Με ατζέντα ΣΕΒ συζητούν Τρόικα και κυβέρνηση (Πριν, 29/9/2013)

Δεν έχει τέλος η πτώση των μισθών στην Ελλάδα, ως αποτέλεσμα των καθημερινών ανατροπών που συντελούνται στο χώρο εργασίας, σε βάρος των μισθωτών. Τα τελευταία δυσάρεστα νέα ήρθαν από την ελληνική στατιστική υπηρεσία και αφορούν το δεύτερο τρίμηνο του 2013, οπότε στην Ελλάδα καταγράφτηκε μείωση των μισθών κατά 7,5%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου χρόνου, του 2012. Σημασία μάλιστα έχει πως και τότε, το δεύτερο τρίμηνο του 2012, σε σχέση με έναν χρόνο πριν, το 2011, είχε καταγραφεί μια εξ ίσου θεαματική πτώση, της τάξης του 7,5%.

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ

Το δράμα που ζουν οι εργαζόμενοι της Ελλάδας με ευθύνη της κυβέρνησης Σαμαρά, της Τρόικας και της αστικής τάξης που παραγγέλνει κάθε φορά τα μέτρα, φωτίζεται καλύτερα αν δούμε δύο ακόμη στοιχεία. Αρχικά, ότι την ίδια περίοδο (δεύτερο τρίμηνο του 2013) κατά μέσο όρο στην ΕΕ των 28 κρατών μελών οι μισθοί αυξήθηκαν κατά 1%. Το δεύτερο στοιχείο που προκαλεί εντύπωση είναι πως σε καμιά, μα καμιά άλλη χώρα της ΕΕ δεν καταγράφεται τέτοια θεαματική μείωση μισθών, παρότι στις χώρες όπου εφαρμόζεται το Μνημόνιο (πχ Ισπανία, Κύπρος, Πορτογαλία) κι εκείνες που διέρχονται κρίση χρέους ή είναι στα πρόθυρα της (πχ. Σλοβενία) οι μισθοί μειώνονται σταθερά, αντίθετα με τις άλλες χώρες. Κοινή συνισταμένη των παραπάνω είναι πως η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της επίθεσης του κεφαλαίου που επιχειρεί να εκθεμελιώσει ό,τι κατακτήθηκε την μεταπολεμική περίοδο. Σε αυτή την επίθεση, που δεν έχει τέλος, η πάντα πρόθυμη κυβέρνηση παίζει τον ρόλο πολιορκητικού κριού διευκολύνοντας την επιβολή της “ατζέντας ΣΕΒ”, μιας λίστας με δράσεις που έμπαινε επιτακτικά εδώ και χρόνια με κάθε αφορμή και τώρα ήρθε η ευκαιρία να εφαρμοστεί μέχρι τέλους.

Τα όσα συζητιούνται μεταξύ Τρόικας και κυβέρνησης τις τελευταίες μέρες είναι πολύ χαρακτηριστικά. Η δόση δε του 1 δισ. ευρώ που πρέπει να καταβληθεί εντός Οκτωβρίου αποτελεί ιδανικό μέσο εκβιασμού για την Τρόικα και ιδανικό επίσης φύλλο συκής για τους εγχώριους συνεργάτες της, που μπορούν να εμφανίζονται ότι δεν θέλουν μεν, αλλά τι άλλο να κάνουν για να μην πτωχεύσουμε…

Τα μέτωπα που ξεχωρίζουν είναι τουλάχιστον τέσσερα: Η απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, το κλείσιμο της αμυντικής βιομηχανίας και της ΛΑΡΚΟ, η προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ και η λήψη μέτρων για να κλείσουν τα κενά στα δημόσια οικονομικά και το ασφαλιστικό. Η προτεραιότητα που έχει η απελευθέρωση, δηλαδή η διευκόλυνση των απολύσεων, επιβεβαιώθηκε από τις Βρυξέλλες, δια στόματος του Όλι Ρεν όταν απάντησε σε σχετική ερώτηση του Νίκου Χουντή, αποκαλύπτοντας έτσι την ευθύνη της ΕΕ στην εφαρμογή του εργασιακού Μεσαίωνα. Άμεσος στόχος των ελλήνων βιομηχάνων είναι το μηνιαίο όριο απολύσεων στις μεγάλες επιχειρήσεις από 5% που είναι σήμερα (ενώ μέχρι το πρώτο Μνημόνιο ήταν 2%) να πάει στο 10%, δηλαδή να διπλασιαστεί. Πρόκειται για μέτρο που θα δώσει νέα ώθηση στην ανεργία, όπως το δικό της μερίδιο για την αύξηση της ανεργίας στο επίπεδο του 27% είχε η προηγούμενη αύξηση του ορίου απολύσεων, χωρίς να προσθέσει το παραμικρό θετικό στην αύξηση του προϊόντος. Μοναδικοί κερδισμένοι θα είναι επομένως οι βιομήχανοι που θα μειώσουν το εργατικό κόστος οδηγώντας χιλιάδες ακόμη εργαζόμενους στην εξαθλίωση.

Αύξηση της ανεργίας θα προκαλέσουν επιπλέον και τα σχέδια της Τρόικας για το κλείσιμο της αμυντικής βιομηχανίας (ΕΑΣ, ΕΛΒΟ) και της μεταλλευτικής εταιρείας ΛΑΡΚΟ. Εδώ οι Τροϊκανοί λειτουργούν σαν εμπορικοί αντιπρόσωποι της γερμανικής και αμερικάνικης κυρίως αμυντικής βιομηχανίας (παρότι και τα ελληνικά ιδιωτικά συμφέροντα κάθε άλλο παρά αμελητέα είναι στον κλάδο που ζει από τις κρατικές παραγγελίες) η οποία εποφθαλμιά τις παραγγελίες των εγχώριων βιομηχανικών μονάδων. Ακόμη όμως και τα πιο ήπια σχέδια αναδιάρθρωσης του κλάδου προβλέπουν την απόλυση 1.500 εργαζομένων που έχουν πολύ υψηλή ειδίκευση. Για την διευκόλυνση των ιδιωτών που θα αγοράσουν τις δύο μεγάλες εταιρείες ύδρευσης (ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ) η Τρόικα επέβαλε την αποπληρωμή οφειλών των δήμων ύψους 163 εκ. ευρώ τα οποία θα αποπληρωθούν κατά προτεραιότητα από τους αποδιδόμενους πόρους. Έτσι την ώρα που οι δήμοι κλείνουν βρεφονηπιακούς σταθμούς κι απολύουν μαζικά προσωπικό θα ξεχρεώνουν τους λογαριασμούς τους στις εταιρείες ύδρευσης, για να επιταχυνθεί η ιδιωτικοποίηση.

Το σημαντικότερο μέλημα ωστόσο της Τρόικας σχετίζεται με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, η πρώτη μορφή του οποίου θα κατατεθεί στις 7 Οκτωβρίου. Ειδικότερα τα κενά που ήδη παρατηρούνται, ως αποτέλεσμα της ύφεσης και της αδυναμίας των φορολογουμένων να πληρώσουν τα παράλογα χαράτσια (με τα χρέη των πολιτών προς την εφορία να αγγίζουν τον Αύγουστο το επίπεδο ρεκόρ των 60 δισ. ευρώ), προετοιμάζουν το έδαφος για νέα αντιλαϊκά μέτρα και μειώσεις των ασφαλιστικών παροχών ακόμη και των συντάξεων για να μειωθεί το έλλειμμα του ασφαλιστικού συστήματος που ανέρχεται σε 6 δισ. και προέκυψε φυσικά κυρίως από την κρατική υποχρηματοδότηση. Αλλά αυτό είναι μάλλον άσχετο θέμα για την κυβέρνηση… 

Μισθοί Βουλγαρίας και Κίνας! Το Μνημόνιο «πέτυχε»… (Επίκαιρα 3-9.1.2013)

Ας μην ξανατεθεί το ερώτημα για το κατά πόσο εφαρμόζονται ή όχι τα Μνημόνια που ψηφίζονται. Την απάντηση έδωσε το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας την προηγούμενη Πέμπτη 27 Δεκέμβρη, δημοσιοποιώντας τα συγκεντρωτικά στοιχεία για την αγορά εργασίας κατά το πρώτο εννιάμηνο του 2012. Εν συντομία, μισθοί 300 ευρώ για μία στις δύο νέες προσλήψεις και ελαστική απασχόληση για έναν στους δύο εργαζόμενους είναι η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα, που βεβαιώνει ότι οι συνταγές της Τρόικας μπορεί να μην κατάφεραν να μειώσουν το δημόσιο χρέος, όπως υπόσχονταν για να εμφανιστούν ως αναγκαίες, αλλά κατάφεραν να επιβάλλουν στην Ελλάδα μισθούς Βουλγαρίας και Κίνας.

Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία των Επιθεωρητών Εργασίας από τις 502.598 προσλήψεις οι 217.126 αφορούσαν θέσεις εργασίας μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης που σημαίνει είτε καθημερινή 4ωρη απασχόληση είτε για 3 ημέρες την εβδομάδα. Στο βαθμό μάλιστα που αυτές οι προσλήψεις αφορούν ανειδίκευτο προσωπικό η αμοιβή ανέρχεται σε 295 ευρώ μεικτά! Αυτός είναι ο μισθός που διαμορφώθηκε με το δεύτερο Μνημόνιο τον Φεβρουάριο του 2012, το οποίο ήταν προϋπόθεση για να εγκριθεί από τους πιστωτές μας (ΕΕ, ΔΝΤ) η αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους. Συγκλονιστικά είναι τα στοιχεία που αφορούν επίσης τις εργασιακές σχέσεις. Συνολικά σε 60.762 εργαζόμενους παρατηρήθηκε αλλαγή της σύμβασης εργασίας που αφορά είτε μείωση του ωραρίου εργασίας από 8ωρο σε 4ωρο είτε εκ περιτροπής εργασία. Περιττό δε να ειπωθεί, τέλος, πως συγκρίνοντας με την αντίστοιχη χρονική περίοδο του 2011 οι προσλήψεις τον προηγούμενο χρόνο ήταν πολύ λιγότερες.

Λιγότερες και χειρότερες θέσεις εργασίας

Συμπερασματικά λοιπόν κάθετη μείωση της απασχόλησης, με λιγότερες και πολύ χειρότερες θέσεις εργασίας είναι τα «καλά» που έφεραν τα Μνημόνια από το 2010 μέχρι το 2012. Τα δεινά όμως των εργαζομένων στην Ελλάδα δεν σταματούν εδώ. Οι μειώσεις στους μισθούς των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα όπως αποφασίστηκαν με το τρίτο Μνημόνιο το Νοέμβριο του 2012 και σε όλη την οικονομία εξ αιτίας των αυξημένων φόρων, τουλάχιστον αυτοί οι δύο παράγοντες, προεξοφλούν ότι η συρρίκνωση των αποδοχών θα συνεχιστεί σε όλη τη διάρκεια του 2013.

Μερίδιο της εργασίας (μισθών) στο ΑΕΠ
Έτος	Ποσοστό	Έτος	Ποσοστό
1981	69,6%	1998	64,5%
1982	70,3%	1999	65,5%
1983	72,6%	2000	63,2%
1984	70,6%	2001	61,3%
1985	70,8%	2002	64,6%
1986	67,3%	2003	62,6%
1987	67,1%	2004	61,9%
1988	67,3%	2005	62,2%
1989	69,2%	2006	60,7%
1990	69,8%	2007	60,4%
1991	65,0%	2008	60,4%
1992	64,1%	2009	61,9%
1993	62,3%	2010	61,9%
1994	62,0%	2011	60,3%
1995	63,2%	2012	55,6%
1996	62,8%	2013	53,2%
1997	64,6%	2014	53,2%

Πηγή: European Commission: Statistical Annex of European Economy, Autumn 2012

Η δεινή θέση των εργαζομένων στην Ελλάδα απεικονίζεται ανάγλυφα στο γράφημα και τον πίνακα που παραθέτουμε, όπου παριστάνεται το μερίδιο των μισθών στο ΑΕΠ. Εκεί φαίνεται πεντακάθαρα πόσο αυθαίρετες είναι οι κατηγορίες που διατυπώνονται από τους απολογητές των Μνημονίων για τους υψηλούς μισθούς και την αξιοζήλευτη υποτίθεται θέση των εργαζομένων στην Ελλάδα. Οι αριθμοί, προερχόμενοι μάλιστα από την ίδια την ΕΕ, βεβαιώνουν το αντίθετο: Από ένα μερίδιο της τάξης του 70% σχεδόν του ΑΕΠ που αντιπροσώπευαν οι μισθοί το 1981, το 2012 μειώθηκαν στο 56% και τα δύο επόμενα χρόνια, με βάση προβλέψεις, θα πέσουν ακόμη πιο χαμηλά, στο 53,2% του ΑΕΠ. Τότε προφανώς θα έχουμε έρθει ακόμη πιο κοντά στην «εξαγγελία» που είχε κάνει ο Πολ Τόμσεν στην ευρωβουλή την άνοιξη για μισθούς στην Ελλάδα στο ύψος των 200 ευρώ. Αυτό είναι το επίπεδο των «φυσιολογικών» μισθών για τη χώρα μας κατά την εκτίμησή του αξιωματούχου της Τρόικας κι αυτό το σχέδιο υλοποιείται σταθερά με την αφειδώλευτη βοήθεια των κυβερνήσεων των Μνημονίων και των κομμάτων που σταθερά τις υπηρετούν: ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΛΑΟΣ και ΔΗΜΑΡ. Η πτώση του μεριδίου των μισθών όσο κι αν επηρεάζεται από την αύξηση της ανεργίας (η οποία εξουδετερώνεται κατά ένα σημαντικό μέρος από την ένταξη στις τάξεις των εργαζομένων μεσαίων στρωμάτων των οποίων η κοινωνική θέση υποβαθμίζεται) δείχνει την αυξανόμενη εξαθλίωση των εργαζομένων. Από την άλλη, επίσης, δείχνει ότι η περίοδο της κρίσης δεν σημαίνει απώλειες για όλες τις κοινωνικές τάξεις, καθώς το κενό που αφήνουν οι μισθοί καλύπτεται από τα κέρδη.

Στο ναδίρ οι ελληνικοί μισθοί

Αξίζει μάλιστα να υπογραμμίσουμε πως το μερίδιο των μισθών στο σύνολο του ΑΕΠ στην Ελλάδα για το 2012 (56%) βρίσκεται πολύ πιο χαμηλά από τον μέσο όρο της ευρωζώνης των 17 (65%), της ΕΕ των 27 (66%) κι επίσης των ΗΠΑ (64%) και της Ιαπωνίας (67%). Κατά συνέπεια το μερίδιο των μισθών στην Ελλάδα δεν είναι χαμηλό μόνο αν το εξετάσουμε διαχρονικά, αλλά ακόμη κι αν το συγκρίνουμε σε διεθνές επίπεδο. Με άλλα λόγια στην Ελλάδα ουδέποτε παρατηρήθηκε μια υπερβολή στις αμοιβές η οποία έπρεπε να διορθωθεί, όπως διατείνεται η Τρόικα κι ο νεοφιλελευθερισμός προκειμένου να αποσπάσουν την συναίνεση των εργαζομένων στα μέτρα λιτότητας που επιβάλλουν.

Οι στατιστικές τους ωστόσο μια τέτοια «αρρυθμία» επικαλούνται. Ειδικότερα, με καθαρά επιλεκτικό τρόπο η Τρόικα υποδεικνύει την σημαντική αύξηση του ονομαστικού μοναδιαίου κόστους εργασίας στην Ελλάδα την προηγούμενη δεκαετία η οποία υποτίθεται κατέστησε την Ελλάδα απαγορευμένη ζώνη για επενδύσεις. Το επιχείρημα συμπληρώνεται από την επίδειξη της συγκράτησης της αύξησης του κόστους εργασίας στη Γερμανία, το οποίο αντιπαραβάλλεται με ότι συνέβη στη χώρα μας.

