Η κατάσταση θα προσφερόταν άνετα για διακωμώδηση αν δεν συνοδευόταν από δραματικές κοινωνικές επιπτώσεις. Ο λόγος γίνεται για την συνέχιση της εφαρμογής ενός εξοντωτικού και ατελέσφορου (στις ονοματικές του επιδιώξεις!) προγράμματος λιτότητας, την στιγμή που οι λόγοι επί των οποίων κρίθηκε αναγκαία η εφαρμογή του αποδείχθηκαν προϊόν εξόφθαλμης απάτης και αποτέλεσμα ακραίας χειραγώγησης, δηλαδή τα στοιχεία του δημοσιονομικού ελλείμματος για το 2009, ενώ το μοντέλο επί του οποίου βασίστηκαν οι προβλέψεις των επιπτώσεων της λιτότητας στην μεγέθυνση, απλώς …λάθος! Κι αυτό δια στόματος του επικεφαλής οικονομολόγου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και πολυγραφότατου, Ολιβιέ Μπλανσάρ, ο οποίος ομολόγησε ότι λάθος εκτιμούσαν επί τόσες δεκαετίες πως μια μείωση κατά 1% στις δημόσιες δαπάνες ή μια αύξηση κατά 1% στα φορολογικά έσοδα επιφέρει μείωση κατά 0,5% στους ρυθμούς μεγέθυνσης μιας οικονομίας. Το σωστό είναι μείωση ακόμη και 1,7%, δηλαδή τρεις φορές μεγαλύτερος συντελεστής από τις αρχικές εκτιμήσεις.

Τι αποκαλύπτουν όμως τα δύο αυτά κορυφαία γεγονότα, αν τα δούμε στις πραγματικές τους διαστάσεις κι αφήσουμε κατά μέρους την ίντριγκα και τα κροκοδείλια δάκρυα; Αποκαλύπτουν, πρώτο, ότι η ελληνική οικονομία έπρεπε με κάθε κόστος και με κάθε τρόπο να εμφανιστεί ως ο «μεγάλος ασθενής» για να ξεκινήσει μια θεραπεία που ήταν προαποφασισμένη και, δεύτερο, ότι οι (καταστροφικές) επιπτώσεις στους ρυθμούς μεγέθυνσης των προγραμμάτων λιτότητας ήταν απλώς αδιάφορες στους σχεδιαστές αυτών των προγραμμάτων. Μάρτυρας το ότι κανενός δεν ίδρωσε το αυτί με την αποκάλυψη της παταγώδους «αποτυχίας» τους (που δεν είναι παρά μία ακόμη «αποτυχία» του ΔΝΤ) και δεύτερο ότι στην Ελλάδα ειδικά δεν περιμέναμε να χαρακτηριστεί λάθος ο συντελεστής. Ή βλάκας ή μνημονιακό λαμόγιο έπρεπε να είναι κάποιος για να μην διαπιστώσει ότι το ΑΕΠ μειωνόταν κατά 25% την περίοδο εφαρμογής του προγράμματος «εσωτερικής υποτίμησης», άρα κάτι δεν …πήγαινε καλά με τον συντελεστή του ΔΝΤ.

Κι αυτό όμως το πρόγραμμα «εσωτερικής υποτίμησης», όπως ακριβώς τα χαλκευμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και της Γιούροστατ και ο πολλαπλασιαστής του ΔΝΤ που αποδείχθηκε διαιρέτης, δεν ήταν παρά το μέσο, μία εύσχημος αφορμή, για να υλοποιηθεί το αντεργατικό πραξικόπημα που επιζητούσε η ελληνική αστική τάξη εδώ και δεκαετίες και έφερε σε πέρας αρχικά η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου με την στενή συνεργασία αν όχι καθ’ υπαγόρευση της ΕΕ και της Γερμανίας. Πλέον έχουν πέσει και τα τελευταία φύλλα συκής και τίποτε δεν μπορεί να κρύψει το ταξικό επίδικο της κρίσης, η οποία κατά το μεγαλύτερο μέρος της την τελευταία πενταετία προκλήθηκε. Ήταν αποτέλεσμα δηλαδή σχεδιασμένων ενεργειών, που μπορεί οι σχεδιαστές της να αγνοούσαν τις ακριβείς τους επιπτώσεις, ήξεραν όμως ότι έτσι θα μπορούσαν να επιβάλουν αδιανόητες πριν μερικά χρόνια απαιτήσεις: Μειώσεις μισθών και συντάξεων, απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων και απεργών, καθεστώς κηδεμονίας στην οικονομία και ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας.

Για να εξυπηρετηθεί αυτή η βίαιη ανατροπή των ταξικών συσχετισμών προς όφελος του κεφαλαίου οι υποτιθέμενες αστοχίες εμφανίζουν ως επιβεβλημένη την εφαρμογή αποφάσεων οι οποίες λαμβάνονται υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης για να έρθουν κι αυτές σε λίγο καιρό να διευρύνουν τις «αστοχίες». Αν βάλουμε στη θέση των «αστοχιών» τις αποκλίσεις στα δημόσια έσοδα και των «αποφάσεων έκτακτης ανάγκης» τις ιδιωτικοποιήσεις έχουμε την ακόλουθη εικόνα που είδαμε την προηγούμενη εβδομάδα: Αρχικά τα καθαρά έσοδα του δημοσίου το δωδεκάμηνο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2012 να παρουσιάζουν υστέρηση ύψους 4,3 δισ. ευρώ (51,9 αντί 56,2) ως αποτέλεσμα της αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών από φόρους κατά 13 δισ. ευρώ τον προηγούμενο χρόνο (κάθε μήνα δηλαδή προστίθοταν σχεδόν κι 1 δισ.) που έτσι οδηγήθηκαν στα 56,5 δισ. ευρώ. Ειρήσθω εν παρόδω, πρόκειται για ποσό που υπερβαίνει τα φορολογικά έσοδα του 2012, που έφτασαν τα 52 δισ. ευρώ…

