Νίκη της Μελόνι – θρίαμβος της Κονφιντούστρια και των ΗΠΑ! του Λεωνίδα Βατικιώτη

Σημείο τομής για όλη την Ευρώπη και όχι μόνο για την Ιταλία συνιστούν τα αποτελέσματα των πρόωρων εκλογών που διενεργήθηκαν στην γειτονική χώρα την Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου. Με μια επιφανειακή ματιά η άνοδος του κόμματος Αδελφοί της Ιταλίας του οποίου ηγείται η Τζόρτζια Μελόνι δεν είναι παρά μια αλλαγή σκυτάλης, που από τα χέρια του Τζιανφράνκο Φίνι και του Σίλβιο Μερλουσκόνι την δεκαετία του ’90 ακόμη, πέρασε στον Ματέο Σαλβίνι την δεύτερη δεκαετία του 21^ου αιώνα και τώρα στην 45χρονη Μελόνι που διατηρεί ωστόσο ένα ρεκόρ: Είναι η πρώτη πολιτικός η οποία επαίνεσε δημόσια τον Μουσολίνι, εξυμνώντας τα κατορθώματά του!

Παρότι κυβέρνηση δεν πρόκειται να σχηματιστεί πριν από τα μέσα Νοεμβρίου, η πολιτική της σύνθεση είναι γνωστή βάσει των εκλογικών αποτελεσμάτων: Με καταμετρημένο ένα ασφαλές για εξαγωγή συμπερασμάτων ποσοστό ψήφων οι Αδελφοί της Ιταλίας της Μελόνι, η Λίγκα του Σαλβίνι και η Φόρτσα Ιτάλια του Μπερλουσκόνι συγκεντρώνουν 26,18%, 8,86% και 8,09% αντίστοιχα ή 43,13% αθροιστικά. Η πρόσθεση έχει νόημα λόγω του πρόσφατου εξαιρετικά περίπλοκου εκλογικού νόμου που πριμοδοτεί ευρύτερες συμμαχίες. Το Δημοκρατικό Κόμμα χρεώθηκε την γραμμή ευρω-λιτότητας του Ντράγκι και οι «5 αστέρες» την ανοχή που επέδειξαν τόσο στην κυβέρνηση του δοτού Ντράγκι όσο και στην αντιμεταναστευτική γραμμή του Σαλβίνι που είχε το υπουργείο Εσωτερικών.

Οι επιδόσεις της Δεξιάς στις εκλογές του 2022 (43,13%) υπερτερούν σημαντικά ακόμη και αριθμητικά έναντι των επιδόσεων της το 2018, όταν συγκέντρωσε αθροιστικά 35,8% (Αδελφοί της Ιταλίας 4,4%, Φόρτσα Ιτάλια 14% και Λίγκα 17,4%). Το σημαντικότερο όμως είναι η ποιοτική μετάλλαξη που συνέβη. Η ιταλική Δεξιά του 2022 έχει κεφαλαιοποιήσει και προβάλλει δημόσια ό,τι πιο αντιδραστικό έχει παραχθεί: από την κληρονομιά του Μουσολίνι, μέχρι την πολιτική του Τραμπ! Δικαίωμα λόγου, συνδικαλισμός και δικαιώματα γυναικών και μεταναστών θα συνθλιβούν από τη νέα επέλαση της Δεξιάς στην Ιταλία, τη Σουηδία και την υπόλοιπη Ευρώπη.

Ο εκλογικός και πολιτικός θρίαμβος της φασιστικής Δεξιάς στην Ιταλία προετοιμάστηκε από μια σειρά πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων χρόνων, που άνοιξαν τον δρόμο για να περάσει θριαμβεύτρια αυτό το πολιτικό τέρας:

Τον δρόμο στην Μελόνι άνοιξαν οι Βρυξέλλες, κατά πολλούς τρόπους.

Όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση στήριζε το πραξικόπημα των φασιστών οπαδών του Μπαντέρα στην πλατεία Μεϊντάν του Κιέβου το 2014 ταυτόχρονα νομιμοποιούσε κάθε λογής ακροδεξιό κατακάθι στην δυτική και νότια Ευρώπη να τιμήσει κι αυτό τους πολιτικούς του μέντορες. Τα δισεκατομμύρια που έχει δώσει η ΕΕ στους Ναζί του Αζόφ και του Κιέβου μέχρι σήμερα δείχνουν ότι στο τέλος του δρόμου της εξομοίωσης των κομμουνιστών με τους Ναζί, πάντα κερδίζουν οι Ναζί. Αν ο Μπαντέρα είναι καλός γιατί να είναι κακός ο Ντούτσε;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έστρωσε τον δρόμο στην Μελόνι υιοθετώντας μια πολιτική ασύλου που οδήγησε τη νότια Ευρώπη να μετατραπεί σε τείχος και νεκροταφείο. Ελλάδα στο Αιγαίο, Ιταλία στην Λαμπεντούζα και Ισπανία στον θύλακα της Θέουτα στο Μαρόκο δεν υπερασπίζονται την ακεραιότητα των συνόρων τους. Τη Γερμανία υπερασπίζονται. Σχεδόν κανένας μετανάστης δεν θέλει να μείνει στις χώρες μας. Στην Βόρεια Ευρώπη θέλει να φτάσει κι εμείς αναλαμβάνουμε να βγάλουμε την βρόμικη δουλειά αντί να το κάνουν η Γερμανία, Ολλανδία και Αυστρία. Το πρόβλημα επομένως δεν είναι οι μετανάστες, αλλά η πολιτική ασύλου της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση άνοιξε τον δρόμο στην Μελόνι λόγω των συνεχών παρεμβάσεων στην πολιτική ζωή της χώρας. Η Ιταλία εδώ και 20 χρόνια ψηφίζει τα πιο διαφορετικά κόμματα που κατά πλειοψηφία ωστόσο είναι κατά του ευρώ. Πρωθυπουργός ωστόσο εκλέγεται ο πιο ευρωλιγούρης της Ιταλίας. Κι όταν στερεύει η δεξαμενή των ευρωλιγούρηδων φέρνουν Ιταλούς απ’ έξω όπως έγινε με τον δοτό τραπεζίτη πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι, που ανατράπηκε τον Ιούλιο του 2022 κι όπως είχε γίνει στο παρελθόν με τον Μάριο Μόντι και τον Ρομάνο Πρόντι. Η κυβέρνηση του Ντράγκι μάλιστα ήταν η τρίτη μετά τις εκλογές του 2018, ενώ τα τελευταία 11 χρόνια σχηματίστηκαν 7 διαφορετικές κυβερνήσεις με ένα σκοπό: να υπηρετήσουν την ΕΕ.