Δεν υπάρχει τίποτε που να βρίσκεται πιο μακριά από την αλήθεια, παρότι ο παραπάνω συλλογισμός περιέχει αδιαμφισβήτητες πραγματικότητες. Για παράδειγμα, μια πρώτη αλήθεια είναι ότι το ονομαστικό μοναδιαίο κόστος εργασίας στην Ελλάδα αυξήθηκε σημαντικά τα χρόνια που προηγήθηκαν του Μνημονίου. Με βάση την ίδια πηγή (Ευρωπαϊκή Επιτροπή) από το 2005 ως το 2010 αυξήθηκε κατά 13,1% όταν στη ευρωζώνη των 17 αυξήθηκε λιγότερο: κατά 9,8%. Ενώ στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ κατά μέσο όρο αυξήθηκε κατά 11,6%. Η εικόνα ωστόσο αυτή αποδεικνύεται εντελώς πλασματική αν αντί για την εξέλιξη του ονομαστικού εξετάσουμε την εξέλιξη του πραγματικού κόστους εργασίας, που περιγράφει το κόστος εργασίας αν αφαιρέσουμε τον πληθωρισμό. Ξέροντας την «έφεση» που ανέκαθεν επιδείκνυε η ελληνική οικονομία στον πληθωρισμό, είναι προφανές ότι το πραγματικό κόστος είναι πολύ πιο αξιόπιστο μέγεθος, περιγράφει δηλαδή την πραγματικότητα χωρίς αλλοιώσεις. Εξετάζοντας την ίδια περίοδο, από το 2005 ως το 2010, το πραγματικό μοναδιαίο κόστος εργασίας στην Ελλάδα δεν αυξήθηκε αλλά μειώθηκε(!), αντιπροσωπεύοντας την χρονιά που επιβλήθηκε το μνημόνιο το 98,6% του επιπέδου που βρισκόταν το 2005. Βρέθηκε έτσι στο επίπεδο του 1993! Την ίδια περίοδο (2005-2010) το πραγματικό εργατικό κόστος στην ευρωζώνη των 17 αυξήθηκε κατά 1,4% και στην ΕΕ των 27 κατά 1,1%, ακολούθησε δηλαδή αντίθετη πορεία με το ελληνικό αλλά και το γερμανικό που μειώθηκε κατά 1% φτάνοντας το 2010 στο 99% του επιπέδου του 2005.

Η απάτη των επιχειρημάτων της Τρόικας

Υπάρχει ωστόσο κάτι ακόμη πιο σημαντικό που δείχνει την πολιτική απάτη που υπάρχει πίσω από τα επιχειρήματα της Τρόικας και των νεοφιλελεύθερων ορκισμένων κυνηγών του …εργατικού κόστους. Ένας επενδυτής που θέλει να επιλέξει χώρα για να εγκαταστήσει την μονάδα παραγωγής του ποτέ δεν ρωτάει με τι ρυθμό αυξάνονται από έτος σε έτος οι μισθοί και τα ημερομίσθια στην α και την β χώρα. Ρωτάει πόσο είναι οι μισθοί και τα ημερομίσθια στην α και την β χώρα κι αποφασίζει με βάση το απόλυτο ύψος τους, όχι την εξέλιξή τους στο χρόνο. Προφανώς αν οι διαφορές είναι μικρές μεταξύ των δύο χωρών αρκούν λίγα χρόνια ταχείας αύξησης του εργατικού κόστους στη μια και σταθεροποίησης ή μείωσης στην άλλη ώστε να υπάρξει σύγκλιση και η πρώτη να χάσει το προνόμιο της φθηνής εργασίας, αν υποθέσουμε ότι πρόκειται για ένα τόσο αξιοζήλευτο συγκριτικό πλεονέκτημα που πρέπει να το διαφυλάξει με νύχια και με δόντια… Να υποστηρίζει όμως κάποιος ότι η μεγαλύτερη αύξηση του εργατικού κόστους στην Ελλάδα σε σχέση με την Γερμανία είχε ως αποτέλεσμα η Γερμανία να καταστεί ανταγωνιστικότερη ως προς το εργατικό κόστος είναι καθαρός παραλογισμός γιατί παραγνωρίζει το πιο απλό: ότι οι μισθοί και τα ημερομίσθια στην Γερμανία εξακολουθούν και είναι πολλαπλάσια των ελληνικών. Δεν υπάρχει δηλαδή σύγκριση…

Αυτό επομένως που έπρεπε να πουν εξ αρχής η Τρόικα και τα κόμματα του Μνημονίου είναι ότι ο σκοπός τους ήταν να φτάσουν οι μισθοί στο επίπεδο της Βουλγαρίας και της Κίνας. Δεν υπήρχε λόγος να περάσουμε πρώτα από την Γερμανία χρησιμοποιώντας συγκρίσεις που προσβάλλουν τη νοημοσύνη μας…

Έρχονται και νέα μέτρα, στόχος ο ιδιωτικός τομέας (Πριν, 7/2/2010)

Μένοντας στις κυβερνητικές δηλώσεις μόνο των τελευταίων λίγων εβδομάδων (αποφεύγοντας δηλαδή να ασχοληθούμε με όσα έλεγε ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου ακόμη και τον Δεκέμβριο όταν διαβεβαίωνε από τις Βρυξέλλες ότι «το να κόψεις σήμερα τον μισθό ή τη σύνταξη δεν δημιουργεί βιωσιμότητα στην ελληνική οικονομία»), η προσπάθεια να πεισθούν οι εργαζόμενοι να αποδεχθούν τα αντιλαϊκά μέτρα συνοδεύτηκε από την επίκληση δύο κραυγαλέων ψεμάτων. Δύο προκλητικές αναλήθειες, δύο ωμά ψεύδη επαναλήφθηκαν κατά κόρον από την κυβέρνηση προκειμένου να εξαπατήσουν τους εργαζόμενους. Πρώτον, ότι τα αντεργατικά αυτά μέτρα είναι τα τελευταία και δεν πρόκειται να ληφθούν άλλα. Και δεύτερον, ότι οι περικοπές στους μισθούς αφορούν μόνο τον δημόσιο τομέα και τις ΔΕΚΟ.

