Ξανά στο στόχαστρο το Ιράν (Επίκαιρα, 22-28/7/2010)

Την Ουάσινγκτον κατηγόρησε ευθέως ο ιρανός πρόεδρος, Μαχμούτ Αχμαντινετζάντ, για τη διπλή βομβιστική επίθεση που σημειώθηκε την προηγούμενη Πέμπτη στο νότιο Ιράν, προκαλώντας το θάνατο 26 ατόμων και τον τραυματισμό περισσότερων από 300. Η έκρηξη στρεφόταν άμεσα κατά του σκληρού πυρήνα του καθεστώτος, καθώς στο στόχαστρό της είχε άνδρες της Επαναστατικής Φρουράς, όπως είχε συμβεί και τον Οκτώβρη του 2009 όταν σε ένα χτύπημα με πολλές ομοιότητες σκοτώθηκαν 40 άτομα, 15 εκ των οποίων ανήκαν στην Επαναστατική Φρουρά. Την ευθύνη ανέλαβε μια σουνιτική οργάνωση που έχει έδρα της την επαρχία του Σιστάν –  Μπαλουκιστάν και υποστηρίζει ότι μάχεται ενάντια στις διακρίσεις που υπομένει η σουνιτική μειοψηφία από το σιιτικό καθεστώς. Για την Τεχεράνη ωστόσο η συγκεκριμένη οργάνωση με την επωνυμία Τζαντάλα («στρατιώτες του Θεού») αποτελεί μακρύ χέρι της Ουάσινγκτον και εξοπλίζεται από τον αμερικανικό στρατό που εδρεύει στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν.

Η βομβιστική επίθεση στο Ζαχεντάν, που έφερε στην επιφάνεια τη θρησκευτική ανομοιογένεια που χαρακτηρίζει το Ιράν (τουλάχιστον αυτό ήταν το «μήνυμά» της), αποτέλεσε απροσδόκητο πλήγμα για την Τεχεράνη που ήρθε να εξισορροπήσει αν όχι να εξουδετερώσει τα τεράστια πολιτικά και διπλωματικά οφέλη που αποκόμισε μόλις πριν λίγες μέρες από την επιστροφή του 32χρονου επιστήμονα Σαχράμ Αμιρί.

Πρόκειται για ιστορία που παρέπεμπε κατ’ ευθείαν στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Σύμφωνα με τους Αμερικάνους ο νεαρός ιρανός επιστήμονας αυτομόλησε στις ΗΠΑ τον Ιούνη του 2009, εκμεταλλευόμενός την επίσκεψή του για λόγους θρησκευτικούς στην Σαουδική Αραβία. Κατά την παραμονή του στις ΗΠΑ αποκάλυψε πολλές και χρήσιμες πληροφορίες στους Αμερικάνους μέχρι που άρχισε να δέχεται απειλές για τη ζωή της οικογένειάς του. Υποκύπτοντας τελικά, σύμφωνα με την αμερικανική εκδοχή, στις πιέσεις που του ασκήθηκαν εμφανίστηκε να επιστρέφει στην γενέτειρά του με τη δική του βούληση.

Η εκδοχή του Ιράν είναι εντελώς διαφορετική και, το σημαντικότερο, δεν παρουσιάζει κενά και ανακολουθίες όπως συμβαίνει με την εκδοχή των ΗΠΑ. Αρχικά είναι η δύναμη των εικόνων και της ίδιας της πραγματικότητας: Ο 32χρονος επιστήμονας να φθάνει στο αεροδρόμιο της Τεχεράνης, όπου έγινε δεκτός με τιμές εθνικού ήρωα όχι μόνο από μέλη της οικογένειάς του αλλά κι από μέλη της ιρανικής κυβέρνησης. Επιστρέφοντας στον Ιούνη του 2009, η Τεχεράνη ποτέ δεν έπαψε να θέτει το θέμα της εξαφάνισης του Αμιρί στα διεθνή σώματα. Ακόμη και στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ το έθεσε κατηγορώντας τις μυστικές υπηρεσίες της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΠΑ ότι ενορχήστρωσαν την απαγωγή και τη μεταφορά του στις ΗΠΑ. Κατηγορίες που τις επανέλαβε κι ο ίδιος ο Αμιρί μετά την άφιξή του στο Ιράν. Τόνισε επίσης ότι του προσφέρθηκαν 10 εκ. δολ. για να δηλώσει στο CNN ότι έφθασε στις ΗΠΑ για να ζητήσει άσυλο κι άλλα 50 εκ. μαζί με την ευκαιρία να ξεκινήσει μια καινούργια ζωή σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα επιθυμεί, στην περίπτωση που συνεργαζόταν με τις αμερικανικές αρχές. Επίσης, το σημαντικότερο, κατηγόρησε τους Αμερικανούς ότι τον υπέβαλαν στα σκληρότερα σωματικά και διανοητικά βασανιστήρια.