Η ήττα του Μάριο Ντράγκι και των κομμάτων που στήριξαν την ατζέντα του ήταν και η απορριπτική απάντηση των Ιταλών στο εκβιαστικό του δίλημμα «ειρήνη ή air condition;» που σήμαινε κρύο, λιτότητα και πληθωρισμός στο διηνεκές για να συνεχιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία με όπλα και χρήματα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στο διηνεκές. Οι Ιταλοί απέρριψαν τις κυβερνήσεις των διορισμένων από το Βερολίνο τεχνοκρατών γιατί ταυτίστηκαν με την λιτότητα και τις περικοπές κοινωνικών δαπανών.

Τέλος, ειδικά στην Ελλάδα μόνο από τα σύννεφα δεν πέφτουμε βλέποντας τους δοτούς τραπεζίτες πρωθυπουργούς όπως ήταν ο Παπαδήμος εδώ και ο Ντράγκι στην Ιταλία να γίνονται το κόκκινο χαλί από το οποίο περνάει ο φασισμός. Στην Ελλάδα ήταν η Χρυσή Αυγή και οι πολιτικοί «ογκόλιθοι» του ΛΑΟΣ (Άδωνις, Πλεύρης και Βορίδης). Στην γειτονική χώρα οι Αδελφοί της Ιταλίας με την Μελόνι.

Καθόλου τυχαία και στις δύο χώρες μειώθηκε η συμμετοχή στις εκλογές. Στην Ιταλία έφτασε από 73% το 2018 στο 64% την Κυριακή. Πώς αλλιώς να δηλώσουν οι ψηφοφόροι την αποστροφή που τους προκαλούν κυβιστήσεις, μετεγγραφές και ευκαιριακές συγκολλήσεις χάριν της εξουσίας;

Η Μελόνι, συνέχεια και τομή

Η Μελόνι, μπορεί να εμφανίζεται ως εκπρόσωπος της «ριζοσπαστικής Δεξιάς» αλλά είναι αναπόσπαστο τμήμα του ιταλικού πολιτικού συστήματος· συνέχεια και τομή του.

Η Μελόνι είναι συνέχεια του πολιτικού συστήματος επειδή τα πρώτα της βήματα στην πολιτική, με μέντορα τον Τζιανφράνκο Φίνι, έγιναν ως υπουργός Νεολαίας του Μπερλουσκόνι. Η αποθέωσή της βέβαια μαζί με το χρίσμα ήρθαν το 2022, σε μια συνάντηση που αν και διεξάγεται κεκλεισμένων των θυρών καταφέρνει πάντα να τραβάει τα φώτα της δημοσιότητας, λόγω του κύρους και της επιρροής όσων συγκεντρώνονται εκεί. Εξ ου και ο χαρακτηρισμός του ως «μίνι Νταβός». Είναι η συνάντηση του Φόρουμ Αμπροσέτι στη λίμνη Κόμο, την οποία κάθε χρόνο τιμούν πολιτικοί, επιχειρηματίες και διπλωμάτες. Έτσι συνέβη και φέτος μεταξύ 2 και 4 Σεπτεμβρίου, όπου τιμώμενο πρόσωπο ήταν η φασίστρια Μελόνι.

«Η κυρία Μελόνι μιλάει Αγγλικά και Γαλλικά πολύ καλά, ενώ ποτέ δεν έχει ενδώσει στην ρητορική κατά των ελίτ, αντίθετα με τον Μ. Σαλβίνι, ούτε δίνει την εντύπωση ότι ταλαντεύεται σε ζητήματα σχετικά με τον προϋπολογισμό. Όταν ρωτήθηκε στη βίλα του Τσερνόμπιο όπου διεξάγεται το Φόρουμ Αμπροσέτι σχετικά με την πρόταση της Λίγκας για μια δραστική μείωση φόρου (15% οριζόντιος φόρος που θα αντικαταστήσει την προοδευτική φορολογία) διαχωρίστηκε με σαφήνεια από τον ανταγωνιστή της λέγοντας “να είμαστε προσεκτικοί και να μην δίνουμε υποσχέσεις που δεν μπορούμε να κρατήσουμε. Πρέπει να προσέχουμε τα δημόσια οικονομικά μας” δίνοντας επίσης έμφαση στη σοβαρότητα των προτάσεων της και τον ισορροπημένο χαρακτήρα τους. Παραπέρα υπάρχουν και τα γεωπολιτικά ζητήματα στα οποία οι θέσεις των Αδερφών της Ιταλίας είναι ξεκάθαρες. Κληρονόμος μιας πολιτικής παράδοσης (το Ιταλικό Κοινωνικό Κίνημα που γεννήθηκε το 1946 στις στάχτες του Εθνικού Φασιστικού Κόμματος) που κατηγορηματικά επέλεξε το πλευρό των Ηνωμένων Πολιτειών στον Ψυχρό Πόλεμο, η κυρία Μελόνι είναι πεπεισμένη Ατλαντίστρια, που ποτέ δεν έδειξε μετριοπάθεια προς την Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν στο παρελθόν». Αυτά έγραφε η γαλλική Λε Μοντ στις 21 Σεπτεμβρίου, σε άρθρο με τίτλο  «Ο επιχειρηματικός τομέας της Ιταλίας στηρίζει την ακροδεξιά υποψήφια Τζόρτζια Μελόνι». Η Μελόνι  λοιπόν είναι γνήσιο τέκνο από την μια της Ένωσης Ιταλών Βιομηχάνων, της Κονφιντούστρια που ανέδειξε και τον Μουσολίνι, και από την άλλη των Αμερικανών.

Εξ ίσου κατηγορηματικοί ήταν και οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, για τον φιλοαμερικανισμό της Μελόνι. Στις 22 Σεπτεμβρίου την χαρακτήριζαν «πιστή Ατλαντίστρια» σε αντιδιαστολή με τον Σαλβίνι ο οποίος κατηγορείται ότι εξέφραζε τμήματα της ιταλικής ολιγαρχίας που μέχρι την επέμβαση στην Ουκρανία διατηρούσαν οικονομικές σχέσεις με την Ρωσία.

Υπό το φως των παραπάνω πληροφοριών αποκαλύπτεται και η βαθύτερη ανησυχία των ευρωπαϊκών κύκλων που ώθησαν την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να προβεί στην προκλητική και προσβλητική απειλή προς τους Ιταλούς την παραμονή των εκλογών ότι αν δεν ψηφίσουν …σωστά θα ενεργοποιηθούν μηχανισμοί και κυρώσεις που τέθηκαν ξανά σε κίνηση κατά της Ουγγαρίας και της Πολωνίας.

Το επίδικο για την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν είναι προφανώς το κράτος δικαίου. Αν η ΕΕ ενδιαφερόταν για την δημοκρατία και τις συλλογικές ελευθερίες οι πρώτοι που θα δέχονταν περικοπές κονδυλίων και πρόστιμα προς συμμόρφωση θα ήταν η Γαλλία του Μακρόν για τις δολοφονικές επιθέσεις κατά των διαδηλωτών των Κίτρινων Γιλέκων και η Ελλάδα του Μητσοτάκη για την ανελευθερία του Τύπου και το όργιο τηλεφωνικών παρακολουθήσεων μέσω της ΕΥΠ που κατέστη γραφείο επιχειρηματικών εξυπηρετήσεων γνωστών και φίλων.

