Μείωση της ανεργίας δια της απαξίωσης της εργασίας

«Για να γίνει κατανοητή η “υστέρηση” σκεφτείτε έναν ελαστικό ιμάντα. Αν ο ελαστικός ιμάντας τεντωθεί από μια ισχυρή δύναμη, θα χάσει οριστικά την αρχική του μορφή. Το σχήμα του ιμάντα έχει αλλοιωθεί για πάντα από το βάρος αυτής της δύναμης».

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ

Και για όποιον δεν κατάλαβε για ποιόν χτυπά η καμπάνα, υπάρχει και η επεξήγηση: «Όταν η ανεργία είναι υψηλή για μια μακρά χρονική περίοδο, τότε το σχήμα της αγοράς εργασίας μεταβάλλεται. Εν δυνάμει εργάτες χάνουν τις ειδικότητές τους ή η τεχνολογία και άλλες οικονομικές δυνάμεις τους καθιστούν απαρχαιωμένους. Όταν έρχεται η ανάκαμψη, δεν είναι σε θέση να ενταχθούν. Μακροχρόνια ή δομικά επίπεδα ανεργίας εδραιώνονται και ο δυναμισμός της οικονομίας φθίνει».

Δεν μπορούσαν να περιγράψουν με πιο παραστατικό τρόπο οι Financial Times τα βαρίδια που κουβαλάει μαζί της η ανάπτυξη στην ευρωζώνη και τον τρόπο που η συρρίκνωση της χρησιμοποιούμενης εργασίας από το κεφάλαιο θέτει αξεπέραστα όρια στους ρυθμούς μεγέθυνσης. Στην πράξη συρρικνώνει την εν δυνάμει μεγέθυνση, με αποτέλεσμα κάθε κύκλος συσσώρευσης, που ακολουθεί κάθε κρίση, να παράγει λιγότερα κέρδη και μικρότερη αύξηση του ΑΕΠ.

Αφετηριακό ωστόσο σημείο στην έρευνα της βρετανικής εφημερίδας είναι ένας νεολογισμός που έρχεται να εκφράσει μια παλιά μεν τάση, η οποία ωστόσο κάθε φορά εμφανίζεται με διαφορετικούς όρους. Το όνομα αυτής τη σήμερον… υστέρηση. «Ο προβληματισμός είναι ότι η κρίση ήταν τόσο βαθιά και παρατεταμένη ώστε η αγορά εργασίας δε θα ανακάμψει πλήρως και περισσότεροι άνθρωποι θα πεταχτούν έξω από τον κόσμο της εργασίας οριστικά. Ο τεχνικός όρος για αυτό είναι “υστέρηση” – μια έννοια που οικονομολόγοι έχουν δανειστεί από τη φυσική».

Το ενδιαφέρον για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας στην Ευρώπη επανήλθε με αφορμή μια σημαντική εξέλιξη που σημάδεψε το πρώτο τρίμηνο του 2017, όταν ο αριθμός των εργαζομένων Ευρωπαίων για πρώτη φορά ξεπέρασε το επίπεδο που βρισκόταν πριν την κρίση. Στην ευρωζώνη συγκεκριμένα το Μάιο η ανεργία μειώθηκε στο 9,3%. Κάπου εδώ όμως σταματούν τα καλά νέα και αρχίζουν οι στατιστικές για την ποιότητα των θέσεων εργασίας… Υπό το βάρος στοιχείων που δείχνουν ότι η υπο-απασχόληση φτάνει το 18%, είναι δηλαδή διπλάσια από την ανεργία, ότι όλο και περισσότεροι μερικά απασχολούμενοι δηλώνουν πώς θα προτιμούσαν να εργάζονται με πλήρες ωράριο (εξ ανάγκης με άλλα λόγια καταλήγουν στα 3ωρα και τα 4ωρα) κι ότι όλο και μεγαλύτερο μέρος των προσλήψεων αφορά προσωρινές θέσεις εργασίας, ακόμη κι ο Μάριο Ντράγκι έφτασε να παραδεχθεί ότι έχουμε να κάνουμε με «χαμηλής ποιότητας θέσεις εργασίας».

Αυτό που δεν είπε ωστόσο είναι πώς η υποβάθμιση της ανθρώπινης εργασίας δεν είναι κάτι πρόσκαιρο που θα διορθωθεί όπως διορθώθηκε και το ύψος της ανεργίας. Η απαξίωση της ανθρώπινης εργασίας ήταν και συνεχίζει να είναι όρος εκ των ων ουκ άνευ για την έξοδο από την κρίση!