Όσο αδιαμφισβήτητη ήταν η ανακούφιση που ένιωσαν τα κέντρα της ολιγαρχίας εντός κι εκτός Ελλάδας από την εξαγγελία των μέτρων, άλλο τόσο εμφανής έγινε από την πρώτη στιγμή κι η αδημονία τους για το επόμενο,  τρίτο …πακέτο. Γιατί, ας μην ξεχνάμε ότι τα μέτρα – φωτιά που ανακοίνωσε η κυβέρνηση την Τρίτη ήταν το δεύτερο πακέτο μέτρων. Το πρώτο είχε ανακοινωθεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου (κι εντεταλμένο του ΔΝΤ στην Ελλάδα) την Τρίτη 2 Φεβρουαρίου, λίγες ώρες μετά τη συνάντησή του με τους πολιτικούς αρχηγούς στο Μέγαρο Μαξίμου. Περιελάμβανε δε γενικό πάγωμα μισθών στο δημόσιο, αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και νέα αύξηση των φόρων στα καύσιμα, που ήταν η δεύτερη αύξηση για το 2010. Μέτρα που αποδείχθηκαν ανεπαρκή απ’ ότι φάνηκε, όπως θα αποδειχθούν και τα τελευταία. Σε τούτο το συμπέρασμα συνηγορούν τα εξής. Πρώτο, οι δηλώσεις του αρμόδιου επιτρόπου της ΕΕ, Όλι Ρεν, την Τετάρτη στην ιταλική εφημερίδα Κοριέρε ντε λα Σέρα ότι το φθινόπωρο πρέπει να ανακοινωθεί νέο σύνολο μέτρων, το τρίτο. Δεύτερο, οι πανομοιότυπες δηλώσεις του σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες μετά τις ανακοινώσεις του Γ. Πεταλωτή, όταν τόνισε πως θα χρειαστούν επιπρόσθετα μέτρα για το 2011 και το 2012. Τρίτο, η προτροπή μέσω της γερμανικής εφημερίδας, Μπιλντ, γερμανών πολιτικών και οικονομικών παραγόντων να πουλήσουμε νησιά και την Ακρόπολη, που όσο γελοία κι αν ηχεί, εκφράζει αυτό ακριβώς το κλίμα: ότι αν τυχόν και περάσει το πακέτο των μέτρων που εξαγγέλθηκε, τότε το τρίτο, τέταρτο και πέμπτο πακέτο θα είναι απλώς θέμα χρόνου. Ένα τέταρτο γεγονός που υπογραμμίζει ότι το νέο πακέτο μέτρων είναι προ των πυλών, προέρχεται από την εντυπωσιακή αναποτελεσματικότητα του δεύτερου. Το πόσο σωτήριες για την οικονομία απέβησαν οι αντιλαϊκές εξαγγελίες της Τρίτης φάνηκε την Πέμπτη όταν η νέα έκδοση των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου απορροφήθηκε από την αγορά με επιτόκιο 6,37%, όταν τα προηγούμενα είχαν πουληθεί με 6,2%. Παρότι μάλιστα τα ομόλογα ήταν δεκαετή (κι έπρεπε να αγοραστούν φθηνότερα) κι όχι πενταετή όπως τα προηγούμενα που εξέδωσε το ελληνικό δημόσιο στο αποκορύφωμα της κρίσης, πληρώσαμε μεγαλύτερο επιτόκιο! Νάτο λοιπόν, έτοιμο το νέο επιχείρημα που θα επικαλεστεί η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ – ΔΝΤ – ΕΕ, απ’ τη στιγμή που αναγόρευσε τις αγορές σε κριτή της οικονομικής της πολιτικής: «Οι αγορές δεν χαρακτήρισαν επαρκή τα μέτρα, είναι ανάγκη να ληφθούν κι άλλα»!

Το δεύτερο ψέμα της κυβέρνησης σχετιζόταν με την ομάδα που αφορούσαν τα οικονομικά μέτρα. Στον αντίποδα των κυβερνητικών διαβεβαιώσεων, τα μέτρα δεν αφορούν μόνο τους δημόσιους υπάλληλους! Οι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα, όπως έγινε ήδη σαφές, είναι απλώς τα πρώτα θύματα της επίθεσης. Οι δηλώσεις του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Αμαντέου Αλφατάζ, που δημοσιεύτηκαν στο προχθεσινό Τύπο, δεν άφηναν κανένα περιθώριο παρερμηνείας. Απαντώντας σε ερώτηση για το κατά πόσο η περικοπή μισθών κι επιδομάτων του δημόσιου τομέα θα πλήξει και τον ιδιωτικό απάντησε: «Σε πολλές χώρες έγινε αυτό. Τα μέτρα για τους μισθούς του δημοσίου έχουν επίπτωση και στον ιδιωτικό τομέα, με την έννοια ότι στην ίδια αγορά εργασίας είναι φυσικό να υπάρχει αλληλεξάρτηση ανάμεσα στους μισθούς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα». Το πώς άνοιξε η όρεξη των βιομηχάνων φάνηκε πεντακάθαρα κι από τη δήλωση που έκανε ο εκπρόσωπος του ΣΕΒ, Χάρης Κυριαζής, στη συνάντηση με τον Γ. Παπανδρέου, όταν έσπευσε να τονίσει πως «η κρίση πλήττει εξ ίσου τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα»…

Με βάση τα παραπάνω συμπεραίνεται πως τα μέτρα της κυβέρνησης είναι η πρώτη πράξη σε ένα πρωτοφανές αντεργατικό πραξικόπημα που ετοιμάζεται. Αν περάσουν αυτά θα ‘ρθουν κι άλλα μέτρα ακόμη πιο σκληρά και ανελέητα, που θα καταδικάσουν στην εξαθλίωση όλη την εργαζόμενη πλειοψηφία, τους συνταξιούχους και τη νεολαία!

Φορομπηξία και μείωση μισθών ετοιμάζουν ΠΑΣΟΚ – ΕΕ (Πρν, 10/1/2009)

Τριετές κι όχι τετραετές το Πρόγραμμα Σταθερότητας κατ’ εντολή του Α. Παπανδρέου

 Με νυχτερινή (ν)τροπολογία αύξησαν τους φόρους σε τσιγάρα και ποτά και χάρισαν φόρους στους εφοπλιστές

Με την απειλή εφαρμογής ενός επαχθούς και μακροχρόνιου προγράμματος άγριας λιτότητας ετοιμάζεται να γιορτάσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ την ερχόμενη Τετάρτη τις πρώτες 100 ημέρες της στην εξουσία. Η συμβολική αυτή επέτειος, που για όποιον έπαιρνε στα σοβαρά τις προεκλογικές εξαγγελίες του ΠΑΣΟΚ θα έπρεπε να γιορταστεί με την εφαρμογή μέτρων οικονομικής ανακούφισης των εργαζομένων, στην πραγματικότητα θα συμπέσει με την εφαρμογή μιας ισχυρότατης θεραπείας – σοκ, κατ’ εντολή της ΕΕ και της ελληνικής αστικής τάξης που θα δει τα κέρδη της να ανακάμπτουν και τη θέση της να αναβαθμίζεται.

Το πόσο κενοί περιεχομένου είναι οι κλαυθμοί κι οι οδυρμοί της κυβέρνησης για τον κίνδυνο χρεοκοπίας φάνηκαν τη νύχτα της Πέμπτης όταν μαζί με την (ν)ντροπολογία που κατατέθηκε και αύξανε τους φόρους που θα πληρώσουν εκατομμύρια εργαζόμενοι, ταυτόχρονα, με μια ειδική ρύθμιση για τις «εταιρείες χαρτοφυλακίου» ναυτιλιακών συμφερόντων παραχώρησε νέα φορολογικά προνόμια στους εφοπλιστές. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έτσι έδειξε πόσο ταξική είναι η πολιτική της και πόσο υποκριτική είναι η κινδυνολογία της για τον κίνδυνο χρεοκοπίας. Νέα προνόμια στο κεφάλαιο δίπλα στα υπάρχοντα και ταυτόχρονα νέοι φόροι για τους εργαζόμενους που θα επωμιστούν όλο το βάρος της μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος.

Ταυτόχρονα, η απαράδεκτη τροπολογία και οι πρόσφατες επίσημες δηλώσεις κι ανεπίσημες «διαρροές» αποσαφηνίζουν τα μέτρα που θα εφαρμοστούν για να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα από 12,7% στο 2009 σε επίπεδα κάτω του 3% το 2012, κι όχι το 2013 (σε 3 δηλαδή κι όχι σε 4 χρόνια) όπως είχε δεσμευθεί ακόμη κι ο ίδιος ο πρωθυπουργός με την ομιλία του στο Ζάππειο που έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα για την θεραπεία – σοκ. Η χρονική αναπροσαρμογή κι η επίσπευση στην πράξη των μέτρων προκρίθηκε, σύμφωνα με την κυβέρνηση, προκειμένου το 2013 που θα είναι έτος εκλογών να μπορούν να αναγγελθούν παροχές. Παραμύθια! Το ΠΑΣΟΚ, και μαζί η ΕΕ κι η αστική τάξη που του έδωσαν το χρίσμα, ξέρουν καλύτερα από τον καθένα μας ότι μια τέτοια λαίλαπα μέτρων αν δεν περάσει από το ΠΑΣΟΚ δεν θα μπορέσει να περάσει από καμιά κυβέρνηση της Δεξιάς, ούτε ακόμη κι από κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Βιάζονται λοιπόν για να προλάβουν τη δική τους διαφαινόμενη φθορά, ακόμη και το ενδεχόμενο ανατροπής της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ κάτω από τις εργατικές αντιδράσεις. Δεν είναι τυχαίο πως οι τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που ανάκριναν με ύφος ταπεινωτικό τους αρμόδιους υπουργούς την Πέμπτη στην Αθήνα, ρωτούσαν να μάθουν επίμονα για τον κίνδυνο εργατικών αναταραχών, όταν θα εφαρμοστούν τα μέτρα που προβλέπονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Δικαιολογημένη η ανησυχία τους μια και πρόκειται για μέτρα – φωτιά που θα βυθίσουν στη φτώχεια τους εργαζόμενους. Ειδικότερα πρόκειται για μια δέσμη τεσσάρων μέτρων που η κυβέρνηση επιδιώκει να ψηφίσει μέσα στους επόμενους δύο ή τρεις μήνες.