Το πρόβλημα έγκειται στον άκρατο φιλοαμερικανισμό της Μελόνι. Η ατζέντα της ΕΕ το επόμενο διάστημα δεν επιτρέπει αποκλίσεις από την γερμανική γραμμή που με πίστη υπηρέτησαν όλες οι προηγούμενες (βραχύβιες) κυβερνήσεις της Ιταλίας: Κατάργηση του βέτο στις ψηφοφορίες για θέματα εξωτερικής πολιτικής, στενότερη αμυντική συνεργασία και αναθεώρηση δημοσιονομικών κανόνων. Ενδεικτικό στοιχείο της σύγκρουσης που θα ακολουθήσει μεταξύ Ρώμης και Βρυξελλών είναι η αμφισβήτηση εκ μέρους της φασίστριας Μελόνι των όρων υπό τους οποίους θα εκταμιευθούν τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ήδη η διαμόρφωση του Σχεδίου Ανάκαμψης έχει προκαλέσει πλήθος συγκρούσεων μεταξύ Ρώμης και Βρυξελλών. Η ΕΕ διαμηνύει από την άλλη ότι οι όροι δεν τίθενται πλέον προς διαπραγμάτευση… Take it or leave it, είναι η απάντησή της!

Bloomberg, 26/9/2022

Η αναμενόμενη σύγκρουση της ακροδεξιάς ιταλικής κυβέρνησης με τις Βρυξέλλες έχει ένα όριο: το δυσθεώρητο δημόσιο χρέος της Ιταλίας, που φτάνει τα 2,8 τρισ. ευρώ· μακράν το μεγαλύτερο στην Ευρώπη, σε απόλυτο ύψος. Η μόνη δύναμη που μπορεί να αποτρέψει μια πιθανή έξοδο από τις αγορές της Ιταλίας, σε περίπτωση περαιτέρω ανόδου του κόστους δανεισμού, είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Κανένας άλλος χρηματοπιστωτικός οργανισμός δεν μπορεί να κινητοποιήσει ακαριαία κεφάλαια και μηχανισμούς που να αποτρέψουν ή έστω να αναβάλουν την χρεοκοπία. Ταυτόχρονα όμως η ΕΚΤ είναι κι εκείνη που ωθεί τα επιτόκια δανεισμού της Ιταλίας στα ύψη (4,47% στις 26/9/2022) μετά την πρόσφατη άνοδο των επιτοκίων του ευρώ κατά το αδικαιολόγητα για χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα υψηλό 0,75%. Η ΕΚΤ λοιπόν για την Ιταλία είναι σωτήρας και νεκροθάφτης μαζί. Μένει να δούμε τι από τα δύο θα κυριαρχήσει…

Το Ταμείο Ανάκαμψης διαλύει την πολιτική σκηνή της Ιταλίας

Το «μικρότερο κακό» επελέγη για την προεδρία της Ιταλίας με την ανανέωση της θητείας του προέδρου Σέρτζιο Ματαρέλα. Η επιλογή του δεν ενθουσίασε κανέναν, ούτε καν τον ίδιο τον 80χρονο πολιτικό που είχε δηλώνει προς κάθε κατεύθυνση ότι δεν επιθυμεί την ανανέωση της θητείας του, που έληξε στις 3 Φεβρουαρίου.

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

Δεν ενθουσίασε ωστόσο ούτε κι εκείνα τα κέντρα που επέβαλαν τον Φεβρουάριο του 2021 τον πρώην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και στέλεχος της τράπεζας Γκόλντμαν Σακς στο απώτερο παρελθόν, Μάριο Ντράγκι, ως δοτό, τεχνοκράτη πρωθυπουργό της χώρας.

Το ιδανικό σχέδιο προέβλεπε την μετακίνηση του Μάριο Ντράγκι στην προεδρία της χώρας. Ήταν ο πιο ασφαλής τρόπος για να συνεχίσει να χειραγωγεί τις πολιτικές εξελίξεις στη  γειτονική χώρα για το μεγαλύτερο δυνατό χρονικό διάστημα καθώς η θητεία του προέδρου διαρκεί επτά ολόκληρα χρόνια. Πρόκειται για χρονικό διάστημα που φαντάζει με αιώνα στην πολιτική ζωή της Ιταλίας όπου η ρευστότητα, οι «ανίερες» πολιτικές συμμαχίες και οι πρόωρες εκλογές αποτελούν την κανονικότητα. Δεδομένου ότι ο πρόεδρος στη γειτονική χώρα διορίζει πρωθυπουργούς, οι οποίοι στη συνέχεια χρειάζονται την ψήφο της Βουλής, και διαθέτει δικαίωμα βέτο στον ορισμό υπουργών, η μετακόμιση του Ντράγκι στο Κυρηνάλιο θα εξασφάλιζε την διαιώνιση του μεγαλύτερου σε διάρκεια πραξικοπήματος που άτυπα συντελείται στην Ιταλία: οι ψηφοφόροι να εκλέγουν σταθερά και κατά πλειοψηφία κόμματα που αντιτίθενται στο ευρώ και την ΕΕ και κυβέρνηση να σχηματίζουν διαπρύσιοι υποστηρικτές του ευρώ και της ΕΕ.