Ως λύση στα χρηματοδοτικά κενά και τις αποκλίσεις μεταξύ δημοσιονομικών στόχων και πραγματοποιήσεων παρουσιάζεται η επιτάχυνση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, το πλαίσιο του οποίου απόλυτη προτεραιότητα αποκτά η ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ, όπως περιέγραψε τη Δευτέρα στη Βουλή ο πρόεδρος του ταμείου ξεπουλήματος δημόσιας περιουσίας (ΤΑΙΠΕΔ), Τ. Αθανασόπουλος. Η εταιρεία όμως είναι κερδοφόρα! Ακόμη κι αν αδιαφορήσουμε για τις επιπτώσεις που θα έχει στην απασχόληση και τα τιμολόγια η ιδιωτικοποίησή της ΕΥΑΘ, δεν μπορούμε να μην διαπιστώσουμε τις μακροχρόνια αρνητικές επιπτώσεις που θα επέλθουν στα δημόσια οικονομικά, δεδομένου ότι η εταιρεία έχει καθαρά κέρδη 21 εκ. ευρώ, διαθέτει στα ταμεία της 26 εκ. ευρώ και παρόλα αυτά το 51% του μετοχικού κεφαλαίου της που θα πουληθεί σε πρώτη φάση αποτιμάται σε 122 εκ. ευρώ. Στα υπ’ όψη μάλιστα ότι τα πάγια της εταιρείας (φράγματα, δεξαμενές, αντλιοστάσια, κ.α.) έχουν από το 2001 μεταφερθεί στην ΕΥΑΘ Παγίων, έτσι ώστε η συντήρησή τους να μην επιβαρύνει τον επίδοξο αγοραστή, που σε 5 χρόνια θα έχει κάνει πλήρη απόσβεση της επένδυσής του κι ότι βγάλει τα υπόλοιπα 25 χρόνια που θα είναι σε ισχύ η σύμβαση θα αποτελούν καθαρά κέρδη γι’ αυτόν και ζημία για το ελληνικό δημόσιο και τους φορολογούμενους. Οπότε νέα προγράμματα λιτότητας θα επιβληθούν για την κάλυψη των χρηματοδοτικών κενών, διαιωνίζοντας τη λιτότητα και νομιμοποιώντας νέους γύρους επίθεσης στα εργατικά δικαιώματα.

Σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση από την πραγματικότητα βρίσκεται το κλίμα εφησυχασμού και προσδοκιών για βελτίωση του βιοτικού επιπέδου της κοινωνίας, τουλάχιστον στο προσεχές μέλλον, που επιχειρεί να δημιουργήσει η τρικομματική κυβέρνηση του Α. Σαμαρά. Στον αντίποδα αυτού του κλίματος ευφορίας που δεν εδράζεται πουθενά – είναι δηλαδή εντελώς προπαγανδιστικό – και αποσκοπεί να συγκαλύψει τις εγκληματικές ευθύνες των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ) βρίσκεται μια οδυνηρή καθημερινότητα για εκατομμύρια ανθρώπους που καλούνται να τα φέρουν βόλτα και αδυνατούν, λόγω του κτηνώδους νεοφιλελευθερισμού που έχουν επιβάλλει το Μνημόνιο και η Τρόικα.

Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα αυτής της πραγματικότητας είναι οι άστεγοι στους δρόμους της Αθήνας (και όχι μόνο), τα όλο και πιο συχνά περιστατικά ανθρώπων που καίγονται από φωτιές που προκαλούν ξυλόσομπες, οι αυξανόμενες αυτοκτονίες και πολλά άλλα. Η ραγδαία επιδείνωση του κοινωνικού ζητήματος στην Ελλάδα αποτυπώνεται με τον πιο ανάγλυφο τρόπο ακόμη και στις επίσημες στατιστικές. Όχι μάλιστα μόνο σε αυτές που δείχνουν την πορεία του ΑΕΠ το οποίο βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση για έκτο συνεχή χρόνο, χωρίς να υπάρχει η παραμικρή ένδειξη για την ανάκαμψή του εντός του 2013 όπως ισχυρίζονται εκπρόσωποι της κυβέρνησης, αλλά και στις κοινωνικές στατιστικές που εκφράζουν τις συνθήκες εργασίας και ζωής της κοινωνίας.

