Το λόμπι του ευρώ είναι εδώ! (Επίκαιρα 18-24 Απριλίου 2013)
Σε χώρα που ανθίζουν οι αρπαχτές, πεδίο δόξης λαμπρό για κάθε τυχοδιώκτη κερδοσκόπο που εποφθαλμιά το γρήγορο και ακίνδυνο κέρδος έχει μετατραπεί η Ελλάδα τους τελευταίους μήνες, με τα μεγαλύτερα κερδοσκοπικά κεφάλαια, το ένα μετά το άλλο, να στρέφουν την προσοχή τους στην χώρα μας, δημιουργώντας ειδικά «επενδυτικά» σχήματα για να εκμεταλλευτούν τις αθρόες ευκαιρίες που προσφέρονται. Η κυβέρνηση από την άλλη αντιστρέφοντας πλήρως την πραγματικότητα κι επιχειρώντας να αποκρύψει την οδυνηρή πραγματικότητα εμφανίζει τα αρπακτικά που κάνουν γύρους πάνω από μια Ελλάδα που ψυχορραγεί ως την μεγαλύτερη επιβεβαίωση της πολιτικής της και τον καλύτερο οιωνό για το μέλλον. Πρόκειται ωστόσο για ισχυρισμούς που διαψεύδονται από σωρεία δημοσιευμάτων και πάνω απ’ όλα από πλήθος γεγονότων…
Την Πέμπτη 11 Απριλίου σε εκτενή αναφορά του το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg παρουσίαζε το …όψιμο ενδιαφέρον για την Ελλάδα του επενδυτικού ταμείου Third Point που ανήκει στην ευημερούσα βιομηχανία των κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου (hedge fund) με τζίρους που ξεπερνούν το ιλιγγιώδες ποσό των 2 τρις. δολαρίων. Πρόκειται για την αιχμή του δόρατος της διεθνούς κερδοσκοπίας. Αρκεί να αναφερθεί ότι κορυφαία στιγμή του «κλάδου» των κεφαλαίων αντιστάθμισης κεφαλαίων ήταν η αποκαλούμενη έκτοτε «Μαύρη Τετάρτη» της 16ης Σεπτεμβρίου 1992, όταν με μια κερδοσκοπική του επίθεση στην βρετανική λίρα ο Τζορτζ Σόρος ανάγκασε την κυβέρνηση των Συντηρητικών να αποσύρει την Αγγλία από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (ERM) που ήταν ο προθάλαμος του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος. Από το πάθημα της Αγγλίας δεν κρατούμε μόνο την δυσανάλογα τεράστια οικονομική δύναμη πυρός που μπορούν να εξαπολύσουν σχετικά κερδοσκοπικά κεφάλαια εναντίον ακόμη και πανίσχυρων κρατών, αλλά επίσης και την πολιτική ατζέντα που εξυπηρετούν. Πρέπει να είναι αφελής κάποιος για να πιστεύει ότι το ενδιαφέρον του Τζορτζ Σόρος από το «γονάτισμα» της βρετανικής λίρας ήταν μόνο το κέρδος. Προφανώς ο Σόρος διευκόλυνε και την αμερικάνικη εξωτερική πολιτική που επ’ ουδενί δεν ήθελε να δει την Αγγλία να εντάσσεται στο ευρώ, χάνοντας έτσι την προνομιακή σχέση που διατηρούσε. Επομένως οποιαδήποτε προσπάθεια να εμφανιστούν αυτά τα κεφάλαια ως αγνοί επενδυτές και πολύ περισσότερο ακόμη κι ως συνεργάτες μιας κυβέρνησης στην προσπάθεια που καταβάλλει για την οικονομική ανόρθωση μιας καθημαγμένης χώρας, όπως είναι η Ελλάδα, απευθύνεται σε αδαείς!
Μάννα εξ ουρανού το χρέος
Μάρτυρας τα ποσά που έχει ήδη κερδίσει το συγκεκριμένο κερδοσκοπικό κεφάλαιο (Third Point) από το τζόγο επί του ελληνικού δημόσιου χρέους. Ειδικότερα το Third Point βρέθηκε πολύ πρόσφατα στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς οικονομικού Τύπου, ακόμη και των Financial Times, επειδή κατάφερε με την πιο πρόσφατη μίνι αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους στη βάση της απόφασης που έλαβε το Συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης στις 27 Νοεμβρίου 2012 να κερδίσει 500 εκ. δολάρια! Πώς; Αγοράζοντας αφειδώς ελληνικά ομόλογα όταν αυτά πουλιούνταν στην δευτερογενή αγορά στην εξευτελιστική τιμή των 17 σεντς ανά ευρώ αμέσως μετά τις εκλογές της άνοιξης του 2012. Κι έτσι όταν το ελληνικό δημόσιο, υπό τις αυστηρές και λεπτομερείς οδηγίες της ΕΚΤ, προχώρησε στην επαναγορά ομολόγων στην τιμή των 34 σεντς ανά ευρώ, τότε το Third Point κέρδισε 500 εκ. δολάρια! Μάλιστα δεν ήταν η πρώτη φορά που το στοίχημα του στη ευρωζώνη αποδείχθηκε τόσο αποτελεσματικό. Με βάση άρθρο των Financial Times στις 18 Δεκεμβρίου 2012 «το Third Point ξεκίνησε να αγοράζει ελληνικά ομόλογα, αφού πρώτα κέρδισε από ένα ράλι των πορτογαλικών ομολόγων στις αρχές του έτους. Αναλυτές του ταμείου παρακολουθούν στενά τους έλληνες πολιτικούς και συμβούλους και είναι σε συνεχείς συζητήσεις με την ελληνική κυβέρνηση»! Την εποχή λοιπόν που οι λαοί του ευρωπαϊκού νότου στενάζουν κάτω από την λιτότητα που επιβάλουν η ΕΕ, επενδυτικά κεφάλαια κάνουν το παιχνίδι της ζωής τους εξασφαλίζοντας μυθικά κέρδη…
Αποτέλεσμα πιθανά των επαφών που διατηρεί με την κυβέρνηση του Αντ. Σαμαρά να είναι και η απόφασή του Third Point να ασχοληθεί πιο συγκεκριμένα και εντατικά με την Ελλάδα, όπως αποκάλυψε το πρακτορείο Bloomberg. Στο πλαίσιο αυτής της απόφασής του θα δημιουργήσει ειδικό επενδυτικό κεφάλαιο με την επωνυμία Third Point Hellenic Recovery Fund για να επενδύσει στην Ελλάδα. Τα ποσά που φέρονται διατεθειμένοι να διαθέσουν σταδιακά και σε βάθος χρόνου είναι το 1,5% του ενεργητικού τους ύψους 11,7 δις. δολαρίων, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα. Ένα ποσό δηλαδή ισοδύναμο περίπου με 1,35 δις. ευρώ. Το κίνητρο τους προφανώς δεν είναι η επανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, όπως δηλώνει το όνομα του ταμείου. Οι αρχιτέκτονές του ακολουθώντας πιθανά κατά γράμμα την συμβουλή του Ρότσιλντ ότι «αγοράζεις όταν το αίμα τρέχει στους δρόμους», επέλεξαν να ψωνίσουν …Ελλάδα μόνο και μόνο επειδή τα πάντα βγαίνουν στο σφυρί σε τιμές εξευτελιστικές. Αναφέρει το ίδιο το δημοσίευμα πως ο δείκτης του χρηματιστηρίου Αθηνών, παρά την άνοδο της τάξης του 33% που σημείωσε το 2012, έχει χάσει από τα τέλη του 2007 το 83% της αξίας του. «Η κεφαλαιοποίηση όλων των εισηγμένων ελληνικών εταιρειών είναι 42 δις. δολ., με βάση στοιχεία του Bloomberg. Περισσότερες από 90 εταιρείες εισηγμένες στη Νέα Υόρκη, περιλαμβανομένων των Apple, Exxon Mobil και Morgan Stanley έχουν μεγαλύτερη αξία. Όλες οι αμερικάνικες εισηγμένες εταιρείες αποτιμούνται μαζί στα 19 τρις. δολάρια». Όποιος προλάβει, με άλλα λόγια…
Συνωστισμός αεριτζήδων κερδοσκόπων
Οι ευκαιρίες που προσφέρει η Ελλάδα είναι τόσο μεγάλες ώστε δεν είναι μόνο το Third Point που βλέπει την χώρα μας σαν νέο Ελ Ντοράντο. Κι άλλα κεφάλαια που ανήκουν είτε στον ίδιο κλάδο (αντιστάθμισης κινδύνου) είτε δραστηριοποιούνται σε ακόμη πιο επιθετικές δραστηριότητες, με βάση το ίδιο δημοσίευμα του Bloomberg, έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών είναι το Oaktree Capital Group LLC (με κεφάλαια αξίας 77 δις. δολ.) και το Fortress Investment Group LLC (με κεφάλαια αξίας 53,4 δις. δολ.).