Η αναβάθμιση του τραπεζίτη Ντράγκι, που η φήμη του στην ιταλική ελίτ εδραιώθηκε το 1992 όταν ως διευθυντής του υπουργείου Οικονομικών διαχειρίστηκε την κρίση χρέους της Ιταλίας που την οδήγησε προσωρινά εκτός του μηχανισμού συναλλαγματικών ισοτιμιών της ΕΕ, ήταν απαραίτητη για τις Βρυξέλλες και τα φιλικά προς την ΕΕ κέντρα εντός της Ιταλίας για έναν, πολύ συγκεκριμένο λόγο, πέραν των γενικών: την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που συνοδεύουν την εκταμίευση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ειδικότερα η Ιταλία αναμένεται να λάβει μέχρι το 2026 από το Ταμείο Νέα Γενιά 192 δισ. ευρώ, εκ των τα 69 δισ. ευρώ είναι χορηγήσεις και τα 123 δισ. ευρώ είναι δάνεια. Η Ιταλία επομένως στην ωρολογιακή βόμβα των 2,6 τρισ. ευρώ δημοσίου χρέους επάνω στην οποία ήδη κάθεται θα προσθέσει και 123 δισ. ευρώ επιπλέον… Το χειρότερο ωστόσο δεν είναι η αύξηση του δημοσίου χρέους που θα επιφέρει η …γενναιοδωρία της ΕΕ. Είναι οι όροι υπό τους οποίους θα εκταμιευθούν οι δόσεις: Είναι τόσο αντιλαϊκοί που μόνο ένας δοτός πρωθυπουργός και πρώην τραπεζίτης που ξέρει ότι δεν θα ζητήσει ποτέ τη λαϊκή ψήφο θα μπορούσε να τους υλοποιήσει ανεπιφύλακτα! Μετά τα 24,9 δισ. που εκταμιεύθηκαν τον Αύγουστο του 2021, η επόμενη δόση των 21 δισ. θα εγκριθεί υπό την αυστηρή προϋπόθεση της ψήφισης και υλοποίησης 51 αντιλαϊκών μεταρρυθμίσεων. Εντός του έτους η ιταλική βουλή πρέπει να ψηφίσει 100 νεοφιλελεύθερους νόμους για να μπορέσει να εισπράξει συνολικά 40 δισ. ευρώ. Το ιταλικό σχέδιο είναι ασυνήθιστα εμπροσθοβαρές ώστε να αξιοποιηθεί στο έπακρο κι όσο υπάρχει η κυβέρνηση προθύμων του Ντράγκι, καθώς όλοι αναγνωρίζουν ότι η υπάρχουσα εύθραυστη ισορροπία έχει διάρκεια ζωής το πολύ μέχρι το καλοκαίρι του 2022. Από Σεπτέμβριο ξεκινάει η προεκλογική εκστρατεία που θα οδηγήσει στην αναμέτρηση του Ιουνίου του 2023, οπότε θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να ψηφιστούν αντιλαϊκοί νόμοι, όπως αυτοί που ζητάει η ΕΕ για να εγκρίνει τις δόσεις του Ταμείου Ανάκαμψης. Η αποφασιστικότητα της δε να τηρηθούν στο ακέραιο οι δεσμεύσεις της Ιταλίας φάνηκαν τον Νοέμβριο του 2021, όταν έριξε τις πρώτες προειδοποιητικές βολές με αφορμή την απροθυμία της να μειώσει το έλλειμμά της από 9,4% το 2021 σε επίπεδα χαμηλότερα του 5,6% του ΑΕΠ για το 2022. Τα μέτρα που καλούνται να ψηφίσουν οι ιταλοί βουλευτές και γερουσιαστές περιλαμβάνουν φορολογική μεταρρύθμιση που θα αυξήσει τη φορολογία για τους φτωχούς και μια συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση που θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα απειλήσει τη συνοχή της κυβέρνησης του δοτού πρωθυπουργού Ντράγκι.

Η συστράτευση όλων σχεδόν των κομμάτων πίσω από τον Ντράγκι, από το Κίνημα των Πέντε Αστέρων που ίδρυσε ο Μπέπε Γκρίλιο μέχρι το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα του Ενρίκο Λέτα και την σκληρή αντιμεταναστευτική Δεξιά της Λίγκας που ηγείται ο Ματέο Σαλβίνι έχει αυξήσει τις φυγόκεντρες τάσεις στο εσωτερικό τους, υπονομεύοντας από τώρα την συνοχή τους. Στο Κίνημα των Πέντε Αστέρων για παράδειγμα ο επικεφαλής του Τζιουσέπε Κόντε στρέφεται δημόσια εναντίον του πρώην ηγέτη Λουίτζι ντι Μάιο που είναι υπουργός Εξωτερικών και τα νέα μέλη του κόμματος λύνουν τις διαφορές τους στα δικαστήρια με τα παλιά, σχετικά  με το δικαίωμα ψήφου που έχουν στα εσωκομματικά δημοψηφίσματα. Η κρίση τους είναι τόσο γενικευμένη που θεωρείται αδύνατο να διατηρήσουν και στις επόμενες εκλογές την πρώτη θέση που κέρδισαν στις εκλογές του 2018, όταν εξελέγη η πιο ευρωσκεπτικιστική Βουλή στην ιστορία της Ιταλίας που κατάντησε να εκλέξει έναν αλεξιπτωτιστή – εκτελεστή οικονομικών συμβολαίων, όπως τον Ντράγκι, ως πρωθυπουργό. Η έκπληξη ωστόσο σε τέτοιες ακραίες καταστάσεις πολιτικής πολτοποίησης, όπως ξέρουμε καλά στην Ελλάδα, έρχεται πάντα από την άκρα δεξιά. Στην Ιταλία μάλιστα είναι το κόμμα «Αδελφοί της Ιταλίας», μια σοβαρή Χρυσή Αυγή όπως ζητούσε ο δημοσιογράφος και νυν βουλευτής της ΝΔ Μπάμπης Παπαδημητρίου από την τηλεόραση του Σκάι, που έχει κερδίσει τα πρωτεία από την Λίγκα του Σαλβίνι και στην πιο πρόσφατη δημοσκόπηση κέρδιζε 21% των προτιμήσεων, δηλαδή 5% πάνω από την Λίγκα και 2% υψηλότερα από την προηγούμενη δημοσκόπηση σε ένα διαρκές σερί δημοσκοπικής ανόδου, που μόνο ανησυχία προκαλεί.

Η ανησυχία ωστόσο της ευρωπαϊκής και ιταλικής πολιτικής ελίτ δεν σχετίζεται με την άνοδο της άκρας Δεξιάς που εμφανίζεται ως το αντίβαρο απέναντι σε ένα πολιτικό σύστημα που παραδόθηκε αμαχητί στην τραπεζοκρατία και την παγιδευμένη βοήθεια των Βρυξελλών. Σχετίζεται με το αν θα καταφέρει ο εκλεκτός τους Μάριο Ντράγκι να φτάσει έστω μέχρι τον Ιούνιο του 2023, μετά την ήττα των πιο μακροπρόθεσμων σχεδίων τους: να αναρριχηθεί στην θέση του προέδρου, οπότε θα κατάφερναν ένας μη εκλεγμένος άνθρωπος των παρασκηνίων να βρεθεί στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα. Έγκαιρα ωστόσο συνειδητοποίησαν ότι κανένας άλλος πλην του διορισμένου τραπεζίτη δεν μπορούσε να κρατήσει ενωμένο το συνονθύλευμα που συγκροτεί την κυβέρνηση εθνικής ενότητας της Ιταλίας.

Η άνοδος της άκρας Δεξιάς και η φτωχοποίηση των Ιταλών που συνοδεύει τον νέο πολιτικό γάμο αλά ιταλικά δείχνει και την άλλη, τη σκοτεινή όψη των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Επιβεβαιώνει δηλαδή ότι η είσπραξή τους δεν ισοδυναμεί με ανάπτυξη και δημιουργία καλοπληρωμένων και ποιοτικών θέσεων εργασίας. Τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης ισοδυναμούν με νέα Μνημόνια. Οι δε δόσεις τους εργαλεία εκβιασμού εκλεγμένων κυβερνήσεων και μηχανισμοί παρέμβασης στην πολιτική ζωή, μέχρι του σημείου διορισμού μη εκλεγμένων πρωθυπουργών, υπό την επίκληση του …βολικού κινδύνου δημοσιονομικού εκτροχιασμού που γεννάει η αύξηση του ιταλικού δημόσιου χρέους στο 153% του ΑΕΠ.