Αύξηση ανεργίας πτώση μισθών

Στην κορυφή των ζοφερών αυτών στατιστικών βρίσκονται οι «δίδυμοι πύργοι» της ανεργίας και της μείωσης των μισθών. Με βάση ανακοίνωση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (10 Ιανουαρίου) η ανεργία τον Οκτώβριο του 2012 ανήλθε στο 26,8% (έναντι 19,7% ένα χρόνο νωρίτερα τον Οκτώβριο του 2011), πλήττοντας 1.345.715 άτομα. Τον υψηλότερο δείκτη εμφανίζει η Αττική (28,3%) υπογραμμίζοντας έτσι πως η γάγγραινα της ανεργίας στην παρούσα της μορφή είναι αποτέλεσμα του κλεισίματος επιχειρήσεων και των μαζικών απολύσεων, δηλαδή του Μνημονίου και της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής. Η ηλικιακή ομάδα δε που πλήττεται προνομιακά είναι των νέων μεταξύ 15-24 ετών, όπου η ανεργία κινείται σε υπερδιπλάσια του μέσου εθνικού όρου ποσοστά: 56,6%. Ωστόσο, το συγκεκριμένο στατιστικό εύρημα δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο πολύ περισσότερο αν το εξετάσουμε σε αντιπαραβολή με τα νεώτερα στοιχεία για την πορεία του εργατικού κόστους που έδωσε στη δημοσιότητα η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία και βάσει των οποίων το δεύτερο τρίμηνο του 2012 το εργατικό κόστος στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 8,7% όταν στην υπόλοιπη ΕΕ και την ευρωζώνη αυξήθηκε κατά 1,9%. Γιατί, αν η έκρηξη της συνολικής ανεργίας τα τελευταία χρόνια δείχνει πόσο …άκυρα ήταν τα επιχειρήματα των νεοφιλελεύθερων βάσει των οποίων η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και η πτώση των μισθών θα αυξήσουν την απασχόληση και θα μειώσουν την ανεργία, η μεγάλη ανεργία στις μικρές ηλικίες αποκαλύπτει ότι η μείωση των μισθών που επιβλήθηκε με το δεύτερο μνημόνιο τον Φεβρουάριο του 2012 στους νέους κάτω των 25 ετών δεν είχε το παραμικρό θετικό αποτέλεσμα στο επίπεδο της απασχόλησής τους. Μπορούμε αντίθετα να υποθέσουμε ότι θετικά αποτελέσματα θα είχε αυτό το μέτρο στα κέρδη των επιχειρήσεων, που ανακάλυψαν μία νέα πηγή εξοικονομήσεων, μέσω της απόλυσης μεγάλων σε ηλικία εργαζομένων και της πρόσληψης νεώτερων… Σε ένα περιβάλλον ωστόσο ραγδαίας συρρίκνωσης του παραγόμενου προϊόντος, ούτε καν η φτωχοποίηση δεν κατάφερε να μειώσει την ανεργία των νέων…

Οι δραματικές διαστάσεις της ανεργίας αποκαλύπτονται επίσης αν δούμε τα ρεκόρ που καταγράφει η μακροχρόνια ανεργία. Στην ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εργασία και την κοινωνική κατάσταση στην ΕΕ, που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 8 Ιανουαρίου, αποκαλύπτεται ότι η Ελλάδα έχει το χρυσό στην μακροχρόνια ανεργία, αντιπροσωπεύοντας το 49,6% του συνόλου. Η σημασία αυτής της διάστασης απορρέει από τις τεράστιες δυσκολίες που υπάρχουν για να επανενταχθεί στο εργατικό δυναμικό το συγκεκριμένο κοινωνικό τμήμα, μιας και δεν πρόκειται για ανεργία τριβής που δημιουργείται για παράδειγμα στο μεσοδιάστημα μεταξύ πτυχίου κι ένταξης στην αγορά εργασίας. Η μακροχρόνια ανεργία επίσης υποδηλώνει και βαθιά φτώχεια μιας και οι άνεργοι αυτής της κατηγορίας έχουν …ξεχάσει πότε πήραν επίδομα ανεργίας τελευταία φορά.

Πτώση εισοδήματος κατά 17%

Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποκάλυψε επίσης τις τεράστιες απώλειες ύψους 17% που έχουν υποστεί τα ελληνικά νοικοκυριά στο διαθέσιμο εισόδημά τους την τριετία 2008-2011. Πρόκειται για ποσοστό που είναι υπερδιπλάσιο από την επίδοση της αμέσως επόμενης χώρας, της Ισπανίας (8%). Δεν περνάει ωστόσο απαρατήρητο ότι στα επόμενα βάθρα βρίσκονται η Ιρλανδία (με απώλειες 5%) και η Κύπρος (7%), οι οποίες ως γνωστό βούλιαξαν λόγω των τραπεζών τους. Ο λογαριασμός τελικά στάλθηκε στα νοικοκυριά που είδαν το εισόδημά τους να μειώνεται και να γίνονται έτσι θυσία για να ξαναπάρει μπρος η οικονομία. Η Ελλάδα ωστόσο αποτελεί κάτι ξεχωριστό γιατί όπως δήλωσε κι ο αρμόδιος επίτροπος, Λάζλο Άντορ, η μείωση του κόστους ανά μονάδα προϊόντος επιτεύχθηκε λόγω της μείωσης των αμοιβών των εργαζομένων, όταν σε άλλες χώρες όπως η Ισπανία επιτεύχθηκε λόγω αύξησης της παραγωγικότητας.

