κυβέρνηση της ΝΔ με πολύ μικρότερες αντιδράσεις κλείνει έτσι έναν κύκλο στην επίθεση του κεφαλαίου που μπορεί να κράτησε πολύ περισσότερο χρόνο απ’ όσο αρχικά εκτιμούσε, δεν μπορεί ωστόσο παρά να αποτελεί για το ίδιο κορυφαία επιτυχία. Κι αυτό γιατί ο ΟΤΕ, κι εδώ είναι οι ουσιαστικοί λόγοι, δεν είναι μια τυχαία επιχείρηση. Επί πολλά χρόνια – πριν εισέλθουν στην αγορά οι ιδιώτες και αρχίσει ο ΟΤΕ από τα κέρδη του να χρηματοδοτεί τα πρώτα βήματα και την επέκτασή τους – βρισκόταν στην κορυφή των κερδοφόρων ελληνικών επιχειρήσεων, με χιλιάδες ακίνητα κι όλα …γωνία, δεκάδες χρυσοφόρες θυγατρικές και προνομιακή πρόσβαση σε πλήθος ξένων, βαλκανικών αγορών. Όλα αυτά τώρα τα παίρνουν προίκα οι Γερμανοί! Κλείνοντας αυτός ο κύκλος αξίζει να γίνει μια αποτίμηση των αποτελεσμάτων των ιδιωτικοποιήσεων. Με την πρώτη ματιά φαίνεται ότι οι μεγαλύτεροι χαμένοι ήταν οι καταναλωτές, δηλαδή οι εργαζόμενοι καταναλωτές μια και αυτοί υφίστανται τη μεγαλύτερη απώλεια εισοδήματος από τις ανατιμήσεις, στο όνομα των οποίων υποτίθεται ότι υλοποιήθηκαν οι ιδιωτικοποιήσεις. Το επιχείρημα (της ποσοτικής θεωρίας του ανταγωνισμού) σε απλά ελληνικά έλεγε ότι η απελευθέρωση των αγορών και η είσοδος των ιδιωτών θα αυξήσει τον ανταγωνισμό μεταξύ τους, καθώς ο ένας θα πουλάει πιο φθηνά από τον άλλον για να μη μας χάσει από πελάτες κι έτσι όλα θα είναι στα πόδια μας πάμφθηνα κι εν πλήρη αφθονία. Όλα αυτά τα χρόνια όμως που η αγορά «απελευθερώθηκε» από τα κρατικά μονοπώλια και τον κρατικό καθορισμό των τιμών τα εισιτήρια στα ακτοπλοϊκά πλοία εκσφενδονίστηκαν και για τους λογαριασμούς τηλεφωνίας και ηλεκτρικής ενέργειας δουλεύουμε πολλές περισσότερες ώρες ακόμη και μέρες. Μεγάλος χαμένος επίσης είναι οι εργαζόμενοι και το υψηλό επίπεδο των εργατικών κατακτήσεων, όπως η μονιμότητα και οι σχετικά καλές εργασιακές σχέσεις, που θυσιάστηκε στο βωμό της ιδιωτικοποίησης του ΟΤΕ. Υπήρξαν ωστόσο και κερδισμένοι. Στην Ελλάδα αυτός που ωφελήθηκε περισσότερο, από την εν εξελίξει διαδικασία ιδιωτικοποίησης καθαυτή, ήταν ο Βγενόπουλος της Μαρφίν, που από την διαμεσολάβηση (μαζεύοντας δηλαδή τις μετοχές του Οργανισμού από την ελληνική αγορά και πουλώντας τις στους Γερμανούς με καπέλο επειδή παίρνουν μαζί και το μάνατζμεντ) υπολογίζεται ότι θα κερδίσει 800 εκ. ευρώ! Παρόλα αυτά δεν πρόκειται για ελληνική ιδιαιτερότητα. Προκαλούν έκπληξη, απεναντίας, οι τρανταχτές ομοιότητες που παρουσιάζει η ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ με την αντίστοιχη βρετανική εμπειρία, σε ότι αφορά τα κέρδη που αποκόμισε το παρασιτικό χρηματιστικό κεφάλαιο! Τονίζει για του λόγου το αληθές ο βρετανός μαρξιστής Άντριου Γκλιν στο βιβλίο του Capitalism Unleashed (Oxford, 2006): «οι μεγάλοι κερδισμένοι από την ιδιωτικοποίηση ήταν αυτοί που κερδοσκόπησαν με τις μετοχές (πουλώντας τις με σκοπό το γρήγορο κέρδος), οι εταιρείες του Σίτι που κέρδισαν τεράστιες προμήθειες από τη διευθέτηση των ιδιωτικοποιήσεων και του μάνατζμεντ, η πληρωμή των οποίων παρέμεινε στα ύψη»! Οι ομοιότητες γίνονται ακόμη πιο εξόφθαλμες αν παραθέσουμε και την αμέσως επόμενη πρόταση όπου τονίζει πως «οι κύριοι χαμένοι ήταν εκείνοι οι εργάτες που έχασαν τις σχετικά καλοπληρωμένες συνδικαλισμένες θέσεις εργασίας»! Ότι ακριβώς συνέβη και στην Ελλάδα! Κατ’ εξοχήν κερδισμένος ωστόσο είναι το ιδιωτικό κεφάλαιο που ιδιοποιείται και εκμεταλλεύεται επενδύσεις μυθικής αξίας, οι οποίες ουδέποτε θα είχαν πραγματοποιηθεί αν δεν χρηματοδοτούνταν επί δεκαετίες από το υστέρημα μιας ολόκληρης κοινωνίας. Με αυτή την έννοια οι ιδιωτικοποιήσεις στρέφονται εναντίον του δημοσίου συμφέροντος στο βαθμό που συνιστούν καταλήστευση και οικειοποίηση από το κεφάλαιο κοινωνικών πόρων. Ο τρίτος στη σειρά που κερδίζει τα μέγιστα από τις ιδιωτικοποιήσεις είναι το κράτος που διευθύνει την επιτυχή υλοποίησή τους και εισπράττει το τίμημα, καταφέροντας με αυτό τον τρόπο να μειώσει το δημόσιο χρέος. Ενδεικτικά από τον Μάρτιο του 2004, που ανέλαβε η ΝΔ, μέχρι πρόσφατα και χωρίς να υπολογίζονται τα έσοδα από το ξεπούλημα του ΟΤΕ, είχαν εισρεύσει στα κρατικά ταμεία από ιδιωτικοποιήσεις 6,23 δισ.! Αναδεικνύεται ωστόσο με αυτό τον τρόπο, των ταμειακών ωφελειών, ότι οι ιδιωτικοποιήσεις δεν είναι απλά άρρηκτα συνυφασμένες με την πιο προωθημένη νεοφιλελεύθερη πολιτική, αλλά η αιχμή του δόρατός της! Διαφορετικά ειπωμένο, οι ιδιωτικοποιήσεις αποτελούν την πιο εύκολη λύση για τη σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών (υπό τον όρο βέβαια ότι οι δωρεές προς το κεφάλαιο δεν αυξάνονται ανεξέλεγκτα όπως συμβαίνει τώρα), τη μείωση του δημόσιου τομέα, την εισβολή των κανόνων της αγοράς σε κάθε τομέα κοινωνικής δραστηριότητας και τη μαζική καταστροφή ανεπαρκώς αξιοποιούμενου κεφαλαίου. Αυτή η πλευρά λύνει πιθανά και το ερώτημα που φυσιολογικά γεννιέται για την αδυναμία που έδειξε το εργατικό κίνημα τόσες δεκαετίες τώρα σε Ανατολή και Δύση να αποτρέψει τη λαίλαπα των