Στα Τάρταρα οι μισθοί στην Ελλάδα

Ο τρόπος με τον οποίο το κοινό νόμισμα μετατράπηκε σε παγίδα για τους εργαζόμενους αποκαλύπτεται μέσα από την σύγκριση του εργατικού κόστους στις χώρες της ευρωζώνης. Σε αυτό το πλαίσιο το ευρώ συνέβαλε ώστε να φαίνονται ως οι μεγάλοι «κερδισμένοι» της περιόδου 2000-2008 εργαζόμενοι από χώρες όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία καθώς σε αυτές τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, μεταξύ άλλων, καταγράφηκαν υψηλότερες κατά ετήσιο μέσο όρο αυξήσεις στον ιδιωτικό (3,4 και 3,2% αντίστοιχα) και δημόσιο τομέα (5,8% και 3%, αντίστοιχα) σε σχέση με τον μέσο όρο της Γερμανίας (1,7% για τον ιδιωτικό και 0,9% για το δημόσιο τομέα) αλλά και της ευρωζώνης.

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ

Η αύξηση που σημειώθηκε την οκταετία του …μέλιτος με το ευρώ δεν αναίρεσε, εννοείται, το χάσμα που χωρίζει τους μισθούς στην ευρωζώνη και αποτυπώνεται στο ωριαίο εργατικό κόστος. Έτσι, για παράδειγμα το 2014 το ωρομίσθιο στον ιδιωτικό τομέα της ΕΕ και της ευρωζώνης ως μέσος όρος αλλά και της Γερμανίας (24,5, 28,9 και 31,9 ευρώ αντίστοιχα) παρέμενε όχι απλώς σημαντικά υψηλότερο, αλλά πολλαπλάσιο του ωρομίσθιου Νοτίων και Ανατολικών. Ενδεικτικά, τον ίδιο χρόνο το ωρομίσθιο στην Ελλάδα και την Πορτογαλία ήταν 14,7 και 12,7 ευρώ, με βάση λεπτομερή στοιχεία που περιλαμβάνονται σε έκθεση του Μακροοικονομικού Ινστιτούτου Πολιτικής του γερμανικού ιδρύματος Χανς Μπέκλερ (εδώ ολόκληρη η έκθεση). Οι απόλυτες τιμές μισθών και ωρομισθίων ωστόσο παρέμεναν συστηματικά εκτός σχολιασμού, παρότι οι πολιτικοί στον ευρωπαϊκό Νότο υπόσχονταν σύγκλιση (η οποία προϋπόθετε ταχύτερους ρυθμούς αύξησης των μισθών στην περιφέρεια), ενώ η αύξηση των εισαγομένων επέβαλε σύγκλιση των τελικών τιμών πώλησης.

Το (φαινομενικά) οξύμωρο είναι πώς ο κοινωνικός πόλεμος στο εργατικό κόστος συνεχίζεται ακόμη κι όταν αυτή η αύξηση αποδεδειγμένα έχει εξανεμιστεί! Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της μελέτης του ιδρύματος των γερμανικών συνδικάτων είναι πως σε όλη την περίοδο υιοθέτησης του ευρώ, δηλαδή από το 2000, ως το 2014 στην Ελλάδα καταγράφηκε η μικρότερη αύξηση του εργατικού κόστους σε ιδιωτικό (1,1%) και δημόσιο τομέα (0,6%)! Αυτή η αντιστροφή έγινε λόγω της συρρίκνωσης που καταγράφτηκε την περίοδο 2008-2014, τα πέτρινα χρόνια του Μνημονίου. Η μετάβαση της Ελλάδας από το ένα άκρο (2000-2008) στο άλλο (για ολόκληρη την περίοδο 2000-2014), που την ανακηρύσσει στον μεγαλύτερο χαμένο του ευρώ, οφείλεται στην οπισθοδρόμηση που έφερε η Τρόικα όπως μαρτυρά η μέση ετήσια μείωση του ωριαίου εργατικού κόστους κατά 1,9% στον ιδιωτικό και 5,9% στο δημόσιο τομέα, μεταξύ 2008 και 2014. Κι η μείωση συνεχίστηκε το 2015, όπως προβλέπεται να συνεχιστεί και φέτος, λόγω της πλήρους υποταγής της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ στις απαιτήσεις των δανειστών…