Η άφιξη του Αμιρί στο Ιράν κι η ενθουσιώδης υποδοχή του έβαλαν τέλος σε ένα θρίλερ που κορυφώθηκε με μια σειρά αντικρουόμενα μεταξύ τους βιντεάκια που κυκλοφόρησαν στον διαδικτυακό τόπο Youtube.com. Στο πρώτο απ’ αυτά ο Αμιρί μιλώντας περσικά υποστήριζε ότι κατά την επίσκεψή του στη Μεδίνα στις 3 Ιούνη 2009 έπεσε θύμα απαγωγής από Αμερικανούς και Σαουδάραβες οι οποίοι παρά τη θέλησή του τον μετέφεραν στην Αριζόνα. Αμέσως μετά κυκλοφόρησε άλλο βίντεο, επαγγελματικής ποιότητας, που αναιρούσε τα όσα αρχικά υποστήριζε και δήλωνε ότι με τη θέλησή του έφθασε στην Αριζόνα για να ξεκινήσει διδακτορικό… Ακόμη και να μην πήγαινε πρώτη η… αλήθεια, είναι εμφανές ότι το δεύτερο βίντεο όπου εμφανίζεται ξυρισμένος και καλοντυμένος μπροστά από μια βιβλιοθήκη σαν σπασίκλας φοιτητής γυρίστηκε υπό τη σκηνοθεσία της γνωστής… υπηρεσίας μόνο και μόνο για να αναιρέσει τις εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν από το πρώτο βίντεο, το οποίο κυκλοφόρησε εν αγνοία και παρά τη θέλησή της. Οι ενοχές της CIA, που φαίνεται να μην έχει εγκαταλείψει τις εγκληματικές τακτικές της, αποδεικνύονται επίσης από την ένοχη σιωπή που τήρησε όλο αυτό τον χρόνο. Αν είχε πράγματι αυτομολήσει στις ΗΠΑ γιατί δεν τον έκαναν οι αμερικανικές αρχές «σημαία» τους από την πρώτη κιόλας μέρα στον ψυχολογικό πόλεμο εναντίον του Ιράν κι αντί γι αυτό δήλωναν άγνοια στις επίμονες κι επίσημες ενοχλήσεις της Τεχεράνης; Επίσης, η κατηγορία ότι υπέκυψε στις απειλές για τη ζωή της οικογένειάς του αφήνει αναπάντητο ένα άλλο ερώτημα: Γιατί υπέκυψε τώρα κι όχι πριν ένα χρόνο; Επίσης, τώρα σκέφτηκε ότι έχει γιο στην ηλικία των επτά χρόνων μάλιστα; Είναι ερωτήματα που δεν προσπερνιούνται εύκολα και στο σύνολό τους εκθέτουν τις αμερικανικές αρχές που στον ανταγωνισμό τους με το Ιράν χρησιμοποιούν θεμιτά και αθέμιτα μέσα για να υπονομεύσουν το καθεστώς.

Το τελευταίο διάστημα το Ιράν έχει βρεθεί επανειλημμένως στο στόχαστρο της αμερικανικής πολιτικής. Πρόκειται για ένα μπαράζ επιθέσεων μέσω δηλώσεων και κυρίως μέτρων που φέρνει πιο κοντά το ενδεχόμενο ενός βομβαρδισμού των πυρηνικών του εγκαταστάσεων, όπως χρόνια τώρα ζητά το Ισραήλ για να μείνει αλώβητο το πυρηνικό του μονοπώλιο στη Μέση Ανατολή.