Η πανδημία του κορονοϊού ενισχύει, δεν αποδυναμώνει το μικρόβιο του νεοφιλελευθερισμού

Τα ύστερα του κόσμου! Η Γερμανία, αρχιτέκτονας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μεγάλος ωφελημένος της ευρωζώνης, που δεν δίστασε να κλείσει τα σύνορα της στις εξαγωγές φαρμακευτικού υλικού, απαιτεί από την Ιταλία να υπογράψει μνημόνιο αν θέλει να πάρει έκτακτο δάνειο από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας! Η είδηση που αποδίδεται σε γερμανούς αξιωματούχους μεταφέρθηκε από το Bloomberg και προδιαγράφει με ισχυρή βεβαιότητα το κλίμα που θα επικρατήσει στο Eurogroup, το οποίο συνέρχεται το απόγευμα της Τρίτης 24ης Μαρτίου, μέσω τηλεδιάσκεψης. Οι όροι που θα τεθούν στην Ιταλία θα είναι οι ελάχιστοι  όπως μεταφέρει το διεθνές πρακτορείο, δεν παύουν να είναι όμως όροι!

Το επιχείρημα της γερμανικής πλευράς είναι ότι η Ιταλία (με 63.927 κρούσματα και 6.077 νεκρούς μέχρι στιγμής, κατά το Johns Hopkins) «έπασχε» πολύ καιρό πριν ξεσπάσει η πανδημία του κορονοϊού και «εκδήλωνε αλλεργίες» στις απαραίτητες, κατά τους νεοφιλελεύθερους, μεταρρυθμίσεις. Μάρτυρας, το δυσθεώρητο δημόσιο χρέος της ύψους 132,2%, βάσει της Eurostat.

Μια κόμη επίδειξη κυνισμού έκανε ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Πίτερ Αλτμάιερ κόβοντας κάθε συζήτηση για την έκδοση ευρωομολόγων ή κορονο-ομολόγων, χαρακτηρίζοντας τη συζήτηση ως «διαμάχη φάντασμα». Στην πράξη τόνισε ότι η συζήτηση για την ευρωπαϊκή εγγύηση σε εθνικές εκδόσεις χρέους που θα στηρίξουν τους κρατικούς προϋπολογισμούς έχει κλείσει από το 2012, όταν πρώτος ο τότε πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, έθεσε την πρόταση… Στη συνέχεια την πρόταση του Γιουνκέρ επανέλαβαν κι άλλοι πολιτικοί, όπως ο Γ. Βαρουφάκης, εμφανίζοντάς την μάλιστα ως ριζοσπαστικό μέτρο…

Η άτεγκτη στάση της Γερμανίας που συνεπικουρείται από την Ολλανδία εναντίον της Ιταλίας που έχει στο πλάι της την Ισπανία και τη Γαλλία, μας υπενθυμίσει ότι ποτέ δεν έκλεισε το χάσμα μεταξύ κέντρου κα περιφέρειας στην ευρωζώνη. Κυρίως όμως μας υπενθυμίζει πόσο ανθεκτικό είναι το μικρόβιο του νεοφιλελευθερισμού, που αποδεικνύεται πολύ πιο επικίνδυνο ακόμη και από τον ιό του κορονοϊού.

Τα έκτακτα δε μέτρα παροχής ρευστότητας, που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής σε ΗΠΑ και Ευρώπη, δεν αναιρούν την πολιτική των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και των αιματηρών περικοπών! Παρότι εκλήφθηκαν και χαιρετίστηκαν κυρίως στον Τύπο ως ακύρωση της παγιωμένης πολιτικής λιτότητας ειδικά στην Ευρώπη ελήφθησαν στο πλαίσιο κι όχι σε αντιπαράθεση με το Σύμφωνο Σταθερότητας! Συγκεκριμένα, με βάση την απόφαση των υπουργών ενεργοποιήθηκε η Ρήτρα Γενικής Απόδρασης (General Escape Clause), που επέτρεψε ακόμη και την δημιουργία δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Στην ίδια απόφαση αναφέρεται ρητώς ότι «Οι υπουργοί παραμένουν πλήρως δεσμευμένοι στο σεβασμό του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης». Το «διάλλειμα» επομένως που εξασφάλισαν οι υπουργοί της ΕΕ μπορεί να φέρνει στην επιφάνεια τον καταστροφικό χαρακτήρα του Συμφώνου, ωστόσο δεν τον ακυρώνει. Ίσα – ίσα εξασφαλίζει την συνέχιση της λειτουργίας του όταν, με το καλό, τερματιστούν οι σημερινές συνθήκες έκτακτης ανάγκης…

The Commission proposes to activate the general escape clause of the Stability and Growth Pact to respond quickly, forcefully and jointly to the #coronavirus pandemic and allow Member States to temporarily depart from the requirements of fiscal rules

📌https://t.co/9Xthzp6zjZ pic.twitter.com/owZDfD5BL8

— EU Economy & Finance (@ecfin) March 20, 2020

Ας μην ξεχνούμε άλλωστε ότι στο σημερινό χρηματοοικονομικό περιβάλλον όπου οι δανειακές ανάγκες κάθε κράτους επαφίενται στη διάθεση των αγορών, που θα δανειοδοτήσουν τα ελλείμματα, δεν αρκεί η θέληση για την δημοσιονομική επέκταση και την δημιουργία ελλειμμάτων. Όπως ακριβώς ένα σχέδιο κατά της λιτότητας έπρεπε να συνοδεύεται από την έξοδο από το ευρώ επί Μνημονίων, έτσι και τώρα ένα σχέδιο γενναίας δημοσιονομικής επέκτασης οφείλει να συνοδεύεται από διάθεση σύγκρουσης με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και εξόδου από το Σύμφωνο Σταθερότητας σε σημείου έκδοσης εθνικού νομίσματος…