Το μέγεθος ωστόσο που αναδεικνύει περισσότερο την δυστυχία που έχουν προκαλέσει τα Μνημόνια δόθηκε στη δημοσιότητα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και συμπυκνώνεται στο ότι μέσα σε ένα χρόνο 400.000 άτομα πέρασαν σε καθεστώς φτώχειας. Αναλυτικότερα, το 2011 υπό συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού (έχοντας εισόδημα μικρότερο των 5.951 ευρώ) βρέθηκαν 3,403 εκ. άνθρωποι όταν το 2010 (οπότε η διαχωριστική γραμμή του ορίου φτώχειας ήταν τοποθετημένη στα 7.178 ευρώ) ήταν 3,031 εκ. άνθρωποι. Σε επίπεδο ποσοστού σε καθεστώς φτώχειας το 2011 ήταν το 21,4% του πληθυσμού, όταν το 2010 ήταν το 20,1%. Τεράστια πολιτική συμμαχία ωστόσο έχει η διαπίστωση της στατιστικής υπηρεσίας για την αναποτελεσματικότητα των κοινωνικών μεταβιβάσεων. Όπως αναφέρει, το ποσοστό του πληθυσμού που ζούσε το 2011 κάτω από το όριο της φτώχειας πριν την καταβολή των κοινωνικών επιδομάτων ήταν 24,8%, ενώ μετά υποχώρησε στο 22,9%. Επομένως πέρα για πέρα άδικες ήταν οι επιθέσεις που δέχθηκε η ασκούμενη κοινωνική πολιτική, στον βαθμό που ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Κι αυτή ωστόσο εξαφανίστηκε με το τρίτο μνημόνιο, τα αποτελέσματα του οποίου δεν έχουν ενσωματωθεί στις στατιστικές εξαθλίωσης που συμπληρώνονται από την τρομακτική αύξηση των ανασφάλιστων (και την γέννηση των γέννηση 25.000 ανασφάλιστων παιδιών κάθε χρόνο, σύμφωνα με όσα είπε ο υφυπουργός Υγείας στη Βουλή), τις περίπου 30.000 διακοπές ρεύματος που κάνει κάθε μήνα η ΔΕΗ στερώντας από χιλιάδες οικογένειες ανέργων, συνταξιούχων και φτωχών ακόμη και το ηλεκτρικό ρεύμα αναγκάζοντας τους να ζήσουν χωρίς φως, χωρίς ζεστό νερό, χωρίς καν να μπορούν να μαγειρέψουν κ.α.

Η ζοφερή αυτή κατάσταση που επιστρέφει την Ελλάδα εκεί που ήταν στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες θα ενταθεί. Αρκεί να δούμε τις προβλέψεις για μείωση στους μισθούς των δημοσίων και των συντάξεων κατά το 2013 που περιλαμβάνει το τρίτο μνημόνιο, τις αυξημένες παρακρατήσεις από την εφορία στους μισθούς, τα αυξημένα τιμολόγια που θα πληρώνουμε στην ΔΕΗ και τις 12.500 απολύσεις που ετοιμάζεται να κάνει ο υπουργός Αντώνης Μανιτάκης, μόνο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013, με την μορφή των διαθεσιμοτήτων. Γι’ αυτό τον λόγο η αισιοδοξία της κυβέρνησης για επιστροφή σε ρυθμούς ανάπτυξης εντός του 2013 ή διθυραμβικές ανακοινώσεις για το ότι η εκτέλεση του προϋπολογισμού κινήθηκε εντός των ορίων αποτελούν στάχτη στα μάτια της ελληνικής κοινωνίας. Η μεγάλη πρόκληση, όπως απορρέει από τα παραπάνω, είναι να παρθούν πίσω αυτά τα μέτρα που προκάλεσαν κοινωνική γενοκτονία, να ανακληθούν όλες οι οικονομικές αποφάσεις που επιβλήθηκαν κατ’ εφαρμογή των μνημονίων!

Το «δημοσιονομικό Νταχάου» δεν είναι πλέον απλώς ένας κίνδυνος που ίπταται πάνω από την Ευρώπη ή μία απειλή της Γερμανίας. Από την 1^η Ιανουαρίου 2013 τέθηκε σε πλήρη ισχύ υπό την μορφή του Δημοσιονομικού Συμφώνου για τα περισσότερα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ενέκριναν την σχετική απόφαση η οποία ψηφίστηκε από την σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 2 Μαρτίου 2012. Το Δημοσιονομικό Σύμφωνο έχει εγκριθεί μέχρι στιγμής από 16 χώρες από τις 25 που το ενέκριναν, μια και Αγγλία και Τσεχία το είχαν εξ αρχής απορρίψει.

Η δικαιολογία που χρησιμοποιήθηκε για την επιβολή του ήταν πως αποτελούσε όρο απαράβατο για την πρόσβαση στα κονδύλια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, που θα ξεκινήσει να λειτουργεί τον Ιούνιο του 2013. Οι Βρυξέλλες δηλαδή άσκησαν τον εξής εκβιασμό προς τα κράτη μέλη δικαιολογώντας κατ’ αυτό τον τρόπο την θέσπιση των νέων κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας: Αν θέλετε να μπορείτε να αξιοποιήσετε τα 500 εκ. ευρώ του νέου μηχανισμού θα πρέπει πρώτα να έχετε εφαρμόσει τους συγκεκριμένους κανόνες ή τουλάχιστον να τους έχετε ψηφίσει. Τι προβλέπουν αυτοί οι κανόνες; Κρατικούς προϋπολογισμούς ισοσκελισμένους ή πλεονασματικούς, με το «διαρθρωτικό έλλειμμα» (με τον συγκεκριμένο όρο να περιγράφει ένα νέο ορισμό του ελλείμματος) να μην υπερβαίνει το 0,5% του ΑΕΠ. Σε διαφορετική περίπτωση θα ενεργοποιούνται αυτόματοι διορθωτικοί μηχανισμοί που θα επαναφέρουν την δημοσιονομική πειθαρχεία.