ιδιωτικοποιήσεων. Η τεράστια σημασία που διαδραματίζουν για το κεφάλαιο οι ιδιωτικοποιήσεις φαίνεται και από τη συναίνεση που υπάρχει μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Προκαλεί για παράδειγμα γέλιο αλλά και οργή η απουσία πρωτοτυπίας από το νυν και τον πρώην υπουργό Οικονομίας όταν δείχνουν την επιμονή τους στο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γ. Αλογοσκούφης στην εισηγητική έκθεση του φετινού κρατικού προϋπολογισμού (σελ. 133): «Οι ιδιωτικοποιήσεις είναι κεντρικός άξονας της οικονομικής πολιτικής». Και ο προκάτοχός του, Ν. Χριστοδουλάκης, στο βιβλίο του Το νέο τοπίο της ανάπτυξης (Καστανιώτης, 1988), (σελ. 93): «Σήμερα οι ιδιωτικοποιήσεις αποτελούν βασική συνιστώσα του προγράμματος διαρθρωτικών αλλαγών που εξήγγειλε η κυβέρνηση τον Μάρτιο του 1988». «Κεντρικός άξονας» για τη ΝΔ, λοιπόν, «βασική συνιστώσα» για το ΠΑΣΟΚ οι ιδιωτικοποιήσεις! Οι τραγικές για τους εργαζόμενους επιδόσεις του ΠΑΣΟΚ στις ιδιωτικοποιήσεις, που κάνουν να ηχούν αστείες οι σημερινές καταγγελίες του, φαίνονται καλύτερα στον επόμενο πίνακα, που προέρχεται από την τελευταία έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, με τίτλο Η ελληνική οικονομία και η απασχόληση (σελ. 232) και δείχνει τις ιδιωτικοποιήσεις που έγιναν κάθε χρόνο: 1991: Τράπεζα Πειραιώς 1992: ΑΓΕΤ, Λεωφορεία Αθήνας, Ναυπηγεία Εκλευσίνας. 1993: Τράπεζα Αθηνών, Ελληνική Εταιρεία Ζάχαρης, άδειες κινητής τηλεφωνίας. 1994: Ναυπηγεία Νεωρίου Σύρου 1996: ΟΤΕ Ι 1997: ΟΤΕ ΙΙ 1998: Τράπεζα Μακεδονίας – Θράκης, Γενική Τράπεζα, Τράπεζα Κρήτης, Ελληνικά Πετρέλαια Ι, Τράπεζα Κεντρικής Ελλάδας, ΟΤΕ ΙΙΙ, ΧΑΑ Ι. 1999: Ιονική Τράπεζα, ΟΤΕ ΙV, ΔΕΠΑ, ΕΥΔΑΠ, Ολύμπικ Κέτερινγκ Ι, Ολύμπικ Κέτερινγκ ΙΙ, Ντιούτι Φρι, ΕΛΠΕ ΙΙ. 2000: ΕΤΒΑ Ι, ΕΛΠΕ ΙΙΙ, ΕΛΒΟ, ΧΑΑ ΙΙ, Κοσμοτέ, Εμπορική Τράπεζα, Αγροτική Τράπεζα. 2001: ΟΠΑΠ Ι, Διώρυγα Κορίνθου, ΟΛΘ, ΕΥΑΘ, Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, ΔΕΗ Ι, ΟΤΕ V. 2002: ΕΤΒΑ ΙΙ, ΟΠΑΠ ΙΙ, ΟΤΕ VI, Μαρίνες Αττικής, ΔΕΗ ΙΙ, Ολύμπικ Κέτεριγνκ ΙΙΙ. 2003: ΕΛΠΕ IV, Ντιούτι Φρι ΙΙ, Αγνό, Μον Παρνέ, ΟΠΑΠ ΙΙΙ, ΧΑΑ ΙΙΙ, ΟΛΠ, ΕΤΕ Ι, ΔΕΗ ΙΙΙ. 2004: Εθνική Τράπεζα, ΕΛΠΕ V. 2005: ΟΠΑΠ IV, OTE VIΙI. 2006: ATE, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, ΕΛΤΑ, Εμπορική Τράπεζα. 