Και τα ίδια ωστόσο τα μέτρα που ανακοινώθηκαν είναι αμφίβολης αποτελεσματικότητας, παρότι συνοδεύονται από πακτωλούς δισεκατομμυρίων που μες στην ανομοιομορφία τους αντιστοιχούν σε αδρές γραμμές στο 10 ως 20% του κάθε εθνικού ΑΕΠ (Ιταλία, 25 δισ. ευρώ, Γαλλία 345 δισ., Ισπανία 200 δισ., Πορτογαλία 9,2 δισ., Ελλάδα 10 δισ. Αγγλία 330 δισ. λίρες, κοκ.)! Η κρίση του 2008 ωστόσο μας έχει διδάξει μετά από κάθε ανακοίνωση για «πόσα» χρήματα εκταμιεύονται να ρωτάμε και «που» θα πάνε. Κι η απάντηση είναι η συνήθης: στις τράπεζες! Το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοδοτήσεων που εξήγγειλε κάθε κυβέρνηση κι όλο σχεδόν το πακέτο του Pandemic Emergency Purchase Programme που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, συνολικού ύψους 750 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους (επιπλέον των αγορών αξίας 120 δισ. ευρώ που αποφασίστηκε στις 12 Μαρτίου) θα καταλήξει στις τράπεζες και τις αγορές. Έστω μέσω εγγυήσεων! Δεν προβλέπονται άμεσες ενισχύσεις, ούτε δημοσιονομική επέκταση, πέραν των αναγκαίων για να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα ύφεση, που πιθανότατα θα ξεπεράσει σε βάθος ακόμη κι εκείνη την 2008, όπως ανακοίνωσε η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κ. Γκεοργκίεβα. Οι δε άμεσες ενισχύσεις στους εργαζόμενους που θα χάσουν τη δουλειά τους (πχ τα 800 ευρώ στην Ελλάδα) δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα προσωρινό δίχτυ ασφαλείας, με ημερομηνία λήξης.

Από την άλλη, το άνοιγμα των σούπερ μάρκετ τις Κυριακές και η επαναφορά του χουντικού νόμου της πολιτικής επιστράτευσης των απεργών θα παραμείνουν, μαζί με την ανεργία που θα επιστρέψει στα επίπεδα της κυβέρνησης Σαμαρά, στο 27%. Αρκεί να αναλογιστούμε τον αριθμό των εργαζομένων που απασχολούνται στους κλάδους οι οποίοι θα υποστούν συντριπτικό πλήγμα ακόμη και στο πιο αισιόδοξο σενάριο που η πανδημία του κορονοϊού τελειώσει σύντομα. Με βάση την ΕΛΣΤΑΤ και μιλώντας για το 2018, 266.227 εργαζόμενοι στις δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης, 95.500 στα καταλύματα, 32.175 στις πλωτές μεταφορές, 14.136 δραστηριότητες ταξιδιωτικών πρακτορείων, οργανωμένων ταξιδιών, κ.α. Σύνολο: Περισσότεροι από 400.000 εργαζόμενοι! Στην ίδια δραματική θέση με τους περισσότερους από αυτούς τους εργαζόμενους που θα χάσουν τη δουλειά τους θα βρεθούν επίσης δεκάδες χιλιάδες αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες που αποτελούν σε σταθερή βάση το αμορτισέρ μεταξύ της εργασίας και των μεσαίων στρωμάτων. Για όλους αυτούς ο «συμπονετικός καπιταλισμός» των δωρεών δεν θα έχει τίποτε να προσφέρει…

Μέχρι στιγμής οι αντιδράσεις των λαών απέναντι στην πρωτοφανή απειλή που δέχονται για την ίδια τη ζωή τους λόγω των πολιτικών λιτότητας, είναι αναντίστοιχη της πραγματικότητας. Η ανοχή που απολαμβάνουν οι ευρωπαϊκές ηγεσίες που ευθύνονται για την μόνιμη υποχρηματοδότηση και την ιδιωτικοποίηση του συστήματος υγείας δεν θα διαρκέσει για πολύ. Ερμηνεύεται ωστόσο στη βάση του μουδιάσματος που προκάλεσε η πανδημία σαν μια νέα «θεραπεία σοκ» και της επίδειξης ευαισθησίας των ευρωπαίων ηγετών. Όσο ωστόσο θα ξεπερνιέται το σοκ της κρίσης και θα επιστρέφουμε στην «κανονικότητα» του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δηλαδή των ελλείψεων στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και των ΣΔΙΤ στην υγεία θα απαιτηθούν εξηγήσεις για τους χιλιάδες νεκρούς σε αυτό το μαζικό εκ προμελέτης έγκλημα. Ας ελπίσουμε η αφύπνιση των λαών μετά από αυτές τις εκατόμβες να ακυρώσει την επιστροφή στην …κανονικότητα της φτωχοποίησης κα της λιτότητας…

Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Αστάθειας

Στρωμένος με αγκάθια αποδεικνύεται για τη Γερμανία ο δρόμος επιβολής μιας σιδερένιας δημοσιονομικής πειθαρχίας, κομμένης και ραμμένης στα μέτρα της ευρωπαϊκής χρηματιστηριακής ολιγαρχίας. Αξίζει μάλιστα να προσέξουμε ότι το γερμανικό σχέδιο προκαλεί πολύ περισσότερες αντιδράσεις σε τμήματα της ευρωπαϊκής ελίτ προερχόμενα από άλλα κράτη μέλη, παρά στην ίδια την κοινωνία που δείχνει να έχει εξοικειωθεί με τη συνεχή φτωχοποίηση και την αποστέρηση κοινωνικών δικαιωμάτων που πριν λίγες δεκαετίες θεωρούνταν αναπόσπαστα τμήματα του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής. Το χάσμα του Παρισιού με το Βερολίνο, με αφορμή τι μεταρρυθμίσεις του Μακρόν, είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα των αντιδράσεων που γεννά η εξελισσόμενη Γερμανοποίηση της Ευρώπης. Δεν είναι όμως και το μοναδικό…

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ

Ασυνήθιστης σφοδρότητας ήταν για παράδειγμα η αντίδραση της Ιταλίας απέναντι στο σχέδιο αναθεώρησης του καταστατικού του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (που συμμετείχε στη δανειοδότηση της Ελλάδας, της Ιταλίας και των ισπανικών τραπεζών και διαδέχθηκε το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) και συζητήθηκε στην σύνοδο κορυφής της ΕΕ. Ως αποτέλεσμα η τελική συμφωνία αντί για το τέλος του 2019 παραπέμφθηκε για τον Ιούνιο του 2020. Την ιταλική διαφωνία έκανε γνωστή ο προερχόμενος από το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας, Λουίτζι ντι Μάγιο, προσθέτοντας ότι η Ιταλία δεν πρόκειται να συναινέσει στην μεταρρύθμιση μέχρι να αποσαφηνιστούν τα ευρύτερα σχέδια για τη Τραπεζική Ένωση.