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Πριν

Νέα αντιλαϊκά μέτρα φέρνει η πτώση των δημοσίων εσόδων (Πριν, 24.2.2013)

Με πτώση μισθών θα συνοδευτεί η οριακή αύξηση του ΑΕΠ για το 2014

Κανέναν δεν έπεισε η προσπάθεια της κυβέρνησης να εμφανίσει την επίσκεψη του γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολλάντ ως προάγγελο θετικών εξελίξεων για την ελληνική οικονομία. Δεν είναι μόνο ότι πλέον τίθεται και η γαλλική οικονομία στο στόχαστρο της Γερμανίας, μετά από τις δηλητηριώδεις δηλώσεις του αντιπροέδρου της κοινοβουλευτικής ομάδας της γερμανικής Δεξιάς, ο οποίος χαρακτήρισε την Γαλλία ως το «προβληματικό παιδί της ευρωζώνης», δίνοντας έτσι την αφορμή για νέες πιέσεις στην κατεύθυνση υιοθέτησης αντιλαϊκών μέτρων, που θα επιδεινώσουν την ύφεση στη Γαλλία. Ούτε ο εντελώς ιδιοτελής χαρακτήρας της επίσκεψης του γάλλου προέδρου στην Αθήνα, μιας και ούτε και ο ίδιος δεν έκρυψε το κίνητρο του που εστιαζόταν στις ιδιωτικοποιήσεις. Να αποκτήσουν πρόκριμα δηλαδή οι γαλλικές εταιρείες στο μεγάλο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας που είναι ήδη σε εξέλιξη. Κυρίως ήταν ο καταιγισμός αρνητικών ειδήσεων για την ελληνική οικονομία, που προεξοφλούν την επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων.

Χαρακτηριστικός είναι ο τίτλος από το τελευταίο οικονομικό δελτίο της τράπεζας Γιούρομπανκ, που τονίζει πως «τα δύσκολα είναι μπροστά για την ελληνική κυβέρνηση». Ενώ, επιδείνωση των σημαντικότερων οικονομικών μεγεθών περιλαμβάνουν και οι νεώτερες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πορεία της οικονομίας. Στο κείμενο μάλιστα της Επιτροπής, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Παρασκευή, υπάρχει κι ένα ακόμη στοιχείο που είναι εξόχως αποκαλυπτικό για το περιεχόμενο της οικονομικής πολιτικής και τα οφέλη που υποτίθεται πως θα έχει για τους εργαζόμενους η ανάπτυξη της οικονομίας. Σε ό,τι αφορά το τρέχον έτος προβλέπεται (όπως συμβαίνει πάντα) μεγαλύτερη ύφεση απ’ αυτήν που είχε προβλέψει η ίδια η Επιτροπή πριν λίγους μήνες: 4,4% θα είναι η συρρίκνωση του ΑΕΠ που θα καταγραφεί φέτος (έναντι 4,2% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη) μένοντας φυσικά να αποδειχθεί κατά πόσο θα ισχύσει κι αυτή η πρόβλεψη μιας και είμαστε μόνο στον Φεβρουάριο και δεν θα έχουμε ακόμη μεγαλύτερη συρρίκνωση του προϊόντος… «Ναι, αλλά από το 2014 έρχεται η πολυπόθητη ανάπτυξη της οικονομίας, με προβλεπόμενους ρυθμούς μεγέθυνσης του ΑΕΠ κατά 0,6%» θα αντιτείνει ένας κυβερνητικός ή απολογητής των Μνημονίων και φερέφωνο της Τρόικας, υπονοώντας ότι η περίοδος συρρίκνωσης των εισοδημάτων φτάνει στο τέρμα της. Μόνο που η πραγματικότητα αποδεικνύεται από τώρα τελείως διαφορετική, ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι το προϊόν θα αυξηθεί. Ενδεχόμενο σχεδόν αδύνατο, μιας ακόμη κι αυτό το μηδενικό που είναι μπροστά μάς κάνει να υποψιαζόμαστε ότι οι αποδεδειγμένοι απατεώνες της Γιούροστατ, εκτελώντας πολιτικές εντολές για λόγους σκοπιμότητας τάζουν έξοδο από την ύφεση το 2014: μόνο και μόνο για να γίνει δεκτή χωρίς αντιδράσεις η πολιτική τους. Όπως έκαναν άλλωστε κι όλα τα προηγούμενα χρόνια. Αξίζει ωστόσο να δούμε πως ακόμη κι αυτή η προβλεπόμενη άνοδος του ΑΕΠ, στο …δυσθεώρητο ύψος του 0,6%, μόνο κακά προμηνύεται για την Ελλάδα, καθώς η αποζημίωση ανά εργαζόμενο θα συνεχίσει να συρρικνώνεται. Στις προβλέψεις της Επιτροπής αναφέρεται συγκεκριμένα ότι ενώ η μείωση για φέτος θα φτάσει το 7%, θα συνεχιστεί και το επόμενο έτος φθάνοντας το 2%. Κατά συνέπεια ακόμη κι αυτή η ανάπτυξη θα είναι εχθρική για την εργατική τάξη μιας και η αύξηση του παραγόμενου προϊόντος θα συνοδευτεί από συρρίκνωση του μεριδίου της εργασίας, δηλαδή επιδείνωση της θέσης της, που είναι ήδη δραματική όπως μαρτυρά το γεγονός ότι μέχρι το 2012 τα εργατικά εισοδήματα έχουν μειωθεί κατά 30%-40%. Επομένως καμία υπόσχεση για ανάπτυξη δεν μπορεί να θεωρείται ότι αυτόματα θα βελτιώσει τη θέση των εργαζομένων. Αυτός ο στόχος μόνο αυτοτελώς μπορεί να υλοποιηθεί, κατόπιν διεκδικήσεων κι εκβιασμών που ως ζητούμενο θα έχουν την χορήγηση αυξήσεων σε μισθούς, μεροκάματα, συντάξεις κι επιδόματα ανεργίας, σε σύγκρουση με την κυβέρνηση, την εργοδοσία και την Τρόικα, που ως μοναδικό τους μέλημα έχουν την αύξηση του μεριδίου των κερδών. Και φυσικά του δημόσιου χρέους, αντίθετα με τα κροκοδείλια δάκρυα που χύνουν. Πώς αλλιώς να εξηγηθεί η αύξησή του στο 175% για φέτος και το 2014 από 162% το 2012, όπως προβλέπεται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Από 1,1 δις. ευρώ που καταβλήθηκαν μέσω φορολογικών δηλώσεων το 2011, το 2012 πληρώθηκαν 6,8 δισ.