Εξοντωτικές κυρώσεις

Αν κάποιο κράτος μέλος της ΕΕ αποκλίνει απ’ αυτούς τους στόχους, τότε ένα άλλο κράτος – μέλος θα μπορεί να το καταγγέλλει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να του επιβάλλεται ποινή που μπορεί να φτάνει κατ’ ανώτατο όριο στο 0,1% του ΑΕΠ! Αυτό το πρόστιμο μάλιστα για τα κράτη μέλη της ευρωζώνης θα κατευθύνεται στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, ενώ για τις χώρες που είναι απλώς μέλη της ΕΕ κι όχι της ευρωζώνης τα πρόστιμα θα χρηματοδοτούν τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Για να έχουμε και μια εικόνα της τάξης μεγέθους, το συγκεκριμένο πρόστιμο στην περίπτωση της Ελλάδας (όπου το 2013 το ΑΕΠ αναμένεται να φτάσει τα 183,049 δισ. ευρώ καταγράφοντας ελέω λιτότητας έξι χρόνια συνεχούς πτώσης!), θα ανέλθει σε 183,049 εκ. ευρώ! Το ποσό αυτό, με βάση την εισηγητική έκθεση του κρατικού προϋπολογισμού προσεγγίζει τις δαπάνες προσωπικού των νοσοκομείων, που ανέρχονται σε 200 εκ. ευρώ! Η ποινή επομένως που θα καταβληθεί στην Ελλάδα σε περίπτωση που κάποιο κράτος μέλος προσφύγει εναντίον μας μπορεί να ισοδυναμεί – κατ’ ανώτατο όριο – με την απόλυση, χωρίς αποζημίωση εννοείται, όλου του προσωπικού των νοσοκομείων, πρακτικά δηλαδή με το κλείσιμό τους.

Η αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ως μηχανισμού επιβολής της λιτότητας και δίωξης κάθε φιλολαϊκής πολιτικής είναι οφθαλμοφανές ότι σηματοδοτεί τον μετασχηματισμό του ρόλου της δικαιοσύνης ή το ξεγύμνωμά της για όποιους δεν είχαν αυταπάτες για το ρόλο που διαδραμάτιζε σε τελική ανάλυση. Έργο της πλέον δεν είναι η αποκατάσταση των αδικιών, η προστασία των αδυνάτων ή η επιβολή φραγμών απέναντι στην αδικία του κράτους αλλά η επιβολή της λιτότητας και της γενικευμένης φτώχειας. Η δικαιοσύνη έτσι γίνεται μακρύ χέρι της οικονομικής ελίτ, υποτάσσεται απροκάλυπτα στις πιο αντιδραστικές δυνάμεις που έχουν σφραγίσει τον χαρακτήρα της ΕΕ στοχεύοντας στην υπονόμευση του κράτους πρόνοιας και της κοινωνικής ευημερίας.

Καταιγισμός αντιλαϊκών μέτρων

Το ενδεχόμενο της προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, εναντίον ενός κράτους μέλους (για να μην μείνει καμιά αμφιβολία για τις περίφημες «αρχές της αλληλεγγύης» επί των οποίων υποτίθεται έχει οικοδομηθεί η ΕΕ) δεν είναι καθόλου υποθετικό. Είναι τόσο αυστηρές οι προβλέψεις για τα μέτρα που οφείλει να λάβει κάθε κράτος μέλος για να επιβάλλει την δημοσιονομική πειθαρχεία που οι προσφυγές θα γίνουν θέμα ρουτίνας. Για παράδειγμα, ορίζεται ότι αν το δημόσιο χρέος κάποιου κράτους μέλους υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ τότε θα πρέπει κάθε χρόνο αυτό να μειώνεται κατά ένα εικοστό. Στην περίπτωση της Ελλάδας, ξανά, ο παραπάνω όρος σημαίνει ότι θα πρέπει κάθε χρόνο, πέρα απ’ όσα μέτρα απαιτούνται για την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού, την εξάλειψη δηλαδή των ελλειμμάτων, να επιβάλλονται κι άλλα μέτρα ύψους 11,82 δισ. ευρώ έτος (αυτό το ποσό είναι το 1/20 ή το 5% μεταξύ του επιτρεπόμενου ορίου στο δημόσιο χρέος ύψους 60% του ΑΕΠ που ισοδυναμεί με 109,83 και του πραγματικού δημόσιου χρέους που ανέρχεται σε 346,20 δισ. με βάση τον προϋπολογισμό του 2013 και πριν την μίνι αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους που έφερε η απόφαση του Eurogroup της 27^ης Νοεμβρίου 2011). Επομένως αν η Ελλάδα (ή οποιαδήποτε άλλη χώρα έχει δημόσιο χρέος που ξεπερνάει το 60%) δεν επιβάλει περικοπές ύψους 11,82 δις. ευρώ ετησίως (που για το 2013 με βάση τον κρατικό προϋπολογισμό προσεγγίζει τις αμοιβές προσωπικού οι οποίες ανέρχονται σε 12,7 δις. ευρώ) θα τιμωρείται με την απόλυση όλου του νοσοκομειακού προσωπικού! Το δίλλημα έτσι που θέτει το Βερολίνο (θυμίζοντας τις πιο λαμπρές στιγμές από την πρόσφατη ιστορία του) είναι: «είτε απολύετε όλους τους δημόσιους υπαλλήλους μόνοι σας, δηλαδή με δική σας πρωτοβουλία, είτε όλους τους νοσοκομειακούς κατόπιν απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Διαλέγετε και παίρνετε»!