Το άμεσο πρόβλημα της Ιταλίας ωστόσο είναι το νέο καταστατικό του ΕΜΣ και ειδικότερα η αλλαγή των όρων αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους. Με βάση την τροποποίηση και σύμφωνα με τους εμπνευστές της, ο ΕΣΜ αποκτά περισσότερες εξουσίες στο εξής για να διαχειρίζεται χρηματοοικονομικές κρίσεις, εξοπλίζεται με επιπλέον εργαλεία επιτήρησης των εθνικών οικονομιών, ενώ απλουστεύει τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους. Αυτή η αλλαγή ωστόσο είναι μαθηματικά βέβαιο πώς θα οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων δανεισμού για τις υπερχρεωμένες χώρες της περιφέρειας της ευρωζώνης και θα φέρει πιο κοντά την επόμενη κρίση χρέους, λειτουργώντας σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Προβλέπει για την ακρίβεια στις Ρήτρες Συλλογικής Δράσης που συνοδεύουν κάθε έκδοση ομολόγου πώς στο εξής θα απαιτείται μικρότερο ποσοστό κατόχων ομολόγων για να εγκριθεί μια αναδιάρθρωση. Αυτή η αλλαγή αυξάνει τον κίνδυνο της αναδιάρθρωσης κι εκθέτει τους ομολογιούχους σε μεγαλύτερους κινδύνους, με αποτέλεσμα να ζητήσουν μεγαλύτερη ανταμοιβή, δηλαδή υψηλότερο επιτόκιο, για την αγορά του. Η Ιταλία ωστόσο, έχοντας το δεύτερο μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στην ΕΕ μετά την Ελλάδα, ξέρει ότι βαδίζει στην κόψη του ξυραφιού κι αρκεί μια ανεπαίσθητη αλλαγή των σημερινών όρων για να την οδηγήσει εκεί που ήταν η Ελλάδα το 2010.

Γι’ αυτό το λόγο και το Κίνημα των Πέντε Αστέρων στην Ιταλία την απέρριψε βάζοντας σε κίνδυνο τη συνοχή του νέου κυβερνητικού συνασπισμού που ανέλαβε το Σεπτέμβριο, έχοντας στη θέση των ακροδεξιών του Σαλβίνι το Δημοκρατικό Κόμμα, που συμφωνεί εκ των προτέρων με κάθε σχέδιο αλλαγής των ευρωπαϊκών συνθηκών. Όπως εκ παραδόσεως κάνουν κι όλα τα κόμματα εξουσίας της Ελλάδας…

Η Ιταλία όμως δεν αρκέστηκε στην απόρριψη του γερμανικού σχεδίου μεταρρύθμισης του ΕΜΣ που επιταχύνει την πορεία προς μια ένωση των δυο ή και περισσότερων ταχυτήτων. Αναλυτική, συχνή και καλά επιχειρηματολογημένη αρθρογραφία στους Financial Times του επικεφαλής του τμήματος Ποιοτικής Ανάλυσης και Χρηματοοικονομικής καινοτομίας της ιταλικής ρυθμιστικής αρχής του χρηματιστηρίου αντιπαραβάλλει ένα ανταγωνιστικό σχέδιο για την μεταρρύθμιση του ΕΜΣ, που θα όφειλε να βρει ανταπόκριση σε όλες τις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας που είναι ευάλωτες στις δημοσιονομικές κρίσεις. Η πρότασή του συμπυκνώνεται στη δημιουργία ενός μηχανισμού που θα διαχέει και θα επιμερίζει τον κίνδυνο από την μια άκρη ως την άλλη της ευρωζώνης. Προτείνει ειδικότερα τη σταδιακή εισαγωγή σε όλες τις εκδόσεις ομολόγων των κρατών μελών μιας ρήτρας που θα ισοδυναμεί με υπερεθνική εγγύηση και στην πράξη θα σημαίνει ότι στην περίπτωση που ο εκδότης αδυνατεί να εκπληρώσει το χρέος του τότε θα αναλαμβάνει να το πράττει ο ΕΜΣ. Ως πρώτο βήμα αυτής της διαδικασίας συστήνεται η αντικατάσταση όλων των ομολόγων που λήγουν με νέα, που θα φέρουν την εγγύηση του ΕΜΣ. Με βάση τους υπολογισμούς του, σε μια δεκαετία όλο το ευρωπαϊκό δημόσιο χρέος θα έχει δώσει τη θέση του σε ένα νέο χρέος εγγυημένο από τον ΕΜΣ. Σε δεύτερο χρόνο, που θα ξεκινήσει μετά από αυτή την δεκαετία, τα εγγυημένα από τον ΕΜΣ ομόλογα θα αντικατασταθούν από νέα, εκδοθέντα από το ίδιο τον ΕΜΣ. Η κυκλοφορία τους θα σημάνει σταδιακά την πλήρη αμοιβαιοποίηση των δημοσίων χρεών. Ο ιταλός τεχνοκράτης προτείνει στα κράτη μέλη της περιφέρειας να αποδεχθούν την αλλαγή των όρων αναδιάρθρωσης υπό την προϋπόθεση της αμοιβαιοποίησης του χρέους.

Δεν είναι πρώτη φορά που κατατίθεται δημόσια πρόταση έκδοσης ευρω-ομολόγων ως απάντηση στη σοβούσα δημοσιονομική κρίση. Ούτε κι η πρώτη φορά που η Γερμανία θα την απορρίψει, επικαλούμενη ότι κινδυνεύει η δική της οικονομική ευρωστία και θα αυξηθούν τα δικά της επιτόκια δανεισμού. Ακόμη κι έτσι ωστόσο φαίνεται πώς οι ρωγμές που προκαλεί η πολιτική της δεν κλείνουν, ακόμη και μια δεκαετία μετά το ξέσπασμα της κρίσης.

Πηγή : Νέα Σελίδα

Στη νομισματική αντεπίθεση η Ιταλία

«Σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, οι νομισματικές και οικονομικές αρχές στερούνται των απαραίτητων εργαλείων για να ανταποκριθούν σε μία άλλη μείζονα οικονομική κρίση», υποστηρίζει ο Νουριέλ Ρουμπινί σε πρόσφατο άρθρο του, με τίτλο «Ο αυξανόμενος κίνδυνος μιας ύφεσης και κρίσης για το 2020». Ο Νουριέλ Ρουμπινί, με προϋπηρεσία στο Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του Κλίντον, την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ και την αμερικανική κεντρική Τράπεζα, έγινε ακόμη πιο γνωστός όταν προέβλεψε την κρίση του 2008. Στο επίκεντρο της άποψής του τώρα βρίσκεται η νομισματική διαχείριση και οι κεντρικές τράπεζες, με τη νομισματική πολιτική τους ακόμη να μην έχει επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα. «Η Fed ξεκινάει με ένα βασικό επιτόκιο 2,25-2,55%, συγκρινόμενο με 5,25% το Σεπτέμβριο του 2007. Στην Ευρώπη και την Ιαπωνία οι κεντρικές τράπεζες κινούνται στην περιοχή των αρνητικών επιτοκίων και θα αντιμετωπίσουν όρια στο πόσο πέρα από το μηδέν μπορούν να πάνε»…