Νέο πλήγμα ωστόσο  ενδέχεται να δεχθεί και το διαθέσιμο εισόδημα, ό,τι απομένει δηλαδή μετά την φορολογική λεηλασία, καθώς είναι προ των πυλών νέα μέτρα για την τόνωση των δημόσιων εσόδων. Ο λόγος που έχουν βγει πάλι από τα συρτάρια τα κιτάπια επάνω στα γραφεία του υπουργείου Οικονομικών είναι ότι τα δημόσια έσοδα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου, όπως συνέβη και τον Ιανουάριο (με τις υστερήσεις στο ΦΠΑ όλων των κατηγοριών να κρατούν τα σκήπτρα), υπολείπονται σημαντικά των προβλέψεων, κάτι που οφείλεται στην φτώχεια, η οποία οδηγεί την φοροδοτική ικανότητα της κοινωνίας στα όρια της. Ενδεικτικό είναι πως αν το 2011 οι φορολογούμενοι κλήθηκαν να πληρώσουν φόρους της τάξης 1,1 δισ. ευρώ μέσω των φορολογικών δηλώσεων τους, το 2012 όταν τα εργατικά εισοδήματα μειώθηκαν σχεδόν στο μισό κλήθηκαν να καταβάλουν φόρους ύψους 6,8 δισ. ευρώ, με βάση ανακοίνωση της ομοσπονδίας εφοριακών. Πού να βρεθούν; Οι πιέσεις που θα ασκηθούν (ως συνήθως κι αυτές) στους φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς γρήγορα θα δώσουν τη θέση τους σε νέα φορολογικά μέτρα που θα αυξήσουν τη φτώχεια και τη δυστυχία, αυξάνοντας με αποτελεσματικό τρόπο τα έσοδα μιας και θα στοχεύουν σε πηγές που δεν μπορούν na διαφύγουν: τα εναπομείναντα μισθιακά εισοδήματα και την περιουσία, την μικρή εννοείται κι όχι φυσικά την μεγάλη που εξακολουθεί να βρίσκεται στο απυρόβλητο.

Κοινωνική γενοκτονία προκαλεί το Μνημόνιο (Επίκαιρα 17-23/1/2013)

Σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση από την πραγματικότητα βρίσκεται το κλίμα εφησυχασμού και προσδοκιών για βελτίωση του βιοτικού επιπέδου της κοινωνίας, τουλάχιστον στο προσεχές μέλλον, που επιχειρεί να δημιουργήσει η τρικομματική κυβέρνηση του Α. Σαμαρά. Στον αντίποδα αυτού του κλίματος ευφορίας που δεν εδράζεται πουθενά – είναι δηλαδή εντελώς προπαγανδιστικό – και αποσκοπεί να συγκαλύψει τις εγκληματικές ευθύνες των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ) βρίσκεται μια οδυνηρή καθημερινότητα για εκατομμύρια ανθρώπους που καλούνται να τα φέρουν βόλτα και αδυνατούν, λόγω του κτηνώδους νεοφιλελευθερισμού που έχουν επιβάλλει το Μνημόνιο και η Τρόικα.

Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα αυτής της πραγματικότητας είναι οι άστεγοι στους δρόμους της Αθήνας (και όχι μόνο), τα όλο και πιο συχνά περιστατικά ανθρώπων που καίγονται από φωτιές που προκαλούν ξυλόσομπες, οι αυξανόμενες αυτοκτονίες και πολλά άλλα. Η ραγδαία επιδείνωση του κοινωνικού ζητήματος στην Ελλάδα αποτυπώνεται με τον πιο ανάγλυφο τρόπο ακόμη και στις επίσημες στατιστικές. Όχι μάλιστα μόνο σε αυτές που δείχνουν την πορεία του ΑΕΠ το οποίο βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση για έκτο συνεχή χρόνο, χωρίς να υπάρχει η παραμικρή ένδειξη για την ανάκαμψή του εντός του 2013 όπως ισχυρίζονται εκπρόσωποι της κυβέρνησης, αλλά και στις κοινωνικές στατιστικές που εκφράζουν τις συνθήκες εργασίας και ζωής της κοινωνίας.

Αύξηση ανεργίας πτώση μισθών

Στην κορυφή των ζοφερών αυτών στατιστικών βρίσκονται οι «δίδυμοι πύργοι» της ανεργίας και της μείωσης των μισθών. Με βάση ανακοίνωση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (10 Ιανουαρίου) η ανεργία τον Οκτώβριο του 2012 ανήλθε στο 26,8% (έναντι 19,7% ένα χρόνο νωρίτερα τον Οκτώβριο του 2011), πλήττοντας 1.345.715 άτομα. Τον υψηλότερο δείκτη εμφανίζει η Αττική (28,3%) υπογραμμίζοντας έτσι πως η γάγγραινα της ανεργίας στην παρούσα της μορφή είναι αποτέλεσμα του κλεισίματος επιχειρήσεων και των μαζικών απολύσεων, δηλαδή του Μνημονίου και της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής. Η ηλικιακή ομάδα δε που πλήττεται προνομιακά είναι των νέων μεταξύ 15-24 ετών, όπου η ανεργία κινείται σε υπερδιπλάσια του μέσου εθνικού όρου ποσοστά: 56,6%. Ωστόσο, το συγκεκριμένο στατιστικό εύρημα δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο πολύ περισσότερο αν το εξετάσουμε σε αντιπαραβολή με τα νεώτερα στοιχεία για την πορεία του εργατικού κόστους που έδωσε στη δημοσιότητα η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία και βάσει των οποίων το δεύτερο τρίμηνο του 2012 το εργατικό κόστος στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 8,7% όταν στην υπόλοιπη ΕΕ και την ευρωζώνη αυξήθηκε κατά 1,9%. Γιατί, αν η έκρηξη της συνολικής ανεργίας τα τελευταία χρόνια δείχνει πόσο …άκυρα ήταν τα επιχειρήματα των νεοφιλελεύθερων βάσει των οποίων η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και η πτώση των μισθών θα αυξήσουν την απασχόληση και θα μειώσουν την ανεργία, η μεγάλη ανεργία στις μικρές ηλικίες αποκαλύπτει ότι η μείωση των μισθών που επιβλήθηκε με το δεύτερο μνημόνιο τον Φεβρουάριο του 2012 στους νέους κάτω των 25 ετών δεν είχε το παραμικρό θετικό αποτέλεσμα στο επίπεδο της απασχόλησής τους. Μπορούμε αντίθετα να υποθέσουμε ότι θετικά αποτελέσματα θα είχε αυτό το μέτρο στα κέρδη των επιχειρήσεων, που ανακάλυψαν μία νέα πηγή εξοικονομήσεων, μέσω της απόλυσης μεγάλων σε ηλικία εργαζομένων και της πρόσληψης νεώτερων… Σε ένα περιβάλλον ωστόσο ραγδαίας συρρίκνωσης του παραγόμενου προϊόντος, ούτε καν η φτωχοποίηση δεν κατάφερε να μειώσει την ανεργία των νέων…

Οι δραματικές διαστάσεις της ανεργίας αποκαλύπτονται επίσης αν δούμε τα ρεκόρ που καταγράφει η μακροχρόνια ανεργία. Στην ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εργασία και την κοινωνική κατάσταση στην ΕΕ, που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 8 Ιανουαρίου, αποκαλύπτεται ότι η Ελλάδα έχει το χρυσό στην μακροχρόνια ανεργία, αντιπροσωπεύοντας το 49,6% του συνόλου. Η σημασία αυτής της διάστασης απορρέει από τις τεράστιες δυσκολίες που υπάρχουν για να επανενταχθεί στο εργατικό δυναμικό το συγκεκριμένο κοινωνικό τμήμα, μιας και δεν πρόκειται για ανεργία τριβής που δημιουργείται για παράδειγμα στο μεσοδιάστημα μεταξύ πτυχίου κι ένταξης στην αγορά εργασίας. Η μακροχρόνια ανεργία επίσης υποδηλώνει και βαθιά φτώχεια μιας και οι άνεργοι αυτής της κατηγορίας έχουν …ξεχάσει πότε πήραν επίδομα ανεργίας τελευταία φορά.