Όσο κι αν η υποτελής κυβέρνηση Σαμαρά επιδιώκει να εμφανίσει το ενδιαφέρον των συγκεκριμένων αρπακτικών ως δείγμα εμπιστοσύνης των διεθνών επενδυτών απέναντι στην Ελλάδα και προάγγελο ανάκαμψης της οικονομίας, η αλήθεια είναι ότι η είσοδός τους στην ελληνική οικονομία θα αποδειχθεί αιτία νέων δεινών και όχι οφέλους, έστω και στενά οικονομικού. Παραβλέποντας δηλαδή προς στιγμή τις επιπτώσεις στις θέσεις εργασίας. Πρώτ’ απ’ όλα οι τοποθετήσεις τους δεν συνιστούν επένδυση. Επένδυση θα είχαμε αν ένας επιχειρηματίας με τα χρήματα του κατασκεύαζε μια νέα παραγωγική μονάδα ή έστω ίδρυε μια εταιρεία παροχής υπηρεσιών από διαφημιστική εταιρεία μέχρι logistics. Εδώ όμως έχουμε μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων και μάλιστα υποτιμημένων, σε μια αξία σημαντικά υποδεέστερη του ενεργητικού τους. Το ενδιαφέρον κερδοσκόπων όπως το Third Point επικεντρώνεται στην εξαγορά απαξιωμένων επιχειρήσεων (λόγω του κινδύνου χρεοκοπίας της χώρας στην οποία έχουν την έδρα τους) ή ακίνητης περιουσίας που θέλουν να εκμεταλλευτούν μέχρι να αποσβέσουν το κόστος αγοράς, πολύ σύντομα δηλαδή, και στη συνέχεια να τα ξαναπουλήσουν αφού ωστόσο θα έχουν απαξιωθεί περαιτέρω, καθώς καμία νέα επένδυση δεν θα έχει γίνει. Στον δικό τους κώδικα επιχειρηματικής λειτουργίας δραστηριότητες όπως οι επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό ή σε επέκταση παραγωγικής δυναμικότητας θεωρούνται τουλάχιστον απαρχαιωμένης νοοτροπίας αν όχι χάσιμο χρόνου. Καθόλου τυχαίο δεν είναι πως το πρώτο βήμα δραστηριοποίησης στην ελληνική αγορά του Third Point είναι η συμμετοχή του στην προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του ΟΠΑΠ ή πως ένα ακόμη κερδοσκοπικό ταμείο το Dolphin Capital Investors που δραστηριοποιείται εσχάτως στην Ελλάδα και την Κύπρο, έχει «διαπρέψει» επιπλέον στην Δομινικανική Δημοκρατία και τον Παναμά… Παραπέρα, ακόμη κι αν πλήθος από τέτοιες κερδοσκοπικές εταιρείες έρθουν στην Ελλάδα συμμετέχοντας στο πρόγραμμα ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας που προωθούν κυβέρνηση και Τρόικα αυτό που θα έχουν καταφέρει θα είναι να καταστήσουν την ελληνική οικονομία πολύ πιο ευάλωτη στα γυρίσματα του οικονομικού κύκλου και στους βραχυπρόθεσμους σχεδιασμούς αυτών των κερδοσκόπων.
Υπάρχει όμως ένα ενδεχόμενο το οποίο πραγματικά ανησυχεί όλα αυτά τα κεφάλαια που είναι κοινοί αν και νομότυποι άρπαγες δημόσιας περιουσίας, με την συνενοχή φυσικά της κυβέρνησης που στηρίζει με κάθε δυνατό τρόπο το ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου. Είναι η έξοδος από το ευρώ και η επιστροφή στη δραχμή! «Ως αποτέλεσμα κάθε περιουσιακό στοιχείο που αγοράστηκε σε ευρώ θα μπορούσε αμέσως να χάσει την αξία του αν μετατρεπόταν σε μια πιο αδύναμη δραχμή», αναφέρει το άρθρο του Bloomberg. Έτσι όμως αποδεικνύεται πως ο κίνδυνος για την Ελλάδα δεν είναι το θρυλούμενο «λόμπι της δραχμής», αλλά το υπαρκτό, διαπλεκόμενο κι εν πλήρη δράση «λόμπι του ευρώ». Αυτό ξεπουλάει καθημερινά δημόσιες επιχειρήσεις από τον ΟΠΑΠ μέχρι την Βιομηχανία Ζάχαρης και γη από την Κέρκυρα μέχρι τη Ρόδο στο όνομα της ανάπτυξης, αυτό αμείβει πλουσιοπάροχα κερδοσκόπους ομολογιούχους από το υστέρημα του ελληνικού λαού που βλέπει να κλείνουν σχολεία και πανεπιστήμια για να πληρώνεται το Third Point. Μάλιστα, το λόμπι του ευρώ που αποτελεί την μεγαλύτερη απειλή που δέχτηκε η ευημερία του ελληνικού λαού κατά την μεταπολεμική περίοδο αποκρύπτει τα καθημερινά οικονομικά του εγκλήματα και την φρίκη που επιβάλει επισείοντας τον κίνδυνο από το ανύπαρκτο «λόμπι της δραχμής»…
Ελλείμματα θα φέρουν οι ιδιωτικοποιήσεις (Πριν, 28 Απριλίου 2013)
Χάριν του κάθε Μελισσανίδη που θα εισπράττει στο εξής τα κέρδη των πρώην ΔΕΚΟ θα απολύονται οι δημόσιοι υπάλληλοι
Έτη φωτός απέχει από την πραγματικότητα η εικόνα σταθεροποίησης που επιχειρεί να εμφανίσει η κυβέρνηση στα δημόσια οικονομικά. Έτσι, το πλεόνασμα που εμφανίζεται στην εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού κατά το πρώτο τρίμηνο, με βάση τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Γενικό Λογιστήριο την Τρίτη ύψους 520 εκ. ευρώ (έναντι ελλείμματος ύψους 334 εκ. ευρώ πέρυσι) δεν είναι παρά αποτέλεσμα «δημιουργικής οικονομικής»! Όχι δημιουργικής λογικής ή στατιστικής μιας κι αυτές οι τεχνικές αφορούν παιχνίδια με αριθμούς και ποσοστά που ελάχιστα επηρεάζουν την πραγματικότητα. Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με καθυστερήσεις πληρωμών – πραγματικών χρημάτων δηλαδή – που επισείουν τεράστια προβλήματα στην οικονομία, από καθυστερήσεις καταβολής μισθών μέχρι χρεοκοπίες επιχειρήσεων, βαθαίνοντας την ύφεση. Ειδικότερα, η μαγική εικόνα που παρουσιάστηκε, ήταν αποτέλεσμα της ματαίωσης δαπανών από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ύψους 671 εκ. ευρώ, κι επίσης της παρακράτησης φόρων από το δημόσιο ύψους 467 εκ. ευρώ, οι οποίοι έπρεπε να είχαν αποδοθεί στους πολίτες. Αν λοιπόν είχαν γίνει αυτές οι δαπάνες, τότε το αποτέλεσμα θα ήταν έλλειμμα ύψους 618 εκ. ευρώ, κι όχι πλεόνασμα. Κι αυτό παρά τη σφαγή που έχει επέλθει σε κάθε λογής κοινωνική δαπάνη από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Σημαντική ευθύνη για το πραγματικό δημοσιονομικό έλλειμμα αναλογεί στην υστέρηση των φορολογικών εσόδων κι ιδιαίτερα εκείνων από την έμμεση φορολογία, δηλαδή την κατανάλωση. Η υποχώρησή τους (κατά 8% έναντι του φετινού στόχου και 15% σε σχέση με πέρυσι) είναι αποτέλεσμα της πτώσης της κατανάλωσης που κι αυτή με τη σειρά της προέρχεται από τις απολύσεις, τις μειώσεις μισθών και την περικοπή κοινωνικών δαπανών.
Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να λύσει αυτό τον γόρδιο δεσμό (της δημιουργίας ελλειμμάτων μέσω της λιτότητας) με τις απολύσεις στο δημόσιο. Ο στόχος της είναι από τη στιγμή που θα περάσουν οι απολύσεις με την ψήφιση απόψε του πολυνομοσχεδίου το οποίο ισοδυναμεί με ένα νέο μίνι Μνημόνιο, κάθε τρίμηνο αρχικά και κάθε μήνα σε λίγο – όπως προβλέπεται άλλωστε από παλιότερο Μνημόνιο – να απολύονται «στα τυφλά» και χωρίς πολλές – πολλές συζητήσεις όσοι δημόσιοι υπάλληλοι επιβάλλεται για να επιτυγχάνεται πλεόνασμα. Στο νέο εργασιακό τοπίο που δημιουργείται οι απολύσεις δασκάλων και νοσοκόμων ούτε καν θα γίνονται γνωστές, ενώ θα καλύπτονται από τις κυβερνητικές θριαμβολογίες για την επίτευξη δημοσιονομικού πλεονάσματος που θα ανοίξει τον δρόμο για την επόμενη αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους. Δηλαδή για νέο αιματηρό Μνημόνιο.
Ακόμη κι έτσι όμως, απολύοντας δηλαδή κάθε μήνα το Δημόσιο όσους υπαλλήλους απαιτείται κι αδιαφορώντας για την αθλιότητα που θα επεκτείνεται στο δημόσιο σύστημα υγείας, το δημοσιονομικό πρόβλημα θα οξύνεται. Κι αυτό θα συμβαίνει για στην πραγματικότητα τώρα εισερχόμαστε σε ένα νέο κύκλο αύξησης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων ως αποτέλεσμα των ιδιωτικοποιήσεων. Τα όσα πάει κατά σκανδαλώδη τρόπο να επιβάλλει η κυβέρνηση με τον ΟΠΑΠ είναι χαρακτηριστικά και φυσικά …εξοργιστικά. Ο Σαμαράς χαρίζει τον ΟΠΑΠ! Αρκεί μια ματιά στα κέρδη του οργανισμού τα τελευταία έτη ώστε να καταλάβουμε γιατί τα 622 εκ. ευρώ που υποσχέθηκε να καταβάλει η κοινοπραξία στην οποία συμμετέχει ο Μελισσανίδης για την απόκτηση του 33% του οργανισμού συνιστούν μνημειώδες οικονομικό σκάνδαλο. Το 2008 λοιπόν τα κέρδη του ΟΠΑΠ ήταν 1.057 εκ. ευρώ, το 2009 ήταν 968, εκ., το 2010 ήταν 911 εκ. το 2011 ήταν 734 εκ. και για φέτος προβλέπεται να φτάσουν τα 670 εκ. ευρώ.
Το επιχειρούμενο ξεπούλημα του ΟΠΑΠ στον Δ. Μελισσανίδη γίνεται ακόμη πιο σκανδαλώδες αν λάβουμε υπο’ όψη την καταγγελία του ΣΥΡΙΖΑ βάσει της οποίας η κυβέρνηση με ειδική φορολογική ρύθμιση μείωσε τα κέρδη του οργανισμού πέρυσι στο ένα τέταρτο των όσων κατέγραφε όλα τα προηγούμενα χρόνια έτσι ώστε χρησιμοποιώντας αυτά τα κέρδη ως βάση αποτίμησης της αξίας του (κι όχι τον μέσο όρο της περιόδου 2012-2014) το αντίτιμο της εξαγοράς να μειωθεί στο ελάχιστο. Με βάση αυτό τον υπλογισμό η συνολική αξία του οργανσιμού ανέρχεται σε 3,5 δισ. ευρώ, οπότε οι επίδοξοι αγοραστές για να αποκτήσουν το 33% των μετοχών θα έπρεπε να καταβάλλουν 1 δισ. Η κυβέρνηση επομένως χαρίζει τον ΟΠΑΠ με σκόντο 65%!!!
Η Τρόικα εσωτερικού έτσι για να στηρίξει την ιδιωτική κερδοφορία και για να δημιουργήσει συμμαχίες με φιλικούς της επιχειρηματίες που θα την στηρίζουν κι ας γεμίζουν οι πόλεις και τα χωριά με ανέργους στερεί το ελληνικό δημόσιο από πακτωλούς χρημάτων που θα μπορούσαν κάλλιστα – όπως άλλωστε συνέβαινε επί δεκαετίες – να στηρίξουν όχι μόνο την κοινωνική πολιτική, αλλά και τον αθλητισμό, τον πολιτισμό, κοκ.
Μια γεύση των ολέθριων αποτελεσμάτων της ιδιωτικοποίησης για το κοινωνικό και δημόσιο συμφέρον έδωσαν κι οι καταγγελίες του διευθυντή της ιρλανδικής αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους Ryanair σχετικά με τους υπέρογκους φόρους που επιβάλλει το Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος κι ανέρχονται σε 12 ευρώ ανά επιβάτη.