Το πλέον σκανδαλώδες όμως είναι πως οι ηγέτες της ΕΕ απαίτησαν ώστε το Δημοσιονομικό Σύμφωνο να έχει συνταγματική ισχύ. Δηλαδή, οι κανόνες της αιματηρής λιτότητας και της εξαθλίωσης της κοινωνίας – γιατί περί αυτού πρόκειται – να αποτελούν σταθερά στην οικονομική πολιτική, ανεξαρτήτως του τι θα ψηφίζουν οι πολίτες κάθε φορά. Έτσι για παράδειγμα αν στην Ελλάδα ή οποιαδήποτε άλλη χώρα εκλεγεί μια κυβέρνηση που θα έχει υποσχεθεί να δώσει αυξήσεις στους μισθούς ή να προβεί σε αναδιανομή του κοινωνικού πλούτου, η υλοποίηση του προγράμματός της θα προσκρούσει σε μια συνταγματική δέσμευση που – για πρώτη φορά τόσο καταφανώς – δεν θα εγγυάται πολιτικά δικαιώματα, δημοκρατικές ελευθερίες και κοινωνικές κατακτήσεις αλλά την υποχρέωση στην πείνα και στις αυτοκτονίες λόγω απόγνωσης!

ΕΕ δύο ταχυτήτων

Το δημοσιονομικό σύμφωνο συνιστά τομή στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης επειδή για πρώτη φορά δημιουργεί μια Ένωση δύο ταχυτήτων με θεσμικό τρόπο. Η ευρωζώνη αποκολλάται από την ΕΕ (η οποία πλέον υποβαθμίζεται) κατά πολλούς, κυρίως όμως, θεσμοθετημένους τρόπους, όπως για παράδειγμα με τις δύο συνόδους κορυφής που θα οργανώνονται κάθε χρόνο τουλάχιστον – αν δεν προκύπτει ανάγκη και για έκτακτη σύνοδο – με θέμα το ευρώ. Επίσης με τον διορισμό προέδρου στη βάση της αρχής της πλειοψηφίας κι όχι της ομοφωνίας, όπως συνηθιζόταν ως τώρα. Άλλωστε και το ίδιο το δημοσιονομικό σύμφωνο ψηφίστηκε και τέθηκε σε ισχύ χωρίς την ομόφωνη έγκριση και των 27 κρατών – μελών της ΕΕ. Η εντεινόμενη δε συζήτηση που έχει δει το φως της δημοσιότητας έκτοτε για το κατά πόσο η Αγγλία πρέπει να συνεχίσει να είναι στην ΕΕ ή όχι, βεβαιώνουν για το βάθος του ρήγματος που δημιουργήθηκε και τον μη αντιστρεπτό του χαρακτήρα.

Το σημαντικότερο ωστόσο είναι ότι το Δημοσιονομικό Σύμφωνο (που εγκρίθηκε από την Ελληνική Βουλή κάτω από ένα πέπλο μυστικότητας έτσι ώστε να μη χρειαστεί να λογοδοτήσουν οι βουλευτές που σήκωσαν το χέρι τους γι’ αυτό το τερατούργημα) εγκαινιάζει μια εποχή λιτότητας χωρίς τέλος. Όποιος πιστεύει ότι η εκπλήρωση των όρων για διαρθρωτικό έλλειμμα της τάξης του 0,5% του ΑΕΠ (που αυτή τη στιγμή πληρείται μόνο από 4 χώρες) θα ανοίξει τον δρόμο για την αναδιανομή ή τις κοινωνικές παροχές πλανάται πλάνην οικτράν. Στο Δημοσιονομικό Σύμφωνο από την τέταρτη κιόλας σελίδα εκφράζεται η προθυμία των κρατών μελών να υιοθετήσουν «ένα νέο φάσμα μεσοπρόθεσμων στόχων που συνάδει με τους περιορισμούς που προβλέπονται από την παρούσα συνθήκη». Σε επόμενο άρθρο εξ άλλου υπογραμμίζεται η σημασία που έχει το «Σύμφωνο για το ευρώ +» που υπογράφτηκε από τους ηγέτες στης ΕΕ στη σύνοδο της 24^ης-25^ης Μαρτίου 2011. Στις διατάξεις του προβλέπεται η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και η επανεξέταση του μοναδιαίου κόστους εργασίας σε κάθε κράτος μέλος σε σύγκριση πάντα με τους «κυριότερους εμπορικούς εταίρους». Δηλαδή την Κίνα! Γίνεται επομένως εμφανές ότι η ΕΕ μετατρέπεται σε Κέρβερο της λιτότητας, των περικοπών και της φτώχειας!

Ας μην ξανατεθεί το ερώτημα για το κατά πόσο εφαρμόζονται ή όχι τα Μνημόνια που ψηφίζονται. Την απάντηση έδωσε το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας την προηγούμενη Πέμπτη 27 Δεκέμβρη, δημοσιοποιώντας τα συγκεντρωτικά στοιχεία για την αγορά εργασίας κατά το πρώτο εννιάμηνο του 2012. Εν συντομία, μισθοί 300 ευρώ για μία στις δύο νέες προσλήψεις και ελαστική απασχόληση για έναν στους δύο εργαζόμενους είναι η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα, που βεβαιώνει ότι οι συνταγές της Τρόικας μπορεί να μην κατάφεραν να μειώσουν το δημόσιο χρέος, όπως υπόσχονταν για να εμφανιστούν ως αναγκαίες, αλλά κατάφεραν να επιβάλλουν στην Ελλάδα μισθούς Βουλγαρίας και Κίνας.

Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία των Επιθεωρητών Εργασίας από τις 502.598 προσλήψεις οι 217.126 αφορούσαν θέσεις εργασίας μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης που σημαίνει είτε καθημερινή 4ωρη απασχόληση είτε για 3 ημέρες την εβδομάδα. Στο βαθμό μάλιστα που αυτές οι προσλήψεις αφορούν ανειδίκευτο προσωπικό η αμοιβή ανέρχεται σε 295 ευρώ μεικτά! Αυτός είναι ο μισθός που διαμορφώθηκε με το δεύτερο Μνημόνιο τον Φεβρουάριο του 2012, το οποίο ήταν προϋπόθεση για να εγκριθεί από τους πιστωτές μας (ΕΕ, ΔΝΤ) η αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους. Συγκλονιστικά είναι τα στοιχεία που αφορούν επίσης τις εργασιακές σχέσεις. Συνολικά σε 60.762 εργαζόμενους παρατηρήθηκε αλλαγή της σύμβασης εργασίας που αφορά είτε μείωση του ωραρίου εργασίας από 8ωρο σε 4ωρο είτε εκ περιτροπής εργασία. Περιττό δε να ειπωθεί, τέλος, πως συγκρίνοντας με την αντίστοιχη χρονική περίοδο του 2011 οι προσλήψεις τον προηγούμενο χρόνο ήταν πολύ λιγότερες.

Λιγότερες και χειρότερες θέσεις εργασίας

Συμπερασματικά λοιπόν κάθετη μείωση της απασχόλησης, με λιγότερες και πολύ χειρότερες θέσεις εργασίας είναι τα «καλά» που έφεραν τα Μνημόνια από το 2010 μέχρι το 2012. Τα δεινά όμως των εργαζομένων στην Ελλάδα δεν σταματούν εδώ. Οι μειώσεις στους μισθούς των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα όπως αποφασίστηκαν με το τρίτο Μνημόνιο το Νοέμβριο του 2012 και σε όλη την οικονομία εξ αιτίας των αυξημένων φόρων, τουλάχιστον αυτοί οι δύο παράγοντες, προεξοφλούν ότι η συρρίκνωση των αποδοχών θα συνεχιστεί σε όλη τη διάρκεια του 2013.

Πηγή: European Commission: Statistical Annex of European Economy, Autumn 2012

Η δεινή θέση των εργαζομένων στην Ελλάδα απεικονίζεται ανάγλυφα στο γράφημα και τον πίνακα που παραθέτουμε, όπου παριστάνεται το μερίδιο των μισθών στο ΑΕΠ. Εκεί φαίνεται πεντακάθαρα πόσο αυθαίρετες είναι οι κατηγορίες που διατυπώνονται από τους απολογητές των Μνημονίων για τους υψηλούς μισθούς και την αξιοζήλευτη υποτίθεται θέση των εργαζομένων στην Ελλάδα. Οι αριθμοί, προερχόμενοι μάλιστα από την ίδια την ΕΕ, βεβαιώνουν το αντίθετο: Από ένα μερίδιο της τάξης του 70% σχεδόν του ΑΕΠ που αντιπροσώπευαν οι μισθοί το 1981, το 2012 μειώθηκαν στο 56% και τα δύο επόμενα χρόνια, με βάση προβλέψεις, θα πέσουν ακόμη πιο χαμηλά, στο 53,2% του ΑΕΠ. Τότε προφανώς θα έχουμε έρθει ακόμη πιο κοντά στην «εξαγγελία» που είχε κάνει ο Πολ Τόμσεν στην ευρωβουλή την άνοιξη για μισθούς στην Ελλάδα στο ύψος των 200 ευρώ. Αυτό είναι το επίπεδο των «φυσιολογικών» μισθών για τη χώρα μας κατά την εκτίμησή του αξιωματούχου της Τρόικας κι αυτό το σχέδιο υλοποιείται σταθερά με την αφειδώλευτη βοήθεια των κυβερνήσεων των Μνημονίων και των κομμάτων που σταθερά τις υπηρετούν: ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΛΑΟΣ και ΔΗΜΑΡ. Η πτώση του μεριδίου των μισθών όσο κι αν επηρεάζεται από την αύξηση της ανεργίας (η οποία εξουδετερώνεται κατά ένα σημαντικό μέρος από την ένταξη στις τάξεις των εργαζομένων μεσαίων στρωμάτων των οποίων η κοινωνική θέση υποβαθμίζεται) δείχνει την αυξανόμενη εξαθλίωση των εργαζομένων. Από την άλλη, επίσης, δείχνει ότι η περίοδο της κρίσης δεν σημαίνει απώλειες για όλες τις κοινωνικές τάξεις, καθώς το κενό που αφήνουν οι μισθοί καλύπτεται από τα κέρδη.

Στο ναδίρ οι ελληνικοί μισθοί

Αξίζει μάλιστα να υπογραμμίσουμε πως το μερίδιο των μισθών στο σύνολο του ΑΕΠ στην Ελλάδα για το 2012 (56%) βρίσκεται πολύ πιο χαμηλά από τον μέσο όρο της ευρωζώνης των 17 (65%), της ΕΕ των 27 (66%) κι επίσης των ΗΠΑ (64%) και της Ιαπωνίας (67%). Κατά συνέπεια το μερίδιο των μισθών στην Ελλάδα δεν είναι χαμηλό μόνο αν το εξετάσουμε διαχρονικά, αλλά ακόμη κι αν το συγκρίνουμε σε διεθνές επίπεδο. Με άλλα λόγια στην Ελλάδα ουδέποτε παρατηρήθηκε μια υπερβολή στις αμοιβές η οποία έπρεπε να διορθωθεί, όπως διατείνεται η Τρόικα κι ο νεοφιλελευθερισμός προκειμένου να αποσπάσουν την συναίνεση των εργαζομένων στα μέτρα λιτότητας που επιβάλλουν.