Πτώση εισοδήματος κατά 17%

Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποκάλυψε επίσης τις τεράστιες απώλειες ύψους 17% που έχουν υποστεί τα ελληνικά νοικοκυριά στο διαθέσιμο εισόδημά τους την τριετία 2008-2011. Πρόκειται για ποσοστό που είναι υπερδιπλάσιο από την επίδοση της αμέσως επόμενης χώρας, της Ισπανίας (8%). Δεν περνάει ωστόσο απαρατήρητο ότι στα επόμενα βάθρα βρίσκονται η Ιρλανδία (με απώλειες 5%) και η Κύπρος (7%), οι οποίες ως γνωστό βούλιαξαν λόγω των τραπεζών τους. Ο λογαριασμός τελικά στάλθηκε στα νοικοκυριά που είδαν το εισόδημά τους να μειώνεται και να γίνονται έτσι θυσία για να ξαναπάρει μπρος η οικονομία. Η Ελλάδα ωστόσο αποτελεί κάτι ξεχωριστό γιατί όπως δήλωσε κι ο αρμόδιος επίτροπος, Λάζλο Άντορ, η μείωση του κόστους ανά μονάδα προϊόντος επιτεύχθηκε λόγω της μείωσης των αμοιβών των εργαζομένων, όταν σε άλλες χώρες όπως η Ισπανία επιτεύχθηκε λόγω αύξησης της παραγωγικότητας.

Το μέγεθος ωστόσο που αναδεικνύει περισσότερο την δυστυχία που έχουν προκαλέσει τα Μνημόνια δόθηκε στη δημοσιότητα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και συμπυκνώνεται στο ότι μέσα σε ένα χρόνο 400.000 άτομα πέρασαν σε καθεστώς φτώχειας. Αναλυτικότερα, το 2011 υπό συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού (έχοντας εισόδημα μικρότερο των 5.951 ευρώ) βρέθηκαν 3,403 εκ. άνθρωποι όταν το 2010 (οπότε η διαχωριστική γραμμή του ορίου φτώχειας ήταν τοποθετημένη στα 7.178 ευρώ) ήταν 3,031 εκ. άνθρωποι. Σε επίπεδο ποσοστού σε καθεστώς φτώχειας το 2011 ήταν το 21,4% του πληθυσμού, όταν το 2010 ήταν το 20,1%. Τεράστια πολιτική συμμαχία ωστόσο έχει η διαπίστωση της στατιστικής υπηρεσίας για την αναποτελεσματικότητα των κοινωνικών μεταβιβάσεων. Όπως αναφέρει, το ποσοστό του πληθυσμού που ζούσε το 2011 κάτω από το όριο της φτώχειας πριν την καταβολή των κοινωνικών επιδομάτων ήταν 24,8%, ενώ μετά υποχώρησε στο 22,9%. Επομένως πέρα για πέρα άδικες ήταν οι επιθέσεις που δέχθηκε η ασκούμενη κοινωνική πολιτική, στον βαθμό που ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Κι αυτή ωστόσο εξαφανίστηκε με το τρίτο μνημόνιο, τα αποτελέσματα του οποίου δεν έχουν ενσωματωθεί στις στατιστικές εξαθλίωσης που συμπληρώνονται από την τρομακτική αύξηση των ανασφάλιστων (και την γέννηση των γέννηση 25.000 ανασφάλιστων παιδιών κάθε χρόνο, σύμφωνα με όσα είπε ο υφυπουργός Υγείας στη Βουλή), τις περίπου 30.000 διακοπές ρεύματος που κάνει κάθε μήνα η ΔΕΗ στερώντας από χιλιάδες οικογένειες ανέργων, συνταξιούχων και φτωχών ακόμη και το ηλεκτρικό ρεύμα αναγκάζοντας τους να ζήσουν χωρίς φως, χωρίς ζεστό νερό, χωρίς καν να μπορούν να μαγειρέψουν κ.α.