Σκανδαλώδης, επίσης, αποδεικνύεται κι η επιχείρηση ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών με την μεν Εθνική που εμφανίζεται να ξεπερνάει τον στόχο συγκέντρωσης του 10% της ιδιωτικής συμμετοχής (975,6 εκ. ευρώ) και να αποφεύγονται έτσι τα χειρότερα – ως προς το παρόν – να μην μπορεί να πείσει για το πώς θα καλύψει την αρνητική καθαρή θέση των 2,82 δις. ευρώ. Από την άλλη η Πειραιώς που κι αυτή εμφανίζεται να θριαμβολογεί για την κάλυψη του στόχου των 105 εκ. ευρώ είναι γνωστό πως αυτό το πέτυχε χάρη στην χαριστική εξαγορά της Αγροτικής και της πρώην Λαϊκής Τράπεζας (BCP). Δηλαδή, λόγω της εύνοιας της κυβέρνησης και της Τράπεζας της Ελλάδας…
Φτώχεια και ανεργία το αντίτιμο της συμφωνίας με την Τρόικα (Πριν, 21.4.2013)
Τρομακτικό κοινωνικό κόστος θα έχει η επικείμενη αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους
Μετά την Πάρο, την Σίφνο, τα Κύθηρα, τη Σέριφο, την Πάτμο και την Κύθνο ήρθε και η σειρά της Κέας να προστεθεί στην ομάδα των νησιών που στερούνται παιδιάτρου, σύμφωνα με μια δραματική ανακοίνωση του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, την εβδομάδα που πέρασε. Η είδηση έγινε γνωστή ακριβώς τις ημέρες εκείνες που η κυβέρνηση δεν έκρυβε την ικανοποίησή της για την συμφωνία που επιτεύχθηκε με την Τρόικα (αποσιωπώντας προφανώς τη μονιμοποίηση του χαρατσιού και τον αφελληνισμό των τραπεζών) κι η οποία θα επιτρέψει την εκταμίευση μέχρι τον Ιούνιο συνολικά 16,3 δισ. ευρώ. Από την είδηση όμως αυτή αποκαλύπτεται το τεράστιο κοινωνικό κόστος που συνεπάγονται οι δεσμεύσεις που ανέλαβε η τρικομματική κυβέρνηση έναντι των πιστωτών και ισοδυναμούν με την πλήρη κατεδάφιση του όποιου κοινωνικού κράτους υπήρχε στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα από την απόλυση 15.000 εργαζομένων στον δημόσιο και την συνταξιοδότηση 180.000 ακόμη τα επόμενα δύο χρόνια θα είναι τραγικά καθώς στην πράξη από τους 622.062 υπάλληλους που απασχολούνται σήμερα στο δημόσιο, αν εξαιρέσουμε αστυνομικούς και στρατιωτικούς, σύντομα θα μείνουν οι μισοί! Ως αποτέλεσμα όχι μόνο στα νησιά αλλά και στις πόλεις το προσδόκιμο ζωής θα υποστεί βουτιά λόγω έλλειψης γιατρών. Γιατί, ας μην υπάρχει αμφιβολία ότι ένα μικρό μόνο μέρος όσων έχουν ανάγκη θα μπορεί να πληρώνει ιδιωτικό γιατρό. Οι υπόλοιποι θα δουν την κατάσταση της υγείας τους να υποβαθμίζεται δραματικά, μιας και θα στερούνται όχι μόνο τα φάρμακα που περιορίζονται ή τις υποδομές οι οποίες αν δεν παρακμάζουν τότε ιδιωτικοποιούνται, αλλά ακόμη και την διάγνωση!
Η κυβέρνηση επιλέγοντας για προφανείς λόγους να αγνοήσει τον κοινωνικό αντίκτυπο των επιλογών της εμφάνισε ως επιτυχία την πρόβλεψη του ΔΝΤ πως το 2014 επιτέλους θα σημειωθεί ανάπτυξη της οικονομίας της τάξης του 0,6% (δηλαδή μηδενική!) αφού όμως και φέτος θα συρρικνωθεί κατά 4,2% για έκτο συνεχή χρόνο. Ακόμη όμως κι έτσι τίποτε θετικό δεν πρόκειται να σημάνει αυτή η ονομαστική επιτυχία αφού η ανεργία θα συνεχίσει να πλήττει, επίσημα πάντα, το 26% όσων επιθυμούν να εργαστούν. Ενώ κι όσοι έχουν δουλειά θα είναι αναγκασμένοι να εργάζονται χωρίς σύμβαση εργασίας και με μισθούς των 500 ευρώ στις ραγδαίες επεκτεινόμενες Μανωλάδες. Την ίδια δε ώρα θα βάζουν όλο και πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για να πληρώνουν τους λογαριασμούς των ιδιωτικοποιημένων πάλαι ποτέ δημοσίων επιχειρήσεων. Η αναμενόμενη αύξηση στα τιμολόγια της ΔΕΗ από την 1η Μαΐου, ελέω απελευθέρωσης, και της ΕΥΔΑΠ δείχνουν ότι το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας δεν έρχεται μόνο του. Συνοδεύεται, αυστηρά, από την λεηλασία των καταναλωτών με τις ρυθμιστικές αρχές να έχουν μετατραπεί σε κυψέλες διαφθοράς που καλύπτουν το φαγοπότι των απατεώνων επιχειρηματιών.
- Ανεργία στάσιμη στο 26% και μισθοί των 500 ευρώ θα συνοδεύσουν την όποια αύξηση του ΑΕΠ
Οι προβλέψεις του ΔΝΤ ωστόσο έφεραν στην επιφάνεια κι ένα θέμα που όσο κι αν προσπαθεί η κυβέρνηση να αποδιώξει από την δημόσια συζήτηση έρχεται με επιμονή, ξανά και ξανά. Είναι το θέμα του δημόσιου χρέους, που σύμφωνα με το ΔΝΤ φέτος θα κλείσει στο 179,5% του ΑΕΠ και το 2014 στο 175,6%. Η συζήτηση όμως για το επίπεδο του δημόσιου χρέους το 2014 είναι ακόμη πιο γελοία από τα μοντέλα προβλέψεων του ΔΝΤ που αποδείχτηκαν για δεύτερη φορά κομπογιαννιτισμός καθώς το υψηλό δημόσιο χρέος, άνω του 90%, δεν συνάδει με μηδενική ανάπτυξη όπως διατείνονταν οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ Κάρμεν Ράινχαρτ και Κένεθ Ρογκόφ οι οποίοι ήθελαν με αυτό τον τρόπο να δικαιολογήσουν τα μέτρα λιτότητας που συνόδευαν τις στρατηγικές μείωσης του δημόσιου χρέους. Επίσης επεδίωκαν να δικαιολογήσουν την απόλυτη προτεραιότητα που έχει η μείωσή του, έναντι άλλων στόχων, ακόμη και το ότι η μείωση του δημόσιου χρέους, με κάθε τίμημα, είναι προϋπόθεση για την εκπλήρωση άλλων στόχων, όπως η μεγέθυνση του ΑΕΠ. Νεώτερη έρευνα έδειξε όμως ότι χώρες με υψηλότερο χρέος αναπτύχθηκαν πιο γρήγορα, αποδεικνύοντας ταυτόχρονα τις απάτες των δύο οικονομολόγων του ΔΝΤ! Μην πυροβολείτε το υψηλό δημόσιο χρέος, με άλλα λόγια. Να θυμίσουμε ότι και το προηγούμενο λάθος του ΔΝΤ ήταν εξ ίσου ιδεολογικά μεροληπτικό καθώς υποτιμούσε τις καταστροφικές επιπτώσεις των μέτρων λιτότητας στην μεγέθυνση του ΑΕΠ.