Εν αρχή είναι… οι κυρώσεις. Τον Ιούνιο το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, κατόπιν αμερικανικής απαίτησης, ψήφισε το τέταρτο πακέτο κυρώσεων που προβλέπει την επιβολή εμπάργκο στην πώληση συγκεκριμένων οπλικών συστημάτων προς την Τεχεράνη όπως επίσης και την τιμωρία χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που διατηρούν οικονομικές δοσοληψίες με ιρανικές τράπεζες, ακόμη και την κεντρική τράπεζα του Ιράν. Τα μέτρα του ΟΗΕ συμπληρώνονται από μονομερείς αποφάσεις των ΗΠΑ που έχουν φθάσει ακόμη και στο σημείο να επιβάλλουν πρόστιμα σε μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες (UBS το 2004, ABN Amro το 2005 και Credit Suisse πέρυσι) επειδή διατηρούν σχέσεις με το Ιράν. Πρόκειται για μέτρα που προκαλούν οικονομική επιβάρυνση στην Τεχεράνη, στην πράξη όμως έχουν ελάχιστες επιπτώσεις, καθώς η Τεχεράνη τα παρακάμπτει στρεφόμενη προς την Ανατολή κι ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Κίνα, η Ιαπωνία, η Μαλαισία και άλλες περιορίζοντας σημαντικά τις δοσοληψίες της με τις ΗΠΑ και στο εξής με την Ευρώπη, από τη στιγμή που κι η γηραιά ήπειρος ταυτίζεται με την επιθετική αμερικανική εξωτερική πολιτική των κυρώσεων. Η Ευρώπη ωστόσο εισπράττει πολύ μεγαλύτερο τίμημα γι αυτή την πολιτική της, σε σχέση με τις ΗΠΑ, καθώς δεν διαθέτει ενεργειακή αυτονομία κι άλλες εναλλακτικές πηγές κάλυψης των αναγκών της όπως οι ΗΠΑ. Πρόκειται, ευρύτερα, για αποφάσεις που βαθαίνουν τον οικονομικό και γεωπολιτικό διχασμό μεταξύ Ανατολής και Δύσης, διαιρώντας τον κόσμο κι αυξάνοντας την έχθρα και την καχυποψία.

Όσο άγονες όμως αποδεικνύονται οι οικονομικές κυρώσεις τόσο αυξάνονται οι λεκτικές επιθέσεις, όχι μόνο από την Ουάσινγκτον με τον υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Γκειτς, να δηλώνει στο Fox News ότι η Ουάσινγκτον δεν θα επιτρέψει την απόκτηση πυρηνικών όπλων από το Ιράν, αλλά ακόμη κι από τη Βαγδάτη με τον κορυφαίο αμερικανό διοικητή, Ρέι Οντιέρνο, να χαρακτηρίζει το Ιράν υπαίτιο για την συνεχιζόμενη αστάθεια στο Ιράκ.

Η κλιμάκωση των φραστικών επιθέσεων προετοιμάζει το έδαφος για έναν τυχοδιωκτικό βομβαρδισμό του Ιράν που θα μετατρέψει τη Μέση Ανατολή σε κόλαση. Μέχρι στιγμής πρόκειται για ενδεχόμενο το οποίο οι ΗΠΑ έχουν επίσημα απορρίψει για προφανείς λόγους. «Ένας ακόμη πόλεμος στη Μέση Ανατολή είναι το τελευταίο πράγμα που θέλουμε», είχε δηλώσει πρόσφατα ο αμερικανός υπουργός Άμυνας. Αναγορεύεται σε μονόδρομο όμως όσο τινάζονται στον αέρα οι γέφυρες επικοινωνίας που στήθηκαν στην αρχή της προεδρίας του Ομπάμα και στην πράξη υιοθετείται όχι μόνο από τις ΗΠΑ αλλά κι από τον ΟΗΕ η ατελέσφορη κι εμπρηστική γραμμή του Ισραήλ.