Το πρώτο μέτρο, ακόμη και στην ιεράρχηση, είναι η αύξηση των κάθε λογής φόρων. Με την προχθεσινή τροπολογία το ΠΑΣΟΚ (με τη σύμφωνη γνώμη μάλιστα της ΝΔ) αύξησε τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα ποτά και τα τσιγάρα, απ’ όπου αναμένει να εισπράξει 1 δισ. ευρώ. Θα το εισπράξει μάλιστα από την εργαζόμενη πλειοψηφία που κατά βάση χρηματοδοτεί την έμμεση φορολογία. Με την ίδια τροπολογία καταργήθηκε επίσης η φιλολαϊκή φορολόγηση των γονικών παροχών που είχε θεσπίσει η ΝΔ (για να αντισταθμίσει το ταξικό μέτρο του ΕΤΑΚ και της κατάργησης του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας) επιβάλλοντας μια πρωτοφανή ρύθμιση αναδρομικής φορολόγησης των πράξεων μεταβίβασης που έγιναν από προχθές ακόμη, με όρους που θα ανακοινωθούν… οσονούπω! Αύξηση των φόρων θα επέλθει και μέσω της επαναφοράς των αποδείξεων καθώς μέρος έστω του αφορολόγητου θα χάνεται όταν δεν θα δικαιολογείται από αποδείξεις. Καταστροφικές συνέπειες θα έχει κι η αύξηση των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων που αναμένεται να ανακοινώσει σύντομα το υπουργείο, επικαλούμενο την απόκλισή τους από τις πραγματικές και στην πράξη ωθώντάς τις ακόμη πιο ψηλά.

Το δεύτερο μέτρο με το οποίο θα επιδιωχθεί η μείωση του ελλείμματος θα είναι η μείωση των δαπανών κι ειδικότερα των δαπανών για συντάξεις και μισθούς. Η δήλωση του τεχνοκράτη των Βρυξελλών ότι «και με 720 ευρώ ο συνταξιούχος δεν περνάει άσχημα» σε συνδυασμό με την εμμονή της ΕΕ για κατάργηση του 14^ου μισθού αποτελούν τροχιοδεικτικές βολές για όσα θα ‘ρθουν!

Κατά τρίτο, ένα σημαντικό μέρος των νέων εσόδων (2,5 δισ. ευρώ υπολογίζει η κυβέρνηση) θα έλθει από τις ιδιωτικοποιήσεις που χάρη της δημόσιας διαβούλευσης πρώτα εξαγγέλθηκαν στους τραπεζίτες του Σίτι του Λονδίνου απ’ όπου το μάθαμε και στην ημεδαπή. Το πρόγραμμα θα αφορά τις επιχειρήσεις ΔΕΗ, Αγροτική Τράπεζα, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, ΕΛΠΕ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΔΕΠΑ κλπ. Ότι δηλαδή δεν πρόλαβε να ξεπουλήσει ο Αλογοσκούφης πριν φύγει νύχτα, εγκαταλείποντας την πολιτική.

Η τελευταία (όχι σε σημασία) κατηγορία μέτρων αφορά τα εργασιακά για τα οποία πιέζουν επίμονα οι Βρυξέλλες στην κατεύθυνση ελαστικοποίησης της αγοράς εργασίας (ας περιμένουμε λοιπόν νέο νόμο για τις εργασιακές σχέσεις, με πρόφαση τη ρύθμιση του σημερινού χάους) και το ασφαλιστικό, κατ’ αρχήν στην κατεύθυνση αύξησης των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης.

Ακόμη κι όλα τα παραπάνω μέτρα, αν αναλογιστούμε την εμπειρία των τελευταίων μηνών, ενδέχεται να αποδειχθούν λίγα μπροστά σ’ αυτά που θα αποφασίσουν για να μειώσουν το έλλειμμα. Η εφαρμογή τους παρόλα αυτά δεν είναι μονόδρομος. Οι εργαζόμενοι όπως έκαναν το 2000 με το ασφαλιστικό του Σημίτη κι όπως κάνουν τώρα στην Ισλανδία, μπορούν να ανατρέψουν αυτή την πολιτική, να αρνηθούν να θυσιαστούν στο βωμό του κεφαλαίου. Διαφορετικά μια δραματική περίοδος φτώχειας και ανέχειας ανοίγει για όλη την επόμενη δεκαετία…

Ποιός θα πληρώσει για την κρίση; (Πριν, 4/4/2009)

Στη σύνοδο του G20, αποφεύχθηκε το φιάσκο

ΚΑΛΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ

Πράγματι θα μείνει στην ιστορία η σύνοδος των 20 πλουσιοτέρων κρατών του κόσμου που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο την Πέμπτη 2 Απριλίου, όχι όμως για τους προφανείς λόγους, σε σχέση δηλαδή με τις αποφάσεις που έλαβε για να αντιμετωπίσει την κρίση. Η σύνοδος του G20, η δεύτερη τέτοια σύνοδος μετά απ’ αυτήν που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσινγκτον στις 15 και 16 Νοεμβρίου, θα αποτελεί συμβατικά το διεθνές φόρουμ όπου για πρώτη φορά αποτυπώθηκε η συρρίκνωση της αμερικανικής ηγεμονίας και η αδυναμία τους να επιβάλλουν τις αποφάσεις – κάτι χωρίς προηγούμενο στον μεταπολεμικό κόσμο.

Μέχρι και την προηγούμενη μέρα της συνόδου πολλά στοιχεία μαρτυρούσαν ότι η σύνοδος του Λονδίνου θα είχε την τύχη της διακυβερνητικής διάσκεψης που πραγματοποιήθηκε στο Σιάτλ το 1999 στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Θα κατέρρεε δηλαδή υπό το βάρος των οξυμένων ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων. Σε αυτό το συμπέρασμα συνέτειναν οι μάχες χαρακωμάτων που έδιναν τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Από την μια ο γαλλογερμανικός άξονας που συστάθηκε κατά κύριο λόγο με επίκεντρο την αδιάλλακτη θέση των Σαρκοζύ – Μέρκελ εναντίον της πλημμυρίδας ρευστού και υπέρ των μέτρων ρύθμισης των αγορών και από την άλλη ο αγγλοσαξονικός άξονας των Μπράουν – Ομπάμα που πριν τη σύνοδο είχαν κάνει σημαία τους την άνευ όρων και ορίων χρηματοδότηση της οικονομίας με αλλεπάλληλα πακέτα διάσωσης παραπέμποντας στο απώτερο μέλλον την λήψη μέτρων ρύθμισης και εξορθολογισμού του καπιταλισμού.