Εκ του πονηρού είναι κι η αποσιώπηση του μείζονος θέματος του δημοσίου χρέους από την κυβέρνηση τώρα, καθώς επ’ ουδενί δεν θέλει να ανοίξει η συζήτηση για το τεράστιο κόστος που θα συνοδεύσει το κούρεμα των ποσών που οφείλουμε στα κράτη μέλη της ευρωζώνης, το επίσημο δηλαδή χρέος της Ελλάδας. Δημόσια η συζήτηση θα ανοίξει μετά τον Οκτώβριο, όταν θα έχουν ολοκληρωθεί οι εκλογές στην Γερμανία οπότε η Μέρκελ δεν θα έχει την δεξιά αντιπολίτευση να ωθεί τη συζήτηση στα άκρα. Οι όροι ωστόσο από τώρα προετοιμάζονται. Το θέμα που άνοιξε για παράδειγμα το περιοδικό Σπίγκελ, σε μια επίδειξη λαϊκισμού, για τον υποτιθέμενο πλούτο των νοικοκυριών των περιφερειακών χωρών έναντι αυτών του κέντρου της ευρωζώνης, υποδεικνύει από τώρα το αντίτιμο για το επόμενο κούρεμα του ελληνικού δημόσιου χρέους: Λεηλασία της περιουσίας των νοικοκυριών με αρπαγή τραπεζικών καταθέσεων και υπέρογκους φόρους στην κινητή και ακίνητη περιουσία που θα την οδηγήσουν στα χέρια του κράτους κι από κει, μέσω των τραπεζών, στα χέρια των πιστωτών. Ο Σαμαράς και οι λοιποί γερμανοτσολιάδες ξέρουν ότι όσο πιο αργά ανοίξει αυτή η συζήτηση τόσο το καλύτερο θα είναι για την σταθερότητα της κυβέρνησής τους, μιας και το νέο Μνημόνιο θα κάνει τα προηγούμενα να μοιάζουν με περίπατο στο δάσος. Ο χρόνος όμως μετράει αντίστροφα. Η επίσκεψη της Τρόικας τον Ιούνιο θα ανοίξει ένα νέο γύρο εκβιασμών ανάλογων εκείνων που προηγήθηκαν του περυσινού «κουρέματος» του χρέους…
Τα μέτρα που θα ολοκληρώσουν την ισοπέδωση της Κύπρου (Επίκαιρα, 11-17 Απρίλη 2013)
Στα χρόνια πριν το 1960, όταν η Κυπριακή Δημοκρατία ήταν βρετανική αποικία, γυρίζει την χώρα το Μνημόνιο που κατ’ αρχήν συμφωνήθηκε μεταξύ της Τρόικας και της κυβέρνησης Αναστασιάδη. Το Μνημόνιο συνεργασίας ουσιαστικά παραδίδει τα κλειδιά της οικονομικής πολιτικής στους πιστωτές της Κύπρου, μετατρέποντας (και) την μεγαλόνησο σε κράτος περιορισμένης κυριαρχίας, με την εκλεγμένη κυβέρνηση να έχει διακοσμητικό και μόνο ρόλο. Ό,τι ακριβώς έχει συμβεί και στην Ελλάδα την τελευταία τριετία.
Από την πρώτη ώρα που έγινε γνωστό το περιεχόμενο του επονείδιστου Μνημονίου, ο νέος υπουργός Οικονομικών της Κύπρου Χάρης Γεωργιάδης, που αντικατέστησε τον Μιχάλη Σαρρή, επιχείρησε να εξοβελίσει την κριτική καλλιεργώντας την κινδυνολογία. Το επιχείρημά του ήταν πως αν δεν γίνει δεκτό το Μνημόνιο και δεν έρθει η πρώτη δόση, τότε δεν θα υπάρχουν λεφτά για να πληρωθούν οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων τον Απρίλιο, δηλαδή η Κύπρος θα χρεοκοπήσει. «Μνημόνιο ή χρεοκοπία», επαναλαμβάνει με άλλα λόγια και η κυβέρνηση του Αναστασιάδη, όπως ακριβώς έκανε και η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου στην Ελλάδα το 2010 και το 2011, εκμεταλλευόμενη το κλίμα φόβου της κοινωνίας για το αβέβαιο αύριο που η ίδια είχε δημιουργήσει. Μέχρι που η Ελλάδα αφού δέχθηκε κι εφάρμοσε το ένα Μνημόνιο μετά το άλλο, χρεοκόπησε κι επίσημα τον Φεβρουάριο του 2012 για πρώτη φορά, που δεν ήταν κι η τελευταία, καθώς μετά τις γερμανικές εκλογές αναμένεται νέα χρεοκοπία.
Και μνημόνιο και χρεοκοπία
Εν κατακλείδει, όπως η αποδοχή του Μνημονίου στην Ελλάδα δεν απέτρεψε την χρεοκοπία και τις μειώσεις μισθών και συντάξεων, έτσι και στην Κύπρο το «ναι» στο καινούργιο, δεύτερο Μνημόνιο δεν πρόκειται να γλιτώσει την Κυπριακή Δημοκρατία από μια χρεοκοπία, η οποία μάλιστα θα είναι αποτέλεσμα της «διάσωσης» της. Δεν θα φταίει δηλαδή η Κύπρος, αλλά αποκλειστικά και μόνο οι συνταγές διάσωσης των πιστωτών που τώρα εμφανίζονται ως εξυγιαντικές. Πως θα ξεπληρώσει η Κύπρος το δάνειο των 10 δισ. ευρώ που θα εκτινάξει το δημόσιο χρέος της (από 93% σήμερα) στο 150% του ΑΕΠ; Ποιά χώρα με δημόσιο χρέος σε αυτό το ιλιγγιώδες ύψος δεν κηρύχθηκε σε καθεστώς χρεοκοπίας, με αποτέλεσμα να της επιβληθούν πολύ πιο επώδυνα μέτρα; Αν ένα τέτοιο χρέος είναι φυσιολογικό και διαχειρίσιμο (βιώσιμο κατά την επίσημη ορολογία), όπως επιχειρεί να πείσει τώρα η Τρόικα αποκρύπτοντας τις δραματικές συνέπειες που θα επέλθουν, τότε γιατί η Ιταλία με ένα δημόσιο χρέος στο 128% του ΑΕΠ ή η Ισπανία ακόμη χειρότερα με ένα χρέος στο ύψος του 96% βρίσκονται στο χείλος της δημοσιονομικής κρίσης;
Το Μνημόνιο, αφήνοντας κατά μέρους ως προς το παρόν τα άρθρα που αφορούν τον τραπεζικό τομέα που ήδη δέχθηκε ένα συντριπτικό πλήγμα (με αποτέλεσμα το ενεργητικό του μέσα σε λίγες ημέρες να έχει μειωθεί από 550% σε 350% του ΑΕΠ) περιλαμβάνει μια σειρά από όρους που θα επιδεινώσουν δραματικά την ζωή όλων σχεδόν των Κυπρίων. Ξεχωρίζουμε συγκεκριμένα τα ακόλουθα άρθρα που θα επιφέρουν μια βίαιη φτωχοποίηση, με αποτέλεσμα τα Μνημόνια (το πρώτο που εφαρμόστηκε επί προεδρίας Δ. Χριστόφια με ημερομηνία 23 Νοεμβρίου 2012 και το δεύτερο επί Ν. Αναστασιάδη), όπως και ο Αττίλας (πρώτος κι ο δεύτερος) να αποτελούν σημεία τομής στην σύντομη πολιτική ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας:
- Αύξηση φόρων στην ακίνητη περιουσία, μέσω της αύξησης των τιμών που χρησιμοποιούνται ως βάση υπολογισμού και παραμένουν στα επίπεδα του 1980 ή/και αύξησης των συντελεστών φορολόγησης.
- Αύξηση του συντελεστή φορολόγησης τόκων στο 30%.
- Αύξησης της φορολόγησης στα ΙΧ αυτοκίνητα, υπό την επίκληση φιλο-περιβαλλοντικών αιτιάσεων, που θα αγγίξει από τα τέλη ταξινόμησης μέχρι τους φόρους που επιβαρύνουν τα καύσιμα.
- Αύξηση των τιμολογίων των δημόσιων υπηρεσιών τουλάχιστον κατά 17% από τις τρέχουσες τιμές.