2007: ΟΤΕ ΙΧ, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο ΙΙ. Δεν είναι μετά υποκρισία να διαμαρτύρεται το ΠΑΣΟΚ για τις ιδιωτικοποιήσεις της επάρατου; Ή, να παρουσιάζει ως βάλσαμο τις μετοχοποιήσεις όταν γίνεται σήμερα φανερό πως αυτές άνοιξαν το δρόμο για το οριστικό και αμετάκλητο ξεπούλημα, χώρια φυσικά του γεγονότος ότι το τμηματικό ξεπούλημα αποτελούσε κίνηση ανάγκης για το κεφάλαιο, καθώς κανείς δεν είχε τη δυνατότητα να αγοράσει για παράδειγμα ολόκληρο τον ΟΤΕ; Ίδια φυσικά σπουδή στην υλοποίηση των ιδιωτικοποιήσεων επέδειξαν οι μεταλλαγμένοι σοσιαλιστές σε όλο τον κόσμο. Ακόμη και στη Γαλλία το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’90 η κυβέρνηση του Λαϊονέλ Ζοσπέν, της «πλουραλιστικής Αριστεράς» όπως παρουσιαζόταν, ιδιωτικοποίησε περισσότερες δημόσιες επιχειρήσεις απ’ όσες είχαν ιδιωτικοποιήσει οι έξι προηγούμενες κυβερνήσεις μαζί! Παρότι κανείς δεν αμφιβάλλει ότι οι ιδιωτικοποιήσεις αποτελούν σανίδα σωτηρίας για το κεφάλαιο στο βαθμό που με την απόσυρση των κρατικών επιχειρήσεων ή το άνοιγμα των αγορών τού προσφέρονται νέοι παρθένοι σχετικά τομείς δραστηριοποίησης, παρόλα αυτά οι ιδιωτικοποιήσεις δεν επιλύουν αλλά, μακροπρόθεσμα, οξύνουν την κρίση. Μέχρι στιγμής οι κρατικές επιχειρήσεις ακόμη κι όταν χαράτσωναν τους εργαζόμενους με τα τιμολόγιά τους, απέναντι στο κεφάλαιο εξαντλούσαν όλη τους την εύνοια, προσφέροντάς του από φθηνές έως δωρεάν εισροές. Λειτουργούσαν έτσι ενίοτε και σαν ένας συγκαλυμμένος μηχανισμός αναδιανομής. Με αυτό τον τρόπο διευκόλυναν την αναπαραγωγή του κεφαλαίου κατά τη διάρκεια όλης της μεταπολεμικής περιόδου όταν ο κρατικός τομέας γνώρισε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη από καταβολής καπιταλισμού. Το τσάμπα χρήμα που έδιναν στην Ελλάδα οι κρατικές τράπεζες (κοινώς θαλασσοδάνεια) επί δεκαετίες είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, άλλο παράδειγμα το φθηνό ρεύμα της ΔΕΗ στην Πεσινέ. Όταν όμως τη θέση της πάντα πρόθυμης να εξυπηρετήσει κρατικής υπηρεσίας πάρει το ίδιο το κεφάλαιο οι διευκολύνσεις κόβονται και ο ανταγωνισμός φτάνει μέχρι το τέρμα. Τότε επιχειρήσεις κλείνουν επειδή πνίγονται από τους τόκους και τους λογαριασμούς του ρεύματος και η κρίση του κεφαλαίου οξύνεται αφού πρώτα έχει ρίξει στη μάχη άλλη μια εφεδρεία. Οι αστρονομικοί λογαριασμοί ρεύματος που πλήρωναν οι επιχειρήσεις στην Καλιφόρνια το 2002 και τα εξωφρενικά τέλη διοδίων που είχαν επιβάλλει στους ιδιωτικούς αυτοκινητόδρομους της Αργεντινής οι διαχειριστές τους κατά το αποκορύφωμα της κρίσης είναι τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα των καταστροφικών αποτελεσμάτων των ιδιωτικοποιήσεων!