Η ζοφερή αυτή κατάσταση που επιστρέφει την Ελλάδα εκεί που ήταν στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες θα ενταθεί. Αρκεί να δούμε τις προβλέψεις για μείωση στους μισθούς των δημοσίων και των συντάξεων κατά το 2013 που περιλαμβάνει το τρίτο μνημόνιο, τις αυξημένες παρακρατήσεις από την εφορία στους μισθούς, τα αυξημένα τιμολόγια που θα πληρώνουμε στην ΔΕΗ και τις 12.500 απολύσεις που ετοιμάζεται να κάνει ο υπουργός Αντώνης Μανιτάκης, μόνο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013, με την μορφή των διαθεσιμοτήτων. Γι’ αυτό τον λόγο η αισιοδοξία της κυβέρνησης για επιστροφή σε ρυθμούς ανάπτυξης εντός του 2013 ή διθυραμβικές ανακοινώσεις για το ότι η εκτέλεση του προϋπολογισμού κινήθηκε εντός των ορίων αποτελούν στάχτη στα μάτια της ελληνικής κοινωνίας. Η μεγάλη πρόκληση, όπως απορρέει από τα παραπάνω, είναι να παρθούν πίσω αυτά τα μέτρα που προκάλεσαν κοινωνική γενοκτονία, να ανακληθούν όλες οι οικονομικές αποφάσεις που επιβλήθηκαν κατ’ εφαρμογή των μνημονίων!

Μειώσεις σε μισθούς – συντάξεις φέρνει ο καινούργιος χρόνος (Πριν, 23 Δεκεμβρίου 2012)

Χωρίς καμιά θετική συνέπεια η αναβάθμιση από Στάνταρντ εντ Πουρς κι η απόφαση της ΕΚΤ να δέχεται ελληνικά ομόλογα

«Εύθραυστη» χαρακτηρίζει την κυβέρνηση η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Προσπάθεια να δείξει ότι οι θυσίες δεν πέφτουν στο κενό και πιάνουν τόπο καταβάλει η κυβέρνηση Α. Σαμαρά επενδύοντας στο πράσινο φως των Ευρωπαίων για την τμηματική έστω εκταμίευση της δόσης ύψους 52,5 δισ. ευρώ. Σε αυτή την κατεύθυνση αξιοποιεί δύο πρόσφατα γεγονότα όπως η αναβάθμιση της θέσης της Ελλάδας από τον οίκο αξιολόγησης Στάνταρντ εντ Πουρς κατά έξι βαθμίδες και η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αποδέχεται ομόλογα του ελληνικού δημοσίου ως εγγύηση για την παροχή ρευστότητας στις τράπεζες.

Ακόμη όμως κι αυτές οι δύο εξελίξεις είναι εντελώς αδιάφορες (εξετάζοντας τις με βάση τις συνέπειες τους) για το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων, ενώ στηρίχθηκαν σε μέτρα και νόμους που σήμαναν την καταβαράθρωση των αποδοχών και την διάλυση του εναπομείναντος κράτους πρόνοιας. Η αναβάθμιση από τον οίκο αξιολόγησης θα είχε σημασία αν σηματοδοτούσε τον τερματισμό του αποκλεισμού της Ελλάδας από τις αγορές και την δυνατότητά της να χαράζει επεκτατική οικονομική πολιτική, δηλαδή να δίνει αυξήσεις,  ανεξάρτητα από την γνώμη της Τρόικας και των γκαουλάιτερ που έχουν εγκατασταθεί στην Αθήνα. Ούτε το ένα συνέβη, ούτε το άλλο. Αντίθετα η αρχική (Μάιος 2010) δέσμευση της Τρόικας για επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές το 2012 έχει ακυρωθεί κι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καν πρόβλεψη για το πότε θα τερματιστεί το καθεστώς ανοιχτής κηδεμονίας και συγκαλυμμένης κατοχής. Η δε απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα παρουσίαζε ενδιαφέρον για την κοινωνία αν η μεγαλύτερη ευκολία να δανείζονται χρήματα οι ελληνικές τράπεζες συνοδευόταν από αύξηση της χορηγούμενης ρευστότητας προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά ή/και μείωση των επιτοκίων δανεισμού, με αποτέλεσμα την παροχή φθηνού χρήματος στην αγορά οπότε θα μπορούσαν να αντισταθμιστούν κατά ένα μέρος οι καταστροφικές πολιτικές της τεχνητής ύφεσης. Τίποτε από τα δύο δεν θα συμβεί κι ο μοναδικός ωφελημένος θα είναι για μια ακόμη φορά οι τράπεζες που θα δανείζονται φθηνότερα σε σχέση με σήμερα.