Σε αυτή τη διελκυστίνδα χαμένο βγήκε το δίδυμο Μπράουν – Ομπάμα καθώς στο τελικό ανακοινωθέν δεν υπάρχει καμιά κατεύθυνση για εκπόνηση νέων πακέτων σωτηρίας, όπως επεδίωκαν αρχικά. Πριν δούμε τις αποφάσεις που λήφθηκαν, αξίζει να τονίσουμε πως παρότι οι τελικές ανακοινώσεις δεν συνιστούν νίκη του γαλλογερμανικού άξονα, καθώς τα μέτρα ρύθμισης που προβλέπονται για τους φορολογικούς παραδείσους και τα κερδοσκοπικά κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου (hedge funds) είναι ανεπαρκή σε έκταση και υπέρ του δέοντος γενικόλογα, παρόλα αυτά αποτελούν ήττα του αγγλοσαξονικού άξονα. Μια ήττα που έρχεται σαν αποτέλεσμα των τεράστιων ευθυνών που έχουν οι δύο αυτές χώρες για το ξέσπασμα της κρίσης – πληρώνοντας και τώρα το μεγαλύτερο τίμημα, αλλά επίσης και των κινδύνων που δημιουργούν για τη σταθερότητα του συστήματος με τα μέτρα που λαβαίνουν τώρα, όπως φάνηκε από την κριτική που δέχτηκαν!

Η απόφαση των 20 πλουσιότερων κρατών του κόσμου στη σύνοδο του Λονδίνου να ενισχύσουν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που κόντευε να ξεμείνει από κεφάλαια, δείχνει την πρόθεσή τους να βάλουν τους εργαζόμενους να πληρώσουν την κρίση που οι ίδιοι προκάλεσαν, μέσα από προγράμματα άγριας λιτότητας και περικοπών.

Ελαστικοποίηση εργασιακών σχέσεων και μειώσεις μισθών σε Ευρώπη και ΗΠΑ

 

Η σημαντικότερη απόφαση που έλαβε η σύνοδος των 20 πλουσιοτέρων χωρών του πλανήτη στις 2 Απρίλη θα μπορούσε να θωρηθεί απρόβλεπτη ή ακόμη χειρότερα… άσχετη σε σχέση με τα δύο διλήμματα που είχαν τεθεί κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών της συνόδου: λιγότερη ή περισσότερη ρύθμιση, το πρώτο, και μικρά ή μεγάλα πακέτα στήριξης της οικονομίας από τις κυβερνήσεις, το δεύτερο. Στην πραγματικότητα ήταν ένα άλμα προς τα μπρος για το κεφάλαιο, μια δημιουργική σύνθεση των υπαρκτών διαφορών τους. Η απόφαση να στηρίξουν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο με το ιλιγγιώδες ποσό του 1 τρισ. δολαρίων περιγράφει με πηχυαία γράμματα το ταξικό πρόσημο των μέτρων που θα ληφθούν για την υπέρβαση της κρίσης. Απαντάει στο ερώτημα ποιος είναι αυτός που θα πληρώσει για την έξοδο από την κρίση!

Μια πρόγευση αυτού του μέτρου είχαμε πάρει από την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Το Βερολίνο τότε απαντώντας στις εναγώνιες εκκλήσεις των ανατολικοευρωπαίων για μετρητό ώστε να μπορέσουν να αναχρηματοδοτήσουν τις υποχρεώσεις τους, τούς έδειξε το δρόμο προς το ΔΝΤ. Με αυτό τον τρόπο δεν αδιαφόρησε απλώς μπροστά στις τυπικές υποχρεώσεις του, αλλά χωρίς να αναλαμβάνει και το ανάλογο πολιτικό κόστος υπέδειξε στις κυβερνήσεις της Λετονίας, της Ουγγαρίας, της Ιρλανδίας και άλλων χωρών να εφαρμόσουν τα αντιλαϊκά μέτρα που ζητάει το ΔΝΤ ως προϋπόθεση για να χορηγήσει τα δάνεια κι έχουν κάνει όλο τον κόσμο, ειδικότερα στις αναπτυσσόμενες καπιταλιστικά χώρες, να το μισεί. Αρκεί να θυμηθούμε ότι το 1998 – 1999 στο αποκορύφωμα της ασιατικής κρίσης, ακόμη κι ο μετέπειτα νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς είχε εξοργιστεί με τους όρους που επέβαλλε το ΔΝΤ ασκώντας δημόσια καυστικότατη κριτική στην πολιτική του, με αποτέλεσμα να απομακρυνθεί από τη θέση του επικεφαλής οικονομολόγου της Παγκόσμιας Τράπεζας, δίδυμης αδερφής του ΔΝΤ. Η κριτική του συνέτεινε ότι εν ολίγοις το ΔΝΤ για να προσφέρει το ρευστό, όταν το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο αρνείται να το κάνει με φυσιολογικά επιτόκια, επιβάλλει ως αντίτιμο την οικονομική ερήμωση της χώρας. Όχι μόνο βαθιά αντιλαϊκά προγράμματα, αλλά και μέτρα ύφεσης που καταλήγουν στην υποβάθμιση της διεθνούς θέσης της χώρας.

Μέχρι πριν λίγα χρόνια δεν χρειαζόταν να επικαλεστούμε τον Στίγκλιτς για να αποκαλύψουμε τον οπισθοδρομικό ρόλο του ΔΝΤ. Καταφεύγουμε όμως τώρα γιατί εδώ και έξι μήνες το ΔΝΤ έχει πάψει να είναι ένας μισητός οργανισμός κι εμφανίζεται σαν μάννα εξ ουρανού και από μηχανής Θεός, με το μοναδικό πρόβλημα σ’ ότι αφορά τη δράση του να εστιάζεται στην έλλειψη κεφαλαίων για να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του! Οι όροι υπό του οποίους άνοιξε τους κρουνούς του ακόμη και πρόσφατα πέρασαν έτσι στα ψιλά. Το γεγονός για παράδειγμα ότι στο Πακιστάν το Νοέμβριο επέβαλλε μια σειρά μέτρων με πιο ακραίο τον διπλασιασμό σχεδόν των τιμολογίων του ηλεκτρικού. Στη Λετονία το ΔΝΤ τον Δεκέμβριο επέβαλε την μείωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων κατά 15%, των δημοσίων δαπανών κατά 4,5%, πάγωμα των συντάξεων και αύξηση του ΦΠΑ, στην Ουγγαρία και τη Λευκορωσία τον Ιανουάριο την υποτίμηση των εθνικών τους νομισμάτων κατά 22% και 25% αντίστοιχα, ενώ στη γειτονική Τουρκία οι όροι που ζητά είναι τόσο εξωφρενικοί ώστε ο Ερντογάν περίμενε να γίνουν πρώτα οι δημοτικές εκλογές και μετά να προχωρήσει σε ανακοινώσεις.

Αυτήν ακριβώς την πολιτική μείωσης των μισθών, άγριων περικοπών κοινωνικών δαπανών και αύξησης των λαϊκών φόρων αποφάσισαν να στηρίξουν οι ηγέτες των 20 πλουσιοτέρων κρατών του κόσμου. Οι αποφάσεις τους δεν αποτέλεσαν κεραυνό εν αιθρία. Αν μέχρι και την εκπνοή του 2008 αυτό που κυριαρχούσε στις αντιδράσεις των αστικών τάξεων σε όλο τον κόσμο ήταν η αμηχανία και η σύγχυση για το τι δέον γενέσθαι, τους τελευταίους τρεις μήνες αυτό που διακρίνεται είναι μια πολιτική πυγμής για να περάσει το κόστος υπέρβασης της κρίσης στους εργαζόμενους.