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Πριν στις 7 Φεβρουαρίου 2015

Μισθοί Βουλγαρίας και Κίνας! Το Μνημόνιο «πέτυχε»… (Επίκαιρα 3-9.1.2013)

Ας μην ξανατεθεί το ερώτημα για το κατά πόσο εφαρμόζονται ή όχι τα Μνημόνια που ψηφίζονται. Την απάντηση έδωσε το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας την προηγούμενη Πέμπτη 27 Δεκέμβρη, δημοσιοποιώντας τα συγκεντρωτικά στοιχεία για την αγορά εργασίας κατά το πρώτο εννιάμηνο του 2012. Εν συντομία, μισθοί 300 ευρώ για μία στις δύο νέες προσλήψεις και ελαστική απασχόληση για έναν στους δύο εργαζόμενους είναι η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα, που βεβαιώνει ότι οι συνταγές της Τρόικας μπορεί να μην κατάφεραν να μειώσουν το δημόσιο χρέος, όπως υπόσχονταν για να εμφανιστούν ως αναγκαίες, αλλά κατάφεραν να επιβάλλουν στην Ελλάδα μισθούς Βουλγαρίας και Κίνας.

Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία των Επιθεωρητών Εργασίας από τις 502.598 προσλήψεις οι 217.126 αφορούσαν θέσεις εργασίας μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης που σημαίνει είτε καθημερινή 4ωρη απασχόληση είτε για 3 ημέρες την εβδομάδα. Στο βαθμό μάλιστα που αυτές οι προσλήψεις αφορούν ανειδίκευτο προσωπικό η αμοιβή ανέρχεται σε 295 ευρώ μεικτά! Αυτός είναι ο μισθός που διαμορφώθηκε με το δεύτερο Μνημόνιο τον Φεβρουάριο του 2012, το οποίο ήταν προϋπόθεση για να εγκριθεί από τους πιστωτές μας (ΕΕ, ΔΝΤ) η αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους. Συγκλονιστικά είναι τα στοιχεία που αφορούν επίσης τις εργασιακές σχέσεις. Συνολικά σε 60.762 εργαζόμενους παρατηρήθηκε αλλαγή της σύμβασης εργασίας που αφορά είτε μείωση του ωραρίου εργασίας από 8ωρο σε 4ωρο είτε εκ περιτροπής εργασία. Περιττό δε να ειπωθεί, τέλος, πως συγκρίνοντας με την αντίστοιχη χρονική περίοδο του 2011 οι προσλήψεις τον προηγούμενο χρόνο ήταν πολύ λιγότερες.

Λιγότερες και χειρότερες θέσεις εργασίας

Συμπερασματικά λοιπόν κάθετη μείωση της απασχόλησης, με λιγότερες και πολύ χειρότερες θέσεις εργασίας είναι τα «καλά» που έφεραν τα Μνημόνια από το 2010 μέχρι το 2012. Τα δεινά όμως των εργαζομένων στην Ελλάδα δεν σταματούν εδώ. Οι μειώσεις στους μισθούς των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα όπως αποφασίστηκαν με το τρίτο Μνημόνιο το Νοέμβριο του 2012 και σε όλη την οικονομία εξ αιτίας των αυξημένων φόρων, τουλάχιστον αυτοί οι δύο παράγοντες, προεξοφλούν ότι η συρρίκνωση των αποδοχών θα συνεχιστεί σε όλη τη διάρκεια του 2013.

Μερίδιο της εργασίας (μισθών) στο ΑΕΠ
Έτος	Ποσοστό	Έτος	Ποσοστό
1981	69,6%	1998	64,5%
1982	70,3%	1999	65,5%
1983	72,6%	2000	63,2%
1984	70,6%	2001	61,3%
1985	70,8%	2002	64,6%
1986	67,3%	2003	62,6%
1987	67,1%	2004	61,9%
1988	67,3%	2005	62,2%
1989	69,2%	2006	60,7%
1990	69,8%	2007	60,4%
1991	65,0%	2008	60,4%
1992	64,1%	2009	61,9%
1993	62,3%	2010	61,9%
1994	62,0%	2011	60,3%
1995	63,2%	2012	55,6%
1996	62,8%	2013	53,2%
1997	64,6%	2014	53,2%