Στον αντίποδα του κλίματος ευφορίας που επιχειρεί να δημιουργήσει η κυβέρνηση βρίσκεται μια ζοφερή πραγματικότητα η οποία μάλιστα θα επιδεινωθεί απότομα την διετία που έρχεται, οπότε αναμένεται να εφαρμοστούν τα μέτρα που ψήφισαν ΝΔ – ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ με το τρίτο μνημόνιο, ύψους 13,5 δισ. ευρώ: Μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, 150.000 απολύσεις στο δημόσιο, επιπλέον φόροι λόγω του νέου φορολογικού, σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις που θα στείλουν στα ουράνια τα σχετικά τιμολόγια, ενώ στην ουρά για να λεηλατήσουν το συνεχώς συρρικνούμενο εισόδημα μας στέκονται κι οι «ρήτρες απόκλισης». Δηλαδή επιπλέον αντιλαϊκά μέτρα που θα επιβάλλονται αυτόματα όποτε τα μέτρα μείωσης των δαπανών ή αύξησης των εσόδων δεν υλοποιούνται. Τέτοιες όμως αστοχίες θα είναι ο κανόνας κι όχι η εξαίρεση, καθώς η ύφεση θα βαθαίνει τα επόμενα χρόνια, όπως έσπευσε να διαβεβαιώσει γερμανικό ινστιτούτο που επιβεβαίωσε τις χειρότερες υποψίες: πως και το 2014, όχι μόνο το 2013, θα συνεχιστεί η ύφεση της ελληνικής οικονομίας, συμπληρώνοντας επομένως επτά συνεχή χρόνια συρρίκνωσης του προϊόντος, με δραματικές συνέπειες για την απασχόληση και τις αμοιβές. Οι επιπτώσεις θα είναι δραματικές για εμάς φυσικά, τον κόσμο της εργασίας, που θα δει την ανεργία να αυξάνεται (στο 31% την πρόβλεψε το γερμανικό ινστιτούτο για το 2014) και τους μισθούς να μειώνονται ακόμη πιο χαμηλά από το επίπεδο που έχουν φθάσει σήμερα.

Για το κεφάλαιο αντίθετα οι προοπτικές είναι απείρως καλύτερες – χωρίς φυσικά τίποτε να προεξοφλεί την υπέρβαση της βαθιάς, ιστορικής κρίσης που διέρχεται ο καπιταλισμός. Και είναι καλύτερες λόγω του ότι από τώρα έχει «κλειδώσει» μέτρα και πολιτικές τα οποία είναι συνέχεια και εμβάθυνση του τρίτου μνημονίου. Η υλοποίησή τους δε, θα συνοδευτεί από νέους γύρους κινδυνολογίας για την εκταμίευση των υπόλοιπων ποσών της δόσης κατά τους τρείς επόμενους μήνες. Το θρίλερ έτσι επιστρέφει στις οθόνες μας με το που θα μπει ο νέος χρόνος, συμπληρώνοντας τέσσερα χρόνια ψυχολογικού βιασμού – από τον Δεκέμβριο του 2009 ξεκίνησαν τα δραματικά διαγγέλματα και οι περικοπές στις δαπάνες του προϋπολογισμού και τις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων. Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – Βίβλος προφανώς που κοσμεί το «σπίτι των λαών» – περιγράφει με την μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια τα μέτρα που πρέπει να εφαρμοστούν για να δοθούν οι επόμενες δόσεις. Για τον Ιανουάριο (όταν από τα 9,2 δισ. ευρώ της δόσης τα 7,2 δισ. θα δοθούν στις τράπεζες) απαιτείται εφαρμογή της φορολογικής μεταρρύθμισης και των αυξήσεων στα τιμολόγια των μικρο-καταναλωτών. (Χρήζει μάλιστα υπογράμμισης ότι η ΕΕ περιγράφει με ακρίβεια ότι οι αυξήσεις θα βαρύνουν τους καταναλωτές χαμηλής τάσης!) Για τον Φεβρουάριο απαιτείται ανανέωση του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου και επιβολή τριετών δεσμευτικών ορίων στις δαπάνες της κυβέρνησης ενώ για τον Μάρτιο προβλέπεται μείωση στις τιμές των φαρμάκων και ολοκλήρωση του σχεδίου απολύσεων ανά ξεχωριστό υπουργείο! Ακόμη κι αν κυλήσει το πρώτο τρίμηνο του έτους σύμφωνα με τον σχεδιασμό κυβέρνησης και πιστωτών (κάτι που είναι αδύνατο), τότε θα ξεκινήσει νέος γύρος εκβιασμών και αντιλαϊκών μέτρων για την δόση του επόμενου τριμήνου…

Αν όμως η κυβέρνηση επιχειρεί να αλλάξει το κλίμα μεταδίδοντας μια εικόνα αισιοδοξίας στο εσωτερικό (εμφανίζοντας ως επιτυχία ακόμη και το γεγονός ότι με το 1 δισ. ευρώ της δόσης εξοφλούνται ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου και εφ’ άπαξ οφειλόμενα εδώ και χρόνια) το κάνει πρώτα και κύρια γιατί βλέπει την αγανάκτηση του κόσμου, την γενικευμένη αμφισβήτηση. Ακόμη κι η έκθεση της Επιτροπής έκανε λόγο για εύθραυστη κυβέρνηση, υπογραμμίζοντας έτσι τους κινδύνους που διατρέχει το αντιλαϊκό πρόγραμμα να ανατραπεί από λαϊκούς και εργατικούς αγώνες. Αυτό είναι το χρέος μας για την χρονιά που έρχεται…