Το παράδειγμα δίνει πρώτος απ’ όλους ο γενναιόδωρος κατά τ’ άλλα Μπαράκ Ομπάμα που δεν δίστασε να επαναφέρει το σχέδιο του υπουργού Οικονομικών του Μπους, Χένρι Πόλσον, για την χρηματοδότηση των τραπεζών με 1 τρισ. δολάρια, προκαλώντας έκρηξη χαράς στη Γουόλ Στριτ, που στο άκουσμα της είδησης κατέγραψε την σημαντικότερη άνοδο των τελευταίων πολλών μηνών. Το σχέδιο του Ομπάμα επικρίθηκε ακόμη κι από οικονομολόγους που στηρίζουν ενεργά την πολιτική του, όπως ο Πολ Κρούγκμαν, καθώς στην πράξη είναι ένα σχέδιο εξαγοράς των «τοξικών ομολόγων» από κοινά σχήματα δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, στο πλαίσιο των οποίων το δημόσιο καταβάλει το κόστος κι οι ιδιώτες παίρνουν τα κέρδη, αν υπάρξουν. Το μοναδικό ρίσκο δηλαδή που αναλαμβάνουν είναι να μην… κερδίσουν. Ενώ το αμερικανικό δημόσιο σε κάθε περίπτωση – κερδίσουν ή όχι δηλαδή οι ιδιώτες – βγαίνει χαμένο. Την ίδια ακριβώς εβδομάδα που ανακοίνωσε το σχέδιο για το καθάρισμα των τραπεζών, έβαλε βαθιά το μαχαίρι στον λαιμό των εργαζομένων στην αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία, απαιτώντας την εκχώρηση κι άλλων δικαιωμάτων τους αν θέλουν να ενταχθεί το Ντιτρόιτ σε προγράμματα κρατικής χρηματοδότησης για ν’ αποφύγει τη σίγουρη χρεοκοπία. Το τελεσίγραφο του Ομπάμα προκάλεσε απόγνωση γιατί ακόμη δεν έχει στεγνώσει το μελάνι από τις τελευταίες υποχωρήσεις που έκαναν και θεωρήθηκαν ανεπαρκείς: μείωση αποδοχών καλοκαιρινής αδείας, παραίτηση από το ετήσιο μπόνους που το 2007 έφθασε τα 3.000 δολάρια, κατάργηση της επιδότησης των διδάκτρων για τα παιδιά που σπουδάζουν κ.λπ. Η ίδια κατάσταση κυριαρχεί και στη Γερμανία – σε αυτό το επίπεδο καμία αντίθεση δεν καταγράφεται μεταξύ των πολιτικών κατευθύνσεων που προκρίνουν Ομπάμα και Μέρκελ. Πρόσφατο ρεπορτάζ του γερμανικού περιοδικού Σπίγκελ ανέφερε ότι ο αριθμός των εποχιακών απασχολουμένων τον τελευταίο μόνοι χρόνο έχει πολλαπλασιαστεί στην οικονομική ατμομηχανή της Ευρώπης. Από 15.248 που ήταν καταγεγραμμένοι τον Φεβρουάριο του  2008, τον Φεβρουάριο που μας πέρασε ο αριθμός τους εκτινάχθηκε στους 700.038. «Συμβάσεις περιορισμένης χρονικής διάρκειας, απόλυση εποχιακών απασχολουμένων, πάγωμα προσλήψεων και πρόσκαιρες διακοπές της παραγωγής είναι οι μέθοδοι που μετέρχονται οι γερμανικές εταιρείες για να καθυστερήσουν τις επώδυνες περικοπές θέσεις εργασίας», έγραφε, δείχνοντας έτσι την ταχύτητα με την οποία γενικεύεται η ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας, ακόμη και στις χώρες που ήταν προπύργιο των σταθερών εργασιακών σχέσεων.

Αν πλάι στα παραπάνω παραδείγματα από τις ΗΠΑ και τη Γερμανία συνυπολογίσουμε τα άγρια αντεργατικά μέτρα που εφαρμόζονται στην Ελλάδα (ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας μέσω της μείωσης της διάρκειας της εργάσιμης εβδομάδας και των αποδοχών, μηδενικές αυξήσεις για τους εργαζόμενους στο Δημόσιο και τους συνταξιούχους και έκρηξη της ανεργίας όπως δείχνουν οι 80.000 επιπλέον άνεργοι που προστέθηκαν στις λίστες μεταξύ Οκτώβρη και Δεκέμβρη) τότε καταλαβαίνουμε ότι σε όλο τον κόσμο είμαστε στο μέσο μιας ιστορικής στιγμής. Η κρισιμότητα της καθορίζεται από την προσπάθεια που καταβάλλει η αστική τάξη να αναιρέσει κατακτήσεις δεκαετιών οδηγώντας τους εργαζόμενους όλης της γης στη φτώχεια και τη εξαθλίωση. Το ζητούμενο για την αστική τάξη είναι να κάνει μια «επαναφορά συστήματος». Βασικό γνώρισμα αυτής της επαναφοράς είναι η ακραία πόλωση των ταξικών και κοινωνικών ανισοτήτων που συντελείται μέσα από το προπέτασμα καπνού που δημιουργεί η κρίση και μια ψευδαίσθηση πως «όλοι χάνουμε». Στην πραγματικότητα όμως οι ταξικοί συσχετισμού ξαναγράφονται. Στις ΗΠΑ τον Ιανουάριο του 2008, όταν 2 εκατ. Αμερικάνοι έχαναν τα σπίτια τους, περιμένοντας να ζήσουν το υπόλοιπο της ζωής τους χειρότερα απ’ ότι έζησαν μέχρι τότε, μια χούφτα στελεχών της Γουόλ Στριτ που εντάσσεται στην αστική τάξη αύξανε τις καταθέσεις του, μέσα από μπόνους, κατά 32 δισ. δολάρια. Το ίδιο και στην Ελλάδα. Την ώρα που οι εργαζόμενοι στην Αλουμύλ έπρεπε να επιλέξουν ανεργία ή ημιαπασχόληση οι ελληνικές τράπεζες επαναπαύονταν στην αγκαλιά του γενναιόδωρου κράτους που αναλάμβανε χρέη ασφαλιστικής εταιρείας, καλύπτοντας από τα 28 δισ. τις ζημιές από την επέκταση και την κερδοσκοπική τους δράση στα Βαλκάνια και την ανατολική Ευρώπη.

Όξυνση ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων

ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 200.000 ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΑΙΔΙΚΟΙ ΘΑΝΑΤΟΙ ΣΤΟΝ ΤΡΙΤΟ ΚΟΣΜΟ ΦΕΤΟΣ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

 

Η κρίση, ως «ανορθολογικός εξορθολογητής» όπως χαρακτηρίστηκε από τον αμερικανό μαρξιστή Ντέιβιντ Χάρβευ σε πρόσφατη συνέντευξή του στο προοδευτικό αμερικανικό δίκτυο Ντιμόκρασυ Νάου, δεν οξύνει την ταξική πάλη εντός των αστικών κρατών μόνο. Παράλληλα οξύνει τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς ενώ κράτη και λαούς που ζούσαν στο περιθώριο της καπιταλιστικής ανάπτυξης και στους τροπικούς της εξαθλίωσης (εκεί όπου το αντίστοιχο του άνεργος και άστεγος στη Δύση είναι νεκρός από αρρώστιες και ασιτία) απειλεί να τους αφανίσει.

Επιτροπή της Ουνέσκο πρόσφατα υπολόγισε ότι λόγω της κρίσης 390 εκ. από τους φτωχότερους Αφρικανούς θα δουν το ήδη πενιχρό εισόδημά τους να μειώνεται κατά 20% και οι θάνατοι παιδιών θα αυξηθούν κατά 200.000 με 400.000 περιπτώσεις επιπλέον. Η εμφανής αιτία γι αυτό τον κοινωνικό Αρμαγεδώνα έγκειται στην επενδυτική ξηρασία που ήδη πλήττει την ήπειρο λόγω έλλειψης κεφαλαίων. Υπολογίζεται ότι ενδεικτικά πως οι ροές κεφαλαίων προς τι φτωχές, καπιταλιστικά αναπτυσσόμενες χώρες θα ανέλθουν στα 165 δισ. δολ., λιγότερα από τα μισά από τα περυσινά επίπεδα (466 δισ. δολ.) και ισοδύναμα με το ένα πέμπτο των επιπέδων του 2007.