Πηγή: European Commission: Statistical Annex of European Economy, Autumn 2012

Η δεινή θέση των εργαζομένων στην Ελλάδα απεικονίζεται ανάγλυφα στο γράφημα και τον πίνακα που παραθέτουμε, όπου παριστάνεται το μερίδιο των μισθών στο ΑΕΠ. Εκεί φαίνεται πεντακάθαρα πόσο αυθαίρετες είναι οι κατηγορίες που διατυπώνονται από τους απολογητές των Μνημονίων για τους υψηλούς μισθούς και την αξιοζήλευτη υποτίθεται θέση των εργαζομένων στην Ελλάδα. Οι αριθμοί, προερχόμενοι μάλιστα από την ίδια την ΕΕ, βεβαιώνουν το αντίθετο: Από ένα μερίδιο της τάξης του 70% σχεδόν του ΑΕΠ που αντιπροσώπευαν οι μισθοί το 1981, το 2012 μειώθηκαν στο 56% και τα δύο επόμενα χρόνια, με βάση προβλέψεις, θα πέσουν ακόμη πιο χαμηλά, στο 53,2% του ΑΕΠ. Τότε προφανώς θα έχουμε έρθει ακόμη πιο κοντά στην «εξαγγελία» που είχε κάνει ο Πολ Τόμσεν στην ευρωβουλή την άνοιξη για μισθούς στην Ελλάδα στο ύψος των 200 ευρώ. Αυτό είναι το επίπεδο των «φυσιολογικών» μισθών για τη χώρα μας κατά την εκτίμησή του αξιωματούχου της Τρόικας κι αυτό το σχέδιο υλοποιείται σταθερά με την αφειδώλευτη βοήθεια των κυβερνήσεων των Μνημονίων και των κομμάτων που σταθερά τις υπηρετούν: ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΛΑΟΣ και ΔΗΜΑΡ. Η πτώση του μεριδίου των μισθών όσο κι αν επηρεάζεται από την αύξηση της ανεργίας (η οποία εξουδετερώνεται κατά ένα σημαντικό μέρος από την ένταξη στις τάξεις των εργαζομένων μεσαίων στρωμάτων των οποίων η κοινωνική θέση υποβαθμίζεται) δείχνει την αυξανόμενη εξαθλίωση των εργαζομένων. Από την άλλη, επίσης, δείχνει ότι η περίοδο της κρίσης δεν σημαίνει απώλειες για όλες τις κοινωνικές τάξεις, καθώς το κενό που αφήνουν οι μισθοί καλύπτεται από τα κέρδη.

Στο ναδίρ οι ελληνικοί μισθοί

Αξίζει μάλιστα να υπογραμμίσουμε πως το μερίδιο των μισθών στο σύνολο του ΑΕΠ στην Ελλάδα για το 2012 (56%) βρίσκεται πολύ πιο χαμηλά από τον μέσο όρο της ευρωζώνης των 17 (65%), της ΕΕ των 27 (66%) κι επίσης των ΗΠΑ (64%) και της Ιαπωνίας (67%). Κατά συνέπεια το μερίδιο των μισθών στην Ελλάδα δεν είναι χαμηλό μόνο αν το εξετάσουμε διαχρονικά, αλλά ακόμη κι αν το συγκρίνουμε σε διεθνές επίπεδο. Με άλλα λόγια στην Ελλάδα ουδέποτε παρατηρήθηκε μια υπερβολή στις αμοιβές η οποία έπρεπε να διορθωθεί, όπως διατείνεται η Τρόικα κι ο νεοφιλελευθερισμός προκειμένου να αποσπάσουν την συναίνεση των εργαζομένων στα μέτρα λιτότητας που επιβάλλουν.

Οι στατιστικές τους ωστόσο μια τέτοια «αρρυθμία» επικαλούνται. Ειδικότερα, με καθαρά επιλεκτικό τρόπο η Τρόικα υποδεικνύει την σημαντική αύξηση του ονομαστικού μοναδιαίου κόστους εργασίας στην Ελλάδα την προηγούμενη δεκαετία η οποία υποτίθεται κατέστησε την Ελλάδα απαγορευμένη ζώνη για επενδύσεις. Το επιχείρημα συμπληρώνεται από την επίδειξη της συγκράτησης της αύξησης του κόστους εργασίας στη Γερμανία, το οποίο αντιπαραβάλλεται με ότι συνέβη στη χώρα μας.