Οι στατιστικές τους ωστόσο μια τέτοια «αρρυθμία» επικαλούνται. Ειδικότερα, με καθαρά επιλεκτικό τρόπο η Τρόικα υποδεικνύει την σημαντική αύξηση του ονομαστικού μοναδιαίου κόστους εργασίας στην Ελλάδα την προηγούμενη δεκαετία η οποία υποτίθεται κατέστησε την Ελλάδα απαγορευμένη ζώνη για επενδύσεις. Το επιχείρημα συμπληρώνεται από την επίδειξη της συγκράτησης της αύξησης του κόστους εργασίας στη Γερμανία, το οποίο αντιπαραβάλλεται με ότι συνέβη στη χώρα μας.

Δεν υπάρχει τίποτε που να βρίσκεται πιο μακριά από την αλήθεια, παρότι ο παραπάνω συλλογισμός περιέχει αδιαμφισβήτητες πραγματικότητες. Για παράδειγμα, μια πρώτη αλήθεια είναι ότι το ονομαστικό μοναδιαίο κόστος εργασίας στην Ελλάδα αυξήθηκε σημαντικά τα χρόνια που προηγήθηκαν του Μνημονίου. Με βάση την ίδια πηγή (Ευρωπαϊκή Επιτροπή) από το 2005 ως το 2010 αυξήθηκε κατά 13,1% όταν στη ευρωζώνη των 17 αυξήθηκε λιγότερο: κατά 9,8%. Ενώ στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ κατά μέσο όρο αυξήθηκε κατά 11,6%. Η εικόνα ωστόσο αυτή αποδεικνύεται εντελώς πλασματική αν αντί για την εξέλιξη του ονομαστικού εξετάσουμε την εξέλιξη του πραγματικού κόστους εργασίας, που περιγράφει το κόστος εργασίας αν αφαιρέσουμε τον πληθωρισμό. Ξέροντας την «έφεση» που ανέκαθεν επιδείκνυε η ελληνική οικονομία στον πληθωρισμό, είναι προφανές ότι το πραγματικό κόστος είναι πολύ πιο αξιόπιστο μέγεθος, περιγράφει δηλαδή την πραγματικότητα χωρίς αλλοιώσεις. Εξετάζοντας την ίδια περίοδο, από το 2005 ως το 2010, το πραγματικό μοναδιαίο κόστος εργασίας στην Ελλάδα δεν αυξήθηκε αλλά μειώθηκε(!), αντιπροσωπεύοντας την χρονιά που επιβλήθηκε το μνημόνιο το 98,6% του επιπέδου που βρισκόταν το 2005. Βρέθηκε έτσι στο επίπεδο του 1993! Την ίδια περίοδο (2005-2010) το πραγματικό εργατικό κόστος στην ευρωζώνη των 17 αυξήθηκε κατά 1,4% και στην ΕΕ των 27 κατά 1,1%, ακολούθησε δηλαδή αντίθετη πορεία με το ελληνικό αλλά και το γερμανικό που μειώθηκε κατά 1% φτάνοντας το 2010 στο 99% του επιπέδου του 2005.

Η απάτη των επιχειρημάτων της Τρόικας

Υπάρχει ωστόσο κάτι ακόμη πιο σημαντικό που δείχνει την πολιτική απάτη που υπάρχει πίσω από τα επιχειρήματα της Τρόικας και των νεοφιλελεύθερων ορκισμένων κυνηγών του …εργατικού κόστους. Ένας επενδυτής που θέλει να επιλέξει χώρα για να εγκαταστήσει την μονάδα παραγωγής του ποτέ δεν ρωτάει με τι ρυθμό αυξάνονται από έτος σε έτος οι μισθοί και τα ημερομίσθια στην α και την β χώρα. Ρωτάει πόσο είναι οι μισθοί και τα ημερομίσθια στην α και την β χώρα κι αποφασίζει με βάση το απόλυτο ύψος τους, όχι την εξέλιξή τους στο χρόνο. Προφανώς αν οι διαφορές είναι μικρές μεταξύ των δύο χωρών αρκούν λίγα χρόνια ταχείας αύξησης του εργατικού κόστους στη μια και σταθεροποίησης ή μείωσης στην άλλη ώστε να υπάρξει σύγκλιση και η πρώτη να χάσει το προνόμιο της φθηνής εργασίας, αν υποθέσουμε ότι πρόκειται για ένα τόσο αξιοζήλευτο συγκριτικό πλεονέκτημα που πρέπει να το διαφυλάξει με νύχια και με δόντια… Να υποστηρίζει όμως κάποιος ότι η μεγαλύτερη αύξηση του εργατικού κόστους στην Ελλάδα σε σχέση με την Γερμανία είχε ως αποτέλεσμα η Γερμανία να καταστεί ανταγωνιστικότερη ως προς το εργατικό κόστος είναι καθαρός παραλογισμός γιατί παραγνωρίζει το πιο απλό: ότι οι μισθοί και τα ημερομίσθια στην Γερμανία εξακολουθούν και είναι πολλαπλάσια των ελληνικών. Δεν υπάρχει δηλαδή σύγκριση…

Αυτό επομένως που έπρεπε να πουν εξ αρχής η Τρόικα και τα κόμματα του Μνημονίου είναι ότι ο σκοπός τους ήταν να φτάσουν οι μισθοί στο επίπεδο της Βουλγαρίας και της Κίνας. Δεν υπήρχε λόγος να περάσουμε πρώτα από την Γερμανία χρησιμοποιώντας συγκρίσεις που προσβάλλουν τη νοημοσύνη μας…