- Σταδιακή συρρίκνωση μέχρι κατάργηση των διάφορων επιδοτήσεων κατοικίας που απολαμβάνουν κυρίως οι πρόσφυγες.
- Χορήγηση του Δώρου Πάσχα μόνο σε όσους συνταξιούχους παίρνουν μηνιαία σύνταξη κάτω από 500 ευρώ.
- Πρόβλεψη για ευρεία μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος στην κατεύθυνση της βιωσιμότητας, όπως αναφέρεται, το οποίο σημαίνει μείωση των συντάξεων, πέραν των όσων έχουν ήδη συμφωνηθεί και τα οποία συμπεριλαμβάνουν: αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης για τους δημοσίους υπαλλήλους κατά 2 έτη και για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα κατά 6 μήνες, πρόστιμο για τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της σύνταξης στην κατεύθυνση της μείωσης της, κ.α.
- Μειώσεις σε μισθούς των εργαζομένων στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα κατά 0,8% (για όσους αμείβονται μέχρι 2.000 ευρώ), 1% (2.001-3.000 ευρώ), 1,5% (3.001-4.000 ευρώ) και 2% (άνω των 4.001 ευρώ).
- Μείωση του αριθμού των δασκάλων που απασχολούνται στο υπουργείο Παιδείας, στο πλαίσιο δομικών μεταρρυθμίσεων που θα αγκαλιάσουν όλη την παιδεία.
- Εισαγωγή του θεσμού της κινητικότητας στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, που ξέρουμε πολύ καλά ότι δεν είναι τίποτε περισσότεροι από απολύσεις.
- Επανεξέταση όλων των κοινωνικών παροχών με ξεκάθαρο στόχο «να μειωθεί ο συνολικός αριθμός όσων επωφελούνται» όπως ρητά αναφέρεται στην παράγραφο 3.12.
- Αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του μισθού «για να αντανακλά καλύτερα τις εξελίξεις στην παραγωγικότητα», όπως ορίζεται, που σημαίνει οριστικό αντίο στις σταθερές αποδοχές και πλήρης εξάρτησή τους από τα κέρδη της επιχείρησης.
- Αναστολή, μέχρι το τέλος του προγράμματος (πρώτο τρίμηνο του 2016) της αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής που ίσχυε στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
- Απαγόρευση οποιασδήποτε συζήτησης για αύξηση του κατώτατου μισθού καθώς αυτό θα πρέπει να γίνει σε συνεννόηση με την Τρόικα, ώστε να αποφευχθούν αρνητικές επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα.
- Κατάργηση και των τελευταίων περιορισμών ή διοικητικών ρυθμίσεων που έχουν απομείνει στον τομέα των υπηρεσιών, στο πλαίσιο του νεοφιλελεύθερου δόγματος της απελευθέρωσης.
- Και τέλος, αθρόες ιδιωτικοποιήσεις. Οι κυπριακές αρχές συγκεκριμένα καλούνται από την Τρόικα να καταρτίσουν ένα πλάνο των προς ιδιωτικοποίηση περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται σήμερα υπό την κατοχή όχι μόνο του δημοσίου, αλλά επίσης και των δήμων κάθε βαθμίδας. Σε αυτές θα περιλαμβάνονται όχι μόνο επιχειρήσεις αλλά και ακίνητη περιουσία όπως κτίρια και γη. «Ως πρώτο βήμα, προτεραιότητα θα δοθεί σε εκείνα τα περιουσιακά στοιχεία με την μεγαλύτερη εμπορική αξία» υπογραμμίζουν οι πιστωτές αγωνιώντας να αρπάξουν ως γύπες ό,τι προλάβουν πριν τους διώξουν από το νησί. Δεν κρύβουν επιπλέον την σημασία που δίνουν στην τηλεπικοινωνιακή εταιρεία CYTA, την εταιρεία ηλεκτρισμού (ΑΗΚ) και την Αρχή Λιμένων Κύπρου. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά του υδρογονάνθρακες, δεν προκρίνεται ως προς το παρόν η αρπαγή τους, που αποτελεί διακαή πόθο της Γερμανίας. Προτείνεται ωστόσο η δημιουργία ενός ειδικού λογαριασμού στον οποίο θα κατατίθενται τα έσοδα από την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων (5.6, παρ.3). Το βήμα αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αποτελεί ένα ενδιάμεσο μέτρο που σε μια επόμενη φάση, όταν η Κύπρος θα βουλιάζει στην υπερχρέωση, θα προσφερθεί στους πιστωτές ως αντάλλαγμα για την εξόφληση ή την παραγραφή μέρους του χρέους. Όπως ακριβώς θέλουν να κάνουν και στην Ελλάδα με τον ειδικό λογαριασμό στην κεντρική τράπεζα όπου θα καταλήγουν τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις (εισροές) για να αποπληρώνονται οι πιστωτές (εκροές).
Τα χειρότερα έπονται
Όλα τα παραπάνω εξόχως αρνητικά, που δεν θα είχαν προταθεί αν δεν είχε προηγηθεί το εξ’ ίσου απεχθές Μνημόνιο του ΑΚΕΛ, δεν αποτελούν παρά το …πρώτο πιάτο! Στο άμεσο μέλλον θα κληθούν να αποδεχτούν και να εφαρμόσουν κι άλλα Μνημόνια πολύ χειρότερα. Γι’ αυτό τον λόγο η Κύπρος πρέπει όσο το δυνατό συντομότερα να απορρίψει Μνημόνιο, Δανειακή Σύμβαση και να αναζητήσουν λύση έξω από την Τρόικα. Κάθε μέρα που περνάει η αναζήτηση εναλλακτικού σχεδίου θα γίνεται όλο και με χειρότερους όρους.
Joseph Huber: Μονόδρομος η διαγραφή μεγάλου μέρους του δημόσιου χρέους
Μη βιώσιμη χαρακτηρίζει την ευρωζώνη υπό την σημερινή της μορφή και ζητά περισσότερο χώρο στις εθνικές νομισματικές αρχές ο Joseph Huber καθηγητής του Πανεπιστημίου Μάρτιν Λούθερ της Βυτεμβέργης. Στη συζήτηση που είχαμε μαζί του, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα με αφορμή την ομιλία του σε ημερίδα των Μεταπτυχιακών Τμημάτων του Οικονομικού Πανεπιστημίου (Executive MBA και International MBA), ο διακεκριμένος οικονομολόγος επεσήμανε επίσης ότι οι τράπεζες είμαι μεγάλοι κερδισμένοι της σημερινής κρίσης, ενώ κατά την άποψή του το δικό τους συμφέρον εξυπηρετούν και οι λύσεις που προκρίνονται για την αντιμετώπιση της κρίσης.
– Θα ήθελα αρχικά ένα σχόλιο σας για τα προγράμματα λιτότητας που εφαρμόζονται από την μια άκρη της Ευρώπης ως την άλλη. Πως αποτιμάτε την συμβολή τους;
– Η συμβολή τους είναι εντελώς αρνητική. Όξυναν στο έπακρο μια ήδη άσχημη κατάσταση. Η αποτυχία της λιτότητας έχει στη βάση της μια ανάγνωση της υπάρχουσας κρίσης που είναι πολύ μονοδιάστατη, καθώς την αντιμετωπίζει μόνο ως κρίση δημόσιου χρέους, που πράγματι είναι. Ταυτόχρονα όμως είναι και κρίση επενδύσεων. Από μια άλλη δε οπτική γωνιά είναι μια κρίση υπερεπένδυσης της κυβέρνησης σε κρατικά ομόλογα. Πρόκειται για τις μεγαλύτερες επενδύσεις που έχουν γίνει ποτέ.