Δεν υπάρχει τίποτε που να βρίσκεται πιο μακριά από την αλήθεια, παρότι ο παραπάνω συλλογισμός περιέχει αδιαμφισβήτητες πραγματικότητες. Για παράδειγμα, μια πρώτη αλήθεια είναι ότι το ονομαστικό μοναδιαίο κόστος εργασίας στην Ελλάδα αυξήθηκε σημαντικά τα χρόνια που προηγήθηκαν του Μνημονίου. Με βάση την ίδια πηγή (Ευρωπαϊκή Επιτροπή) από το 2005 ως το 2010 αυξήθηκε κατά 13,1% όταν στη ευρωζώνη των 17 αυξήθηκε λιγότερο: κατά 9,8%. Ενώ στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ κατά μέσο όρο αυξήθηκε κατά 11,6%. Η εικόνα ωστόσο αυτή αποδεικνύεται εντελώς πλασματική αν αντί για την εξέλιξη του ονομαστικού εξετάσουμε την εξέλιξη του πραγματικού κόστους εργασίας, που περιγράφει το κόστος εργασίας αν αφαιρέσουμε τον πληθωρισμό. Ξέροντας την «έφεση» που ανέκαθεν επιδείκνυε η ελληνική οικονομία στον πληθωρισμό, είναι προφανές ότι το πραγματικό κόστος είναι πολύ πιο αξιόπιστο μέγεθος, περιγράφει δηλαδή την πραγματικότητα χωρίς αλλοιώσεις. Εξετάζοντας την ίδια περίοδο, από το 2005 ως το 2010, το πραγματικό μοναδιαίο κόστος εργασίας στην Ελλάδα δεν αυξήθηκε αλλά μειώθηκε(!), αντιπροσωπεύοντας την χρονιά που επιβλήθηκε το μνημόνιο το 98,6% του επιπέδου που βρισκόταν το 2005. Βρέθηκε έτσι στο επίπεδο του 1993! Την ίδια περίοδο (2005-2010) το πραγματικό εργατικό κόστος στην ευρωζώνη των 17 αυξήθηκε κατά 1,4% και στην ΕΕ των 27 κατά 1,1%, ακολούθησε δηλαδή αντίθετη πορεία με το ελληνικό αλλά και το γερμανικό που μειώθηκε κατά 1% φτάνοντας το 2010 στο 99% του επιπέδου του 2005.

Η απάτη των επιχειρημάτων της Τρόικας

Υπάρχει ωστόσο κάτι ακόμη πιο σημαντικό που δείχνει την πολιτική απάτη που υπάρχει πίσω από τα επιχειρήματα της Τρόικας και των νεοφιλελεύθερων ορκισμένων κυνηγών του …εργατικού κόστους. Ένας επενδυτής που θέλει να επιλέξει χώρα για να εγκαταστήσει την μονάδα παραγωγής του ποτέ δεν ρωτάει με τι ρυθμό αυξάνονται από έτος σε έτος οι μισθοί και τα ημερομίσθια στην α και την β χώρα. Ρωτάει πόσο είναι οι μισθοί και τα ημερομίσθια στην α και την β χώρα κι αποφασίζει με βάση το απόλυτο ύψος τους, όχι την εξέλιξή τους στο χρόνο. Προφανώς αν οι διαφορές είναι μικρές μεταξύ των δύο χωρών αρκούν λίγα χρόνια ταχείας αύξησης του εργατικού κόστους στη μια και σταθεροποίησης ή μείωσης στην άλλη ώστε να υπάρξει σύγκλιση και η πρώτη να χάσει το προνόμιο της φθηνής εργασίας, αν υποθέσουμε ότι πρόκειται για ένα τόσο αξιοζήλευτο συγκριτικό πλεονέκτημα που πρέπει να το διαφυλάξει με νύχια και με δόντια… Να υποστηρίζει όμως κάποιος ότι η μεγαλύτερη αύξηση του εργατικού κόστους στην Ελλάδα σε σχέση με την Γερμανία είχε ως αποτέλεσμα η Γερμανία να καταστεί ανταγωνιστικότερη ως προς το εργατικό κόστος είναι καθαρός παραλογισμός γιατί παραγνωρίζει το πιο απλό: ότι οι μισθοί και τα ημερομίσθια στην Γερμανία εξακολουθούν και είναι πολλαπλάσια των ελληνικών. Δεν υπάρχει δηλαδή σύγκριση…