Η έλλειψη κεφαλαίων δεν είναι αποτέλεσμα της κρίσης γενικά, ή έστω μόνο αυτής. Κυρίως είναι αποτέλεσμα της κεφαλαιακής αφαίμαξης που προκαλούν ΗΠΑ και Αγγλία, ώστε να χρηματοδοτήσουν τα προγράμματα στήριξης των κλυδωνιζόμενων επιχειρήσεων τους. Τα κεφάλαια που υποσχέθηκε η Ουάσινγκτον στη Γουόλ Στριτ για να ξαναστήσει στα πόδι τους τις τράπεζες θα προέλθουν από δύο διαύλους, που ο ένας είναι πιο καταστροφικός από τον άλλο. Θα προέλθουν είτε από δανεισμό είτε από έκδοση νέου χρήματος. Σε κάθε περίπτωση είναι αναπόφευκτος ένας σχετικός πληθωρισμός και πιο σίγουρα μια υποτίμηση του δολαρίου. Οι αναταράξεις που θα επέλθουν στη διεθνή νομισματική ισορροπία ήταν και η αιτία πίσω από την οξεία κριτική που άσκησε ο πρόεδρος της κινέζικης κεντρικής τράπεζας στη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ, ζητώντας για πρώτη φορά άμεσα και δημόσια να πάψει το δολάριο να αποτελεί μέσο αποθησαυρισμού (και διεθνών συναλλαγών συμπληρώνουν άλλοι) και να αντικατασταθεί από ένα καλάθι νομισμάτων, όπως είναι τα Ειδικά Τραβηκτικά Δικαιώματα που χρησιμοποιεί το ΔΝΤ για τις συναλλαγές του με τα 185 κράτη μέλη του. Η οργή του κινέζου τραπεζίτη προήλθε από τις μελανές προοπτικές που διαγράφονται για την αξία των κινέζικων συναλλαγματικών αποθεμάτων, εκ των οποίων το ένα τρίτο αξίας 740 δισ. δολ., έχει επενδυθεί σε δολάρια.

Φαίνεται έτσι ότι τα γενναιόδωρα μέτρα στήριξης που ανακοινώνουν Ομπάμα και Μπράουν δεν επαναδιατάζουν τις ισορροπίες μόνο στο εσωτερικό των χωρών τους, ενισχύοντας το κεφάλαιο εις βάρος της εργασίας, αλλά επίσης οξύνουν τις διεθνείς αντιθέσεις καθώς με την εκμετάλλευση προνομίων που αντιστοιχούσαν σε άλλες εποχές, επιχειρούν να στείλουν το λογαριασμό σε άλλες αστικές τάξεις.

ΕΛΛΕΙΨΗ ΟΡΑΜΑΤΟΣ

Μετά την κρίση, στασιμότητα

ΚΑΜΙΑ ΕΛΠΙΔΑ ΑΝΟΔΟΥ

 

Παράλληλα με το σχέδιο των 20 πλουσιοτέρων κρατών παρουσιάστηκε και το μήνυμα της επιτροπής της Σοσιαλιστικής Διεθνούς για τη διεθνή κρίση, γνωστής κι ως Επιτροπής Στίγκλιτς, στην οποία συμμετέχει κι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Παπανδρέου. Πρόκειται για ευχολόγιο, που συγκαλύπτει τις τεράστιες ευθύνες των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων για τη σημερινή κρίση! Ξεκινώντας απ’ όσα αναφέρει, η αναντιστοιχία λόγων και έργων είναι κραυγαλέα. Για παράδειγμα ενώ τονίζει πως «δεν μπορούμε να επιτρέψουμε τα κέρδη να ιδιωτικοποιούνται ενώ οι ζημιές κοινωνικοποιούνται» και προτείνει «να επεκτείνουμε την κοινωνική ασφάλιση παγκόσμια», στην πράξη το ΠΑΣΟΚ συμφώνησε με το ξεπούλημα της Ολυμπιακής στο μονοπώλιο του Βγενόπουλου, ενώ ο σημερινός πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ήταν ο πρώτος που πρότεινε, από το Λαύριο πριν τις εκλογές του 2004, να απαλλαγούν από τις ασφαλιστικές εισφορές των νέων εργαζομένων οι εργοδότες. Ταυτόχρονα δεν υπάρχει λέξη στο κείμενό τους για την ανάγκη σταθερών εργασιακών σχέσεων και την ανάγκη αποτροπής της ελαστικοποίησής τους ή τη σημασία που έχει σήμερα η αύξηση της φορολογίας των πλουσίων και των εταιρειών. Δεν πρόκειται συνεπώς καν για εναλλακτικό σχέδιο.

Ο αντιδραστικός χαρακτήρας όλων των σχεδίων που προωθούνται αποκαλύπτεται από δύο γεγονότα. Αρχικά από το γεγονός ότι στην πράξη επιδιώκουν να ξαναστήσουν στα πόδια του ένα μοντέλο το οποίο κατάρρευσε παταγωδώς και όλοι οικτίρουν. Μάλιστα, ακόμη κι η επιλογή του Λονδίνου για τη συνάντηση του G20 που αποτελεί σύμβολο της υπερτροφίας του χρηματοπιστωτικού τομέα ακόμη και σήμερα (καθώς το ενεργητικό των τραπεζών του Σίτι εξακολουθεί να είναι πενταπλάσιο από το βρετανικό ΑΕΠ) μόνο θυμηδία προκαλεί. Η αγωνία του Ομπάμα και του Μπράουν να καθαρίσουν με κάθε κόστος τις χρεοκοπημένες τράπεζες και η διοχέτευση τόσων εκατοντάδων δισ. δολ. στα σαθρά θεμέλιά τους με τη ελπίδα να μπορέσουν κάποια στιγμή να κερδίσουν ξανά τη χαμένη τους σταθερότητα δείχνει ότι στην καλύτερη περίπτωση αυτό που επιδιώκουν είναι μια αναστήλωση ενός πλαισίου όχι μόνο βαθιά ταξικού και κοινωνικά άδικου, αλλά επίσης βαθιά κερδοσκοπικού και αναποτελεσματικού, με την έννοια ότι η λειτουργία του έχει ως προϋπόθεση την καταστροφή των παραγωγικών δυνάμεων. Ο αντιδραστικός χαρακτήρας του προωθούμενου σχεδίου αποκαλύπτεται επίσης αν δούμε με πόσο μελανά χρώματα περιγράφουν άπαντες την επόμενη μέρα. «Η ανάκαμψη όταν θα έρθει θα είναι ασθενής» τονίζει ο τελευταίος Εκόνομιστ. Συμπέρασμα που επιβεβαιώνεται όχι μόνο από την εμπειρία των περισσότερων χωρών που δοκιμάστηκαν από κρίσεις την τελευταία εικοσαετία κι οι οποίες στην πράξη δεν απέκτησαν ποτέ τους προγενέστερους υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης, αλλά κι από την ίδια την εμπειρία των ΗΠΑ και των δυτικοευρωπαϊκών χωρών. Γενικότερα όλες οι χώρες του ΟΟΣΑ ποτέ δεν ανέκαμψαν από την κρίση της δεκαετίας του ’70, με αποτέλεσμα ποτέ να μην επανακτήσουν τους ρυθμούς μεγέθυνσης, αλλά κυρίως το ποσοστό κέρδους που αποτελεί το πιο ασφαλές κριτήριο για την υγεία του καπιταλιστικού συστήματος, των δύο πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών. Στην καλύτερη περίπτωση λοιπόν αυτό που υπόσχονται και γι αυτό το οποίο πασχίζουν θυσιάζοντας έσοδα και πόρους δεκαετιών είναι η επιστροφή σε ένα σύστημα αναιμικών ρυθμών μεγέθυνσης αποδεδειγμένα ανορθολογικό που γεννάει κρίσεις κι ανεργία με την ίδια φυσικότητα που η μέρα διαδέχεται τη νύχτα.