Είχαμε αρχικά μια κρίση της αγοράς γης και κατοικίας, στη συνέχεια μια κρίση στην αγορά μετοχών, στην φούσκα των μετοχών του ίντερνετ και τώρα έχουμε μια κρίση στην αγορά κρατικών ομολόγων, που εξελίχθηκε σε μια ακόμη φούσκα. Γιατί, πρόκειται για αξίες που δημιουργούνται από τις τράπεζες και δημιουργούνται μάλιστα από το τίποτε. Οι κυβερνήσεις της Ευρώπης και της Αμερικής έχουν παραιτηθεί από το δικαίωμα τους να δημιουργούν χρήμα κι έχουν εκχωρήσει αυτό το προνόμιο στις τράπεζες. Κατά συνέπεια η αναζήτηση ευθυνών για την σημερινή κρίση δεν μπορεί να σταματάει σε όσους προκάλεσαν το χρέος αλλά και σε όσους δημιουργούν το χρήμα, δηλαδή τις τράπεζες. Χρειάζονται δύο για το τάνγκο…
Οι πιστωτές επομένως, είτε πρόκειται για τον επίσημο τραπεζικό τομέα ή για τον λεγόμενο σκιώδη τραπεζικό τομέα, θα έπρεπε εξ αρχής να δεχτούν περισσότερες διαγραφές χρεών. Αντί να συμβεί αυτό, είδαμε να υιοθετούνται στην Ευρώπη τα πιο αυστηρά προγράμματα που έχουν ποτέ εφαρμοστεί. Είναι όμως εντελώς απίθανο να αποπληρωθούν τα χρέη, όσο συνεχίζεται αυτή η λιτότητα. Τα αποτέλεσμα θα είναι αντίθετο απ’ όσα εξαγγέλλονται.
– Όσο εφαρμόζεται δηλαδή αυτή η πολιτική, θεωρείτε ανεδαφική την ελπίδα ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος μπορεί να αποπληρωθεί;
– Ναι. Κι αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα. Όσο συνεχίζεται η λιτότητα είναι εντελώς αδύνατο να αποπληρωθεί το δημόσιο χρέος ακόμη και βιομηχανικών χωρών όπως της Γερμανίας ή των ΗΠΑ.
– Αναφερθήκατε στο γερμανικό χρέος. Είναι μια συζήτηση που η κυβέρνηση της Γερμανίας αποφεύγει να ανοίγει…
– Αυτή είναι όμως η πραγματικότητα. Το δημόσιο χρέος της Γερμανίας τείνει στο 90% του ΑΕΠ και συνεχίζει να αυξάνεται.
Μια δόση λελογισμένης λιτότητας ενδέχεται να είναι αναγκαία για όλες τις χώρες και όχι μόνο για τις υπερχρεωμένες της ευρωζώνης. Χρειαζόμαστε όμως έναν συνδυασμό οικονομικών πολιτικών για να πετύχουμε ο οποίος κατά τη γνώμη μου αποτελείται πρώτο, από μια σημαντική διαγραφή χρέους, δεύτερο, από μια περιορισμένη λιτότητα και, τρίτο, από έναν ελεγχόμενο πληθωρισμό. Και για να μην παρανοηθώ επαναλαμβάνω πως όταν λέω πολιτική λιτότητας, δεν εννοώ την εξοντωτική πολιτική λιτότητας που εφαρμόζεται σήμερα στην Ελλάδα κι η οποία καταστρέφει την ελληνική οικονομία, την εθνική συνοχή και το ηθικό του λαού.
– Παραπλήσια ωστόσο πολιτική εφαρμόζεται σήμερα και στη Γερμανία. Διαβάζουμε για παράδειγμα συχνά για τις «μίνι δουλειές» (mini jobs) που επεκτείνονται ραγδαία. Πιστεύετε ότι ζούμε το τέλος της «ευρωπαϊκής εξαίρεσης» στον παγκόσμιο καπιταλισμό όπως σηματοδοτήθηκε με το κράτος πρόνοιας, τις πληρωμένες διακοπές, κ.α.;
– Δεν ξέρω αν πρέπει να αποχαιρετήσουμε συνολικά το κράτος πρόνοιας όπως το γνωρίσαμε, αλλά αυτό που διακρίνεται καθαρά είναι το τέλος του γερμανικού κράτους πρόνοιας. Κι αυτό δεν ισχύει μόνο για τους ξένους που ζουν στην Γερμανία αλλά ακόμη και για τους ίδιους τους Γερμανούς εξειδικευμένους εργαζόμενους. Τα τελευταία 20 χρόνια έχουμε έναν κατακερματισμό της αγοράς εργασίας και των κοινωνικών παροχών. Συγκεκριμένα μέχρι την επανένωση της Ανατολικής με την Δυτική τότε Γερμανία, ήταν πλατιά διαδεδομένο πώς κάθε εργαζόμενος δικαιούται μια δουλειά πλήρους απασχόλησης, μια σύμβαση εργασίας αορίστου κι όχι περιορισμένου χρόνου και τα είχε. Πλέον δεν ισχύει κάτι τέτοιο οι θέσεις εργασίας μειώθηκαν και κάθε λογής προσωρινές και επισφαλείς σχέσεις εργασίας αυξήθηκαν κατακόρυφα.
– Θεωρείτε ότι ήταν αναπόφευκτος αυτός ο «μεγάλος μετασχηματισμός»; Επιβλήθηκε εκ των πραγμάτων ή επειδή έλειψαν συγκεκριμένοι πολιτικοί όροι που στο παρελθόν επέβαλαν έναν πιο ανθρώπινο καπιταλισμό;
– Οι λόγοι είναι αρκετά σύνθετοι. Αρχικά είναι η απορρύθμιση που επιβλήθηκε σε παγκόσμια κλίμακα και η είσοδος σε μια εποχή παγκόσμιου ανταγωνισμού ειδικότερα για τα βιομηχανικά κράτη που κατέληξε σε ανταγωνισμό κόστους για τα αναπτυσσόμενα κράτη. Αυτό είχε σημαντικές συνέπειες. Μια άλλη αιτία σχετίζεται με την αλλαγή στο σκεπτικό, στην ψυχολογία των ανθρώπων. Η αλληλεγγύη έπαψε να θεωρείται δεδομένη και τη θέση της πήρε ένας ατομικισμός με την μορφή της αναζήτησης προσωπικών ωφελειών. Στον πυρήνα του κράτους πρόνοιας ωστόσο υπήρχε η έννοια της αλληλεγγύης. Σημαντικά επίσης επέδρασε και η απορρύθμιση των χρηματοπιστωτικών αγορών, με τα μέτρα που έλαβαν οι Θάτσερ και ο Ρέιγκαν συγκεκριμένα.