Αυτό επομένως που έπρεπε να πουν εξ αρχής η Τρόικα και τα κόμματα του Μνημονίου είναι ότι ο σκοπός τους ήταν να φτάσουν οι μισθοί στο επίπεδο της Βουλγαρίας και της Κίνας. Δεν υπήρχε λόγος να περάσουμε πρώτα από την Γερμανία χρησιμοποιώντας συγκρίσεις που προσβάλλουν τη νοημοσύνη μας…

Επιπλέον βάρη 12 δισ., νέοι φόροι, συντριβή του εργατικού κόστους (Πριν, 23.9.2012)

Παρατείνεται η αγωνία για τον ακριβή επιμερισμό των αντιλαϊκών μέτρων ύψους 12 σχεδόν δισ. ευρώ που έχει απαιτήσει η Τρόικα. Στο συντριπτικά μεγαλύτερο τους όμως μέρος είναι ήδη γνωστά και περιλαμβάνουν νέες, βαριές επιβαρύνσεις για εργαζόμενους, συνταξιούχους και νεολαία. Ειδικότερα τα 7,5 δισ. ευρώ θα προέλθουν από περικοπές σε μισθούς, συντάξεις, επιδόματα και την αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 65 στα 67 έτη. Πρόκειται για ένα σχέδιο που θα δυσχεράνει περαιτέρω την ήδη δραματική θέση των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων και ειδικά των εργαζομένων, με αμφίβολα αποτελέσματα στον κρατικό προϋπολογισμό.

Κανείς άλλωστε δε νοιάζεται γι’ αυτά. Αν πράγματι ενδιαφέρονταν για την δημιουργία πλεονασμάτων στον κρατικό προϋπολογισμό δεν θα προωθούσαν την αναθεώρηση του φορολογικού νόμου στην κατεύθυνση μιας σύγκλισης προς το κέντρο των φορολογικών συντελεστών για ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις. Μια μεταρρύθμιση (κάθε άλλο παρά μηδενικού αποτελέσματος) που στην πράξη σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι με μικρή φοροδοτική ικανότητα και χαμηλό τζίρο καλούνται να εισφέρουν περισσότερα, ενώ αυτοί που αποδεδειγμένα έχουν υψηλότερη φοροδοτική ικανότητα και μεγαλύτερους τζίρους, απαλλάσσονται. Το αποτέλεσμα θα είναι έντονα αρνητικό για τα δημόσια έσοδα, αλλά εξ ίσου έντονα θετικό για την αστική τάξη που θα δει την συμμετοχή της στην εφορία να μειώνεται περαιτέρω, αυξάνοντας έτσι – ισόποσα – τα κέρδη της. Αν πράγματι επίσης ενδιαφέρονταν για την δημιουργία πλεονασμάτων δεν θα έσπευδαν να χρυσώνουν τους πιστωτές, ικανοποιώντας κάθε αίτημα που καταθέτουν ανατρέποντας ακόμη και τα πρόσφατα συμφωνηθέντα, όπως φάνηκε από τα στοιχεία για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού το οκτάμηνο Ιανουάριος – Αύγουστος 2012. Με βάση την ανακοίνωση του υπουργείου του και παρότι τα δημόσια έσοδα εμφάνισαν υστέρηση κατά 2 δισ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο που είχε τεθεί, οι τοκογλύφοι του δημόσιου χρέους έβαλαν ακόμη πιο βαθιά το χέρι τους στην τσέπη μας. Ενώ ο αρχικός στόχος ήταν να πάρουν 11.012 εκ. ευρώ, τελικά πήραν 11.070 εκ. Προφανώς λεφτά υπάρχουν…