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ

Τούτων δοθέντων μόνο ανεξήγητη δεν ήταν η επιλογή της ιταλικής κυβέρνησης να ψηφίσει σε υπουργικό συμβούλιο την έκδοση ομολόγων, των mini-BOTs,  με τα οποία, όπως δήλωσε, θα αποπληρώσει ληξιπρόθεσμα χρέη του δημοσίου προς τους ιδιώτες. Πρόκειται αναμφισβήτητα για ένα παράλληλο νόμισμα, που αμφισβητεί τον «κανόνα του ευρώ» κι ας υποστήριζε ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, Τζιοβάνι Τρία, σε συνέντευξή του στους Financial Times ότι η Ιταλία δε χρειάζεται άλλα νομισματικά εργαλεία κι ότι «μπορεί να πληρώσει όλα τα χρέη της χρησιμοποιώντας το νόμισμά της το ευρώ». Γι’ αυτό και η στάση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ήταν απορριπτική, αντιτείνοντας ότι οι ιταλικές αρχές πρέπει να αποφασίσουν αν τα mini-BOTs είναι νόμισμα, οπότε παρανόμησαν, ή ομόλογα, οπότε θα αυξηθεί ισόποσα και το δημόσιο χρέος της Ιταλίας. Πρέπει όμως να πούμε ότι ποτέ άλλοτε στο παρελθόν η Φρανκφούρτη δεν ήταν τόσο αυστηρή. Στο απόγειο της κρίσης της Ιρλανδίας για παράδειγμα είχε επιτρέψει την έκδοση νομίσματος για να σωθούν οι τράπεζες. Για τον ίδιο …ιερό σκοπό πολύ πριν το ξέσπασμα της κρίσης η ΕΚΤ είχε εφαρμόσει τα πιο διαφορετικά προγράμματα δημιουργίας ρευστότητας με σκοπό επί της ουσίας και πάλι να ενισχύσει τις τράπεζες. Μπορεί επομένως νόμισμα με τη στενή έννοια του όρου να μην έχει κυκλοφορήσει ξανά στην ευρωζώνη, από ρευστότητα ωστόσο, αφιερωμένη εξαιρετικά στους μεγάλους ασθενείς,    έχουμε πλημμυρίσει…

Η κυβέρνηση της Ιταλίας παίρνει τα (μη-συμβατικά) μέτρα της για την κρίση που έρχεται, επειδή ήδη βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού. Στο εσωτερικό της χώρας, το κοινωνικό ζήτημα βρίσκεται σε παροξυσμό. Με βάση στοιχεία της ιταλικής στατιστικής υπηρεσίας το 2018 η απόλυτη φτώχεια έπληξε το 7% των νοικοκυριών. Είναι ένα ποσοστό διπλάσιο από τα επίπεδα που βρισκόταν πριν την κρίση, ενώ είναι το υψηλότερο που έχει καταγραφτεί από το 2005 όταν ξεκίνησε να μετριέται αυτή η διάσταση της φτώχειας. Σημαντικότερη δε αιτία της απόλυτης φτώχειας είναι η ανεργία, με το 28% όσων αναζητούν εργασία να ζουν στη φτώχεια, όταν το ίδιο ποσοστό το 2017 ανερχόταν στο 26,7%.

Οι οικονομικές επιδόσεις της Ιταλίας δεν προοιωνίζουν τίποτε καλύτερο. Ενώ το προϊόν της κυμαίνεται σε επίπεδα 5% χαμηλότερα των επιπέδων που ήταν πριν την κρίση, τα δύο τελευταία τρίμηνα του 2018 μειώθηκε περαιτέρω. Εξέλιξη που ισοδυναμεί με ύφεση. Αρνητικά αναμένεται να κινηθεί το ΑΕΠ και το τρέχων τρίμηνο, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η οικονομία θα μείνει στάσιμη αυτό το χρόνο και τον επόμενο προβλέπει ότι θα αυξηθεί ελαφρώς. Προφανώς, η ελπίδα μαζί με την αισιοδοξία των ευρωπαίων στατιστικών πεθαίνουν πάντα τελευταίες… Η ανεργία ωστόσο, που ήδη βρίσκεται στο  10,2%, δηλαδή σε επίπεδα σημαντικά υψηλότερα από εκείνα της περιόδου πριν την κρίση, αναμένει η Επιτροπή πώς θα αυξηθεί και φέτος και το 2020!

Η επιβεβαίωση των δυσμενών οικονομικών προβλέψεων για την ευρωπαϊκή και την ιταλική οικονομία θα δικαιώσει ωστόσο τις Βρυξέλλες που από το φθινόπωρο του 2018 έχουν ανοίξει μέτωπο με τη Ρώμη σχετικά με τις προβλέψεις για το δημοσιονομικό έλλειμμα. Μόνιμη επωδός της κριτικής των γκρίζων κουστουμιών των Βρυξελλών εναντίον του λάτρη των μελανοχιτώνων Σαλβίνι είναι πώς το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού υπερβαίνει τα επιτρεπτά όρια που θέτει το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο. Μια περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ θα αυξήσει το έλλειμμα ως ποσοστό του. Γι’ αυτό το λόγο έχει κινηθεί η Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος εναντίον της Ρώμης, στο πλαίσιο της οποίας δεν αποκλείεται να επιβληθούν και οικονομικές κυρώσεις.

Και η  Ρώμη ωστόσο από τη μεριά της προετοιμάζεται για μετωπική σύγκρουση με τους Ευρωπαίους. Μάρτυρας, η αποκάλυψη του Reuters για νομοσχέδιο που θα δίνει στη Βουή το δικαίωμα διορισμού της διοίκησης της κεντρικής τράπεζας.

Ωστόσο, τυχόν ικανοποίηση των απαιτήσεων των Βρυξελλών θα ισοδυναμεί με περικοπή των κοινωνικών δαπανών και θα σημάνει μια νέα, ραγδαία επιδείνωση του κοινωνικού ζητήματος στην Ιταλία. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το 2020 η κυβέρνηση έχει προβλέψει ότι 3-4 δισ. ευρώ θα αφιερωθούν στη θέσπιση καθολικού βασικού εισοδήματος και για αυξήσεις σε συντάξεις. Η κυβέρνηση συμμαχίας στην οποία έχει πάρει το «πάνω χέρι» η ακροδεξιά Λίγκα του Σαλβίνι, πολύ περισσότερο μετά τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών όταν οι Πέντε Αστέρες είδαν το εκλογικό τους ποσοστό να μειώνεται στο μισό (από 33% σε 17%) κι η Λίγκα το δικό της να διπλασιάζεται από 17% σε 34%, έχει υποσχεθεί ένα γενναίο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων ύψους 17 δισ. ευρώ μόνο για φέτος, αλλά …δε φθάνει. Οι Βρυξέλλες ζητούν παραπάνω έσοδα και λιγότερες δαπάνες, αδιαφορώντας για το τεράστιο κοινωνικό κόστος που προκαλεί η πολιτική της.

 Πηγή: Νέα Σελίδα