Ντόμινο εξελίξεων από τις κυρώσεις στο Ιράν

15 Νοεμβρίου 2018

Παιχνίδι με τη φωτιά αποδεικνύονται οι κυρώσεις που επέβαλε ο Τραμπ στο Ιράν στις 5 Νοεμβρίου καθώς είναι ορατός ο κίνδυνος να πυροδοτήσουν μια απότομη αύξηση στις τιμές του πετρελαίου, οδηγώντας τις ακόμη και πάνω από 100 δολάρια, από το επίπεδο των 55 περίπου δολαρίων που πουλιέται σήμερα το βαρέλι (με βάση το δείκτη West Texas Intermediate).

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ

Οι ΗΠΑ για να αποφύγουν ένα σοκ στην τροφοδοσία της αγοράς επέτρεψαν ή εμφανίστηκαν να επιτρέπουν σε 8 χώρες να συνεχίσουν να αγοράζουν πετρέλαιο από το Ιράν για 6 μήνες ακόμη. Με αυτό τον τρόπο, που το πιθανότερο είναι να έκανε την ανάγκη φιλοτιμία, η Ουάσιγκτον ήθελε να αποφύγει να επαναληφθεί ότι συνέβη το 2011 και 2012 όταν  ο Ομπάμα επέβαλε διεθνείς κυρώσεις στο Ιράν για να αναγκαστεί να προσέλθει στις διαπραγματεύσεις και να υπογράψει τη συμφωνία∙ αυτήν ακριβώς τη συμφωνία που τον Μάιο κατήγγειλε ο Τραμπ! Συγκεκριμένα, να οδηγηθούν οι τιμές του βαρελιού σε τριψήφια νούμερα, λόγω του κενού που άφησε πίσω του το ιρανικό πετρέλαιο. 

Με βάση ρεπορτάζ εξειδικευμένων εντύπων οι εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου έχουν ήδη μειωθεί στα 1,3 εκ. βαρέλια την ημέρα από 2,4 εκ. την άνοιξη, καθώς οι πελάτες του Ιράν αναζήτησαν άλλους προμηθευτές. Φαίνεται έτσι ότι οι κυρώσεις στην πράξη ξεκίνησαν πολύ νωρίτερα! Η πλήρης εφαρμογή των κυρώσεων, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, θα κόψει από τις εξαγωγές ακόμη 900.000 βαρέλια τον επόμενο χρόνο. Συνυπολογίζοντας κι αυτή την πρόβλεψη εκτιμάται ότι οι κυρώσεις θα στερήσουν από την παγκόσμια προσφορά το 2%! Αυτή η ποσότητα δεν είναι τόσο σημαντική, ώστε να πυροδοτήσει μια αύξηση στην τιμή του πετρελαίου ακόμη και κατά 50%.

Τα πράγματα θα ήταν προβλέψιμα αν ήταν υπό (…αμερικανικό) έλεγχο η πλευρά της προσφοράς. Παραμένουν όμως άγνωστες ή, τουλάχιστον, μη δεδομένες, οι προθέσεις του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Κρατών που μαζί με άλλες χώρες παραγωγούς αποφασίζουν για την τιμή του πετρελαίου. Ενδεικτικό της αβεβαιότητας είναι ότι μόλις πριν λίγες εβδομάδες ο Τραμπ, μέσω του γνωστού του Μέσου Κοινωνικής  Δικτύωσης, έτριξε τα δόντια στον ΟΠΕΚ, πιέζοντάς τον στην κατεύθυνση αύξησης της παραγωγής, που θα κρατήσει τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα. Ο ΟΠΕΚ όμως και οι άλλες χώρες που συνεργάζονται μαζί του (πχ Ρωσία) έχουν σοβαρότατους λόγους να μην υπακούσουν στη διαταγή του Τραμπ.