Η πτώση των μισθών αύξησε δεν μείωσε την ανεργία (εφημερίδα Εργασία, 29.9.2012)

Επί δεκαετίες, και για την ακρίβεια από το ’80 όταν η κρίση άρχισε να δείχνει τα δόντια της, ήταν τόσο επίμονα επαναλαμβανόμενο που είχε δημιουργήσει συλλογικές ενοχές. Για ελάχιστα επιχειρήματα έχει χυθεί τόσο πολύ μελάνι: Για την ανεργία φταίνε οι υψηλοί μισθοί. Καμία ευθύνη δεν έχουν οι επιχειρήσεις που αλλού τρών’ αλλού πίνουν αλλού παν’ και δίνουν τα …μεροκάματα. Καμία ευθύνη δεν έχει το κανονιστικό πλαίσιο που διευκολύνει τις απολύσεις, καταστρατηγώντας την συνταγματική υποχρέωση του κράτους να διασφαλίζει το δικαίωμα στη δουλειά. Φταίνε οι υψηλοί μισθοί, ακόμη κι αν δεν ήταν ποτέ τόσο υψηλοί. Το υπονοούμενο ωστόσο ήταν σαφές: Δεχθείτε τις μειώσεις στους μισθούς ή τις εικονικές αυξήσεις στην προ Μνημονίου Εποχή και αυτόματα θα αρχίσει να βρέχει θέσεις εργασίας.

Κι η ευχή εκπληρώθηκε. Οι μειώσεις μισθών και ημερομισθίων στην Ελλάδα την τελευταία διετία ήταν τόσο βίαιες που ούτε θα μπορούσαν να είχε ποτέ διανοηθεί τέτοια «πάσα» η διοίκηση του ΣΕΒ. Κατά 22% και 32% για τους νέους κάτω των 25 ετών πρόβλεπε το δεύτερο Μνημόνιο να μειωθούν οι μισθοί και μεροκάματα, ως προϋπόθεση για να εγκριθεί το «κούρεμα» των ομολόγων. Η δε κατάργηση της μετενέργειας και το πλήγμα που έχουν δεχθεί οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, που έδωσαν τη θέση τους σε επιχειρηματικές και ατομικές μείωσε ακόμη πιο πολύ τους μισθούς και μεροκάματα. Πριν δύο εβδομάδες το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ υπολόγισε πως το κόστος εργασίας την τριετία 2010-2012 έχει μειωθεί κατά 8%, ενώ η μέση μείωση των αποδοχών των μισθωτών στο τέλος του 2012 έναντι του 2009 θα φτάσει το 30%. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, αν ίσχυαν τα επιχειρήματα των νεοφιλελεύθερων, θα έπρεπε η Ελλάδα να είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας παγκοσμίως εργατικού δυναμικού. Δεν θα προλαβαίναμε να πηγαίνουμε από δουλειά σε δουλειά…

Η πραγματικότητα της Ελλάδας, με μια ανεργία που έχει τριπλασιαστεί σε μια τριετία ξεπερνώντας το 24% απέδειξε με τον πιο πανηγυρικό τρόπο ότι η επίκληση του παραπάνω επιχειρήματος αν κάπου αποσκοπούσε ήταν να ανοίξει τον δρόμο για να αποδεχθούμε την μείωση των μισθών η οποία δεν σημαίνει τίποτε παραπάνω από περισσότερα και πιο εύκολα κέρδη. Όχι νέες θέσεις εργασίας. Το ίδιο δραματικό συμπέρασμα επιβεβαιώνεται όχι μόνο στην Ευρωζώνη με την πτώση των μισθών να πηγαίνει χέρι – χέρι με την υψηλή ανεργία, αλλά και στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού. Το επίπεδο της ανεργίας στις ΗΠΑ έχει ενδιαφέρον γιατί παρότι έχει εξέλθει – τυπικά – της κρίσης, παραμένει διπλάσιο (πάνω από 8%!) από το επίπεδο που βρισκόταν το 2007 όταν ξέσπασε η κρίση στην αγορά κατοικίας. Κι όσο για τους μισθούς, πιο χαμηλά δεν πάνε. Πιο χαμηλά πεθαίνεις…

Εν κατακλείδι, το μόνο που αποδεικνύει η συμπόρευση της ανεργίας με την πτώση των μισθών, είναι πως το αίτημα για αντιμετώπιση της ανεργίας με την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας είναι αδιαχώριστο με την απαίτηση αξιοπρεπών αμοιβών!