Το πρόγραμμα διαρθρωτικής προσαρμογής όμως, που επιβάλλεται με πρόσχημα και μόνο τις ανισορροπίες στα δημόσια οικονομικά, δεν αφήνει κανένα τμήμα της αστικής τάξης παραπονεμένο, δείχνοντας έτσι και ποιο ήταν εξ αρχής το ζητούμενο: η μείωση του εργατικού μισθού. Επιβεβαιώνεται από κάθε ανακοίνωση που βλέπει το φως της δημοσιότητας για την πορεία του εργατικού κόστους. Στην πιο πρόσφατη για παράδειγμα (με ημερομηνία 17 Σεπτεμβρίου) φαίνεται ότι ενώ στην ευρωζώνη και την ΕΕ το πρώτο τρίμηνο του 2012 (σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2011) το εργατικό κόστος αυξήθηκε κατά +1,5% και +1,4% στην Ελλάδα συνετρίβη καθώς κατέγραψε μείωση της τάξης του -11,5%! Τέτοια μείωση πουθενά αλλού δεν σημειώθηκε. Η πιο «κοντινή» στατιστικά ήταν της Σλοβακίας που κυμάνθηκε στο -1,3%! Αυτή δε η κατακόρυφη μείωση ήρθε να προστεθεί σε ανάλογου βάθους βουτιές, των προηγούμενων τριμήνων. Το τέταρτο τρίμηνο για παράδειγμα του 2011 η μείωση ήταν της τάξης του -8,1% (όταν η μέση άνοδος στην ευρωζώνη ήταν +2,2%), το τρίτο τρίμηνο του 2011 ήταν -4,2% (ΕΖ: +2,2%), το δεύτερο τρίμηνο του 2011 ήταν -2,9% (ΕΖ: +2,4%), κοκ. Κατά συνέπεια η επιτυχία του προγράμματος εσωτερικής υποτίμησης προχωρά με εντυπωσιακούς ρυθμούς σε βάρος της εργατικής τάξης και των φτωχότερων στρωμάτων, παρά τα όσα λέγονται.

Μπροστά μας ωστόσο βρίσκονται νέα δεινά, με επίκεντρο την δεύτερη αναδιάρθρωση του χρέους ή την δεύτερη χρεοκοπία. Όπως εξελίσσεται η ιστορία θυμίζει όσα προηγήθηκαν τον Ιούλιο του 2011 και τον Φεβρουάριο του 2012, όταν οικονομικά και πολιτικά κέντρα συζητούσαν πυρετωδώς την μορφή της αναδιάρθρωσης κι οι πολιτικοί απατεώνες των ελληνικών κυβερνήσεων, μας υπόσχονταν έξοδο από το τούνελ αν εφαρμοστεί ένα ακόμη πακέτο αντιλαϊκών μέτρων. Το κλίμα αποδίδεται πιστά από την πρώτη κιόλας αράδα του πρωτοσέλιδου ρεπορτάζ της Γουόλ Στριτ Τζέρναλ Γιούροπ της Παρασκευής: «Σύγκρουση είναι σε εξέλιξη μεταξύ των διεθνών πιστωτών της Ελλάδας για το ποιος θα παράσχει την αναγκαία χρηματοδότηση για να παραμείνει η χώρα ζωντανή». Το ερώτημα είναι δηλαδή, ξανά, η μορφή που θα προσλάβει το νέο κούρεμα κι όχι αν χρειάζεται… Οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς της Γερμανίας έδιναν πολύ πιο κατεπείγοντα χαρακτήρα στη σχετική συζήτηση λόγω του ότι οι προβλέψεις για την πορεία του δημόσιου χρέους καθιστούν βέβαιο ότι το 2020 θα κυμαίνεται άνω του 120% του ΑΕΠ, δεν θα είναι δηλαδή βιώσιμο με βάση τα κριτήρια του ΔΝΤ, οπότε η συμμετοχή του διεθνούς ιμπεριαλιστικού οργανισμού στις από ‘δω και πέρα χρηματοδοτήσεις της Ελλάδας είναι αμφίβολη από τη στιγμή που δεν πληρείται αυτή η αυστηρή προϋπόθεση την οποία θέτει ως απαράβατο όρο.

Μπροστά μας λοιπόν ακόμη κι αν εγκριθούν τα μέτρα των σχεδόν 12 δισ. ευρώ είναι μια νέα χρεοκοπία, νέα δεινά για την κοινωνία. Γι’ αυτό πρέπει να ανατραπούν!