Ήδη ο ΟΠΕΚ με ανακοίνωση που εξέδωσε την Παρασκευή 9 Νοεμβρίου άφησε να φανεί ότι βρίσκεται σε άλλο κλίμα από την Ουάσιγκτον, η οποία ξέρει ότι η παγκόσμια οικονομία είναι θέμα χρόνου να μπει σε καθοδική τροχιά και θέλει να αποφύγει το ενδεχόμενο να είναι η τιμή του πετρελαίου η θρυαλλίδα που θα οδηγήσει στη νέα κρίση. Το μονοπώλιο  λοιπόν, όπως απαξιωτικά το χαρακτηρίζει κατά παράδοση η αμερικανική ηγεσία που ενοχλείται μόνο από τα μονοπώλια τα οποία δεν ελέγχει, προειδοποίησε ότι το 2019 ελλοχεύει ο κίνδυνος σχεδόν να …πλημμυρίσει η υδρόγειος από το μαύρο χρυσό.  Η ορατή επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας που μειώνει τη ζήτηση από τη μια, και η αύξηση της προσφοράς όλους τους προηγούμενους μήνες από την άλλη (όταν Σαουδική Αραβία, Ρωσία και ΗΠΑ άνοιξαν του κρουνούς για να καλύψουν τη ζήτηση από εκείνες τις χώρες που εγκατέλειψαν πρώτες το Ιράν) δημιουργούν κατά τον ΟΠΕΚ τους όρους της υπερπροσφοράς που επιτρέπουν να μειώσει την παραγωγή του. Στην πράξη, αυτό που υπονοεί ο οργανισμός είναι να συνεχίσουν τα κράτη μέλη του να απολαμβάνουν τα ίδια έσοδα χωρίς να εξαντλούν τα αποθέματά τους, δεδομένου ότι μια υψηλότερη τιμή πολλαπλασιασμένη με χαμηλότερη παραγωγή είναι πάντα πιο συμφέρουσα για τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες από μια χαμηλότερη τιμή επί μεγαλύτερης παραγωγή, όσο κι αν το αριθμητικό αποτέλεσμα φαίνεται ίδιο… Το τι ακριβώς θα πράξει ο ΟΠΕΚ το 2019 θα γίνει γνωστό στις 6 Δεκεμβρίου όταν θα συνεδριάσει για να αποφασίσει την πολιτική του για το νέο έτος.

Οι αβεβαιότητες ωστόσο την περιοχή έχουν αυξηθεί σημαντικά για να περιμένουμε και τώρα την τυφλή εφαρμογή των οδηγιών των ΗΠΑ από εκείνες τις χώρες που πάντα λειτουργούσαν σαν ιμάντας μεταβίβασης των αμερικανικών πολιτικών, όπως είναι η Σαουδική Αραβία για παράδειγμα. Κι εδώ το σημείο τομής που ανέτρεψε μακροχρόνιους σχεδιασμούς και ισορροπίες στην περιοχή είναι η ημερομηνία 2 Οκτωβρίου, όταν ο δημοσιογράφος Τζαμάλ Κασόγκι δολοφονήθηκε από τους ανθρώπους του πρίγκηπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη. Η θύελλα διαμαρτυριών που προκάλεσε η φριχτή δολοφονία του άραβα δημοσιογράφου αποδείχτηκε η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της υπομονής (για ορισμένους) και της αδιαφορίας (για άλλους) απέναντι στα κατά συρροή εγκλήματα του σαουδάραβα πρίγκηπα. Η στάση των ΗΠΑ απέναντι στον οίκο των Σαούντ αλλάζει, έστω κι αν αυτό γίνεται με πολύ πιο αργά βήματα απ’ ό,τι απαιτούν ακόμα και τα δύο αμερικανικά νομοθετικά σώματα. Το σαουδαραβικό καθεστώς δέχεται τριγμούς και στο εσωτερικό του όπως έδειξαν οι έκτακτες παροχές που ανακοίνωσε το Ριάντ προς τους δημοσίους υπαλλήλους και δη τους στρατιωτικούς, τα μεγάλα έργα υποδομών ύψους 4 δισ. δολ. και η αμνηστία σε πολλούς καταδικασθέντες. Ενώ, οι αναμενόμενες αποκαλύψεις εκ μέρους της Τουρκίας (που έχει επιλέξει τη βασανιστική μέθοδο της σταγόνας για να φθείρει τη Σαουδική Αραβίας) σχετικά με τη μεταφορά της σωρού του Κασόγκι θα προκαλέσουν πολύ σύντομα νέους κλυδωνισμούς και κριτική από το εξωτερικό. Σε ένα τόσο ασταθές περιβάλλον ποιος μπορεί να εγγυηθεί την στάση της Σαουδικής Αραβίας στο πλαίσιο του ΟΠΕΚ;

Πηγή: Νέα Σελίδα