– Δεν φαίνεται παράδοξο να μην έχει σήμερα το κεφάλαιο να πληρώσει για κοινωνική ασφάλιση και πληρωμένες διακοπές, όπως συνέβαινε την πρώτη μεταπολεμική περίοδο, όταν ξέρουμε ότι η παραγωγικότητα της εργασίας κι ο παγκόσμιος πλούτος έχουν αυξηθεί πολλές φορές όλη αυτή την περίοδο;
– Πράγματι. Εδώ μάλιστα πρέπει να ξέρουμε πως πολλές φορές οι μέσοι όροι αποκρύπτουν την πραγματική εικόνα. Μιλώντας για τη Γερμανία, για παράδειγμα, με βάση τις στατιστικές, από την δεκαετία του ’80 και μετά το εισόδημα του πληθυσμού εμφανίζεται στάσιμο. Στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα όμως το εισόδημα έχει μειωθεί σημαντικά, ενώ στα υψηλότερα εισοδηματικά στρώματα στο ανώτερο 5% ή 2% υπάρχει μια εκρηκτική αύξηση. Το ίδιο συνέβη λίγο ή πολύ σε όλο τον κόσμο. Με βάση την δική μου ανάλυση αυτό οφείλεται στην δημιουργία χρήματος κι επίσης στην αύξηση του κύκλου εργασιών του χρηματοπιστωτικού τομέα, είναι η λεγόμενη Χρεοκρατία (Debtocracy): η συνεχής δημιουργία μετοχών, κρατικών ομολόγων, κ.ο.κ. Αυτή είναι η πλευρά του ενεργητικού. Από την μεριά του παθητικού όμως όλα αυτά ισοδυναμούν με χρέος και μια τέτοια εντελώς δυσανάλογη δημιουργία χρηματοπιστωτικών μέσων σημαίνει ότι ένα όλο και μεγαλύτερο μέρος του εθνικού εισοδήματος θα κατευθύνεται στη εξυπηρέτηση του χρέους υπό την μορφή της πληρωμής τόκων και κεφαλαίου. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Το σημαντικότερο είναι πως τα νέα στοιχεία ενεργητικού δημιουργήθηκαν από το τίποτε καθώς ο χρηματοπιστωτικός τομέας έχει την δυνατότητα να δημιουργεί χρήμα από το τίποτε. Κι ως αποτέλεσμα έχουμε μια αναδιανομή εισοδήματος σε όφελος του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Κι αυτή η διαδικασία σε ορισμένες χώρες, όπως η Ελλάδα, λαβαίνει πολύ πιο δραματικές διαστάσεις απ’ ότι σε άλλες που δεν έχουν Τρόικα, όπως η Γερμανία για παράδειγμα.
– Τι είδους διόρθωση επιδέχεται αυτή η ανισομετρία στην κατανομή των πόρων;
– Έχω υποστηρίξει κατ’ επανάληψη ότι η λύση αυτής της μονοδιάστατης κατανομής πόρων βρίσκεται στην διαγραφή χρεών κι επίσης, όπως προείπα, σε μια λελογισμένη λιτότητα κι έναν πληθωρισμό που μπορεί να επιτευχθεί με την μορφή των αρνητικών επιτοκίων, που θα κυμαίνονται δηλαδή κάτω από το επίπεδο του πληθωρισμού. Στον αντίποδα αυτών των προφανών λύσεων η κυρίαρχη πολιτική σήμερα αναπαράγει τις μονοδιάστατες λύσεις σε όφελος των τραπεζών.
– Ποια συμφέροντα επιβάλουν αυτή την πολιτική, που χώρια του τεράστιου κοινωνικού της κόστους αποδεικνύεται και αναποτελεσματική;
– Αναμφισβήτητα, είναι τα συμφέροντα των τραπεζών. Τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι αυτά που επιβάλουν τέτοιες λύσεις που ως ζητούμενο έχουν να επιβαρυνθούν με τις λιγότερες δυνατές ζημιές. Και δεν αναφέρομαι μόνο στον επίσημο τραπεζικό τομέα, αλλά και στον λεγόμενο σκιώδη, που αποτελείται από επενδυτικές τράπεζες, κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου (hedge funds), κλπ. Να μην υποτιμούμε μάλιστα την δύναμη των λόμπι. Στις Βρυξέλλες και γύρω από τον επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων, Όλι Ρεν, λέγεται πως υπήρχαν κάποια στιγμή 270-290 σύμβουλοι και λομπίστες. Εξ αυτών οι 200 προέρχονταν από τράπεζες. Αν ισχύει αυτό, δεν χρειάζεται να προσθέσουμε τίποτε παραπέρα για να εξηγήσουμε πώς οι τραπεζίτες έχουν επιβάλει το συμφέρον τους στην πολιτική, την πραγματική οικονομία και όλη την κοινωνία.
– Παρόλα αυτά πιστεύετε ότι τα συγκεκριμένα συμφέροντα μπορούν να μπουν σε δεύτερη μοίρα;
– Προσπαθώ να είμαι ρεαλιστής και βλέπω ότι η κυριαρχία των τραπεζικών συμφερόντων θα ισοδυναμεί με μια μακρά περίοδο στασιμότητας. Από την άλλη πλευρά βλέπουμε ωστόσο ότι οι αναδυόμενες βιομηχανικές χώρες και δεν μιλάω μόνο για τις BRIC (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα) αλλά και για πολλές ακόμη όπως η Νότια Αφρική, το Μεξικό, που δεν αντιμετωπίζουν τέτοιο πρόβλημα δημόσιου χρέους καταγράφουν υψηλότερους ρυθμούς μεγέθυνσης.
– Η ευρωζώνη υπό την παρούσα μορφή της πιστεύετε ότι είναι βιώσιμη;
– Όχι, η ευρωζώνη δεν είναι βιώσιμη, χρειάζεται κάποιας μορφής προσαρμογή, παρότι δεν συμφωνώ ούτε με την διάλυση της ευρωζώνης, ούτε με την έξοδο μίας ή περισσότερων χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Κατά την άποψή μου πρέπει εντός της ευρωζώνης να εγκαταλείψουμε την αρχή της μίας και ενιαίας νομισματικής πολιτικής που ισχύει για όλες τις χώρες και να επιτρέψουμε σε κάθε κράτος να εφαρμόζει την δική του νομισματική πολιτική.
– Πως μπορεί να υπάρχει όμως ένα ενιαίο νόμισμα με διαφορετικές νομισματικές πολιτικές;
– Πρέπει κατ’ αρχήν να συμφωνήσουμε για την αναγκαιότητα κι αυτή η αναγκαιότητα υπογραμμίζεται από το γεγονός ότι η κάθε χώρα ακολουθεί τον δικό της οικονομικό – επιχειρηματικό κύκλο. Η ΕΚΤ επομένως πρέπει να αποδεχθεί ότι ένα ποσοστό της τάξης του 20-25% της αύξησης της προσφοράς χρήματος μπορεί να τελεί υπό τον έλεγχο των εθνικών αρχών. Αυτή δε η άποψη που εκφέρω δεν είναι ενός μεμονωμένου ατόμου, αλλά υποστηρίζεται από ένα κύμα μεταρρυθμιστών που πιστεύουν ότι πρέπει να δοθεί περισσότερος χώρος στις εθνικές κεντρικές τράπεζες. Υπό αυτή την προοπτική οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να περάσουν σε δημόσιο έλεγχο και να πάψουν να είναι ιδιωτικές.
– Η σημερινή νομισματική πολιτική πιστεύεται ότι εξυπηρετεί εξ ίσου τα συμφέροντα των χωρών της περιφέρειας και του κέντρου της ευρωζώνης;
– Θα συμφωνήσω ότι υπάρχει μονομέρεια, αλλά είναι προς το συμφέρον των τραπεζών κι όχι κάποιων μεμονωμένων χωρών. Κι αυτή η επιλεκτική αντιμετώπιση ξεκίνησε με τα κριτήρια του Μάαστριχτ (για όριο της τάξης του 60% του ΑΕΠ για το δημόσιο χρέος, κ.α.) τα οποία παραβιάστηκαν μαζικά στη συνέχεια πρώτα και κύρια από την Γερμανία και την Γαλλία.
– Ποιά είναι η άποψή σας για την πρόταση λογιστικού ελέγχου του δημόσιου χρέους;
– Συμφωνώ με οποιαδήποτε πρόταση ενισχύει την διαφάνεια.
